۱۰ فیلم پرفروش تاریخ سینما را بشناسید + تصاویر
تاریخ انتشار: ۱۵ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۳۰۴۴۱۹
به گزارش جام جم آنلاین از باشگاه خبرنگاران جوان، سینما در جهان فعلی آن‌قدر مهم و اثربخش است که برای ساخت تنها یک مورد، میلیارد‌ها دلار پول صرف شده تا نکته‌ای یا حرفی گفته شود و بر دل و جان مخاطب نقش ببندد. همین تاثیرگذاری موجب شده تا متاسفانه در بسیاری از آثار، جنبه‌های سیاسی و غیر هنری نیز دخیل شود و جوهره وجودی سینما را از اصل هنری خود دور می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سینمای جهان در دوره تکامل خود قرار دارد، فیلم‌های بزرگ با بهترین کارگردانان و توانمند‌ترین بازیگران به روی پرده می‌روند و جادوی جلوه‌های ویژه نیز به تصویر کشیدن ناممکن‌ها را، ممکن می‌سازد. چنین سینمایی طرفداران میلیونی دارد که مخاطبان خوبی برای ناگفته‌های فیلم‌ها هستند.
در سینما پول هنوز هم حرف اول را می‌زند، هرچند همه در کار سینما، عشق را حداقل در بیان خود، مقدم می‌دانند، اما درآمد یک فیلم برای تمامی اعضای سازنده آن، مهم‌ترین فاکتور موفقیت یک فیلم به‌شمار می‌آید. سینما یک صنعت است، یک تجارت، کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی برای تولید یک فیلم در ابتدا به توجیه مالی آن توجه می‌کنند. استفاده از نام‌های بزرگ در یک فیلم نیز در اکثر مواقع نه به‌خاطر هنر ذاتی افراد بلکه به خاطر فروش در گیشه است.
در طی چند دهه اخیر فروش گیشه یک فیلم به یکی از مهم‌ترین ارقام در صنعت سینما تبدیل شده که لحظه به لحظه زیر ذره‌بین شرکت‌ها، تهیه‌کنندگان و خبرنگاران قرار دارد تابلکه فیلمی رکوردی را جا‌به‌جا کرده یا بشکند. آمار فروش گیشه ارتباطی به درآمد فروش نسخه سینمای خانگی، دیجیتالی یا فروش به شبکه‌های تلویزیونی ندارد و تنها بازگو کننده درآمد یک فیلم در سینماهای سراسر جهان است.
فیلم تایتانیک اثر جیمز کامرون در سال ۱۹۹۷ برروی پرده سینماها آمد، این فیلم با توجه به داستان واقعی و دراماتیک خود و بهره بردن از جلوه‌های ویژه جذاب توانست در آن سال با بیش از دو میلیارد و ۱۸۰ میلیون فروش به عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ دست یابد.
فیلم آواتار، دیگر اثر جیمز کامرون در سال ۲۰۰۹ در سینماها عرضه شد، این فیلم برای اولین بار از فناوری سه‌بعدی استفاده می‌کرد و تماشاگران به همین دلیل استقبال فراوانی از اولین فیلم سه‌بعدی تاریخ داشتند، این فیلم پس از ۱۲ سال به رکورد فروش فیلم تایتانیک رسید و با شکستن آن به رتبه اول پرفروش‌ترین فیلم تاریخ صعود کرد.
حال به تازگی عنوان اونجرز: پایان بازی، با فروش باورنکردنی خود در چند هفته توانست رکورد فیلم تایتانیک را بشکند و پس از ۱۰ سال، حال به عنوان دومین فیلم پرفروش تاریخ تبدیل شود، عنوان اقتباسی و دنباله‌دار انتقام‌جویان نیز حواشی بسیاری داشت که در ادامه به این موارد و دلایل موفقیت آن خواهیم پرداخت، اما نکته جالب آن است که در میان ۱۰ فیلم پرفروش تاریخ سینمای جهان، تنها دو اثر (آواتار و تایتانیک) اقتباسی و دنباله‌دار نبوده و به عنوان فیلم‌های مستقل شناخته می‌شوند، از طرفی طبق آمار منتشر شده، با محاسبه نرخ تورم در چند دهه گذشته، فیلم برباد رفته (Gone with the Wind) تولید شده در سال ۱۹۳۹ به عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ شناخته خواهد شد، اما در آمار فعلی بدون نرخ تورم، ۱۰ فیلم پرفروش تاریخ که موفق به حضور در این فهرست شده‌اند به ترتیب شامل موارد زیر می‌شوند:
رتبه: دهم
نام فیلم: پلنگ سیاه
سال ساخت: ۲۰۱۸
کارگردان: رایان کوگلر
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۷.۳ از ۱۰
آمار کلی فروش: یک میلیارد و ۳۴۶ هزار دلار
به عقیده بسیاری از کارشناسان سینما، هالیوود دین بزرگی به گردن آفریقا دارد و هرگز به درستی این قاره را به تصویر نکشیده است، به همین جهت پلنگ سیاه بهانه خوبی بود تا یکی از آفریقایی‌ترین و حتی سیاسی‌ترین فیلم‌های ابرقهرمانانه تاریخ، ساخته شود. پلنگ سیاه نامی برای فرمانروای کشوری خیالی در آفریقا است که شکوه و جلال بسیاری دارد و منطقه‌ای بسیار پیشرفته محسوب می‌شود. دعوا در این فیلم برسر ماده‌ای خیالی و بسیار با ارزش با نام ویبرانیوم است، عده‌ای در تلاش‌اند تا این منبع ارزشمند را از این کشور خیالی خارج کنند که پلنگ سیاه مانع آنها می‌شود.
این داستان شباهت زیادی به استعمار آفریقایی‌ها و استخراج منابع این قاره توسط سفید پوستان دارد، در خود فیلم نیز کنایه‌هایی سیاسی به این موضوع زده می‌شود و این حواشی خود یکی از مهم‌ترین دلایل فروش بالا پنگ سیاه است. پلنگ سیاه سومین فیلم جدی رایان کوگلر در مسند کارپگردانی است که وی توانسته به خوبی از پس آن بربیاید. پلنگ سیاه اولین شخصیت سیاه‌پوست در دنیای قهرمانان است که توسط استندلی کوپر خلق شد.
رتبه: نهم
نام فیلم: انتقام جویان: عصر اولتران
سال ساخت: ۲۰۱۵
کارگردان: جاس ویدون
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۷.۳ از ۱۰
آمار کلی فروش: یک میلیارد و ۴۰۵ هزار دلار
پس از سه سال از تولید فیلم اول انتقام‌جویان، نسخه دوم این فیلم در سال ۲۰۱۵ با نام عصر اولتران به سینماها آمد، این فیلم به صحنه نبرد میان ابرقهرمانان و ربات‌ها می‌پردازد، جایی که رباتی با هوش مصنوعی فوق‌العاده به نام اولتران بر سر راه قهرمانان قرار می‌گیرد و جنگی بزرگ میان این دو گروه، رخ می‌دهد. انتقام‌جویان در عصر اولتران جدا از اتفاقات اکشن و صحنه‌های اکشن و نبرد‌های دیوانه‌وار، به رابطه دراماتیک بین شخصیت‌ها می‌پردازد و در تلاش است تا به شخصیت‌ها، روح بیشتری دهد، از طرفی در فیلم از تعدد شخصیت به خوبی استفاده نشده و گاهی برخی از کاراکتر‌ها مانند هالک، بسیار کم‌اثر می‌شوند. به طور کلی فیلم انتقام‌جویان: عصر اولتران به‌گونه‌ای که باید جذاب نیست، اما باز هم می‌تواند مخاطبان خود را سرگرم کند.
رتبه: هشتم
نام فیلم: خشمگین ۷
سال ساخت: ۲۰۱۵
کارگردان: جیمز وان
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۷.۲ از ۱۰
آمار کلی فروش: یک میلیارد و ۵۱۶ هزار دلار
خشمگین ۷ از نظر داستان چیز فوق‌العاده‌ای برای ارائه ندارد، البته تقریبا تمامی نسخه‌های سری سریع و خشن از نظر داستانی در کلیشه فیلم‌های بلاک‌باستری ساخته شده‌اند، اما چندین اتفاق مهم موجب شد تا این فیلم به فروش بالایی برسد، در ابتدا اضافه شدن بازیگر معروف فیلم‌های اکشن، جیسون استاتهام در نقشی منفی و متفاوت بود که که تیم بازیگران اکشن این فیلم را به کمال رساند. مرگ بازیگر محبوب و پرطرفدار سری سریع و خشن، پاول واکر نیز دلیلی شد تا علاقه‌مندان برای دیدن آخرین اثر هنری وی به سینماها بروند.
پاول واکر در سال ۲۰۱۳ و پس از فیلمبرداری صحنه‌های اصلی فیلم در یک حادثه رانندگی جان باخت و صحنه‌های باقی‌مانده از وی را، برادرش بازی کرد. در نسخه هفتم سریع و خشن، صحنه‌های اکشن و حرکات گا‌ها ابرقهرمانانه شخصیت‌های فیلم نیز افزایش پیدا کرد که این خود یکی از دلایل فروش بالا خشمگین ۷ به شمار می‌آید. بخشی از این فیلم در ابوظبی فیلمبرداری شد که طرفداران خاورمیانه‌ای این فیلم افزایش داد و درنهایت حضور مبارز بزرگ دنیای MMA یعنی راندا روزی در یکی از سکانس‌های فیلم نیز به فروش فیلم کمک فراوانی کرد.
رتبه: هفتم
نام فیلم: انتقام جویان
سال ساخت: ۲۰۱۲
کارگردان: جاس ویدون
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۸.۱ از ۱۰
آمار کلی فروش: یک میلیارد و ۵۱۸ هزار دلار
زمانی که تعدادی از محبوب‌ترین بازیگر‌های هالیوود در فیلمی اکشن و پرهزینه مانند انتقام‌جویان گرد هم می‌آیند، فروش بالا فیلم قابل پیش‌بینی است. پیش از شروع ساخت انتقام‌جویان، اکثر قهرمانان آن در عناوین اختصاصی خود معرفی شدند و بینندگان آشنایی کاملی با آنها داشتند، از طرفی شخصیت‌های جدیدتر مانند بلک ویدو و هالک در ابتدای فیلم معرفی می‌شوند و به همین دلیل ارتباط مخاطبان با شخصیت‌ها در ادامه فیلم بیشتر می‌شود. عنوان انتقام‌جویان دارای صحنه‌های اکشن و جلوه‌های ویژه کم‌نظیری است که نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند، از طرفی تمامی قهرمانان فیلم به صوت کامل نقش‌آفرینی می‌کنند و تعدد بازیگر موجب نشده تا در حق برخی قهرمانان اجحاف شود.
رتبه: ششم
نام فیلم: دنیای ژوراسیک
سال ساخت: ۲۰۱۵
کارگردان: کالین ترورو
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۷.۰ از ۱۰
آمار کلی فروش: یک میلیارد و ۶۷۱ هزار دلار
در سال ۱۹۹۳ برای اولین فیلم پارک ژوراسیک با کارگردانی استیون اسپیلبرگ به روی پرده سینماها رفت، دنیای متفاوت و هیجان‌انگیز اسپیلبرگ در ابتدا مخاطبان زیادی را به خود جلب کرد، اما دنباله پارک ژوراسیک نتوانست خیلی موفقیت آمیز باشد، پس از گذشت ۲۲ سال از تولید عنوان اول این مجموعه، کالین ترورو کارگردان تازه‌کار هالیوود که تنها دو فیلم بلند تولید کرده بود به عنوان کارگردان پارک ژوراسیک انتخاب شد، البته این کارگردان توانست کار خود را به خوبی انجام دهد و صحنه‌های هیجان‌انگیزی در این فیلم به نمایش بگذارد. دنیای ژوراسیک در مورد پارکی تفریحی برای تماشا دایناسور‌های شبیه‌سازی شده است که با اتفاقی ناخواسته، عظیم‌ترین دایناسور آن از قفس خود فرار کرده و وارد پارک می‌شود. به گفته تیم تولید این فیلم، تمام دایناسور‌های نام برده در این فیلم، در اندازه و مشخصات واقعی‌شان بازسازی شده‌اند.
رتبه: پنجم
نام فیلم: انتقام‌جویان: جنگ ابدیت
سال ساخت: ۲۰۱۸
کارگردان: جو و انتونی روسو
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۸.۵ از ۱۰
آمار کلی فروش: ۲ میلیارد و ۴۸ هزار دلار
چهارمین فیلم پرهزینه تاریخ پس از انتشار در زمان کمی به چهارمین فیلم پرفروش تاریخ نیز تبدیل شد، البته با اکران فیلم انتقام‌جویان: پایان بازی، این رتبه یک رده نزول کرد. انتقام‌جویان: جنگ ابدیت یکی از پربازیگر‌ترین فیلم‌های ابرقهرمانانه در تاریخ است، این فیلم دارای ۲۵ شخصیت مختلف است، در این فیلم علاوه‌بر اعضای ثابت انتقام‌جویان، شخصیت‌های نگهبانان کهکشان، مرد عنکبوتی، مرد مورچه‌ای، پلنگ سیاه و دکتر استرنج نیز به داستان اضافه می‌شوند تا همگی مقابل تانوس شرور ایستادگی کنند، یکی از نقاط قوت این فیلم، شخصیت‌پردازی صحیح و پررنگ کارکتر منفی داستان است، اتفاقی که در دیگر نسخه‌های انتقام‌جویان رخ نداده بود. این فیلم دارای روند سریعی است تا در وهله اول بتواند به تمامی بازیگران بپردازند و در وهله دوم داستان پر ایراد خود را با صحنه‌های اکشن بپوشاند.
رتبه: چهارم
نام فیلم: جنگ ستارگان: قدرت برمی‌خیزد
سال ساخت: ۲۰۱۵
کارگردان: جی. جی. آبرامز
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۸.۰ از ۱۰
آمار کلی فروش: ۲ میلیارد و ۶۸ هزار دلار
سال ۲۰۱۵ دیگر هرگز تکرار نمی‌شود، چهار فیلم سال ۲۰۱۵ در این فهرست حضور دارند، عناوینی جذاب و پرفروش سال ۲۰۱۵ این سال را به یکی از به‌یادماندنی‌ترین ۳۶۵ روز سینما جهان تبدیل کرده است. پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۱۵، هفتمین قسمت از سری دوست‌داشتنی و خاطره‌انگیز جنگ ستارگان بود که تولید آن مامورتی سخت بر دوش کارگردان می‌گذاشت، بازگشت این فیلم بعد از ۱۰ سال و راضی‌نگه‌داشتند طرفداران متعصب آن کاری بسیار دشوار است که جیکوب آبراهام توانست آن را انجام دهد.
این فیلم به اتفاقات ۳۰ سال پس از نسخه بازگشت جدای می‌پردازد، در جایی که لوک اسکای والکر ناپدید شده و گروهی شرور در حال به قدرت رسیدن است. فیلم از نظر داستان ضعف‌هایی دارد، اما بازی‌ها و صحنه‌های اکشن به خوبی درآمده و تا حد زیادی نظر تمامی مخاطبان و کارشناسان را جلب کرد. در این عنوان بازیگران قدیمی در کنار بازیگران جوان در شکل گیری دوباره جنگ ستارگان اثرگذار‌اند، البته شاید کاهش تعداد بازیگران می‌توانست به داستان‌پردازی بهتر فیلم کمک کند.
رتبه: سوم
نام فیلم: تایتانیک
سال ساخت: ۱۹۹۷
کارگردان: جیمز کامرون
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۷.۸ از ۱۰
آمار کلی فروش: ۲ میلیارد و ۱۸۷ هزار دلار
جیمز کامرون به ساخت فیلم‌های پر فروش عادت دارد، عنوان تایتانیک که داستانی دراماتیک بر اساس داستان واقعی غرق شدن کشتی بزرگ تایتانیک است، از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۹ به عوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ شناخته می‌شد. این فیلم در ابتدا نشان دهنده پسر فقیری است که تمام رویای او به سوار شدن در کشتی تایتانیک ختم می‌شود، از طرفی دختری ثروتمند با زندگی سطح بالایی در کشتی وجود دارد که با وجود تمامی امکانات از زندگی خود راضی نیست، پسر فقیر و دختر پولدار با یک دیگر آشنا می‌شوند و دختر که همواره زندگی مجلل و رسمی را تجربه کرده، شیفته سادگی و بی‌آلایشی پسر و دنیای کوچک او می‌شود.
روایت ساده جیمز کامرون از دو سبک زندگی متفاوت و عشقی بی‌آلایش با پایانی دراماتیک، یکی از ماندگارترین عنوان‌های تاریخ سینما خواهد بود. هزینه ساخت فیلم تایتانیک بیش از ۲۰۰ میلیون دلار اعلام شد که این رقم حتی از هزینه ساخت کشتی واقعی تایتانیک نیز بیشتر بود. فیلم نامه تایتانیک از ابتدا پتانسیل بالایی داشت و بازیگران زیادی برای دو نقش جک و زر تست بازیگری دادند، از جمله این افراد می‌توان به برد پیت، تام کروز، متیو مک‌کنهی و نیکول کیدمن اشاره کرد. بعد‍‌ها اعلام شد که جیمز کامرون وسواس زیادی به جزئیات داستان و صحنه فیلمبرداری داشت، از این رو یک کشتی به طرح اصلی تایتانیک تولید و به صحنه فیلمبرداری تبدیل شد.
رتبه: دوم
نام فیلم: انتقام‌جویان: پایان بازی
سال ساخت: ۲۰۱۹
کارگردان: جو و انتونی روسو
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۸.۷ از ۱۰
آمار کلی فروش: ۲ میلیارد و ۷۵۱ هزار دلار
حضور هر چهار نسخه فیلم انتقام‌جویان در میان ۱۰ فیلم پرفروش تاریخ واقعا حیرت‌انگیز است، انتقام‌جویان‌را می‌توان معنی کلمه فیلم گیشه‌ای نامید که با بهره بردن از بازیگران خوب، جلوه‌های ویژه محسور کننده و کارگردانی عالی، هزاران بیننده را به سینماها می‌کشاند. البته اکثر فیلم‌های پرفروش تاریخ، بیش از آنکه داستانی جذاب را روایت کنند، صحنه‌های اکشن خوبی برای نمایش داشتند. انتقام‌جویان نیز به همین شکل است، این فیلم آخرین نسخه سری انتقام‌جویان است و به ادامه داستان جنگ ابدیت می‌پردازد، در این نسخه تانوس در نهایت کشته می‌شود و داستان به نوعی با پایانی خوش اتمام پیدا می‌کند.
در این نسخه نیز تمامی بازیگران جنگ ابدیت حضور دارند، ضمن آن شخصیت کاپیتان مارول نیز به داستان اضافه می‌شود. آخرین فیلم انتقام‌جویان دارای صحنه‌های پرهیاهو و هیجان‌انگیز اکشن است که خیر و شر را در مقابل یکدیگر نشان می‌دهد، در این فیلم داستان بهبود پیدا کرده و با مرگ یکی از شخصیت‌های اصلی، احساسات نیز در سکانس‌های پایانی خودنمایی می‌کند. این فیلم را می‌توان اثر هنری فوق‌العاده‌ای برای پایان داستان انتقام‌جویان عنوان کرد. این فیلم از نظر فروش، رکورد‌های بسیاری را جا‌به‌جا کرد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به فروش روز افتتاحیه و رکورد فروش آخر هفته در آمریکا و چین اشاره کرد.
رتبه: اول
نام فیلم: آواتار
سال ساخت: ۲۰۰۹
کارگردان: جیمز کامرون
امتیاز در سایت آی‌ام‌دی‌بی: ۷.۸ از ۱۰
آمار کلی فروش: ۲ میلیارد و ۷۸۸ هزار دلار
فیلم تخیلی آواتار ۱۰ سال است که صدرنشین فروش گیشه سینمای جهان است، این فیلم نیز، بیش از داستان، به دلیل جلوه‌های ویژه فوق‌العاده و عرضه نسخه سه‌بعدی به فروش بالایی دست یافت. آواتار داستان یک سیاره تخیلی با موجوداتی بومی و نیمه هوشمند را به تصویر می‌کشد که منابع آن توسط آنسان‌ها به غارت برده می‌شود، در نهایت نیز جنگی بزرگ میان این موجودات و انسان‌ها شکل می‌گیرد. آواتار یک فیلم سیاسی است، فیلمی که به آزار و اذیت سرخ‌پوستان بومی آمریکایی در گذشته اشاره دارد و از درد آنها سخن می‌گوید. البته این فیلم از نظر داستان شکاف‌هایی گسترده دارد که موجب می‌شود هرگز آواتار به عنوانی فیلمی بزرگ تلقی نشود، اما جلوه‌های ویژه و ساختار فنی فیلم به قدری قدرتمند است که مخاطبان را در سال ۲۰۰۹ به سینماها کشاند و پای صحنه‌های فیلم میخکوب کرد.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: ۱۰ فیلم پرفروش تاریخ سینما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۳۰۴۴۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کینه صهیونیستی به روایت مصری
خودت را بشناس! این بنیادی‌ترین گزاره‌ای است که از محور‌های مهم تمام مکاتب و نحله‌های باورگرا و ایمان‌محور بشری است. از دین‌های آسمانی تا آیین‌های فلسفی و بشری و مکاتب فکری؛ گفته شده بر سردر آکادمی سقراط همین سخن نقش شده بود. ما اسلامیان، خودشناسی را برابرنهاد با خداشناسی می‌دانیم. اما بس که از خودمان دور شده‌ایم یادمان رفته که هستیم و کسی که خودش را نشناسد، نمی‌داند که برای خودش باید چه کاری بکند و وظیفه و هدفش چیست؛ و اینجاست که مهلکه‌های ضربه‌خوردن و به کام بیگانه‌شدن آغاز می‌شود.
حشاشین و خیام و ابن‌سینا و... برساخته‌هایی هستند علیه ایران اسلامی پیرو اسلام ناب محمدی. فکری که پشت اینهاست بسیار فراتر و بزرگ‌تر از چنین محصولات فرهنگی و داده‌هایی است. به عبارتی باز هم این موج یورش به اسلام سیاسی و ایرانیت شیعه و اسلام‌گرایی سلسله‌وار ادامه خواهد داشت و ضمن سنگربندی فرهنگی بایستی به «پدافند فرهنگی» هم بپردازیم. جریانات ضدایرانی و اسلامی یکی از جریاناتی است که یهودیان تندرو و اسلاف امروزی آنها صهیونیست‌ها قرن‌هاست که به آن می‌پردازند و تلاش می‌کنند تمدن ایرانی را که سایه سنگینی در منطقه دارد، تحریف یا پاک کنند. این جریان سال‌هاست همواره در تاریخ و مستندات دست برده و امروز نیز با رسانه‌های جدید اعم از سینما و تلویزیون تلاش خود را مضاعف کرده است. یکی از متاخرترین این عملیات ضدتمدنی پخش سریال حشاشین است که اگرچه به نظر می‌رسد از سوی مصر ساخته شده، اما می‌توان ردپای ضدایرانی صهیونیست‌ها را در آن بازخوانی کرد. به همین بهانه نگاهی داریم به این سریال و در گفتگو با تنی چند از ایران‌شناسان و اسلام‌شناسان به جریانات تحریفی آن نگاه می‌کنیم.
یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید تاریخ را برندگان و فاتحان می‌نویسند و یک ضرب‌المثل هنری دیگر هم هست که می‌گوید کسانی که دوربین فیلمبرداری را در دو صنعت سینما و تلویزیون در دست دارند، روایت خودشان را از تاریخ تعریف و بیان می‌کنند. این گروه که سرمایه و فناوری پیشرفته تصویری را در اختیار دارند، تاریخ را آن‌گونه تعریف و تفسیر می‌کنند که خود دوست دارند و بیمی از آن ندارند اگر این نوع تعریف منجر به تحریف تاریخ و واقعیت‌ها شود. ژانر قدیمی و محبوب تاریخی یکی از گونه‌های شناخته‌شده تاریخ سینماست که از دیرباز فیلمسازان و تهیه‌کنندگان مختلفی از اقصی نقاط دنیا، با بهره‌گیری از این ژانر پرمخاطب گوشه‌هایی از تاریخ پرتلاطم و جنجالی دوران و اعصار گذشته را به تصویر کشیده و فیلم‌ها و سریال‌های پرخرجی را در معرض دید تماشاگران علاقه‌مند وکنجکاو قرار داده‌اند. سریال عربی «حشاشین/ قاتلان» یکی ازاین بی‌شمارسریال‌های تاریخی است که توسط دست‌اندرکاران صنعت تلویزیون مصر تهیه وپخش شده است. این سریال ۳۰قسمتی درباره ظهورحسن صباح وجنبش اسماعیلیه در قرن یازدهم هجری است.
ضدهالیوودی ارتجاعی
از مصر به‌عنوان مهم‌ترین کشور جهان عرب نام برده می‌شود که دو صنعت سینما و تلویزیون قوی دارد. در میان کشور‌های عرب‌زبان منطقه خاورمیانه، خلیج‌فارس و شمال آفریقا، شاید نتوان کشور دیگری را پیدا کرد که دو صنعت فیلمسازی و مجموعه‌سازی در آن رونق فراوانی دارد و با جذب انبوه تماشاگران، داعیه مبارزه و مقابله با تولیدات دنیای غرب و در رأس آن هالیوود را دارد. سریال حشاشین که با سروصدا و جنجال زیاد در ایام ماه رمضان روی آنتن این کشور عرب‌زبان رفت (و خیلی زود مشتریان و تماشاگران زیادی در سایر کشور‌های جهان عرب و حتی بین فارسی‌زبانان پیدا کرد) با هزینه‌ای ۱۲ میلیون دلاری تهیه شده که برای صنعت سرگرمی یک کشور در حال رشد، رقم کلانی به حساب می‌آید. برنامه‌سازان مصری از ماه رمضان به‌عنوان زمانی مناسب برای مقابله با تولیدات هالیوودی اسم می‌برند و عقیده دارند حال و هوای این ماه مبارک به‌گونه‌ای است که مردم روزه‌دار بیشتر به‌دنبال تماشای سریال‌هایی به زبان بومی با داستان‌هایی محلی هستند. با این حال، گمان بسیاری بر این است که ادعای مقابله با هالیوود، بهانه خوبی به دست سریال‌سازان مصری نمی‌دهد که دست به تحریف تاریخ بزنند و آن را به شیوه موردپسند خود به نمایش بگذارند.
تحریف به نفع چه کسی؟
بنا به گفته سازندگان مجموعه، داستان حشاشین با در رأس قرار دادن زندگی و فعالیت‌های حسن صباح تلاش دارد نگاهی عمیق به گروه و جنبش حشاشین و توانمندی‌های استراتژیک آنها و همچنین راه و روش‌های پررمز و راز آن داشته باشد. پیتر میمی، کارگردان سریال آن را اثری جذاب و سرگرم‌کننده توصیف می‌کند که با خود آموزه‌های زیادی دارد و برای بینندگانش در حکم یک کلاس کامل تاریخی است! او و عبدالرحیم کمال، نویسنده فیلمنامه مدعی هستند که داستان‌شان برگرفته از رویداد‌های تاریخی است که در قرن ۱۱ رخ داده و آنها با بهره‌گیری از این ماجراها، فیلمنامه‌شان را نوشته‌اند. این در حالی است که پس از پخش سریال در لبنان، بسیاری از آن به‌عنوان یک سرقت هنری اسم بردند و گفتند فیلمنامه حشاشین دقیقا برگرفته از داستان یک رمان پرخواننده لبنانی به نام «سمرقند» است که توسط امین معلوف، نویسنده فرانسوی لبنانی‌تبار نوشته شده است. رسانه‌های لبنانی حتی تا آنجا پیش رفتند که احتمال شکایت مالکان کتاب علیه سازندگان مجموعه را مطرح کردند. این همه در حالی اتفاق افتاد که سازندگان سریال در رابطه با انتقاد‌های دیگری که نسبت به عدم رعایت نکات تاریخی داستان مطرح شد، گفتند آنها خودشان را متعهد به رعایت جزئیات تاریخی ماجرا نکرده و فقط از آن تاریخ الهام گرفته‌اند! منتقدان هنری و ادبی با کنار هم گذاشتن این دو موضوع، صحبت از دوگانگی و تضاد گفتار سازندگان حشاشین کردند و نسبت به این عدم صداقت و دروغگویی موضع گرفتند.
واقعیت کجاست؟
بنا بر روایات تاریخی، با زوال قدرت فاطمیون در مصر نهضت اسماعیلیون خاتمه نیافت و جنبشی که تحت رهبری حسن صباح شکل گرفت به مدت ۱۷۰سال دنیای اسلام را تحت تاثیر خود قرار داد و پس از حمله مغول و سقوط قلعه الموت (به‌عنوان مرکز و پایگاه صباح و پیروانش) بود که این جنبش به آخر رسید. داستان سریال چهره‌ای منفی از صباح و پیروانش ارائه می‌دهد و حتی منتقدان تاریخی می‌گویند نوع گریم بازیگر نقش حسن صباح به‌گونه‌ای است که چهره رهبر داعش را به یاد می‌آورد. نوع روایت داستان هم به گونه‌ای است که بیننده ناخودآگاه تشابهاتی بین آن و داستان جریانات ارتجاعی معاصر منطقه خاورمیانه و اطراف آن همچون افکار گروه داعش، طالبان افغانستان و حتی اخوان المسلمین مصر پیدا کند. این موضوع حتی عمیق‌تر هم قابل بررسی است، زیرا تصویری که رسانه‌های غربی از داعش و گروه‌های تکفیری در ذهن مخاطبان خود ساخته‌اند، آنها را منتسب به فرهنگی ایرانی دانسته و حالا از این تصویر جعلی در صنعت سریال‌سازی و سینما بهره می‌برند. این موضوع را می‌توان در زمینه روایت داستانی که به تاریخ‌نگاری مارکوپولو، جهانگرد معروف هم نزدیک است، بررسی کرد. این سیاح در رابطه با حسن صباح و قلعه‌الموت ادعا کرده بود او در پشت قلعه‌اش باغی درست کرده بود که شبیه روایاتی است که از بهشت توصیف شده است. طبق این ادعا، صباح در این باغ ازدختران وزنانی نگهداری می‌کرد وبه پیروانش موادمخدر (حشیش) می‌داد (نام سریال هم با نگاهی به این موضوع انتخاب شده است) و پس از هوشیاری آنها، وعده بهشت به پیروانش می‌داد تاآنهابه عنوان فدایی، جان‌شان را نثار کنند.
تصویرسازی دروغین غرب
این مورخ مدخل‌هایی نیز دردایره‌المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه جهان اسلام، ایرانیکا ودانشنامه اسلام نوشته است. او تاریخی‌بودن سریال «حشاشین» را زیر سؤال برده و درستی روایت آن را به چالش کشیده است. دفتری همین دیدگاه را در رابطه با بازی ویدئویی مربوط به گروه اسماعیلیه (که طرفداران زیادی در کشور‌های عربی دارد) نیز مطرح و تردیدهایش نسبت به اصالت این اظهارات را بیان می‌کند. به باور او، هم بازی ویدئویی و هم سریال تلویزیونی هیچ‌یک عدالت را نسبت به اصل ماجرا رعایت نکرده‌اند. به گفته او: «آنچه در سریال ارائه می‌شود توهمات و ذهنیات سازندگانش است که ریشه در دیدگاه‌های غلط و جاهلانه جنگجویان صلیبی و تاریخ‌نگاران غربی و مسیحی دارد که با جنگ و ویرانی خودشان را به سرزمین‌های مقدس رساندند و در سال ۱۰۹۹ اورشلیم را با شمشیرهای‌شان فتح کردند.»
استفاده صلیبیون از اختلافات شیعه و سنی
دفتری حتی برگزیدن نام حشاشین برای صباح و طرفدارانش را به صلیبیون نسبت می‌دهد که نخستین بار آنها از این واژه استفاده کردند. صلیبیون بعد از فتح شهر نیزاریس سوریه، درک غلط خود از این موضوع را عمومیت دادند: «در آن ایام، اهالی شهر که شیعه بودند دشمنانی در بین مسلمانان سنی داشتند. این گروه سنی از طرف مقابل خود با عنوان حشاشیون اسم می‌بردند. اگر به معنی این کلمه دقت کنید، به معنی کسی است که افیون مصرف می‌کند. بهره‌گیری از این کلمه کمک می‌کرد تا افرادی با روحیات اخلاقی سطح پایین که سابقه اجتماعی موجه و مناسبی نداشتند، نهایت سوءاستفاده را از این موضوع و نام داشته باشند.»
تحریف مبارزه با اشغالگر به تروریسم
اما این تاریخ‌شناس و عضو تیم مشورتی دانشنامه اسلام، موضوع را از منظر دیگری مورد بحث و مطالعه قرار می‌دهد، جنبه‌ای که کاملا در تضاد با داستان ادعایی سریال حشاشین است. دفتری این طور ادامه می‌دهد: «برای درک درست تاریخی و تحلیل درست، باید به دورنما و چشم‌انداز سیاسی و مذهبی موجود در قرن یازدهم نگاه کرد و آن‌را مورد توجه قرار داد. در آن زمان، آنچه که امروز آن‌را کشور ایران می‌نامیم تحت کنترل ترک‌های سلجوقی بود و حسن صباح انقلابی را علیه آن رژیم سنی مذهب آغاز کرد. این یک واقعیت است که بنیان و اساس سیاست حسن قلعه بر پایه ترور بنا شد، اما آن‌را باید در چارچوب مبارزه با اشغالگر تعریف و بررسی کرد و امروزی‌کردن آن شخصیت و دوران زندگی‌اش به‌عنوان منبع و منشا ظهور تروریسم اساسا غلط است. این یعنی تحریف تاریخ و واقعیت‌ها. حسن الموت را در کوه‌های شمال محدوده پرسیا در شرایطی بنا کرد که یک ارتش بسیار پرقدرت و مجهز سلجوقی مقابلش قرار داشت. او می‌دانست که نمی‌تواند با چنین ارتشی رودررو شود، زیرا سپاهی در آن حد و اندازه نداشت. به‌جای آن، او چهره‌های اصلی دولت سلجوقی را نشانه گرفت، امیر به امیر و محل به محل.»
غرب چگونه رد پای تروریستی خود را پاک می‌کند؟
برخلاف آنچه داستان سریال به‌دنبال القای آن است، طرفداران حسن پیشروان تروریست‌های معاصر نیستند و دفتری در توضیح آن چنین می‌گوید: «آنها هیچ وجه اشتراکی با تروریست‌های امروزی ندارند. در وهله نخست، دلیل این دو در رابطه با اقدامات‌شان یکی و همسان نیست. آنچه باعث شد تا اسماعیلیون دست به اسلحه ببرند، هیچ تناسب و سنخیتی با دست به اسلحه‌ای که تروریست‌های امروزی منطقه برده‌اند ندارد و یکی نیست. ترور‌های آنها کاملا هدفمند و گلچین‌شده بود، با قصد به‌وحشت‌انداختن عموم نبود و به مردم بی‌گناه آسیبی نمی‌رساند. حتی آنها مخترعان موضوع ترور نبودند. قبل از آنها از یک‌سو صلیبیون و از سوی دیگر خود سلجوقی‌ها گسترش‌دهنده این حرکت بودند. طرفداران حسن طی ۳۴ سال فعالیت او، در کل فقط ۵۰ ترور انجام دادند. شمار ترور‌های طرف‌های مقابل، بسیار بیش از اینهاست.»
آدرس غلط صلیبیون
این مورخ همچنین به این نکته مهم اشاره می‌کند که جنگجویان صلیبی هیچ وقت نتوانستند ماهیت ایثار‌های طرفداران حسن را به درستی درک کنند. به همین دلیل، برای توضیح این امر سراغ ساخت روایت‌های دروغین و غلط پیرامون وعده‌های مقبول و دوست‌داشتنی حسن به آنها برای قربانی کردن جان‌شان رفته است. دفتری در پایان به تماشاگران سریال حشاشین توصیه می‌کند: «فقط این نگاه را باید به یاد داشته باشند که اکثر داستان‌هایی که درباره آن دوره تاریخی تعریف می‌شود، توسط صلیبیون بازگو شده که از خاورمیانه به خانه‌های‌شان در اروپا برگشتند. تا زمانی که این افسانه‌ها فقط از جانب یک طرف ماجرا بیان شود که هیچ تناسبی با آدم‌ها و داستان واقعی ندارند، نمی‌توان از یک روایت خوب، معقول، درست و واقعی صحبت کرد.»
منبع : همشهری آنلاین
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی
منظور از «خانم بازیگر» در اعترافات تتلو که بود؟