به نقل از «ایرنا»

موزه گتو ورشو تازه ترین جنجال روایت تاریخ در اروپا

تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۶۱۱۵۷

موزه گتوی ورشو تا چند سال دیگر راه اندازی نخواهد شد اما از همین اکنون به یکی از مناقشه برانگیزترین موزه‌ها در اروپا تبدیل شده است. مدیر موزه جدید در ورشو به منتقدان واکنش نشان داده و از برنامه موزه دفاع کرده است. منتقدان مدعی هستند که موزه گتو ورشو با حمایت دولت پوپولیست و ملی گرای لهستان اقدام به تحریف تاریخ دوران جنگ خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش روزنامه گاردین، این موزه با حمایت دولت پوپولیست لهستان موجب اختلافاتی بین مورخان "هولوکاست" درباره نحوه بیان داستان یهودیان ورشو شده است. روزنامه انگلیسی "گاردین" در این ارتباط گزارش داد در یک طرف این مناقشه، "دانیل بلاتمان" مورخ ارشد اسرائیلی موزه است که در دانشگاه بیت المقدس مطالعات هولوکاست تدریس می‌کند. او تاکید می‌کند موزه جدید روایت دقیقی از روند ایجاد و پایان گتوی ورشو و بطور کلی از هولوکاست در لهستان ارائه خواهد کرد. در طرف دیگر این مناقشه، چندین محقق هولوکاست لهستانی و اسرائیلی هستند که می‌گویند بلاتمان در بهترین حالت مورد استفاده دولت لهستان قرار دارد و در بدترین حالت نیز شریک در تحریفات تاریخی است.

"آگنیسکا هاسکا" از مسئولان "مرکز لهستانی تحقیقات هولوکاست" در ورشو، گفت: از ابتدا مشخص بود که این موزه دیدگاه تحریف شده‌ای از هولوکاست ارائه خواهد داد و مواردی از "همکاری" (لهستانی‌ها با آلمان نازی) را نادیده خواهد گرفت. وی خاطرنشان کرد که زمان مطرح شده ایده این موزه در سال گذشته، پیتور گلینسکی وزیر فرهنگ لهستان گفت که تاریخ "عشق دوجانبه" بین لهستانی‌ها و یهودیان را کاوش خواهد کرد. او گفت که به بلاتمان به عنوان یک مورخ احترام می‌گذارد اما اعتقاد دارد که مقامات لهستان در حال استفاده از او برای زدن مهر تأیید یک اسرائیلی بر روایتی تحریف شده از هولوکاست هستند. هاسکا گفت: ما از طریق آرشیوها می‌دانیم که در حیطه رفتار با یهودیان، رفتار درست یک استثنا بود نه اینکه امری متداول بوده باشد. تاریخ هولوکاست یک بوفه نیست که مواردی که می‌خواهید را از آنجا انتخاب کنید.

بلاتمان از سوی دیگر در مصاحبه‌ای در دفاتر برنامه ریزی موزه در مرکز ورشو تاکید کرد که این انتقادها غیرمنصفانه است. او گفت که با هیچ مقام دولتی دیدار نکرده و هیچ دستوری به او داده نشده و اعتقاد ندارد که هیچ بخشی از تاریخ هولوکاست "تابو" است. وی تاکید کرد: این موزه حتماً به موضوع یهودی ستیزی در لهستان و مواردی از همکاری (لهستانی‌ها با آلمان نازی) خواهد پرداخت و هیچ مساله ممنوعی وجود ندارد.

واژه گتو (Getto) ایتالیایی است و به محله مسکونی‌ای اطلاق می‌شود که توسط مقامات دولتی محصور شده و در آن محدودیت رفت و آمد برقرار است. نخستین بار این واژه در قرن شانزدهم در ونیز بکار گرفته شده است. گتوی ورشو محله‌ای بود که نیروهای اشغالگر آلمانی در سال ۱۹۴۰ میلادی در مرکز پایتخت لهستان برای جای دادن یهودیان لهستانی و اروپایی بنا کرده بودند و خود به آن "منطقه مسکونی یهودیان در ورشو" می‌گفتند. حدود نیم میلیون نفر مجبور بودند در آنجا در فضایی تنگ در کنار هم زندگی کنند.

گتوی ورشو بزرگترین گتوی یهودی در اروپای تحت اشغال آلمان نازی بود که حدود ۴۰۰ هزار نفر در فضایی به وسعت حدود یک مایل مربع متراکم شده بودند و بیشتر آنها کشته شدند. این گتو در سال ۱۹۴۳ پس از خیزش ناکام ساکنان آن ویران شد. محل گتو ورشو امروز در مرکز پایتخت لهستان قرار دارد و تنها چند علامت و یادبود کوچک برای یادآوری تاریخ آن وجود دارد.

مارک ادلمن، آخرین رهبر بازمانده قیام گتوی ورشو در سال ۲۰۰۹ درگذشت. او یکی از چند صد یهودی‌ای بود که در روز ۱۹ آوریل ۱۹۴۳ در قیامی مسلحانه علیه نازی‌ها شرکت داشتند.

موزه گتو اما در ساختمان یک بیمارستان سابق کودکان که در دهه ۱۸۷۰ توسط یک فرد یهودی ساخته شده بود، بنا خواهد شد. این بیمارستان از معدود ساختمان هایی بود که از جنگ بدون آسیب جدی بیرون آمد و تا زمانی تعطیلی در سال ۲۰۱۴ همچنان بیمارستان کودکان بود. قرار است موزه گتو در این ساختمان در سال ۲۰۲۳ به مناسبت هشتادمین سالگرد خیزش گتوی ورشو گشایش یابد.

بلاتمان می‌گوید: لهستانی‌ها و یهودیان هر دو قربانیان برابر بودند. مفهوم این موزه بر سرنوشت یهودیان متمرکز خواهد بود نه فراموش کردن دیگری. وی می‌گوید که موزه گتو در ورشو به عنوان اولین موزه مهم در محلی که هولوکاست روی داده است بطور طبیعی تمرکز متفاوتی نسبت به موزه "یاد واشم" در قدس یا "موزه یادبود هولوکاست" در واشنگتن خواهد داشت.
مباحثات مربوط به این موزه در زمانی است که تنش های مداومی درخصوص تاریخ هولوکاست و یهودی ستیزی بین دولت لهستان و رژیم صهیونیستی وجود داشته است. سال گذشته دولت لهستان مجبور شد که از طرح خود برای جرم انگاری اشاره به "اردوگاه‌های مرگ لهستان" عقب نشینی کند هر چند هنوز افرادی که مدعی شوند دولت لهستان "مسئول یا شریک جرم در جرایم نازی‌ها بوده است" قابل پیگرد است.

در ماه فوریه "ییزرایل کاتس" سرپرست وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی گفت: "لهستانی‌ها با شیر مادر یهودی ستیزی را دریافت می‌کنند". این حرف موجب شد که وزیر خارجه لهستان او را به نژادپرستی متهم کند و از شرکت در اجلاسی در قدس خودداری کند.

از سوی دیگر، بسیاری از مردم لهستان بر این باورند که درد و رنج شدید این کشور تحت اشغال آلمان نازی نادیده گرفته شده و تاکید و تمرکز تاریخ روی هولوکاست و مواردی از همکاری لهستانی‌ها با نازی‌ها قرار گرفته است در همین حال مسئولان رژیم صهیونیستی با سو استفاده از وقایع تاریخ هولوکاست نوعی سانسور در طرفداری از این رژیم را بر مطبوعات غربی حاکم کرده‌اند و هر گونه انتقاد از ظلم و ستم این رژیم علیه مردم فلسطین با برچسب یهودی ستیزی مورد سانسور قرار می‌گیرد.

موزه گتو ورشو موجب مقایسه با موزه جدیدی با عنوان "خانه سرنوشت" در بوداپست مجارستان شده که ساخت آن تکمیل شده اما هنوز گشایش نیافته است. علت گشایش نیافتن موزه بوداپست مناقشه درباره نحوه به تصویر کشیده شدن رویدادهای جنگ جهانی دوم در مجارستان است که حکومت وقت مجارستان یهودیان را اخراج کرد و عده‌ای از آنها در آشوویتس جان باختند. دولت ویکتور اوربان نخست وزیر ملی گرای مجارستان متهم شده که نقش دولت مجارستان در هولوکاست را لاپوشانی می‌کند.

لهستان در جنگ جهانی دوم از جمله کشورهای متفقین مبارزه کننده با آلمان نازی بود اما در طول اشغال لهستان توسط آلمان نازی برخی از شهروندان این کشور از قومیت‌های مختلف با آلمانی‌ها همکاری کردند. در طول جنگ و پس از آن شماری از افراد همکاری کننده با آلمانی‌ها به مرگ محکوم شدند.

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۶۱۱۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«تاریخ» حلّال مسائل روز جامعه/ خواندن برای مدرک گرفتن آفت است

گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا- ونوس بهنود؛ می‌توان گفت مطالعه کتب تاریخی بدون علاقه و شور و اشتیاق امکان‌پذیر نیست؛ اما نوشتن از گذشته‌ای که در آن نزیسته‌ایم کاری بس خطیر است. موضوعی که یکی از نویسندگان کتب تاریخی کشور به چند و چون آن توجه داشته است.

سعید فخرزاده از نویسندگانی است که روایت‌های تاریخی خود را همراه با استناد ارائه می‌کند. خود را وام‌دار طرح واقعیت‌ها و معرفی اسوه‌های تاریخی می‌داند و معتقد است اینکه تاریخ خوانده نمی‌شود به زیان ماست. در پی انتشار کتاب جدید وی با عنوان رضای انقلاب با او به گفت‌وگو نشستیم تا با اندیشه این نویسنده در پس تدوین و نگارش کتاب‌های تاریخی آشنا شویم.

یکی از دغدغه‌های نگارش کتب تاریخی استناد به منابع معتبر است. در کتاب‌های خود چگونه‌‌ این موضوع را مورد توجه قرار دادید و چه پیشنهادی برای نویسندگان تازه‌کار دارید؟

یکی از منابع مهم در تاریخ نگاری ، ارائه داده‌های تاریخی توسط شاهدان و عاملان حوادث تاریخی است آنچه در‌‌این گونه منابع مهم است راستی‌آزمایی روایت راوی است که از دو طریق اطلاعات و خاطرات راوی صحت‌سنجی می‌شود.

ابتدا اتکا به اسناد معتبر و مکتوب است؛ به‌طور مثال وقتی راوی می‌گوید فلان تحصیلات را دارد وجود مدرک تحصیلی‌‌این ادعا را تأیید می‌کند یا مثلاً ادعا می‌کند مدتی مسئولیت فلان مجموعه را داشته است حکم مأموریت یا اخبار منتشره در آن دوران می‌تواند تأیید ادعا باشد.

در مواردی که روایت از حوادثی می‌کنند که مستندات مکتوبی در‌‌این رابطه موجود نباشد از طریق تواتر در روایت یعنی از طریق بیان همان روایت از زبان فرد یا افراد دیگر قابل  صحت‌سنجی است.

در مواردی هم که نه اسناد مکتوب و نه راوی دیگری برای تأیید روایت راوی وجود داشته باشد با ارزیابی روایت‌های دیگر راوی مشخص می‌شود‌‌ایا راوی در بیان روایت دارای حافظه دقیق است؟‌‌ آیا در بیان صداقت داشته است؟ در واقع صداقت و راستی در روایت‌های دیگر راوی به روایت غیر مستند او تعمیم داشته می‌شود و به روایت می‌شود اعتماد داشت.

البته لزومی‌ندارد همه حرف‌ها و روایت‌های راوی را صحت سنجی کرد که کار بسیار سختی خواهد بود؛ بلکه فقط نکات و فرازهای مهم و محوری تاریخی راوی باید صحت‌سنجی کرد و آن نکات ،موضوعات مهم ‌تأثیرگذار و جریان‌ساز روایت فرد است  به طور مثال فرد در خاطرات خود می‌گوید من در کودکی در کنار پدر در کارهای کشاورزی کمک می‌کردم‌‌این روایت خیلی اهمیت ندارد که ما بررسی کنیم‌‌ آیا‌‌ ایشان واقعاً کمک کار پدر بوده‌اند یا خیر؟ اما وقتی راوی می‌گوید من جهاد سازندگی فلان شهر را راه‌اندازی کرده‌ام، نیاز به صحت سنجی است، خصوصاً‌‌ اینکه احکام اداری قابلیت اثبات ادعای راه‌اندازی یک مجموعه را ندارد.

محقق برای اطلاع از منابع تاریخی درباره موضوع روایت باید جست‌وجوی میدانی و کتابخانه‌‌ای داشته باشد یا پس از مصاحبه انجام دهد

در انتخاب سوژه و موضوع کتاب‌ها چه دغدغه‌هایی را داشته‌‌اید؟

در انتخاب موضوع به‌‌این مسئله توجه دارم که تاریخ برای حل مسائل امروز و‌‌ آینده جامعه ماست از‌‌این منظر بررسی می‌کنم که مسائل جامعه من چیست و چه موضوعاتی درای اهمیت بالایی است. پس از‌‌این مرحله ،  موضوع را براساس اولویت‌های نیاز جامعه به زعم و فهم خودم و  مشورت با دیگران انتخاب می‌کنم بطور مثال انتخاب موضوع خاطرات حجت‌الاسلام رضا مطلبی برای ارائه الگوی موفق ‌‌مؤثر در اداره یک مسجد بوده است بر‌‌این باور هستم که مسجد در جریان مبارزات انقلاب پایگاه بسیار مهم و ‌تأثیرگذار بوده است و همچنان می‌تواند در توسعه تبلیغ و فهم دینی در جامعه اسلامی‌‌‌مؤثر باشد که متاسفانه به دلایلی به آن توجه لازم نشده است. در واقع مسجد و مسجدی‌ها یک جامعه کاملاً مردمی‌ و دینی است که قابلیت ثاثیرگذاری در جامعه را دارد و اهداف آن با اهداف انقلاب اسلامی‌ و جمهوری اسلامی‌ در یک راستاست و از یک نگاهی یکی از تکیه‌گاه‌های نظام اسلامی‌است.

انتخاب آقای مطلبی در همین راستا تعریف می‌شود فردی که منفرداً با الهام از هدایت امام قبل از پیروزی انقلاب  در یک منطقه محروم تهران مدیریت مسجدی را قبول می‌کند که بعدها از پایگاه‌های مهم جریان مبارزه علیه رژیم پهلوی می‌گردد و در پس پیروزی انقلاب هم به عنوان یکی از مراکز دینی مهم در تقویت نظام و پرورش جوان‌های انقلابی و ارزشمند نقش ‌‌ایفا کرده بررسی عملکرد ‌‌این روحانی که به مدت نیم قرن در یک مسجد فعالیت داشته است در‌‌این شرایط فرهنگی را از ضروریات مسائل اجتماعی می‌دانستم؛ البته موضوعات فراوان دیگری هم وجود دارد که دوستان نویسنده جوان می‌توانند با مشورت و تحقیق به آنها برسند.

به اعتقاد شما چگونه می‌توان خواننده جوان را به مطالعه کتاب به ویژه با موضوع تاریخ راغب کرد و چرا بخشی از آثار تولیدشده در‌‌این حوزه خوانده نمی‌شود؟

اصولاً در ساختار آموزشی ما بیشتر به حفظ اطلاعات توجه شده است تا فهم. از‌‌این رو باید چیزهایی را بخوانیم که نمی‌دانیم چرا باید بخوانیم و به نوعی اجبار در کار است  یعنی اگر نخوانی به تو مدرک نمی‌دهم و مدرک معیار ارزش‌گذاری تو خواهد بود؛ بنابراین اساساً از دوران کودکی ما را از خواندن منتفر می‌کنند از آن طرف در غالب خانواده‌ها  به موضوع مطالعه توجه ندارند و آنها هم در راستای سیستم آموزشی به فرزندان فشار می‌آورند تا اعتبار مدرکی بالا را دریافت کنند می‌بینیم فرزندان ما در ‌‌این فضای آموزشی پرورش می‌یابند، انتظار علاقه به مطالعه در‌‌این شرایط ناصواب است.

وقتی به جوامع توسعه یافته نگاه می‌کنیم مشاهده می‌کنیم حجم منابع درسی سیستم آموزشی بسیار کمتر از ماست و با استفاده از روش‌های پژوهشی جذاب و مرتبط با واقعیت زندگی، علاقه به مطالعه را در جوانان فراهم می‌کنند؛ البته در همین جوامع بیشترین آمار، مطالعه رمان است.

یکی دیگر از عوامل ضد مطالعه همین فضای مجازی است که به دلیل بیان روایت‌های بی‌اساس و ضدونقیض، اعتبار روایت‌های تاریخی را در ذهن مخاطب  زیر سؤال می‌برد و تمایل به مطالعه ر ا کاهش می‌دهد هیچ استانداردی هم برای تشخیص سره از ناسره در اختیار مخاطب نیست.

بنابراین در چنین فضایی می‌خواهیم علاقه به مطالعه را‌‌ ایجاد بکنیم که کاری سخت؛ اما شدنی است. اعتقاد دارم انتخاب به موقع موضوع و سرعت درتولید آن و کیفیت تدوین و ترویج در جذب مخاطب مهم است در فضای فعلی جامعه گاهی به دلایلی یک مسئله مورد توجه قرار می‌گیرد که اگر در همین فضا بتوانیم درباره ان موضوع حرف زد و روایت مناسب را ارائه داد مورد توجه قرار می‌گیرد و مخاطبان خوبی پیدا خواهد کرد به طور مثال شهادت سردار سلیمانی فرصتی برای پرداختن به خود شهید و اقدامات ‌‌این شهید ‌‌ایجاد کرد و در طرف مقابل ساخت یک مستند درباره پهلوی و نشر آن در فضای جامعه می‌تواند کتاب‌هایی که در له و علیه آن تولید شود، مورد توجه قرار گیرد به طور کلی از فرصت‌های به‌وجود آمده باید استفاده کرد؛ حال ‌‌این فرصت را خودی‌ها ‌‌ایجاد کرده‌اند یا دشمن برای تهدید باورها مطرح کرده باشد.

مهم‌ترین ویژگی یک کتاب در نحوه تدوین آن است که می‌تواند یک اثر را خواندنی کند قابل ذکر است نحوه تدوین  خوب صرفاً از دستور العمل و آموزش به‌دست نمی‌آید؛ بلکه تجربه و فهم نویسنده هم در تولید مطلوب و جذاب ‌‌مؤثر است. به نظر من  تدوین یک اثر هنری است که کیفیت آن اثر در گرو فهم ، تجربه و آموزش نویسنده است.

به عنوان یک نویسنده وضعیت عرضه و تقاضا در بازار کتاب را چگونه می‌بینید؟

در بازار کتاب غیردرسی عرضه خوب است؛ اما هیچ برنامه‌‌ای برای هدایت تولید وعرضه در جامعه وجود ندارد، وضع توزیع و تبلیغ آثار منتشره بسیار ضعیف و نقد جدی آثار گم است و به همین تناسب تقاضا کم است بعضی از کتاب‌ها در حد 300 نسخه تولید می‌شوند.

دلیل اصلی مطرح شده برای کاهش مطالعه فضای مجازی و گرانی کتاب است. به عنوان یک نویسنده موافق ‌‌این دیدگاه هستید یا عوامل دیگری را دخیل می‌دانید؟

مهم‌ترین عامل شیوه تدوین و تبلیغ کتاب است؛ البته گرانی و مشغول شدن به فضای مجازی هم ‌تأثیر دارند.

در اثر جدید خود «رضای انقلاب» کدام خصوصیات اخلاقی و شخصیتی شخص اول داستان را به عنوان الگوی رفتاری جامعه معرفی کرده‌‌اید؟

تلاش عاشقانه و باورمند حاج آقای مطلبی به وظیفه‌‌ای که برای خود انتخاب کرده و استقامت ‌‌ایشان در آن از دلایل مهم موفقیت ‌‌ایشان بوده؛ البته ‌‌این موفقیت  مرهون در کنار با  مردم بودن است.

کدام شخصیت‌های تاریخی را نیازمند توجه نویسندگان جهت طرح هر چه بیشتر زوایای اخلاقیشان می‌دانید؟

در فرایند مبارزات مردم ‌‌ایران و در ادامه تلاش برای دفاع از انقلاب در صحنه‌های مختلف و تلاش برای رشد و توسعه کشور در شرایط بسیار سخت افراد  محوری زیادی هستند که به بعضی از آنها پرداخته شده است و بعضی‌ها هنوز گمنام هستند افرادی که در غالب یک تشکل یا گروه  مردمی‌، جریانی را ‌‌ایجاد کرده‌اند باید شناسایی و در باره آنان و عملکرد آنان کتاب نوشت مثلاً من یک پزشک جراح را می‌شناسم که معروف به ساک به دست است هر جایی که به ‌‌ایشان نیاز است در هر زمانی آماده به کار بوده و در جاهای مختلف مثل مناطق جنگی، زلزله و سیل حضور داشته و به وظایف تخصصی خود می‌پرداخته و در مقابل هیچ دریافت مالی نداشته است و خود را نه تنها طلبکار نمی‌داند بلکه خود را بدهکار می‌داند؛ ‌‌این فرد را فقط کسانی که در جریان ‌‌این اعزام‌ها هستند می‌شناسند و گرنه اصلاً در جامعه شناخته نشده‌اند قوام و اقتدار جامعه به  برکت حضور و تلاش ‌‌این عزیزان شکل گرفته که باید شناسایی و معرفی شوند، باید یک بانک سوژه در حوزه‌های مختلف راه‌اندازی شود و در آن به اختصار ‌‌این افراد معرفی شوند تا محققین بر مبنای اطلاعات ‌‌این بانک، انتخاب خود را انجام دهند ان‌شاءالله.  

انتهای پیام/