به نقل از «ایران آنلاین»

حیات شبانه یا امتداد اقتصاد و اجتماعِ روز در شب

تاریخ انتشار: ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۸۴۸۱۶

مدیریت شهری بسامان نمی‌شود چنانچه مقتضیات کلان‌شهرها را درنیابد وشهر امروز بر زندگی مدرن و ویژگی‌های خاص آن بنا شده است. در زمانه سنت، بخش‌هایی از روز متعلق به کار بود. سمیه توحیدلو جامعه شناس اقتصادی

آن‌هم با تأکید بر سحرخیزی و کامروایی‌طلبی و مابقی روز به مراودات اجتماعی و خانوادگی می‌گذشت و شب زمانه خواب، آرام و خلوت با خویشتن به حساب می‌آمد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

انواع توصیه‌های دینی هم بر چنین روایتی از زندگی اجتماعی بنا شده است. یعنی شب که زمان آرامش بود جمع‌گرایی روز را به خلوت و فردیت شبانه پیوند می‌داد. اما دنیای مدرن در اولین قدم سیالیت زمان و مکان یا همان ازجاکندگی را به همراه داشته است. مشاغل ما و بازه‌های زمانی آنها چندان معلوم نیست. جز زندگی روزمره کارمندی، فضای مشاغل دیگر زمان‌های شناور را بیشتر پذیرفته‌اند و حتی اگر این مشاغل در پیوند با خارج از کشور یا بر بستر وب بنا شده باشد، این سیالیت بیش از گذشته قلمداد می‌شود. سبک زندگی خانواده‌های جوان‌تر و افرادی که زندگی مدرن را پذیرفته‌اند کاملاً این سیالیت را نشان می‌دهد. علیرغم شلوغی و حجم بالای داده‌های خوب یا بد، فردگرایی مسأله غالب زندگی‌هاست. از طرفی مسائل اقتصادی، وضعیت معیشت و نوع نگاه مدرن به آینده که بر «گذشتن از منافع آنی برای کسب منابع آتی» بنا شده عاملی است که روز‌به روز ساعات اشتغالِ شاغلین را افزایش داده است. این افزایش زمان کار هرچند در کنار پائین بودن بهره‌وری قرار گرفته و ناکارآمدی را در فرهنگ کار ایرانی ساخته، اما واقعیتی است که وجود دارد، چرا که تنها تعریف روشن در زندگی را کار و کسب درآمد دانسته‌اند. فضا و زمینه‌های اجتماعی هم در تمام این سال‌ها چنین چیزی را خواسته و هرآنکس که فراغت کمتری را برای خود درنظر گرفته عضوی مطلوب‌تر و کارآمدتر معرفی کرده است. از این‌روست که روز در زندگی مدرن خانواده‌های ایرانی کار است. کاری که تا شب کش آمده والبته بخش زیادی از مشاغل کلانشهرها لاجرم در شب نیز تعریف شده است. بستر فردگرایانه این نوع کار دیگر فرصت‌های حضور با خانواده یا جامعه گسترده را نمی‌دهد. یعنی فردانیتی است که شبانه روزی شده و در همهمه، شلوغی و ارتباطات گسترده و بی‌هدف کلانشهرها گم می‌شود.
از طرفی آنچه شناخته شده و بهاداده می‌شود ظرفیت روزانه کار در شهر است. بجز منابع جدید و خلاقیت‌های کارآفرینانه در شهر بخش زیادی از فضای شناخته شده اشتغال در کلانشهرها در روز به اشباع رسیده و از این‌روست که فرصت‌های شغلی اندک و بیکاری رو به فزونی است. شب و ماهیت جدید فرصتی جدید است با رهاوردهای اقتصادی که بعضاً می‌تواند به لحاظ فرهنگی و خانوادگی نیز تقویت کننده انواع همبستگی‌ها و همدلی‌های خانوادگی باشد. درواقع با توجه به دو نکته فوق‌الذکرحیات شبانه فرصتی دوباره برای جمع‌گرایی و خانواده‌گرایی ماست. فرصت اضافه‌ای است برای باهم بودن در بستر خانواده و در کنار آن ایجاد فرصت جدیدی برای بخشی از بدنه فعال اقتصادی که در روز امکان مشارکت فعال اقتصادی و اشتغال را نداشته‌اند. از این‌روست که اگر شب مایه آرامش است، حیات شبانه می‌تواند همان آرامش و نشاطی باشد که خانواده‌ها برایش زمان کم می‌آورند و زندگی مدرن از ایشان دریغ کرده است. این بسط زمانی همراه با بسط فیزیکی هم خواهد بود. کلانشهرهایی مثل تهران، نیازمند خدمت‌رسانی به حاشیه خود نیز هستند. بسیارند کسانی که مراکز شهری را محل رجوع برای نیازهای خود می‌دانند. طبیعی است که بستر شبانه یک شهر فرصتی است که به دور از ترافیک و مشکلات فضایی شهر ظرفیت‌ها را برای حواشی شهرها در متن‌ها ایجاد می‌کند.
از نظر اجتماعی حیات شبانه بستر ایمنی بخش شهر است. بیشترین آمار جرم در شب و در زمان خاموشی رخ می‌دهد. برخلاف نگاه‌های امنیتی مجموعه‌های انتظامی درباره حیات شبانه، وقتی زندگی جریان یابد و خیابان و شهر قابل دیدن و پرسه‌زنی شود، وقتی خانواده‌ها (زنان و کودکان) شبِ شهر را بسازند، انگیزه‌های جرم را نیز تقلیل می‌دهد. شهر تبدیل به یک ابژه دیدنی با قابلیت گردشگری بالا می‌شود و آنقدر کشش‌پذیری و استقبال از این پروژه می‌تواند بالا باشد که طبیعتاً در زمان‌های قابل تحقق در شهر می‌توان درباره دیگر وجوه آن نیز به کرات سخن گفت.

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۸۴۸۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (7 اردیبهشت)

صنما با غم عشق تو چه تدبیر کنم
تا به کی در غم تو ناله شبگیر کنم

دل دیوانه از آن شد که نصیحت شنود
مگرش هم ز سر زلف تو زنجیر کنم

آن چه در مدت هجر تو کشیدم هیهات
در یکی نامه محال است که تحریر کنم

با سر زلف تو مجموع پریشانی خود
کو مجالی که سراسر همه تقریر کنم

آن زمان کآرزوی دیدن جانم باشد
در نظر نقش رخ خوب تو تصویر کنم

گر بدانم که وصال تو بدین دست دهد
دین و دل را همه دربازم و توفیر کنم

دور شو از برم ای واعظ و بیهوده مگوی
من نه آنم که دگر گوش به تزویر کنم

نیست امید صلاحی ز فساد حافظ
چون که تقدیر چنین است چه تدبیر کنم

تفسیر :

تاکنون رنج و درد زیادی را تحمل کرده اید، در برابر سختی های آینده همچنان صبور بوده و از یاس و ناامیدی برحذر باشید. به تلاش خود ادامه دهید و در مقابل فریب و دورویی افراد بدخواه شکیبایی به خرج داده و نهراسید.

برای رسیدن به نیت دل باید اختیار زندگی خود را به دست بگیرید و از بی خیالی دوری کنید تا سرنوشت خود را بسازید. هرآنچه بکارید همان را درو خواهید کرد.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام