به نقل از «افکارنيوز»

روش تشخیص حقیقت از دروغ

تاریخ انتشار: ۲۵ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۴۳۱۳۰۳

مغالطه یکی از عوامل اصلی برای پوشاندن حقیقت و القاء دروغ ها و گمان های شخصی به دیگران است.

اخبار اجتماعی_ مغالطه که آغشتن راست و دروغ با شیوه ای زیرکانه است عاملی برای فریفتن انسان‌ها و بر کرسی نشاندن اهداف شخصی و منطبق بر منافع حزبی و گروهی است. یکی از راه‌های شناختن و کسب قوه تمییزِ دروغ از راست و درک درست حقیقت، آشنایی با روش های مغالطه است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از همین رو، در سلسله مطالبی، ضمن بازخوانی کتاب "مغلطه، راهنمای درست اندیشیدن" نوشته جمی وایت که جزء کتب پرفروش روزنامه گاردین محسوب شد، به برخی از تکنیک های رایج مغالطه می پردازیم.

مغالطه "حرف نزن! حوصله ات را ندارم

 

تکرار باعث ملالت است، وقتی بارها و بارها عقیده ای را می شنوید، برایتان خسته کننده می شود ولی این درمورد حقیقت آن صدق نمی کند. عقیده ای که زمانی حقیقت داشت با تکرار به کذب تبدیل نمی شود ولی ما معمولا از این موضوع که قبلا عقیده ای را شنیده ایم به مثابه ابزاری برای مخالفت با آن استفاده می کنیم گویی این مسئله می تواند دلیل تکذیب باشد.

 

عقاید و استدلال ها غالبا به این عنوان که کسل کننده، بی روح، بدیهی و خسته کننده اند کنار گذاشته می شوند. چنین مخالفت هایی شاید درمورد نمایش های رادیویی یا اجرای برنامه های صرفا سرگرم کننده، منطقی به نظر برسند ولی زمانی که درمورد حقیقتِ عقیده ای بحث می کنیم، استفاده از این استدلال، بی ربط است. این شاید باعث شود گوینده با شرمندگی سکوت کند ولی کسی نادرستی عقیده او را نشان نداده است.

به عکس، این احتمال وجود دارد که اکثر حقایق به موضوعاتی آشنا و ملال آور تبدیل شوند. امروزه دیگر گردش زمین به دور خورشید، هیجانی در کسی ایجاد نمی کند ولی این نگرشِ ملال آورِ جدید، ساختار منظومه شمسی را تغییر نمی دهد. اکثر داستان های تخیلی نیز متحیرکننده اند لذت خواندن آن ها تمامی ندارد اما این چیزی از تخیلی بودن آن ها کم نمی کند.

وانگهی، بهترین ردیه ها به واقعیاتی تمسک می جویند که بر همگان آشکار است. برای رد کردن یک نظر، چه کاری از این بهتر که نشان دهید با عقیده ای شناخته شده و بدیهی مغایر است؟ البته که مغایرت با هر حقیقتی اعم از شناخته شده یا نشده، موجب رد یک فرضیه می شود ولی می توانیم با استفاده از یک حقیقتِ مغایر با فرضیه –یعنی حقیقتی که خودش محل نزاع نیست- از جار و جنجال های غیر ضروری جلوگیری کنیم.

برای مثال مارکسیسم در پیشگویی های ابتدایی راجع به مراحل تاریخی، درباره تاثیرات اجتناب ناپذیر سرمایه داری ادعاهای بسیاری مطرح کرده بود. یکی از این مدعیات ای بود که انقلاب کارگری برای اولین بار در جوامع پیشرفته سرمایه داری رخ خواهد داد مثل انگلستان. ادعای دیگر این بود که کارگران با حاصل دسترنج خودشان بیگانه می شوند. این روش بدی برای رد کردن مارکسیسم است زیرا که شاید کارگران واقعا با محصولات حاصل از دسترنجشان بیگانه نباشند و نظریه پردازان مارکسیسم دراین باره اشتباه کرده باشند ولی چه کسی می تواند در این مورد مطمئن باشد؟

به کارگیری واقعیات آشنا و بدیهی در رد برخی مسائل، نقطه قوت است نه ضعف ولی در دانشگاه های علوم انسانی، زیبا حرف زدن است که مرسوم است و ردیه ها براساس همین واقعیت بدیهی، مطرح می شوند. مثلا اکثر دانشجویان علوم انسانی و بسیاری از دانشگاهیان در این زمینه مدعی اند که "حقیقت از نظر فرهنگی نسبی است" و از این رو حقیقت به دیدگاه عمومیِ فرهنگ موردنظر بستگی دارد.

این نسبیت حقایق با واقعیاتِ کاملا بدیهی، مغایر است مانند واقعیت گردش زمین به دور خورشید در سال 900میلادی، به عکس بنابر نظریه "نسبیت فرهنگی"، در سال 900میلادی، خورشید بود که دور زمین می چرخیده است. این چیزی است که مردم در آن زمان باور داشتند پس در آن زمان حقیقت داشته است. اکثر نسبی گرایان به جای عقب نشینی از موضع خود، پاسخ می دهند بله، در سال900میلادی واقعا خورشید دور زمین می چرخیده است.

منبع: فصل دوم کتاب مغلطه نوشته جمی وایت

 

منبع: افکارنيوز

کلیدواژه: زمین منظومه شمسی سرمایه انقلاب سرمایه داری عقب نشینی انقلاب زمین سرمایه داری عقب نشینی منظومه شمسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۴۳۱۳۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دروغ علنی طالبان؛ آب هیرمند را به شوره‌زار می‌ریزند تا به ایران نرسد!

پرداخت نکردن حقابه ایران از رودخانه هیرمند توسط افغانستان در حالی است که انتشار تصاویر ماهواره‌ای از انحراف بخش عمده‌ای از آب رودخانه مرزی مشترک به سمت شوره زار گودزره در این کشور بار دیگر حاشیه ساز شده است.

 

تصاویر ماهواره‌ای از انحراف آب هیرمند به شوره زار گودزره افغانستان

به گزارش همشهری، افغانستان سال‌هاست از آزادسازی حقابه رودخانه مرزی هیرمند سر باز می‌زند. با اینکه مقامات افغانستان، آزادسازی حقابه رودخانه هیرمند را به بارندگی‌های مناسب در این کشور مشروط کرده اند، اما با وجود بارش‌های فرا نرمال در این کشور، نه تنها حقابه ایران از رودخانه هیرمند آزاد نشده، بلکه این کشور با استفاده از بند‌های کوچک و متعدد انتقال و انحراف آب، مانع از جاری شدن رودخانه به پایین دست حوضه آبریز هیرمند در ایران می‌شود.

با اینکه انتشار برخی تصاویر جاری شدن آب در پایین دست حوضه آبریز رودخانه هیرمند در سیستان و بلوچستان هراز گاهی در فضای مجازی دست به دست می‌شود و موجی از شادمانی را در بین مردم محلی سبب می‌شود، اما پرداخت حقابه براساس معاهده سال ۱۳۵۱ تعریف مشخصی دارد و آزادسازی سیلاب سرشکن از سد‌های بالادست که محدود به یکی دو نوبت در سال است، به معنای عمل افغانستان به تعهدات قانونی اش در زمینه پرداخت حقابه هیرمند نیست.

عدم پرداخت حقابه ایران از سوی افغانستان در حالی است که انتشار تصاویر ماهواره‌ای از انحراف بخش عمده‌ای از آب این رودخانه مرزی مشترک به سمت شوره زار گودزره در این کشور و در همسایگی با ایران، بار دیگر حاشیه ساز شده است.

تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که طالبان مانند سال‌های گذشته سیلاب هیرمند را به بیابان گودزره انحراف داده است. آب منحرف شده مساحتی بالغ بر ۴۰۰ کیلومتر مربع از گودزره را پوشانده و آب شیرین رودخانه هیرمند را به تلخاب تبدیل کرده است.

آبی که می‌تواند در صورت رسیدن به پایین دست، تالاب بین المللی هامون ایران به وسعت ۴۱۰ کیلومتر مربع (معادل وسعت گودزره) را احیا و از مرگ این اکوسیستم ارزشمند و تبدیل آن به کانون گرد و غبار جلوگیری کند.

سلاجقه: برای نرسیدن آب به تالاب هامون دست‌هایی در کار است

مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور درباره خلف وعده‌های افغانستان در عمل به آزاد سازی حقابه هامون از روزدخانه هیرمند گفت: «متاسفانه با وجود بارش‌های خوبی که در حوضه هیرمند و کل کشور افغانستان اتفاق افتاده است و رودخانه‌های ورودی تالاب هامون، وضعیت مناسب و سیلابی دارند، اما دستکاری‌هایی که در بالادست اتفاق افتاده و انحراف آبی که به وسیله بند‌های انحرافی ایجاد شده، باعث شده است که آب از مسیر طبیعی خود منحرف شده و مسیر طبیعی را طی نکند.»

آرزو اشرفی زاده اضافه کرد: «مسیر طبیعی آب در این حوضه آبریز به این صورت است که آب باید از رودخانه هیرمند وارد ایران شده و تالاب هامون را سیراب کند؛ در ادامه از طریق رودخانه شیرین به افغانستان بر گردد و وارد گودزره شود. اما متاسفانه دستکاری در مسیر طبیعی و عدم تامین حقابه پایین دست، این مسیرطبیعی را منحرف کرده است.»

اشرفی زاده تصریح کرد: «این اقدام افغانستان از نظر حقوق عرف بین الملل محکوم است و ما در این خصوص اعتراض خود را اعلام کرده ایم. پیگیری‌هایی هم از طریق مراجع ذیربط (وزارت امور خارجه) در حال انجام است که اکوسیستم‌ها به صورت یکپارچه و طبیعی آبگیری شوند.»

این مدیر ارشد محیط زیستی کشور درباره آخرین وضعیت تالاب بین المللی هامون گفت: «تالاب هامون از رودخانه فراه مقدار کمی مرطوب و مقداری آب نیز از طریق رودخانه هیرمند وارد تالاب شده است که حجم آن در مقایسه با حجم سیلاب و دبی بسیار بالای آبی که در رودخانه هیرمند جریان دارد، بسیار ناچیز است. درواقع مداخلات انسانی که در مسیر اتفاق افتاده منجر به این شده است که ورودی تالاب بین المللی هامون که همیشه وابسته به سیلاب‌ها بوده، دچار چالش شود و آب کمی وارد آن شود.»

دروغ طالبان به ایران درباره نبود آب کافی در پشت سد‌های کجکی و کمال‌خان

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور به انحراف آب هیرمند به گودزره اشاره کرد و افزود: «گودزره درواقع یک شوره زار است و از نظر اکولوژیکی هیچ ارزشی ندارد. از قدیم و از گذشته به دلیل واقع شدن در انتهای حوضه آبریز، مردم منطقه هیچ وابستگی معیشتی به آن ندارند. درمقابل، اما تالاب بین المللی هامون به عنوان ذخیره زیست کره که در کنوانسیون رامسر ثبت شده است، ارزش اکولوژیکی بسیار بالایی دارد. بر همین اساس، هم به لحاظ عرفی و هم از نظر قوانین بین الملل انحراف مسیر طبیعی هیرمند محکوم است.»

اشرفی زاده در پاسخ به دلیل دستکاری‌های کشور افغانستان در مسیر روردخانه مشترک مرزی هیرمند، گفت: «این سوال را باید از مسئولان افغانستان پرسید که با چه هدفی این کار را انجام می‌دهند. دو کشور مسلمان منطقه باید حسن همجواری و حقوق همدیگر را رعایت کنند. ضمن اینکه رعایت حقوق اکوسیستم‌های طبیعی مشترک که در دنیا هم وجود دارد باید توسط همه کشور‌هایی که آب‌های هم مرز دارند صورت بگیرد و افغانستان هم از این موضوع مستثنی نیست.»

اشرفی زاده به پیگیری‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای تامین حقابه هامون از رودخانه هیرمند اشاره کرد و گفت: «مکاتبات زیادی در این زمینه داشته ایم و حتی مذاکرات متعددی از طریق وزارت امور خارجه صورت گرفته است. معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم شخصا پیگیر موضوع است و امیدواریم این پیگیری‌ها در نهایت به نتیجه برسد.»

بند کمال‌خان قابلیت ذخیره تنها ۵۰ میلیون مترمکعب آب دارد، اما در واقعیت بند انحرافی آن توانایی انحراف بیش از ۲ میلیارد مترمکعب آب از رودخانه هیرمند پیش از سرریز سد مخزنی را دارد. اقدامات چند سال اخیر در انحراف آب هیرمند و تحقق پیدا نکردن حق آبه ایران نشان می‌دهد که طالبان از بالادست بودن خود در رودخانه هیرمند سوء استفاده می‌کند و مانع جاری شدن آب در پایین دست می‌شود.

چهار روز از سیلاب در افغانستان و هدررفت چند میلیارد مترمکعبی آب در این حوضه می‌گذرد، اما به غیر از جاری شدن بخش اندکی از سیلاب افغانستان در جریکه سیستان و بلوچستان، آبی به پایین دست نرسیده است.