شبکه‌های اجتماعی چگونه بر افکار عمومی تأثیر می‌گذارند؟
تاریخ انتشار: ۲۵ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۴۲۷۳۹۳
شبکه‌های اجتماعی را می‌توان به شمشیر دولبه‌ای تشبیه کرد که درصورت کم‌رنگ‌شدن منطق و دانش لازم برای تفکیک اخبار ساختگی، نقشی مخرب ایفا می‌کنند.
وقتی دوازدهمین دوره‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری ایران تمام شد و آب‌ها از آسیاب افتاد، روزنامه‌ی ایران مطلبی با عنوان «انتخابات با یک کلیک» منتشر کرد و در آن از شور مجازی نوشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همین پیام صمیمانه و صادقانه کافی بود تا نقش پررنگ رسانه‌های اجتماعی در زندگی مردم و همچنین تأثیرشان بر افکار عمومی مشخص شود. شاید چندین سال پیش هیچ‌کسی فکرش را نمی‌کرد که روزی شبکه‌های اجتماعی تا این اندازه بر تمام ابعاد زندگی آدم‌ها سایه بیندازند. آن روزها تنها تریبون‌های جامعه روزنامه‌های کشوری بودند؛ اما حالا عکسی از جسم بی‌جان کودک سوری در سواحل ترکیه در یک سوی دنیا منتشر می‌شود و تنها چند ساعت بعد از آن تمام دنیا درباره‌ی آیلان می‌نوشتند.
شبکه‌های اجتماعی افسار روابط آدم‌ها را به‌دست گرفته‌اند و به هر سمتی بخواهند با خودشان می‌برند. آن‌طورکه گاردین می‌نویسد، رسانه‌های اجتماعی این روزها بار افزایش اطلاعات مردم را به‌دوش می‌کشند. حالا دیگر با کمک این شبکه‌های آنلاین همه دنیا از هم خبر دارند و مردم دیگر آن بی‌خبرانی نیستند که اخبار را فقط میان خطوط سیاه چاپ‌شده روی کاغذ روزنامه دنبال می‌کنند. حالا سرعت انتشار اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی آن‌قدر زیاد شده که رسانه‌های کاغذی قافیه را به انواع برنامه‌های آنلاین باخته‌اند و یادشان کنج دوری از خاطرات مردم خاک می‌خورد.
قضیه به همین توانایی بی‌نظیر و سرعت زیاد انتشار اطلاعات در رسانه‌های اجتماعی ختم نمی‌شود که اگر این‌طور بود جای افسوس نداشت. مشکل از جایی آغاز می‌شود که رسانه‌های اجتماعی با تدوین اطلاعات به‌گونه‌ای که خودشان دوست دارند، روی افکار عمومی تأثیر می‌گذارند؛ یعنی در بزنگاه‌های خاص بسته به موضع‌گیری دلخواهشان اطلاعات را طوری تدوین و منتشر می‌کنند که به مزاج‌شان خوش بیاید. اینجا است که اگر مخاطبان این شبکه‌های دوست‌داشتنی سواد رسانه‌ای لازم را نداشته باشند، هربار درگیر بازی مجازی جدیدی می‌شوند که در ظاهر خوش‌رنگ و لعابش، بسیار بی‌رحمانه پیش می‌رود.
راز اطلاعات دستکاریشدهاسم هیتلر که به‌میان می‌آید، هزاران تصویر و تعریف مختلف از او در ذهن مخاطبان نقش می‌بنند. لنی ریفنشتال، فیلم‌ساز آلمانی، در فیلم «پیروزی اراده» هیتلر را در هیبت قهرمانی به‌تصویر می‌کشد که از آسمان برای نجات آلمانی‌ها هبوط کرده است. همین فیلم را با همین قواره فیلم‌سازی انگلیسی طوری تدوین کرده است که تصویر مضحکی از هیتلر را نشان می‌دهد. این چیزی است که دقیقا در رسانه‌های اجتماعی هم مو‌به‌مو رخ می‌دهد. هر کسی به‌زعم خودش اتفاقات و کلمات را دست‌کاری می‌کند و آن چیزی که دوست دارد، به خورد مخاطبان می‌دهد. این‌جاست که اهمیت سواد رسانه‌ای مخاطبان رسانه‌های اجتماعی قوت پیدا می‌کند. اگر مخاطب آگاهی لازم برای تشخیص اطلاعات غلط و درست را داشته باشد و بتواند در شرایط بحرانی درگیر موج حاکم نشود، همه‌چیز بر مدار منطق پیش می‌رود.
با تمام این‌ها، مشکل از جایی آغاز می‌شود که معمولا درصد بسیار کمی از افرادی که خوراک اطلاعاتی‌شان را از این شبکه‌ها می‌گیرند، آگاهی لازم را دارند و ملعبه‌ی دست بازی‌های مجازی نمی‌شوند. سرژ چاکوتین، پژوهشگر حوزه‌ی تبلیغات و رسانه، نظریه‌ای به‌نام «تزریق محتوا» دارد که براساس آن، مخاطب فردی منفعل دربرابر رسانه‌ها در نظر گرفته می‌شود. همچنین، هر رسانه هم مانند فردی که در بیمارستان بستری شده است، با مخاطب خود رفتار می‌کند و محتوای دلخواهش را به او تحمیل می‌کند. این دقیقا همان چیزی است که حالا در شبکه‌های اجتماعی هم اتفاق می‌افتد. مهم نیست مخاطبان اطلاعاتشان را از رسانه‌ی کاغذی دریافت می‌کنند یا آنلاین، سراغ جراید می‌روند یا شبکه‌های اجتماعی، هر جایی که پای جابه‌جایی اطلاعات در میان باشد، بازیگرانی هستند که آنچه خودشان دوست دارند، به تماشاگران قصه نشان می‌دهند.
از غرق‌شدن سانچی تا مراسم تقدیراینها هیچ‌کدام اخبار تازه‌ای نیست که پیش‌ازاین اتفاق نیفتاده باشد. در سال‌های گذشته، بارها شاهد چنین ماجراهایی بوده‌ایم؛ از غرق‌شدن کشتی سانچی و آتش‌سوزی پلاسکو گرفته تا سیل سراسری ایران و هزاران اتفاق مشابه دیگر. مردم در بزنگاه‌های مختلف بارها خودشان را به‌دست رسانه‌های اجتماعی سپرده‌اند و اطلاعات دست‌کاری‌شده‌ای گرفته‌اند که گاهی فاصله زیادی با واقعیت داشته و بدون‌شک در قضاوت آنها تأثیرگذار بوده است. نمونه‌ی آخر هم که سروصدای زیادی به‌راه انداخت، اتفاقی بود که در یکی از سفرهای اسنپ رخ داد و باز شبکه‌های اجتماعی میدان بازی مخاطبان شدند. اطلاعات دست‌خورده و مخدوش از جناح‌های مختلف به‌گوش رسید و معرکه‌ای راه افتاد که نتیجه‌اش جان‌گرفتن هشتگی بود که زندگی همان مخاطبان را نشانه گرفت. هوادارانِ مسافر اسنپ را به برگزاری مراسم‌های تقدیر برای راننده متهم کردند و فریاد وااسفا سر دادند؛ در‌حالی‌که نه اسنپ مراسمی برگزار کرده بود و نه مدیران اسنپ در مراسمی شرکت کرده بودند.
این نیز می‌گذرد؛ اما خیلی زود سوژه‌ی دیگری فراهم می‌شود و اهالی رسانه‌های اجتماعی باروبندیلشان را جای دیگری پهن می‌کنند. نه رفتگان کشتی سانچی جان دوباره می‌گیرند، نه خانه‌های آوارشده بر سر سیل‌زدگان نو می‌شوند، نه پلاسکو دوباره قد می‌کشد و نه طعم آن سفر اسنپی شیرین می‌شود. این وسط فقط باور آدم‌هایی که سوادشان را از رسانه‌های مجازی وام می‌گیرند، هر روز خط و خدشه عمیق‌تری برمی‌دارد و بیشتر نم می‌کشد. مخاطبان عادت می‌کنند به شنیدن اطلاعات دست‌کاری‌شده و آن وقت است که اگر روزی کسی خبر دهد اوباما برای ریاست‌جمهوری ایران قرار است نامزد شود، نه کسی تعجب می‌کند و نه انکار!
منبع: فرارو
کلیدواژه: شبکه های اجتماعی افکار عمومی اسنپ
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۴۲۷۳۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«سر سفره خدا» در طول سال تولید و پخش می‌شود
مدیر شبکه کودک در آیین تقدیر از عوامل برنامه تلویزیونی «سر سفره خدا» اعلام کرد که تلاش داریم این برنامه را در طول سال تولید و پخش کنیم. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم، آیین تقدیر از عوامل برنامه تلویزیونی «سر سفره خدا» ویژه‌برنامه سحرگاهی ماه مبارک رمضان شبکه کودک سیما، با حضور مهرداد باقری پبدنی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، محمدصادق باطنی رئیس شبکه کودک و عوامل برنامه، در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد.
«سر سفره خدا» به خاطره جمعی چند نسل تبدیل شده است
در این مراسم محمدصادق باطنی رئیس شبکه کودک گفت: ساخت هویت نسل جدید، مهم‌ترین مسئله کشور است که باید برای آن تدبیر کرد. نسل جدید با بحران هویت روبه‌رو است. در نسل گذشته اگر کسی پاسخی برای سوالات هویتی نداشت اتفاق خاصی رقم نمی‌خورد، اما امروز اگر به این سوالات پاسخ داده نشود، نوجوان سوالات را خودش از منابع دیگر دریافت می‌کند.
وی در خصوص برنامه «سر سفره خدا» گفت: این برنامه به خاطره جمعی چند نسل از روزه اولی‌ها تبدیل شده است. وقتی شبکه‌ای از هواداران شکل می‌گیرد یعنی ما تأثیرگذار بوده‌ایم و یک کار هویتی شکل گرفته که خاطره جمعی درست شده است.
مدیر شبکه کودک ورود «سر سفره خدا» به بخشی از آیین دین‌داری بچه‌ها و ایجاد انسی که با این برنامه صورت گرفته است را بی‌نظیر دانست و تصریح کرد: از دوستانی که تولید این برنامه را انجام دادند، تشکر می‌کنم. تولید این برنامه کار سختی بود که رقم زده شد؛ پیش‌تولید و تولید کار یک اتفاق پرحجم و اتفاق پرزحمتی بود؛ لذا باید از عوامل و تیم آن قدردانی کرد.
باطنی بیان کرد: «سر سفره خدا» برند موفقی بود که دو سال ساخته نشده بود و این یعنی سه سال دیده نشدن در حالی که یک سرمایه ملی بود. تلاش داریم این برنامه‌ها را در طول سال تولید و پخش کنیم و فصل جدید آن با آیتم‌های جدید به پخش خواهد رسید.
وی اجرای تئاتر تعاملی را ویژگی و ابداع برنامه «سر سفره خدا» دانست و تأکید کرد: در این اجرا مشارکت صد و ده هزار نفری مخاطبان داشتیم. این بخش جدید برنامه را در ادامه تقویت خواهیم کرد و پیش خواهیم برد.
مدیر شبکه کودک در پایان گفت: در نظرسنجی فصلی در مرکز تحقیقات که برای افراد 12 سال به بالا است، برنامه «سرسفره خدا» رتبه سوم را دارد. همچنین پارسال در یک نظرسنجی اختصاصی این برنامه 47 درصد مخاطب 12 سال به پایین را داشت. در تلوبیون تعداد بازدید به 330 هزار بار رسیده است که نشان می‌دهد با اختلاف پر مخاطب‌ترین برنامه سحرگاهی ماه مبارک رمضان است.یک سوره پایه طرح محتوایی برنامه بود.
در ادامه مراسم محمد بخشی‌زاده مدیر گروه نهال شبکه کودک گفت: مهم‌ترین ویژگی این برنامه و کارهای مشابه فرهنگی که باید انجام شود این است که دست گذاشته شود روی یک خلأیی که وجود دارد. اینکه روزه اولی‌هایی هستند که کودک هستند و باید سحر بیدار شوند. در برنامه‌های سحرگاهی باید زمانی را به این‌ها اختصاص داد. تا سال‌ها به این شکل بود که برنامه‌های سحرگاهی که برای کودکان ساخته می‌شد با همان شکل و شمایل برنامه‌های بزرگسال بود. برنامه «سر سفره خدا» راه متفاوتی را در پیش گرفت. بچه‌ها مشتاقانه پای این برنامه می‌نشینند و صدای خنده آنها هنگام سحر به گوش می‌خورد.
وی افزود: ما از سال گذشته یک کاری را آغاز کردیم و مضاعف باعث برکت برنامه شد. یک سوره را پایه طرح محتوایی برنامه کردیم. سال گذشته سوره مبارکه نور و امسال سوره مبارکه ضحی پایه طراحی این برنامه قرار گرفت. با نظرسنجی‌هایی که انجام شده‌است، سیر صعودی بازخوردهای کیفی از مخاطبان نشان می‌دهد که این برنامه به جان و دل مخاطب نشسته است.بخشی‌زاده با تشکر از همه کسانی که در تولید این برنامه نقش داشته‌اند گفت: امیدوارم «سر سفره خدا» ادامه داشته باشد و در طول سال هم در کنار کودکان باشیم.
66 درصد مردم ایران همراه با تلویزیون و «نون‌خ» صدرنشینافتتاح باغ رسانه کودک و نوجوان در سال 1403
مهرداد باقری پبدنی رییس سازمان فرهنگی هنری در این مراسم گفت: بنده هم یکی از مخاطبان برنامه «سر سفره خدا» بودم و ضرورت دارد مراتب قدردانی از کسانی که حال دل مردم را خوب می‌کنند را به جا آوریم.
وی با بیان اینکه سازمان فرهنگی طی دو سال گذشته روی مخاطبان نوجوان تمرکز کرده است، افزود: هویت یک مساله مهم است و برآن هستیم که عرصه حقیقی و عرصه مجازی و رسانه را به یکدیگر گره بزنیم. ماحصل دوسال رفت و آمد و گفت‌وگوی ما با شبکه کودک چنین برنامه‌ای شد. باقری بیان کرد: امیدواریم امسال باغ رسانه کودک و نوجوان را افتتاح کنیم و همچنین یک آرزو داشته باشیم که سال بعد همه فرهنگسراهای ما در برنامه «سر سفره خدا» به گونه‌ای مشارکت داشته باشند. در پایان باید از عوامل این برنامه تشکر کنم زیرا برنامه‌ای برای سحر بچه‌ها وجود دارد که به یک نیاز حقیقی پاسخ می‌دهد.
جذب نام «سر سفره خدا» شدم
ساقی زینتی، بازیگر، با حضور در این آیین گفت: اسم برنامه من را برای بستن قرارداد جذب کرد و از حضور در آن برکات معنوی زیادی را به دست آوردم.
وی افزود: کار با کودکان هیچ‌گاه خسته‌کننده نبود و هم‌زمان روزها در شهرک سینمایی غزالی مشغول ضبط فیلم بودم و شب‌ها در برنامه «سر سفره خدا» حاضر می‌شدم.
این بازیگر خاطرنشان کرد: بسیار خوشحالم که این برنامه تلویزیونی تداوم خواهد داشت و شادی مردم را رقم می‌زند.
«سر سفره خدا» مخاطبان وفاداری دارد
یاسر غفاری، تهیه کننده و کارگردان برنامه «سر سفره خدا» نیز با حضور در این جلسه اعلام کرد: امیدوارم بتوانیم از فضایی که در اختیار ما گذاشتند در آینده و در برنامه‌های دیگر نیز استفاده کنیم.
وی افزود: این برنامه مخاطبان وفاداری دارد و ما نیز به آنان وفادار خواهیم بود، در این برنامه با دریافت پیامک‌ها کودکان بسیاری را به عنوان تماشاچی دعوت کردیم و نام بسیاری از آنها را نیز خواندیم.
این تهیه کننده اعلام کرد: به کودکان کشور این نوید را می‌دهم که در فصل جدید برنامه منتظر اتفاقات بسیار متنوع باشند.
در پایان این جلسه از تمامی عوامل این برنامه تلویزیونی با اهدای لوح تقدیر و هدیه قدردانی شد. همچنین به کوثر حیدری، بازیگر خردسال این برنامه ضمن اهدای لوح تقدیر، نقاشی چهره او نیز اهدا شد.
انتهای پیام/
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد