به نقل از «عصر ایران»

پاس گل شبکه مستند به «بی بی سی» برای تأمین برنامه

تاریخ انتشار: ۱۹ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۳۵۶۵۸۵

با رویکرد بسته‌ای که در دوره تازه مدیریت شبکه مستند در پیش گرفته شده و طیف وسیعی از مستندهای مهم سینمای ایران در این شبکه پخش نمی‌شود، این پرسش پیش می‌آید که آیا این شبکه ـ خواسته یا ناخواسته ـ به بستری برای تأمین برنامه بی بی سی فارسی تبدیل شده است؛ رویکردی که باید دستخوش تغییر شود، چون قطعاً به نفع کشور نیست و تبعات وسیعی دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تابناک نوشت: مستندسازی در ایران شرایطی به مراتب پیچیده‌تر و دشوارتر از کشورهای غربی دارد. با وجود آنکه مستندسازی یک ژانر جدی است و برخلاف فیلم کوتاه معمولاً یک دوره گذار برای ساخت فیلم بلند محسوب نمی‌شود، شرایط مالی تقریباً مشابهی دارد. معمولاً مستندسازان با سرمایه شخصی، فیلم می‌سازند و برخی از آنها که ارتباط لازم را دارند، از مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، حوزه هنری، خانه مستند اوج یا شبکه مستند بودجه‌ای در قالب مشارکت و نظایر این دریافت می‌کنند اما وزنه اصلی روی بخش خصوصی است.

بنابراین در زمان ساخت مستند عملاً نباید امیدی به بازگشت سرمایه داشت، مگر اینکه اساساً مستند به سفارش یکی از این مراکز و با مالکیت کامل آنها باشد و مستندساز صرفاً در نقش پیمانکار ظاهر شود. در دیگر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی وضعیت متفاوت است و مستندساز پس از تولید اثرش مشتریان فراوانی هم در میان شبکه‌های تلویزیونی نظیر اچ بی او، بی بی سی، الجزیره، نشنال جئوگرافی و... دارد و هم در میان وی او دی‌ها نظیر نتفلیکس و هولو می‌تواند به دنبال مشتری باشد. علاوه بر این، مستند مخاطب گسترده‌ای دارد که حاضر است برای آن هزینه کند، حال آنکه چنین روحیه‌ای نزد عموم مردم در ایران وجود ندارد و به همین دلیل بازگشت سرمایه مستند در کشورمان بسیار دشوار است.

در چنین شرایطی قاعدتاً تنها امکانی که برای مستندساز ایرانی می‌ماند، امیدواری به دیده شدن مستندش و دلخوشی به این دیده شدن به همراه درآمد اندکی است که از رایت این فیلم‌ها به دست می‌آورد. شبکه مستند در دوره مدیریت امیر تاجیک نه تنها در این زمینه گام‌های موثری برداشت، بلکه بسیاری از مستندسازان که زاویه جدی با فضای حاکم بر صداوسیما داشت نیز به جمع خودی‌ها راه داد و آثارشان را با خرید رایت در شبکه مستند پخش کرد؛ تغییر معناداری که باعث شد پس از استعفای تاجیک از مدیریت شبکه مستند، گروهی از مستندسازان شناخته‌شده در نامه‌ای، خواستار تداوم رویه‌ای شوند که او گذاشته بود.

در بخشی از این نامه آمده بود: «‏با تأکید بیان می‌کنیم که هدف از نگارش این نامه‌، حفظ شخصی خاص در مقام و مسئولیتش نیز نیست، بلکه درخواستی است ‏برای حفظ رویه‌ای درست؛ همچنان که بر پاکی سازمان زیر نظر شما افزود.»

با این حال پس از تغییر مدیر شبکه مستند، وضعیت به کلی تغییر کرد و از گروهی از مستندسازان و آثارشان دیگر استفاده نشد و در عوض گروهی دیگر به صحنه آورده شدند که بعضاً آثار حتی موفق به راهیابی جشنواره سینماحقیقت نیز نشده بود، چه رسد به جشنواره ملی فجر یا جشنواره جهانی فجر. این عدم استفاده البته با توجیهاتی همراه شد که آخرین بار سلیم غفوری مدیر شبکه مستند چنین مطرح شد: «علت عدم نمایش بعضی از فیلم ها این بوده که گاهی فیلم سازان ترجیح می دهند تا فیلم در جشنواره های خارجی یا بعضا گروه هنر و تجربه حضور داشته باشد.»

غفوری در ادامه ادعا کرد: «به هر حال تلویزیون چارچوب و اصولی برای نمایش فیلم ها دارد و آن تعداد فیلم هایی که به نمایش درنمی آید، معمولا با تعامل فیلمساز و با اصلاحات جزئی قابلیت نمایش پیدا می کند. در این میان تعدادی فیلم محدود هم وجود دارد که قابلیت نمایش در رسانه عمومی مثل تلویزیون را ندارد، برای مثال فیلم «متهمین دایره بیستم» که دو سال پیش جزء فیلم های برتر جشنواره بود و فیلم به زندگی شخصیتی می پرداخت که نمایش عمومی تصویر آن در تلویزیون، نقض حریم شخصی آن انسان بود. معمولا در این مواقع فیلمساز هم تمایلی به نمایش فیلم در تلویزیون ندارد.»

همین رویه‌ای که غفوری و همکارانش درباره شماری از آثار مهم مستند ایران در جشنواره یازدهم سینماحقیقت در پیش گرفتند، در جشنواره دوازدهم نیز تکرار شد و با گذشت زمان قابل توجهی با شماری از مستندسازانی که آثارشان در این رویداد حضور داشت، حتی برای پخش مستندهایشان گفت‌وگوی فرمالیته نیز نشده است! همین وضعیت باعث شده شماری از مستندسازان شناخته شده فاصله بیشتری با این شبکه و عواملش بگیرند و جشنواره فیلم مستند که توسط غفوری و همکارانش برگزار می‌شود، اکنون با نام‌های شناخته‌شده کمی برگزار شود.

سلیم غفوری درباره برگزاری جشنواره فیلم‌های مستند از این شبکه و پیرامون غیبت آثار مستندسازان مطرح و شناخته‌شده در این رویداد تلویزیونی نیز به تازگی چنین توجیه کرده است: «شاید یک دلیل این باشد که سالن اکران جشنواره مستند، قاب تلویزیون است و برخی تا فیلمشان به جشنواره‌های دیگر راه پیدا نکرده است، نمی‌خواهند در یک جشنواره تلویزیونی شرکت کنند. برخی از دوستان مستندساز هم در این سال‌ها تولید شاخصی نداشته‌اند و شاید دلیل نبود این نام‌های قدیمی‌تر و شناخته‌شده‌تر همین بوده باشد!» و این در حالی است که شماری از مستندسازان مطرح و پیشکسوت در یک سال اخیر تولید داشته‌اند که برخی از آنها این آثار را در جشنواره سینماحقیقت رونمایی کردند.

در همین دوران شماری از بهترین مستندهای کشور که جوایز متعددی از جشنواره سینماحقیقت و جشنواره فیلم فجر برده‌اند، سر از بی بی سی درآورده‌اند، حال آنکه اگر همان رویکرد گذشته بود، باید از شبکه مستند پخش می‌شد. برخی از مستندهای ارزشی و شماری از مستندها درباره مسائل منطقه که در جشنواره سینماحقیقت و جشنواره فجر حضور داشتند، نیز از تلویزیون پخش نشده و احتمالاً باید منتظر پخش از تلویزیون‌های رقیب صداوسیما باشیم.

بدین ترتیب عملاً شبکه مستند با عدم خرید رایت این مستندها و پخش آنها، پاس گل به رقبا داده و غیرمستقیم به بی بی سی فارسی برای تامین برنامه پاس گل داده است. شبکه مستند باید پایگاهی برای جذب رنگین‌کمانی از مستندسازان و آثارشان باشد و اگر جز این عمل کند، یک خطای راهبردی مرتکب شده که آثارش را می‌توان در برنامه آپارات بی بی سی فارسی دید.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: شبکه مستند مستند

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۳۵۶۵۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چهارمین جشنواره پژواک بین المللی می شود

  به گزارش جام جم آنلاین از روابط عمومی معاونت صدا، مراسم افتتاحیه سومین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواک با حضورعلی بخشی زاده معاون صدای رسانه ملی، جمعی از پیشکسوتان و هنرمندان رادیو، برنامه سازان، اهالی رادیو و اصحاب رسانه در استودیو شماره یک ساختمان شهدای معاونت صدا با معرفی برگزیدگان در بخش های برنامه های مستمر، مستندهای مستمر، مشاغل عصر سه شنبه چهارم اردیبهشت، همزمان با سالروز رادیو برگزار شد.

علی بخشی زاده، معاون صدای رسانه ملی ضمن قدردانی از اهالی رادیو در سالروز84 سالگی این رسانه گفت: بالندگی رادیو مدیون زحمات همکاران ما در رادیو است. امروز سالی پرشکوه برای رادیو بود. طبق نظرسنجی مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما، رادیو در مقایسه با سال گذشته افزایش مخاطب داشته است. 

معاون صدا با اشاره به دلایل برگزاری جشنواره مستند رادیو افزود: مستند رادیویی یکی از قالب های برنامه سازی است که نیاز به احیا داشت. این قالب فراموش شده بود و ما با برپایی جشنواره پژواک تلاش کردیم تا این قالب جذاب برنامه سازی را زنده کنیم. حیف بود این قالب تاثیرگذار که بهترین ساختار برنامه سازی برای تبیین پیشرفت های کشور است، مغفول واقع شود.

وی ضمن قدردانی از ریاست سازمان صدا و سیما از بین المللی شدن چهارمین دوره از جشنواره پژواک خبر داد و عنوان کرد: سال آینده چهارمین دوره، بین المللی برگزارخواهد شد و قرار است تمام قالب های برنامه سازی در رادیو را پوشش دهد. 

بخشی زاده یادآور شد: جا دارد یاد و خاطره مرحومه صدیقه اعتماد سعید، مدیر فقید شبکه رادیویی سلامت را گرامی داشته باشیم که سال ها برای خانواده رادیو زحمت کشید. 

معاون صدا با اشاره به سند تحول در رسانه ملی گفت: رادیو در جهت تحول گام های بسیاری برداشته است و قرار است این مسیر با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند. 

بخشی زاده در ادامه به بحث ذائقه شناسی مخاطب اشاره کرد و افزود: ما باید به فکر سلیقه و ذائقه مخاطبان باشیم. 

معاون صدای رسانه ملی با تاکید بر اینکه ما باید برای پاسداشت زبان فارسی تلاش کنیم، خاطرنشان کرد: یکی از متولیان زبان فارسی، رسانه ملی است و ما سعی می کنیم مساله آموزش در این حوزه را با جدیت پیگیری کنیم. بخشی زاده در پایان گفت: رویکرد اصلی ما در رادیو، امیدآفرینی و نشاط آفرینی خواهد بود.

حمیدرضا افتخاری، دبیر جشنواره با یادی از شهید تهرانی مقدم گفت: این شهید افتخار و سربلندی ما در اجرای عملیات تنبیهی وعده صادق بود.

وی افزود: به عنوان کسی که 28 سال از زندگیش را در رادیو گذرانده این روز را به اهالی رادیو تبریک می گویم. ما صدای لحظه ها هستیم. رادیو این توان را دارد که به روز و در لحظه صدایش را به گوش مخاطب برساند.

افتخاری در ادامه از افزوده شدن بخش جدیدی به جشنواره خبر داد و افزود: در یک ماه باقیمانده یک بخش ویژه به اختتامیه جشنواره اضافه کردیم و قرار است مستندهایی که با محوریت عملیات تنبیهی وعده صادق پخش شده، اختصاص بدهیم.

دبیر جشنواره پژواک در پایان صحبت هایش یاد هنرمندان و پیشکسوتان رادیو را که امروز در میان ما نیستند، گرامی داشت و بیان کرد: یاد عزیزان درگذشته گرامی و آرزوی سلامتی برای استاد مسعود اسکویی داریم که در بستر بیماری هستند.

در بخشی از این مراسم از محمد قربانی پیشکسوت رادیو تجلیل شد. همچنین برگزیدگان در بخش های برنامه های مستمر، مستندهای مستمر و مشاغل معرفی شدند که به شرح ذیل است:

برگزیدگان بخش مشاغل فهرست برندگان گویندگی مرد برگزیده: مهبد قناعت پیشه / نام برنامه: شما و صبا/ شبکه: رادیو صبا برگزیده: پیمان طالبی / نام برنامه: جوان ایرانی سلام / شبکه: رادیو جوان   فهرست برندگان گویندگی زن برگزیده: آرزو جعفرپور / نام برنامه: جوونی مجاز / شبکه: رادیو جوان   فهرست برندگان گزارشگری برگزیده: گیتی محمدی / نام برنامه: سلام صبح به خیر / شبکه: رادیو ایران دیپلم افتخار: زهرا متقیان / نام برنامه: روزی نو گروه 1 / شبکه: رادیو اقتصاد   فهرست برندگان برگزیدگان بازیگری برگزیده: مهدی مجنونی / نام برنامه: تهران من / شبکه: رادیو تهران   فهرست برندگان نویسندگی برگزیده: محمدرضا حاج حیدری / نام برنامه: سرزمین من / شبکه: رادیو فرهنگ دیپلم افتخار: فاطمه شهبازی / نام برنامه: زیست رو / شبکه: رادیو سلامت   فهرست برندگان صدابرداری برگزیده: مجید آینه / نام برنامه: یک دو صدا / شبکه: رادیو قرآن دیپلم افتخار: محمد خاتونی / نام برنامه: بوستان تلاوت / شبکه: رادیو قرآن   فهرست بخش برنامه های مستمر صبحگاهی برگزیده: امیرحسین ثقفی/ نام برنامه: شهر آفتاب/شبکه: رادیو تهران دیپلم افتخار: امیر اکبری/نام برنامه: صبح صبا/ شبکه: رادیو صبا دیپلم  افتخار: مجتبی حسنی/ نام برنامه: جوان ایرانی سلام/شبکه: رادیو جوان   فهرست بخش برنامه های مستمر ترکیبی برگزیده: مینا نیکانیک/نام برنامه: تهران من/شبکه: رادیو تهران   فهرست بخش برنامه های مستمر مسابقه برگزیده: منصوره توحیدلو/ نام برنامه: چوبخط/شبکه: رادیو جوان   فهرست بخش برنامه های مستمر تولید محتوای مردمی برگزیده: الهه سلحشور/ نام برنامه: شما و صبا/ شبکه: رادیو صبا   فهرست برندگان بخش مستندنگاری برگزیده: حسن حیدرزاده/ نام برنامه: کوچک، بزرگ، بزرگتر/ شبکه: رادیو معارف منتخب: جمیله توکلی شاندیز/ نام برنامه: زخمه های عاشقی/ شبکه: مرکز خراسان رضوی دیپلم افتخار: سمیرا شرافتی نژاد/نام برنامه: طنین کوهساران/ شبکه: مرکز خراسان شمالی دیپلم افتخار: مریم هدیه لو/نام برنامه: باورهای اصیل یک کودک کش/ شبکه: رادیو ایران دیپلم افتخار: طلیعه السادات کمالی/ نام برنامه: بازنمایی خانوار در شبکه های اجتماعی/رادیو: ایرانصدا دیپلم افتخار: هاجر کوشکی/ نام برنامه: تکیه گاه/ شبکه: مرکز فارس   فهرست برندگان مستندهای مستمر با موضوع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزیده: مجتبی محمدی/نام برنامه: خط مقدم/ شبکه: رادیو معارف   فهرست برندگان مستندهای مستمر با موضوع حجاب و عفاف برگزیده: مهدی میرزایی/ نام برنامه: مثل مریم/ شبکه: رادیو معارف   فهرست برندگان مستندهای مستمر با موضوع قهرمان ایرانی برگزیده: فرانک سعیدی آریا/ نام برنامه: فرزند ایران/ شبکه: رادیو معارف   فهرست برندگان مستندهای مستمر با موضوع محیط زیست دیپلم افتخار: سیما پاتیمار/ نام برنامه: آوای زمین/شبکه: رادیو ایران   فهرست برندگان مستندهای مستمر با موضوع هنر و ادبیات ایرانی - اسلامی برگزیده: انسیه شمس اللهی/ نام برنامه: موسیقی کبیر/ شبکه: رادیو صبا   فهرست برندگان مستندهای مستمر با موضوع آزاد برگزیده: مهدی حجت پناه/ نام برنامه: سرزمین امام باره ها/شبکه: رادیو معارف دیپلم افتخار: محسن شاهمرادی/نام برنامه: آسیا در جام/شبکه: رادیو ورزش