به نقل از «تسنیم»

گزارش تسنیم | نگاهی به روابط جمهوری آذربایجان و آمریکا

تاریخ انتشار: ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۸۸۵۹۷

روابط میان ایالات متحده و جمهوری آذربایجان از زمان روی کار آمدن ترامپ روند مثبتی را طی کرده و هر دو طرف تلاش دارند تا به جای نقاط اختلاف بر روی منافع مشترک تمرکز کنند. ۲۷ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۱:۰۵ بین الملل ترکیه و اوراسیا نظرات - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در طی دو سال گذشته دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، شش نامه تبریک به همتای آذربایجانی خود، الهام علی اف فرستاده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در مجموع، این نامه ها حاوی سه پیام مهم می باشد:
اولا، مشارکت جمهوری آذربایجان در تامین امنیت انرژی اروپا از طریق خط لوله گاز جنوبی (SGC) و صادرات این کشور به بازار جهانی انرژی؛
دوم، حمایت ترامپ از اصلاحات اقتصادی در جمهوری آذربایجان؛
سوم، تاکید کاخ سفید بر نقش جمهوری آذربایجان در حصول اطمینان از رفاه و ثبات منطقه ای در قفقاز جنوبی.
دونالد ترامپ در یکی از نامه های خود به الهام علی اف روابط جمهوری آذربایجان و ایالات متحده را به عنوان مشارکتی قوی بر پایه منافع مشترک توصیف کرد (1).

از زمان به قدرت رسیدن ترامپ، روابط ایالات متحده و جمهوری آذربایجان به طور قابل توجهی بهبود یافته است؛ به ویژه در مقایسه با روابط دوجانبه نسبتا متشنج در زمان حضور باراک اوباما در کاخ سفید. به طور خاص تنش در روابط میان واشنگتن و باکو در دوره اوباما نتیجه تمرکز ایالات متحده بر مسائل داخلی جمهوری آذربایجان، همکاری بیشتر با دیاسپورای ارمنی و همچنین نقش امریکا در بازگشایی مجدد مرز ترکیه و ارمنستان موسوم به موافقتنامه زوریخ می باشد. در مقابل نیز باکو از سیاست های ترامپ در قفقاز جنوبی که عمدتا محدود به منافع اقتصادی و امنیتی مشترک با منافعش است استقبال کرده است.

از منظر دولت ترامپ، جمهوری آذربایجان اهمیت زیادی در سیاست های منطقه ای ایالات متحده دارد. این اهمیت ناشی از تعدادی از عوامل کلیدی است:
اولا، دولت ترامپ از کشورهایی حمایت می کند که به طور مثال با حمایت از عملیات های موسوم به حفظ صلح در افغانستان و عراق به منافع امنیتی ایالات متحده کمک می کنند. به همین ترتیب، واشنگتن از سهم آذربایجان در تامین امنیت انرژی متحدان ایالات متحده در اروپا قدردانی می کند. در نتیجه، ایالات متحده خط لوله گاز جنوبی را از تحریم های اعمالی بر شرکت های ایرانی مستثنی کرده است. لازم به ذکر است که شرکت ملی نفت ایران ده درصد از سهام پروژه میدان گازی شاه دنیز دوم در جمهوری آذربایجان را دارد که از منابع اصلی تامین کننده خط لوله گاز جنوبی است. خط لوله «کریدور گاز جنوبی» گاز استخراجی در دریای خزر را از طریق خاک ترکیه به اروپا منتقل می کند. از طریق این خط لوله سالانه 6 میلیارد مترمکعب گاز جمهوری آذربایجان به ترکیه انتقال می یابد و قرار است بعد از سال 2020 نیز سالانه 10 میلیارد مترمکعب گاز به اروپا ارسال شود. سپس در سال 2026 ظرفیت این کریدور تا 31 میلیارد مترمکعب گاز افزایش خواهد یافت. مرداد ماه سال گذشته این کریدور، از تحریم‌های آمریکایی ضد مشتریان انرژی ایران، معافیت دریافت کرد؛
دوم، در نتیجه برخی از پروژه های منطقه ای که باکو در آنها نقش داشته است اهمیت ژئوپلیتیک جمهوری آذربایجان برای ایالات متحده افزایش یافته است. به عنوان مثال خط آهن باکو-تفلیس-قارص در پشتیبانی لجستیک نیروهای نظامی ناتو که در افغانستان حضور دارند نقش ویژه ای داشته است.

جمهوری آذربایجان با وجود افزایش همکاری ها به ویژه در بخش انرژی و نیز حمل و نقل، به عنوان یک بازیگر کلیدی در منطقه تلاش کرده که قربانی اختلافات بین قدرت های جهانی و منطقه ای نیز نشود. از این رو در ماه های اخیر باکو میزبان چند نشست برای گفتگو و رایزنی مقامات نظامی روسیه با ناتو و نیز ایالات متحده بوده است. در عین حال روابط جمهوری آذربایجان با جمهوری اسلامی ایران نیز تغییری نکرده و باکو همچنان تلاش دارد تا روابط دوستانه خود با همسایه جنوبی اش را حفظ کند.

یکی از تحرکات مثبت در روابط میان ایالات متحده و آذربایجان در سال جاری، انتخاب یک دیپلمات برجسته به نام لی لیتزنبرگر از سوی واشنگتن به عنوان سفیر در جمهوری آذربایجان بود. سفرای سابق امریکا در باکو یا پیش زمینه هایی سیاسی (مانند ریچارد مورنینگستار) داشتند یا همانند متیو بریزا و روبرت سکوتا پس زمینه فعالیت در بخش انرژی را داشتند. سفیر فعلی ایالات متحده در باکو در مصاحبه ای اعلام کرد که دولت فعلی امریکا به دنبال تعاملات سطح بالا و روندی مثبت در روابط دوجانبه است (2).

از سویی نیز با توجه به مذاکرات اخیر ارمنستان و جمهوری آذربایجان در جهت حل و فصل اختلافات پیرامون مناطق اشغالی قره باغ کوهستانی، باکو پیام های تازه ای از سوی واشنگتن دریافت کرده است. به طور مشخص، ریچارد میلز، سفیر سابق آمریکا در ارمنستان، اکتبر گذشته اظهار داشت که حل و فصل صلح آمیز هر جنگی از جمله مناقشه قره باغ، نیازمند خروج از سرزمین های اشغال شده است. وی تاکید کرد که بازگرداندن سرزمین های اشغالی جمهوری آذربایجان یکی از اصول بیانیه مادرید است که برای حل و فصل مناقشه قره باغ ایجاد شد (3). در جریان نخستین سفر جان بولتون مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ به منطقه در اکتبر 2018، وی در جریان دیدار از ایروان اظهار داشت: «آنچه در وضعیت فعلی اهمیت دارد تلاش برای یک تفاوت دوجانبه مورد رضایت طرفین پیرامون مناقشه قره باغ است. زیرا زمانی که این اتفاق بیفتذ، مرز ارمنستان و جمهوری آذربایجان بازگشایی خواهد شد و من مطمئن هستم که پس از آن مرز ارمنستان با ترکیه نیز مجددا باز خواهد شد» (4). دولت اوباما بدون حل و فصل مناقشه قره باغ و با وجود مخالفت جمهوری آذربایجان به دنبال بازگشایی مرز ترکیه و ارمنستان بود. در مقابل، اظهارات بولتون به وضوح نشان داد که دولت ترامپ عادی سازی روابط میان ترکیه و ارمنستان را تابعی از حل و فصل مناقشه قره باغ می داند.

طی سال گذشته دولت نیکول پاشینیان در ارمنستان امیدوار بود به دلیل به قدرت رسیدنشان در جریان اعتراضات مردمی موسوم به انقلاب مخملی بتواند حمایت ایالات متحده را متوجه ایروان کند. با این حال، تا کنون چنین حمایت بی قید و شرطی از سوی واشنگتن تحقق نیافته است. علاوه بر این، ایالات متحده کاملا از حضور نیروهای ارمنستان در حلب سوریه ناراضی است. برخی از کارشناسان معتقدند که سیاست ارمنستان که از مداخله روسیه در سوریه پشتیبانی می کند، علت اصلی به تاخیر افتادن دیدار برنامه ریزی شده بین پاشینیان و ترامپ در اوایل سال جاری میلادی است.

روابط میان ایالات متحده و جمهوری آذربایجان از زمان روی کار آمدن ترامپ مسیر مثبتی را طی کرده است. با این وجود هنوز برخی از اختلافات میان دو کشور وجود دارد اما هر دو طرف تلاش دارند تا به جای نقاط اختلاف بر روی منافع مشترک تمرکز کنند.

گزارش تسنیم | جمهوری آذربایجان و اتحادیه اروپا در پی توافقی جدیدگزارش تسنیم|اجتناب جمهوری آذربایجان و گرجستان از افزایش تنش های مرزیگزارش تسنیم | پیامدهای توافق 800 میلیون دلاری جمهوری آذربایجان و چینگزارش تسنیم|نگاهی به تنش‌های مرزی جمهوری آذربایجان و گرجستانگزارش تسنیم از تنش مرزی بین جمهوری آذربایجان و گرجستانگزارش تسنیم | ابتکار "یک کمربند-یک راه" و گسترش همکاری های جمهوری آذربایجان و چین

 

1. https://en.president.az/articles/33249
2. http://www.turan.az/ext/news/2019/5/free/Interview/en/80832.htm
3. https://www.panarmenian.net/eng/news/261266/
4. https://am.usembassy.gov/bolton-rferl-interview/

انتهای پیام /

R7650/P/S8,1414/CT7 واژه های کاربردی مرتبط اخبار "آمریکا" قفقاز اخبار "جمهوری آذربایجان"

منبع: تسنیم

کلیدواژه: اخبار آمریکا قفقاز اخبار جمهوری آذربایجان اخبار آمریکا قفقاز اخبار جمهوری آذربایجان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۸۸۵۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دامی که آمریکا برای عراق پهن کرد

مینا العریبی، سردبیر روزنامه انگلیسی زبان در مقاله The National «عراق را ترک نکنید؛ در چرایی تداوم حضور آمریکا در عراق» که در وب سایت فارن افرز منتشر شده است، سعی در توجیه تداوم حضور آمریکا در عراق داشته است.

به گزارش فرهیختگان به نقل از العریبی در این مقاله سعی کرده آمریکا را ضامن حاکمیت عراق توصیف کند؛ گزاره‌ای که بی‌پایه بودن آن در نگاهی سطحی به وضعیت عراق در طول سالیان اشغال روشن می‌شود. نکته مهم‌تری که خوانش این مقاله آن را روشن می‌سازد، بیم آمریکا و حامیان آن از پیوند محکم جمهوری اسلامی ایران و عراق و ارتباطات قوی دو کشور است.

اکثر نخست‌وزیران عراق در دو دهه گذشته در مقطعی از ارتش آمریکا خواسته‌اند کشورشان را ترک کنند.

مذاکرات دوجانبه طی ۱۵ سال گذشته یا بیشتر سبب شده است حضور نظامی ایالات‌متحده در عراق از زمان اوج آن در سال ۲۰۰۷، یعنی زمانی که ۱۷۰ هزار نیروی آمریکایی به‌عنوان بخشی از «بسیج» مبارزه با القاعده و پشتیبانی از نیرو‌های مسلح این کشور که پس از متلاشی شدن از سوی واشنگتن در سال ۲۰۰۳ هنوز در مرحله بازسازی خود بودند، به‌شدت کاهش یابد.

تعداد فعلی سربازان آمریکایی در عراق اکنون ۲۵۰۰ نفر است. تهدید ایجاد شده از سوی القاعده و داعش در این کشور هم به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته و اعمال خشونت‌آمیز چشمگیر هم نادر شده، شرایطی که توجیه‌کننده حضور کمرنگ نیرو‌های آمریکایی در عراق است.

اکنون سودانی به دنبال پایان دادن به ماموریت نظامی آمریکا در عراق است. اگرچه سودانی به‌عنوان فرمانده کل قوا عملا باید بر تمام نهاد‌های مسلح عراقی تفوق داشته باشد، اما در عمل، گروه‌های شبه‌نظامی یا به‌صورت خودمختار یا از طریق نیرو‌های بسیج مردمی -سازمانی فراگیر که از نظر قانونی بخشی از دستگاه امنیتی عراق بوده، اما مستقیما با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران- هماهنگی دارد.

هنگامی که سودانی در ۱۵ آوریل با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در واشنگتن دیدار کند، از ایالات‌متحده درخواست خواهد کرد تمام نیرو‌های آمریکایی را از عراق خارج کند، اما بعید است که طرحی برای مقابله با شبه‌نظامیان پس از خروج این نیرو‌ها ارائه کند.

اگر حضور نظامی ایالات‌متحده در عراق به پایان برسد، احتمالا متعاقبا شاهد ایجاد اختلافات سیاسی خواهیم بود. پیشرفت‌های حاصل شده برای نیرو‌های مسلح عراق از سال ۲۰۱۴ یعنی زمانی که آن‌ها نتوانستند مانع پیشروی داعش در یک‌سوم خاک خود شوند، در صورت برداشته شدن دست حمایت ایالات‌متحده ممکن است از بین برود. واشنگتن اکنون باید از اهرم نفوذ خود در بغداد برای حفظ حضور نظامی غیرجنگی، مشابه نیرو‌هایی که در آلمان، ژاپن، فیلیپین و کشور‌های دیگر دارد، استفاده کند.

فضای مذاکره

حضور ایالات‌متحده در عراق در برهه‌ای ناپایدار برای خاورمیانه در کانون توجه قرارگرفته است. جنگ در نوار غزه فرصت‌هایی را برای آن دسته از بازیگران خارجی ایجاد کرده است که به دنبال سود بردن از ویرانی‌ها هستند، ازجمله ایران. نیرو‌های نیابتی ایران اکنون بیش از هر زمان دیگری فعال هستند و تهران خواستار چیزی جز کاهش حضور ایالات متحده در منطقه و ترک کامل عراق نیست.

ایالات‌متحده امروز دوستان زیادی در رهبری عراق ندارد؛ وضعیتی که نتیجه عدم تعامل دیپلماتیک این کشور در طول سال‌ها به شمار می‌رود. با این حال، این امر بدان معنا نیست که سیاستمداران عراقی همگی خواهان خروج نیرو‌های آمریکایی از این کشور هستند.

در این میان سیاست‌های دولت عراق نیز تا حدودی متناقض است. تلاش‌های کنونی برای پایان دادن به حضور نظامی ایالات‌متحده بخشی از تلاش گسترده‌تر بغداد برای محدود کردن نفوذ بین‌المللی در این کشور است؛ دولت عراق همچنین استفاده از دینار عراق را برای معاملات مالی به‌جای دلار آمریکا دنبال می‌کند و نهاد ماموریت کمک‌رسانی سازمان ملل به عراق را نیز که به نظارت بر انتخابات و تشویق گفتگو میان احزاب سیاسی رقیب کمک کرده، محدود کرده است.

با این حال، دولت عراق همچنان به دنبال برقراری پیوند نظامی با غرب است. گروه مامور ناتو در عراق که به آموزش و مشاوره نیرو‌های عراقی کمک می‌کند، برخلاف آمریکا، زیر بار انتقاد‌ها قرار ندارد.

دلایل بقا

دولت‌های پیشین ایالات‌متحده تلاش‌های مختلفی را برای پاسخگویی به خواسته‌های عراق برای مذاکره مجدد درباره حضور نظامی ایالات متحده در عراق انجام داده‌اند. خاطرات وعده رئیس جمهور اوباما برای خروج نیرو‌های آمریکایی از عراق و بازگشت سه‌سال بعد آن‌ها به این کشور هنوز هم در خاطرات اهالی عراق زنده است.

برای بیش از دو دهه، عراق سنگ بنای سیاست خاورمیانه‌ای ایالات‌متحده بوده و فعالیت‌های نظامی ایالات‌متحده بیشتر بر تهدید تروریستی القاعده و بعدا داعش متمرکز بوده است. البته اگرچه این گروه‌ها هنوز هم تهدید به‌شمار می‌روند، دامنه دست درازی آنان به‌شدت کاهش یافته است، اما در این میان خطرات دیگری در قالب گروه‌های شبه‌نظامی سرکش پدیدار شده است که بیشتر آن‌ها از سوی تهران تغذیه می‌شوند.

البته ایالات‌متحده در این میان بدون اهرم فشار هم نیست. عراق همچنان به‌شدت به حمایت سیاسی و نظامی واشنگتن برای تقویت نیرو‌های مسلح خود و همکاری با شرکای منطقه‌ای متکی است.

آزمون اراده‌ها

یک تناقض کلیدی در بطن سیاست عراق وجود دارد؛ درخواست‌های ارائه‌شده برای حاکمیت بیشتر عراق که در عمل به خروج نیرو‌های آمریکایی ترجمه می‌شود، توسط گروه‌هایی تحریک می‌شود که خود با گرفتن دستورات از تهران، اقتدار دولت عراق را تضعیف می‌کنند. ایالات‌متحده ضربه اولیه را [به حاکمیت عراق]با جنگ و اشغال سال ۲۰۰۳ وارد کرد و آسیب به حاکمیت عراق به شبه‌نظامیان و دیگر بازیگران غیردولتی اجازه داد تا در سال‌های پس از آن تکثیر شوند.

موضوع حضور نیرو‌های آمریکایی در عراق به آزمون اراده بین بازیگران سیاسی خواستار هماهنگی بغداد با تهران و کسانی تبدیل شده که می‌خواهند استقلال عراق را از طریق ایجاد توازن در روابط با تهران و واشنگتن تضمین کنند. آنچه در این بحث مطرح است بسیار بزرگ‌تر از چند هزار سرباز غیرجنگی است. به‌نفع عراق و ایالات‌متحده است بر سر یک توافق بلندمدت مذاکره کنند که مساله سربازان را حل و در مرحله بعدی روابط ایالات‌متحده و عراق را تنظیم کنند.