به نقل از «دانا»

استعدادها قربانی اجبارها/ سردرگمی دانش آموزان در پیچ هدایت تحصیلی

تاریخ انتشار: ۵ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۹۵۵۵۹

هدایت تحصیلی، طرحی که قرار بود راه روشنی پیش روی خانواده ها و دانش آموزان بگذارد، امروز تبدیل به یک فرآیند پیچیده شده که کار را دشوارتر کرده و تبدیل به معضلی برای خانواده ها شده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، تیرماه برای دانش آموزان  همیشه خبر از کارنامه و اعلام نتایج دارد و برای پایه نهمی ها ویژه ترین تیرماه عمرشان محسوب می شود، زیرا با انتخابی آگاهانه یا غیر آگاهانه می توانند کل زندگی آینده شان را جهت دهی کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هدایت تحصیلی، واژه ای آشنا برای خانواده هایی است که در تلاشند تا با انتخابی آگاهانه برای فرزندان پایه نهم خود، زندگی شغلی و آینده خوبی رقم بزنند.

وضعیت اشتغال و  سرنوشت فارغ التحصیلان دانشگاهی این روزها باعث سردرگمی خانواده ها در انتخاب رشته فرزندان شده است.

بسیار دیده می شود که این اشتغال آینده است که رشته را به دانش آموز تحمیل می کند و با دیدی که از جامعه پیدا کرده، با قربانی کردن استعدادها و علاقه مندی ها، رشته هایی را انتخاب می کند، که شاید زیاد متناسب با استعداد و توانمندی هایش نباشد.

 استقبال دانش آموزان و خانواده ها از رشته علوم تجربی در چند سال گذاشته شاهدی بر این قضیه است و جالبتر  اینکه در دو سال گذشته دانش آموزان پایه نهم به سمت رشته علوم انسانی هجوم آورده اند و انسانی از رشته تجربی پیشی گرفته است.

از سویی دیگر مسئولین مرتبط در آموزش و پرورش چندسالی می شود که با نگاهی به شاخص های مدنظر قرار گرفته شده در فرآیند هدایت تحصیلی به توزیع رشته ها در بین دانش آموزان می پردازند، اما چیزی که در جامعه شاهد آن هستیم نشان از عدم موفقیت این فرآیند بوده است.

با نگاه به فاکتورهای هدایت تحصیلی ترسیم شده از سمت آموزش و پرورش شاید دید مثبتی ایجاد شود اما سردرگمی دانش آموزان و خانواده هایشان، را می توان در ابهامات موجود و عدم اطلاعات کافی برخی از مشاوران و مسئولان، نبود هماهنگی های لازم بین سطوح مختلف آموزشی و شغلی خلاصه کرد.

آزمون های هدایت تحصیلی بخشی از فرآیند تعریف شده که از نظر مسئولان و مشاوران آزمونی ایده آل است اگر بتوان از آن بهره برداری درستی داشته باشیم، این در حالی است که در آزمون سوالاتی براساس استعدادها، توانایی ها از دانش اموز پرسیده می شود اما هیچ نتیجه ای به خانواده و دانش آموز منتقل نمی شود تا بتوانند جهت داشتن انتخابی آگاهانه گام بردارند، از طرفی کمتر مسئول و مشاوری خود را ملزوم می دارد که براساس نتیجه ارائه شده در این آزمونها دانش آموزان را راهنمایی کند و به نحوی که  امروز این آزمونها فرمالیته بوده و به فرآیندی برای پرکردن بخشی از پرونده تحصیلی دانش آموز پایه نهم تبدیل شده است.

اینها هر کدام به نوعی تبدیل به معضلی برای خانواده ها شده است و سختی کارشان را چندین برابر کرده و باعث شده تا شاهد باشیم در بعضی از نقاط کشورمان مشاوران و متولیان مدارس هنگام هدایت تحصیلی دانش‌آموزان، به طور سلیقه‌ای و برخلاف نظرات و علایق‌شان،  آنها را به اجبار به رشته‌های خاص تحصیلی مانند رشته‌های فنی و حرفه‌ای هدایت می کنند.

از طرفی این اجبار از سمت خانواده ها نیز به چشم می خورد که براساس نگرانی هایی که دارد و گاها چشم و هم چشمی ها فرزندش را به سمت علاقه مندی های خودش پیش می برد، در حالی که این اجبارها جز افت تحصیلی، شکست روحی و علمی دانش آموز نتیجه ای نخواهد داشت.

 

 

 

با اصرار خانواده ام رشته تجربی را انتخاب کردم

خانم آراسته، مادر یکی از دانش آموزان پایه نهم می گوید: پسرم علاقه شدیدی به حضور در رشته ریاضی داشت و در دبیرستان استعدادهای درخشان نیز پذیرفته شد، اما با دیدن برخی از اعضای خانواده که فارغ التحصیل در این رشته بوده اند و اکنون از لحاظ شغلی شرایط مناسبی ندارند فرزندم را راضی کردم تا در رشته تجربی ادامه تحصیل بدهد.

آقای نظریان در ادامه می گوید: سال گذشته که پسرم در پایه نهم بود برای او و اعضای خانواده شرایط خیلی سخت گذشت، در مدارس به خوبی مشاوره  داده نمی شود و من تمایل داشتم که فرزندم در رشته پزشکی درس بخواند، اما او علاقه ای به این رشته نداشت، ولی با اصرار های من و مادرش بالاخره پذیرفت، اما با ورود به این رشته با افت تحصیلی شدیدی مواجه شد و امسال می خواهد رشته اش را تغییر و به رشته تعمیرات موبایل در فنی و حرفه ای برود.

مهدی، دانش آموز پایه یازدهم رشته تجربی می گوید: خانواده ام از لحاظ استرسی که برای آینده شغلی ام داشتند من را به اجبار به رشته تجربی فرستادند، نمی گویم توانایی اش را ندارم اما علاقه ای به این رشته ندارم و به خانواده ام هم گفتم در سال نخست به خاطر نظر شما کنکور می دهم و سال دوم حتما در رشته ای که علاقه دارم کنکور می دهم.

فائزه دانش آموز پایه دوزادهم رشته انسانی می گوید: در این چند سالی که همه دانش آموزان در رشته تجربی وارد می شدند، من هم برای اینکه از سایر همکلاسی هایم کم نیاورم این رشته را انتخاب کردم اما متاسفانه با افت تحصیلی شدیدی مواجه شدم و دیدم که نمی توانم در این رشته موفق باشم، در سال یازدهم تغییر رشته دادم و انسانی را انتخاب کردم.

 

فعالیت 256 مشاوره تحصیلی در خراسان شمالی

علیرضا زارع، رئیس اداره مشاوره تربیتی و تحصیلی خراسان شمالی از فعالیت 256 مشاوره تحصیلی در استان خبر داد و گفت: این تعداد مشاور پاسخگوی تمامی مقاطع تحصیلی مدارس استان نیست.

وی با اشاره به اینکه در متوسطه اول در برخی شهرستان ها همچون بجنورد، شیروان، اسفراین نیروی مازاد مشاوره وجود دارد، ادامه داد: این در حالیست که در شهرستانهای گرمه و راز با کمبود نیرو مواجه اند.

زارع اولویت مشاوره را در مدارس متوسطه اول اعلام کرد و گفت: متاسفانه یک سوم مدارس متوسط دوم فاقد مشاوره هستند.

وی خاطر نشان کرد: در متوسطه اول مدارس روستایی در سال تحصیلی 98-97 هیچ گونه کمبود مشاوره ای نبوده و تمامی مدارس روستایی پوشش داده شده اند.

این مقام مسئول اهداف هدایت تحصیلی را شناسایی استعدادها، علایق و ویژگی های شخصیتی دانش آموز،  کمک به انتخاب رشته تحصیلی و مسیر آینده شغلی، کمک به متوازن سازی بین رشته های تحصیلی عنوان کرد.

 

 

 

تراکم جمعیت در رشته تجربی

وی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر تراکم جمعیتی در رشته علوم تجربی بالا بوده، افزود: در خراسان شمالی هدف اصلی متوازن سازی بین رشته های تحصیلی است.

زارع ادامه داد: به طور کلی در فرآیند هدایت تحصیلی، نظر دانش آموز، عملکرد تحصیلی، آزمون های مشاوری، نظر خواهی از دبیران ، والدین و مشاور تاثیرگذار است.

وی گفت: دانش آموزباتوجه به نمره ای که در هر یک از درسها دریافت کرده ، همچنین اعلام ظرفیت از سوی آموزش و پرورش می تواند رشته مورد نظر را انتخاب کند.

زارع عنوان کرد: متاسفانه طی سال های اخیر دانش آموزان بنا بر نوع نگاه جامعه، بازار کار، موقعیت اجتماعی، ویژگی های شخصیتی شغل های رشته تجربی و چشم و هم چشمی ها به سمت این رشته گرایش پیدا کرده اند.

وی با اشاره به اینکه سال گذشته ظرفیت پذیرش یک هزار و 250 دانش آموز پسر و یک هزار و 990 دانش آموز دختر در رشته تجربی در نظر گرفته شد، گفت: متاسفانه والدین سعی بر دور زدن این بند دارند دانش آموز را گاها با اجبار در این رشته ثبت نام می کنند.

زارع اضافه کرد: باید خانواده ها از طریق آموزش و آگاه سازی توجیه شوند که استعداد دانش آموز و بازار کار را در نظر بگیرند.

 

رشد 6 درصدی پذیرش در رشته های فنی

وی ادامه داد: هر ساله در هفته مشاغل مشاورین رشته های فنی و حرفه ای، کاردانش، در بحث مهارتی به دانش آموزان آموزش می دهند و بازدید میدانی انجام می شود و با بالابردن ظرفیت پذیرش در این رشته، توسعه امکانات،در سال گذشته شاهد رشد 6 درصدی پذیرش در این رشته ها بوده ایم.

زارع در رابطه با آزمون های هدایت تحصیلی که دوسال از برگزاری آنها می گذرد، افزود: این آزمون ها به صورت آنلاین در یک محدوده زمانی اجرا می شود، سوالات به صورت کشوری و استاندارد هستند، از لحاظ محتوا مشکلی ندارد ولی تعداد سوالات بالا است، و در برخی از مناطق مشکل دسترسی اینترنت مشکلاتی را ایجاد می کند.

وی اضافه کرد: این آزمون جهت شناسایی ویژگی های شخصیتی برگزار می شود، باید به درستی اجرا شود و مدیران در طی سال آموزش ها را بدهند، که نهایت دقت در پاسخگویی را داشته باشند، این آزمون برای پایه نهم به صورت همه گیر اجرا می شود.

 

 

نیمی از شرکت کنندگان در کنکور سراسری مربوط به رشته تجربی بود

زارع خاطر نشان کرد: در سال گذشته 14 هزار و 700 دانش آموز در کنکور شرکت کردند که هفت هزار و 956 نفر از این آمار مربوط به گروه تجربی بوده است.

وی به والدین توصیه کرد و گفت: نظرات مشاور را مد نظر قرار دهند و براساس روال هدایت تحصیلی توانایی و استعداد فرزندشان را بسنجد، همچنین نسبت به رشته های تحصیلی آگاهی کافی را داشته باشند.

علی شورزاده، معاون پرورشی و فرهنگی اداره آموزش و پرورش خراسان شمالی، هدف از هدایت تحصیلی را شناساندن توانایی ها، علاقه مندیها، کمک به انتخاب تحصیلی رشته آگاهانه و مسیر آینده شغلی دانش آموزان  و کمک به هدایت متوازن دانش آموزان براساس سیاست های توسعه ای کشور عنوان کرد.

 وی گفت: براساس هدایت متوازن باید 50 درصد ظرفیت ها در رشته های نظری و 50 درصد به رشته های کار و دانش و فنی و حرفه ای توزیع شود..

شورزاده خاطر نشان کرد: در حالیکه سال گذشته دانش آموزان در رشته انسانی 32 درصد ، تجربی 26 درصد، ریاضی 5.4 درصد انتخاب رشته داشتند و بقیه دانش آموزان در حوزه فنی و حرفه ای و کاردانش وارد شدند.

وی گفت: در کنکور سراسری سال گذشته یک هزار و 351 دانش آموز ثبت نام کردند که 958 نفر پذیرفته شدند درحالیکه در رشته تجربی هفت هزار و 366 دانش آموز ثبت نام کردند و تنها یک هزار و 764 نفر موفق به قبولی در کنکور شدند.

 

پذیرفته شدن تنها 17 درصد دانش آموزان رشته تجربی در دانشگاه مد نظر

شورزاده بیان کرد: براساس آمار پذیرفته شدگان در کنکور سال گذشته تنها 17 درصد از دانش آموزان موفق به راهیابی به دانشگاه های موردنظر شده اند که نشان دهنده تورم ایجاد شده در این رشته و ترافیک در بحث انتخاب دانشگاه و در آینده اشباع در بحث اشتغال را به دنبال خواهد داشت.

شورزاده عنوان کرد: انتخاب رشته تحصیلی پایه نهم باید بر اساس واقع نگری باشد، در صورتی که چشم و هم چشمی ها بر واقعیت ها غلبه کند، خواه یا ناخواه نتیجه خوبی نخواهند گرفت.

معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان اضافه کرد: باتوجه به اینکه امروز مهارت محوری در راس کار قرار دارد، خانواده ها با یک واقع بینی، می توانند به میزان رغبت و توان تحصیلی دانش آموز توجه و یک انتخاب تحصیلی خوبی را داشته باشند.

وی در ادامه در رابطه با تخصص مشاوران مدارس افزود: معمولا مشاوران در حیطه تخصصی شان مشغول به فعالیت هستند.

 

 

 

انتخاب رشته بر اساس علایق خانواده ها!

احمد پهلوانلو، مشاوره یکی از مدارس و هنرستان های بجنورد در رابطه با هدایت تحصیلی دانش آموزان پایه نهم با اشاره به اینکه خانواده در انتخاب رشته تحصیلی جایگاه مهمی را دارد، گفت: دانش آموزان در مدرسه توسط مشاوران توجیه می شوند، ولی گاها خانواده ها باعث تغییر نظر دانش آموز شده و آنها را به سمت علاقه مندی های خودشان سوق می دهند.

وی ادامه داد: امروز متاسفانه با دیدی که در جامعه نسبت به بازار کار رشته های غیر تجربی پیش آمده، گرایش به این رشته به صورت قابل توجهی افزایش پیدا کرده و دانش آموزان و خانواده ها به این سمت کشیده شده اند.

پهلوانلو افزود: این در حالی است که دانش آموز باید مسیر اصلی خود را پیدا و براساس علایق و توانمندی هایی که دارد رشته مورد نظر را انتخاب کند.

این کارشناس مشاوره تحصیلی اضافه کرد: این درحالی است که دانش آموزان در رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش براساس تخصصی که کسب می کنند، موفق می شوند و به مشاغل دولتی و استخدام فکری نمی کنند بلکه به دنبال کارآفرینی هستند.

 

ضعف آموزش و پرورش در هدایت تحصیلی

پهلوانلو عنوان داشت: در متوسطه دوم مشاهده می شود، دانش آموزانی که از سرناآگاهی رشته ای را انتخاب کرده اند و با افت تحصیلی شدید مواجه می شوند و حتی مجبور به تغییر رشته می شوند.

وی ادامه داد: این تغییر رشته ها  در پایه دهم می تواند به صورت تکرار پایه باشد، ولی در پایه یازدهم تغییرات به صورت درون شاخه ای است  و یک انتخاب نادرست می تواند مشکلات زیادی را برای دانش آموز ایجاد کند.

این کارشناس مشاوره تحصیلی خاطر نشان کرد: بحث هدایت تحصیلی متاسفانه تنها به پایه نهم اختصاص پیدا کرده ، در حالیکه باید از پایه های هفتم این زمینه ایجاد شود تا دانش آموز با فراغ بال بتواند رشته مورد نظرش را انتخاب کند.

پهلوانلو گفت: آموزش و پرورش در اطلاع رسانی ها جهت هدایت تحصیلی خیلی ضعیف عمل می کند و تمامی هدایت تحصیلی را به هفته مشاغل ویژه پایه نهم اختصاص می دهند و این زمان کمی است که یک نوجوان بتواند برای آینده خود تصمیم خوبی بگیرد، به دنبال این نظرات خانواده و اطرافیان بر مسئولین مدرسه غالب می شود.

 

آزمونی ایده آل، ثمره ای فرمالیته

وی در رابطه با آزمون های هدایت تحصیلی افزود:  در آزمون اینترنتی هدایت تحصیلی، رغبت، توانایی و استعداد دانش آموز در آیتم های هوش کلامی، عددی، مکانیکی، سنجیده می شود، کاملا ایده آل است، اما عملا هیچ استفاده ای از آنها نمی شود و تنها در جهت تکمیل فرآیند پرونده دانش آموز برای انتخاب رشته و ثبت نام بهره گرفته می شود.

 پهلوانلو یادآور شد: هیچ نتیجه ای از این آزمون برای خانواده و دانش آموز نمایش داده نمی شود و کمتر پیش می آید که مسئولین یک مدرسه براساس نتایج به دست آمده از این آزمون ها به دانش آموزان مشاوره دهند.

وی در انتها گفت: معضلات یک انتخاب ناآگاه باعث ناکامی فرد در آینده می شود و فرد بعد از ورود به دانشگاه در رشته ای به صورت اجباری موفقیتی نخواهد داشت.

 

 

 

تاثیر اشتغال بر انتخاب رشته/ پیشی گرفتن انسانی بر تجربی

غلامرضا نمدیان، مشاوره تحصیلی آموزش و پرورش و دانشجوی دکترای مشاوره ادامه داد: نقش اصلی خانواده ها در انتخاب رشته تحصیلی دانش آموز غیر قابل انکار است، خانواده ها به دنبال رشته ای هستند که فرزندشان بعد از پشت سر گذاشتن مقطع تحصیلی بتوانند اشتغال و منبع درآمدی داشته باشند.

وی اضافه کرد: در چند سال گذشته باتوجه به اینکه بازار کار رشته های تجربی بیشتر بود، تجمع در این رشته را به صورت عینی شاهد بودیم اما حدود دو سالی می شود، باتوجه به اینکه در تربیت معلم و دانشگاه فرهنگیان حجم گزینه ها و پذیرش بالاتر رفته، استقبال به سمت رشته انسانی کشیده شده است.

این کارشناس مشاوره تحصیلی آموزش و پرورش عنوان کرد: این اشتغال است که دانش آموزان را به سمت رشته تحصیلی سوق می دهد و غیرقابل انکار است.

وی خاطر نشان کرد: یکی از اشکالات جامعه بحث اشتغال است، فنی و حرفه ای ها تلاش بیشتری می کنند تا بتوانند در رشته های مختلف مورد استقبال واقع شوند و متاسفانه رشته ریاضی که باید مورد توجه باشد مظلوم واقع شده است.

نمدیان گفت: باید به دانش آموزان کمک شود تا خودشناسی داشته باشند، توانایی ها و استعدادهایشان ، مشاغل و بازار کار را بشناسند و بدانند در چه برهه زمانی جامعه نیازمند چه رشته تحصیلی است.

وی اضافه کرد: متاسفانه گلایه ای که داریم این است که همه هزینه ها صرف آموزش می شود، در حالیکه باید امکانات و حمایت بیشتری از بخش مشاوره لحاظ شود، تا هم دانش آموزان علاقه مندی هایشان را پیدا کنند و هم توازن رشته در جامعه ایجاد شود.

 

تهیه و تنظیم: آرزو رحمانی 

انتهای پیام/ 

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۹۵۵۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزئیات ثبت سفارش کتاب‌های درسی سال تحصیلی جدید

آفتاب‌‌نیوز :

 ثبت سفارش کتاب‌های درسی سال تحصیلی آینده قرار بود از ۲۸ فروردین آغاز شود، اما به‌دلیل درجریان بودن هماهنگی‌های نهایی میان وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه، زمان آغاز ثبت سفارش به تعویق افتاد.

هم‌اکنون ثبت سفارش کتاب‌های درسی سال تحصیلی آینده برای دانش‌آموزان پایه‌های دوم تا ششم ابتدایی، هشتم و نهم دوره متوسطه اول، یازدهم و دوازدهم دوره متوسطه دوم و پایه‌های تحصیلی آمادگی ۲ (استثنایی)، اول ۲ (استثنایی)، اول ۳ (استثنایی) و اول تکمیلی (استثنایی) از روز چهارشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ آغاز خواهد شد و تا پایان خرداد ادامه دارد. 

دانش‌آموزان برای ثبت سفارش کتاب‌های درسی باید به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به‌نشانی my.Gov.ir یا پنجره واحد خدمات الکترونیک وزارت آموزش و پرورش به‌نشانی my.medu.ir یا سامانه irtextbook.ir مراجعه کنند.

ثبت سفارش کتاب‌های درسی پایه اول دبستان، آمادگی ۱ (استثنایی)، اول ۱ (استثنایی) و اول مقدماتی (استثنایی) از ۱۰ تیرماه آغاز می‌شود و تا ۹ شهریور ۱۴۰۳ ادامه دارد.

دانش‌آموزان پایه‌های تحصیلی هفتم و دهم دوره متوسطه اول و دوم نیز از ۱۰ تیرماه باید برای ثبت سفارش کتاب‌های درسی اقدام کنند.

قیمت کتاب‌های درسی به طور میانگین ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش دارد.

کتاب‌های درسی دانش‌آموزان تمام دوره‌های تحصیلی از طریق مدرسه محل تحصیل که در سفارش دانش‌آموز قید شده است، توزیع می‌شود.

منبع: خبرگزاری تسنیم