هشدار درباره اوضاع زبان و ادبیات فارسی
تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۴۵۵۴۳۴
محمدکاظم کهدویی می‌گوید: اگر بخواهیم با شیوه‌ای که از سال گذشته در پیش گرفته شده و به سبب تخصیص نیافتن ارز و... توجهی شایسته و بایسته به زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور صورت نگرفته است، عمل کنیم، اوضاع زبان و ادبیات فارسی که هویت ملی ماست، به کلی دچار دگرگونی و ضعف خواهد شد.
این استاد اعزامی وزارت علوم به خارج از کشور در گفت‌وگو با ایسنا، پیرو نگرانی‌هایی که درباره تعطیلی کرسی‌های زبان فارسی در خارج از کشور وجود داشت و بعدا از اختصاص بودجه برای حفظ آنها خبر داده شد، درباره اهمیت برگزاری این کرسی‌ها در ترویج زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: کرسی‌های زبان فارسی دروازۀ ورود هویت زبان و ادبیات فارسی و ایرانی به سرزمین‌های دیگر است و بهترین مسیر برای ورود به فرهنگ‌های دیگر و آشنایی آنان با فرهنگ، زبان و تمدن ایران.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او با اشاره به اینکه کشورهای دیگر نیز برای گسترش و توسعه زبان خود فعالیت‌های گسترده‌ای انجام می‌دهند، گفت: جدا از انگلیسی که بریتیش کانسیل در کشورهای مختلف با جدیت تمام فعالیت دارد و مردم نیز خود در پی فراگیری آن زبان هستند، سایر کشورها نیز برای گسترش زبان خود، اعم از آلمانی، اسپانیولی، فرانسوی، چینی، ژاپنی، عربی، ترکی، هندی و غیره فعالیت‌های گسترده‌ای دارند و در کشورهای هدف، ساختمان‌های بزرگ و مجزا مخصوص آموزش زبان خود ایجاد کرده‌اند. هرساله تعدادی را برای آموزش زبان ترکی از بنگلادش به ترکیه می‌برند و علاوه بر هزینه‌های آنان، ماهانه بورسیه هم به آنها می‌دهند. بنیاد کنفوسیوس هم از سوی کشور چین در کشورهای مختلف دایر شده و به شدت پیگیر آموزش زبان چینی هستند.
کهدویی افزود: دست‌اندرکاران زبان فارسی در ایران نیز در حد توان کوشیده‌اند و پیشرفت‌هایی نیز حاصل شده که لازم بوده ولی کافی نیست. اما متأسفانه از سال گذشته، کرسی‌های زبان فارسی به سبب تخصیص نیافتن بودجه ارزی دچار مشکل شده و قریب به اتفاق استادان اعزامی به کشور بازگردانده شدهاند و این ضربهای بزرگ در جهت گسترش زبان فارسی خواهد بود و ممکن است در بعضی کشورها هم ادامه داشته باشد، اما فقط نامی از زبان فارسی باقی خواهد ماند؛ مثل دپارتمان زبان فارسی، در حالی‌که استاد و دانشجو هیچ‌کدام قادر به تکلم فارسی نباشند.
این استاد اعزامی به دانشگاه داکای بنگلادش در پاسخ به این سوال که چه فعالیت‌ها و تبادل‌های فرهنگی‌ای بین دانشگاه‌های ایران و دیگر کشورها می‌تواند در گسترش زبان و ادبیات فارسی تاثیرگذار باشد، بیان کرد: در این خصوص البته به دلایل مختلف اعم از فرهنگی و زبانی، به‌راحتی نمی‌توان پاسخ داد و ناتوانی در تبادلات دوجانبه نیز مانع از اجرای تبادلات فرهنگی به مفهوم واقعی خواهد بود. مثلا اگر کشوری امکاناتی برای استاد اعزامی فراهم می‌کند، این امکانات را دانشگاه متعهد همکاری در ایران، نمیتواند به طور کامل و متقابل انجام دهد. بعضی از دانشگاه‌ها با دانشگاه‌های دیگر کشورها موافقت‌نامه‌های همکاری در زمینه‌های مختلف، بویژه زبان و ادبیات فارسی امضا کرده‌اند، ولی متأسفانه جامۀ عمل نپوشیده و در همان مرحلۀ حرف باقی مانده است. بنابراین بهترین کاری که به نظر میرسد، یکی ایجاد شبکه‌های مجازی با توانمندی بالا، به فارسی و انگلیسی، همراه با برنامه‌های متنوع فرهنگی می‌تواند باشد. دیگر اینکه تقریباً به همین شیوه‌هایی که تاکنون اجرا می‌شده، و تا حدودی موفق هم بوده عمل شود، مانند اعزام استاد به کشورهای هدف و مقصد، ایجاد کرسی‌های جدید و حفظ کرسی‌های موجود، که به صورت مستمر باشد، نه اینکه یک سال استاد باشد و دوباره اعزام نکردن و دوباره مدتی کوتاه کسی برود و... .
محمدکاظم کهدویی سپس با بیان اینکه باید برای گسترش زبان، فرهنگ و ادب خود، علاوه بر ایجاد و حفظ کرسی‌های زبان فارسی، با توسل به جنبههای مختلف ادبی، فرهنگی، هنری و بومی ایران جایگاه خود را در دیگر کشورها حفظ کرد و یا به دست آورد، گفت: دانشگاه‌ها می‌توانند برای بعضی از کشورها خدمات متقابل داشته باشند، مثلاً استاد و دانشجو از یک دانشگاه کشور مقصد به یک دانشگاه در ایران بیایند و دوره‌های بازآموزی و دانش‌افزایی و یا تدریس انجام دهند و متقابلاً از ایران نیز به آن کشور اعزام شوند. البته کمتر موردی ممکن است شیوۀ دوم را بپذیرد و یا آماده باشد جمعی از استادان و دانشجویان ایرانی را بپذیرد، مگر اینکه همۀ هزینه‌ها را ایران بپردازد. البته تنها همین مطالب نیست و نیاز به نشست‌ها و برنامه‌ریزی‌های مختلف و عملیاتی با حضور استادان اعزامی است آن هم کسانی که با تمام وجود کار کرده و با زیروبم کارها آشنا هستند. اگر بخواهیم با شیوه‌ای که از سال گذشته در پیش گرفته شده و به سبب تخصیص نیافتن ارز و... توجهی شایسته و بایسته به زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور صورت نگرفته، عمل کنیم، اوضاع زبان و ادبیات فارسی که هویت ملی ماست، به کلی دچار دگرگونی و ضعف خواهد شد و لازم است دولت جمهوری اسلامی ایران به این مقوله، با نگاهی هویتی و ملی و جهانی نگاه کند نه به عنوان آموزش یک درس سادۀ فارسی.
او در پایان با خواندن این بیت «من آن‌چه شرط بلاغ است با تو میگویم/ تو خواه از سخنم پند گیر خواه ملال» افزود: حضور نداشتن مداوم و فعال استاد زبان فارسی، به‌ویژه در کشورهای خاورمیانه، راه را برای توسعۀ بعضی زبان‌های منطقه باز خواهد کرد و به سرعت شاهد عقب‌افتادگی خود و گسترش بیش از حدّ آنها خواهیم بود. پس ما نیز باید از هیچ کوششی فروگذار نکنیم. بیایید فرصت‌ها را بیشتر دریابیم و آن را مدیریت کنیم نه اینکه بسوزانیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: کرسی های زبان و ادبیات فارسی زبان فارسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۴۵۵۴۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از روز جهانی کتاب و حق مولف تا نقش کتاب در سبد خانواده‌ها
زهره صارمی، استاد زبان و ادبیات پارسی و مدرس دانشگاه درمورد روز جهانی کتاب و حق مولف بیان کرد: کتاب همواره همچون بارقه‌ای از نور در تاریکی دوره‌های مختلف تاریخی نجات‌بخش نوع بشر بوده است. زیرا کتاب با ایجاد نگرش مثبت در افراد جامعه باعث توسعه و بهبود شرایط جامعه شده است؛ به‌طوری که سطح دانش و تجربه زیسته‌ی افراد را بالا برده و پنجره‌ای گشوده است به جهان بینی‌های مختلف و زندگی‌هایی که امکان زیستن آنها وجود ندارد. زیرا تنها با خواندن کتاب می‌توان آن زندگی‌ها را تجربه کرد.
این استاد زبان و ادبیات پارسی اظهار کرد: کتاب همواره به انسان کمک کرده است تا اهداف زندگی را برای خود مشخص و پیدا کند و به همین دلیل، انسان با خواندن کتاب می‌تواند درمورد اهدافی که تعیین و پیدا کرده است راه حل مناسب و دانش و اطلاعات کافی بدست آورد و علاوه بر این، کتاب توانسته است انسان را در راستای اهداف و راه حل‌هایی که می‌خواهد در پیش بگیرد راهنمایی کند و برای او روشنگر باشد. زیرا کتاب خواندن همواره باعث احساس آرامش و لذت بی‌پایان می‌شود و همین لذت بی‌پایان، مفهومی به نام کتاب را ماندگار کرده است.
صارمی گفت: هر ساله در ۲۳ آوریل که همزمان با درگذشت نویسنده‌ی بزرگ «ویلیام شکسپیر» است روز جهانی «کتاب و حق مولف» گرامی داشته می‌شود و ایده اولیه‌ی این مناسبت از برنامه‌ای بوده است که در کاتالونیای اسپانیا برگزار می‌شده که همواره در این روز به خرید و فروش و اهدای کتاب پرداخته می‌شده است و هر کسی که کتابی خریداری می‌کرده یک شاخه گل رز هم، هدیه می‌گرفته است و پس از آن، این موضوع مورد توجه قرار گرفت و سازمان یونسکو این روز را به نام «روز جهانی کتاب» و حق مولف پایه‌گذاری کرد که اهمیت و توجه بیشتری به دست اندرکاران چاپ یک کتاب اعم از نویسندگان، مولفان، ناشران و معلمان و... شود.
این استاد زبان و ادبیات پارسی ادامه داد: در طول تاریخ مشاهده کردیم افراد برای کسب دانش و بینش بیشتر و گسترده‌تر، همواره با هر زحمتی که بوده است به منابع و کتاب‌های مختلف دسترسی پیدا می‌کردند. اما در سال‌های اخیر شاهد تحولی در این زمینه هستیم و آن هم، انتشار کتاب‌های دیجیتالی و صوتی در فضا‌های مجازی و گروه‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف است و این اقدام مثبتی است که می‌توان آن را به فال نیک گرفت. اما نکته‌ای که نباید فراموش شود حق مالکیت معنوی و حق مولف و تألیف و حق ناشر است؛ به‌طوری که وقتی قصد داریم کتابی را خریداری کرده و مطالعه کنیم نباید با دانلود کردن کتاب‌های دیجیتالی به صورت رایگان حق مولف و مالکیت معنوی و انتشارات را نادیده بگیریم و در مقابل، باید با خریداری از اپلیکیشن‌های معتبر و گروه‌هایی که با ناشر یا مولف ارتباط دارند کتاب‌های صوتی و دیجیتالی را در فضای مجازی از راه درست و دقیق تهیه کنیم و این کار خوبی است چراکه می‌توانیم با مبلغ بسیار کمتر.
او افزود: کتابی را در کتابخانه مجازی خودمان؛ آن هم در محیط تلفن همراه، تبلت و رایانه برای همیشه داشته باشیم و حتی این کتاب‌ها در حساب کاربری اپلیکیشن‌های کتابفروشی‌ها ماندگار خواهند شد. بنابراین، بهتر است که این کتاب‌ها را با مبلغ بسیار ناچیز تهیه کنیم و برای همیشه داشته باشیم و با پرداخت هزینه، دِین خود را به مولف و ناشر ادا کنیم.
صارمی با اشاره به سرانه مطالعه کشور گفت: سرانه مطالعه در کشور ما در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پایین است و باید به این نکته اشاره کرد که تا قبل از این، شاید بعضی از افراد، دسترسی فیزیکی نداشتن برای خرید کتاب در همه نقاط کشور و هزینه خرید را مطرح می‌کردند که البته به نظر بنده، این مسئله خیلی منطقی و دقیق به نظر نمی‌آید. چون در تناسب با هزینه‌های دیگر زندگی می‌توان کتاب را در سبد خرید خانواده‌ها قرار داد. از طرفی، با وجود کتاب‌های مجازی، هزینه‌های خرید این نوع کتاب‌ها کمتر و دسترسی به آنها بسیار راحت‌تر و گسترده‌تر شده است.
این استاد زبان و ادبیات پارسی یادآور شد: از همه عزیزان و دست اندرکاران درخواست می‌کنم برای ترویج و فرهنگ‌سازی مطالعه تلاش بیشتری انجام دهند و هر کسی در هر جایی که فعالیت می‌کند مطالعه‌اش را به منظور افزایش دانش، بیشتر کرده و در آینده‌ی نه چندان دور اثر مطالعه را در زندگی خود مشاهده کند و این یک امر بدیهی است که بار‌ها به تجربه اثرش دیده شده است. همچنین، توصیه می‌کنم در زمینه‌ی کتابخوانی کودکان تبلیغات بیشتر و گسترده‌تری صورت بگیرد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت