به نقل از «ایرنا»

گام‌های متقابل برجامی ایران

تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۰۸۷۵۳

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت ماه تا کنون قدم‌هایی برای کاستن از تعهدات برجامی خود برداشته که از نگاه ناظران برایند دو عامل است؛ نخست خارج شدن رسمی آمریکا از توافق هسته‌ای و دوم، بی اعتنایی دیگر اعضا به تعهدات خود و برآورده نشدن مطالبات ایران.

آمریکا در فضایی فشارهای خود بر ایران را تحت سیاست فشار حداکثری افزایش داده که کشورهای دیگر یا در مقابل برجام شکنی «دونالد ترامپ» سکوت اختیار کرده و یا حمایت‌های آنها از توافق هسته‌ای از سطح شعار فراتر نرفته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آمریکا در فضایی فشارهای خود بر ایران را تحت سیاست فشار حداکثری افزایش داده که کشورهای دیگر یا در مقابل برجام شکنی «دونالد ترامپ» سکوت اختیار کرده و یا حمایت‌های آنها از توافق هسته‌ای از سطح شعار فراتر نرفته است. این وضعیت تا جایی ادامه یافت تا سرانجام ترامپ سطح تحریم‌های خود را از حوزه اقتصادی فراتر برد و به حوزه‌های دیگر از جمله هسته‌ای نیز تسری داد.

نیمه اول اردیبهشت ماه چند روز قبل از سالروز خروج آمریکا از برجام، برخی رسانه‌های جهان از تحریم‌های هسته‌ای ایران خبر دادند. ترامپ معافیت‌های مرتبط با همکاری هسته‌ای اتحادیه اروپا، چین و روسیه با ایران را تمدید کرده اما از تمدید دو معافیت انتقال آب سنگین مازاد به عمان و همچنین مبادله اورانیوم غنی شده با کیک زرد سر باز زده بود.

تحریم‌هایی از این دست و همچنین برداشتن معافیت‌های در نظر گرفته شده برای هشت خریدار عمده نفت ایران شامل چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، تایوان، ترکیه، یونان و ایتالیا کار را به جایی رساند که تهران چاره را در کاهش تعهدات برجامی یافت و در این مدت گام‌هایی در این مسیر برداشته است.

دیروز دوشنبه بیست وهفتم خردادماه «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی در جریان بازدید نمایندگان رسانه‌ها از مجتمع آب سنگین اراک در سخنانی هشدارآمیز به اعضای برجام، اظهار کرد: از امروز شمارش معکوس برای عبور از ذخیره ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده آغاز می‌شود و تا ۱۰ روز دیگر یعنی ۲۷ ژوئن (۶ تیرماه) از این سقف عبور می‌کنیم.

وی پیشتر نیز از چهار برابر شدن ظرفیت غنی سازی ایران خبر داده بود و اواخر اردیبهشت ماه در جریان بازدید خبرنگاران از تأسیسات مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن نطنز گفته بود که «ایران از امروز ۳۰ اردیبهشت ماه و پس از اولتیماتوم ۱۸ اردیبهشت به طرف‌های اروپایی، در چارچوب مواد توافقنامه برجام، میزان تولید اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد خود را به حدود چهار برابر قبل افزایش داد.»

بر اساس برجام ایران مجاز به ذخیره سازی اورانیوم غنی شده با غنای ۳.۶۷ درصد تا سقف ۳۰۰ کیلوگرم است. همچنین برجام در زمینه آب سنگین نیز به ایران اجازه ذخیره سازی ۱۳۰ تن داده که به گفته سخنگوی سازمان انرژی اتمی قرار است از این پس در مورد مصارف پزشکی و صنعتی در داخل کشور مورد استفاده قرار گرفته و به خارج از کشور صادر نشود.

گام‌های متقابل ایران در موضوع برجام و بازبینی در اجرای توافق هسته‌ای پس از آن انجام گرفت که مقامات عالی رتبه کشور در شورای عالی امنیت ملی تصمیم قطعی خود را در این باره گرفتند. آنها به این نتیجه دست یافتند که با رجوع به برخی بندهای مندرج در برجام از میزان تعهدات خود بکاهند.

معاون سازمان انرژی اتمی معتقد است که اقدامات جمهوری اسلامی ایران در راستای پاراگراف ۲۶ و ۳۶ برجام انجام شده که بخش‌های اولیه برجام مربوط به تعهدات ایران و از آن به بعد تعهدات سایر کشورها است. وی اظهار می‌کند «وقتی به پاراگراف ۲۶ و ۳۶ برجام می رسیم حقوقی هم برای کشورها قائل شده اند و اگر ایران احساس کند که تحریم‌ها برداشته نشده می‌تواند بخشی از تعهدات خود را به حالت تعلیق درآورد.»

موضوع مورد توجه دیگر، مهلت ۶۰ روزه‌ای است که ایران برای اعضای باقی مانده در برجام تعیین کرده است؛ ضرب الاجلی که حدود سه هفته از آن باقی مانده و از نگاه مقامات جمهوری اسلامی قابل تمدید نیست.

در همین ارتباط بود که «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه روز شنبه در دیدار با «هلگا اشمید» دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد: مهلت ۶۰ روزه که ۲۵ روز آن سپری شده به هیچ عنوان تمدید نمی‌شود و ایران اقدامات بعدی یا همان گام دوم را اجرایی می‌کند مگر اینکه آنها خواسته‌های ما را تأمین کنند.

از طرفی، حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری دیروز دوشنبه هنگام دریافت استوارنامه «فیلیپ تی یبو» سفیر جدید فرانسه، فرصت اروپا را برای جبران تبعات ناشی از برجام گریزی آمریکا بسیار کوتاه دانست و اظهار کرد که «شرایط کنونی حساس است و فرانسه همچنان فرصت دارد در کنار دیگر اعضای برجام و در فرصت بسیار کوتاهی که وجود دارد، نقش تاریخی خود را برای حفظ این توافق ایفا کند چرا که بی‌تردید از بین رفتن برجام، به نفع ایران، فرانسه، منطقه و جهان نیست.»

از نگاه کارشناسان، بازی اروپا با مهره اینستکس و خودداری از اجرای سازوکارهای مختلف دیگر کارایی خود را از دست داده است. اینک توپ در زمین اروپا قرار دارد و می‌تواند با برآورده کردن خواسته‌های تهران به قول خود آن را نجات دهد یا اینکه شاهد شکست توافقی باشد که بیش از یک دهه برای به ثمر رسیدن آن اهتمام ورزیده است.‌ اینک توپ در زمین اروپا قرار دارد و می‌تواند با برآورده کردن خواسته‌های تهران به قول خود آن را نجات دهد یا اینکه شاهد شکست توافقی باشد که بیش از یک دهه برای به ثمر رسیدن آن اهتمام ورزیده است.

منبع: ایرنا

کلیدواژه: انرژی هسته ای ایران تنش ایران و آمریکا اتحادیه اروپا برجام

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۰۸۷۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکنش رسمی آمریکا در خصوص مذکرات احیای برجام | مذاکره مستقیم در حال انجام است؟

به گزارش همشهری آنلاین از نیویورک، «ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سه شنبه به وقت محلی در نشستی خبری در پاسخ به پرسشی درباره برخی گزارش ها درباره احیای مذاکرات رفع تحریم ها و مذاکرات مستقیم میان تهران – واشنگتن گفت: « من در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران اظهار نظر نمی‌کنم اما باید بگویم ما در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیستیم.»

پیش از این، یک منبع آگاه در گفت‌وگو با ایرنا درباره برخی ادعاها درخصوص مذاکرات مستقیم نمایندگان ایران و آمریکا گفت: هیچ مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا برقرار نیست و تبادل پیام‌ها صرفا در چهارچوب تعریف شده در جریان می‌باشد.

وی تاکید کرد: مذاکرات رفع تحریم با کشورهای عضو برجام توسط علی باقری کنی به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته ای جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌شود.

«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز سوم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ درخصوص وضعیت مذاکرات رفع تحریمها گفت: جمهوری اسلامی ایران برای تأمین حقوق ملت، به ویژه در موضوع رفع تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران همواره از همه ظرفیت های دیپلماتیک خود استفاده کرده است.

او تصریح کرد: کسی که زیر میز دیپلماسی زد، نه جمهوری اسلامی ایران، بلکه آمریکا بود. شرکای آمریکا در توافق برجام هم نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند و خلاء خروج غیر قانونی آمریکا از توافق برجام را جبران کنند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: لذا جمهوری اسلامی ایران مطابق خط مشی حکیمانه ای که مقام معظم رهبری تبیین و امر فرمودند، در مسیر بی اثر سازی تحریم ها حرکت کرده و در این مسیر توفیق های زیادی به دست آورده است.

کنعانی ادامه داد: موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه در حاشیه نشست‌های بین‌المللی و در دیدار با طرفهایی که در موضوع برجام و مذاکرات رفع تحریم های ظالمانه می‌توانند ایفای نقش کنند یا نقش تعریف شده و سازمانی دارند مطرح می شود، دیدگاه ها شنیده می شود و دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران ارائه می گردد.

تارنمای محافظه کار واشنگتن فری بیکن فروردین ماه امسال اعلام کرد: دولت جو بایدن معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌دهد در چارچوب برجام وارد همکاری‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی شود، تمدید نکرده است.

دولت بایدن اجازه داده است که مجموعه ای از معافیت های تحریمی که به ایران و روسیه اجازه می دهد،همکاری مشترک داشته باشند، منقضی شود اما به اجرای آن تحریم ها متعهد نمی شود.

واشنگتن آخرین بار آگوست ۲۰۲۳ این معافیت‌ها را تا ابتدای سال ۲۰۲۴ تمدید کرده بود و این معافیت‌ها اکنون منقضی شده‌اند.

«متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه درباره علت منقصی شدن این معافیت های تحریمی حرفی نزد اما به واشنگتن فری بیکن گفت که مقامات همچنان «در حال بررسی معافیت‌ها به عنوان بخشی از روند بررسی منظم هستند» و اظهارنظر عمومی پس از تصمیم‌گیری بعنوان بخشی از آن بررسی ارائه خواهد شد.

معافیت‌های تحریمی ایران در چارچوب برجام صادر می‌شود و دولت‌های آمریکا هر ۶ ماه موظف به تمدید آن بوده‌اند.

بر اساس متن برجام، کشورهای امضا کننده آن متعهد شده بودند که با ایران در حوزه‌ همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز از جمله در پروژه‌های رآکتور تحقیقاتی اراک و تاسیسات فردو همکاری کنند.

در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ این معافیت‌ها به دلیل خروج آمریکا از برجام لغو شد اما جو بایدن پس از ورود به کاخ سفید اعلام کرد که این معافیت‌ها را صادر خواهد کرد.

به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده و سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است.

دولت بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و تلاش برای بازگشت به برجام بوده، تاکنون نه تنها موفق به بازگشت به برجام نشده است بلکه پی در پی به بهانه های برنامه دفاعی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران از جمله موشکی بالستیک، پهپادی، هسته ای و حقوق بشر تحریم هایی را علیه ایران وضع کرده است.

کد خبر 846806 برچسب‌ها توافق هسته‌ای ایران خبر ویژه ایران و آمریکا