به نقل از «الف»

اهداف پشت پرده حضور نظامی آمریکا در عربستان

تاریخ انتشار: ۳۰ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۴۸۷۹۶۶

به گزارش مهر، حضور نظامیان آمریکا در عربستان ذهن تحلیلگران را به خود مشغول کرده است که مفهوم این حضور نظامی در مقطع کنونی چیست؟ علل و انگیزه‌ها چه می‌تواند باشد؟

برای اولین بار از زمانی که در ۱۶ سال قبل یعنی در سال ۲۰۰۳ نظامیان آمریکایی عربستان را ترک کردند مجدداً این نیروها به عربستان باز می‌گردند که تحول نظامی برجسته ای به ویژه با توجه به شرایط حاد منطقه محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آمریکا در سال ۱۹۹۱ در زمان حمله صدام به کویت نظامی به عربستان اعزام کرد و این نظامیان به مدت ۱۲ سال تا فروپاشی رژیم صدام، در عربستان باقی ماندند.

پس از موافقت پادشاه عربستان با استقرار نظامیان آمریکایی در این کشور، وزیر دفاع آمریکا روز گذشته مجوز اعزام ۵۰۰ نظامی و تجهیزات این کشور به عربستان سعودی را صادر کرد. پنتاگون در این‌باره تصریح کرد، طی هماهنگی با عربستان سعودی استقرار نیرو و تجهیزات برای تضمین امنیت ناشی از تهدیدات بوجود آمده، انجام خواهد شد.

شبکه تلویزیونی «الجزیره» گزارش داد که ارتش آمریکا استقرار صدها سرباز، جنگنده و سامانه‌های موشکی در پایگاه «شاهزاده سلطان» در نزدیکی ریاض را بعد از موافقت پادشاه سعودی با استقبال از نیروهای آمریکایی در عربستان آغاز کرده است.

شبکه تلویزیونی «ان‌بی‌سی» آمریکا اعلام کرد، عملاً شماری نیروی آمریکایی در پایگاه مذکور مستقر شده‌اند و تعداد آنها بعد از رسیدن اسکادران هوایی آمریکا به پایگاه بیش از ۵۰۰ نفر خواهد شد. ان‌بی‌سی به نقل از مقام‌های نظامی آمریکا گزارش داد، طی هفته‌های آتی شاهد استقرار جنگنده‌ها و سامانه‌های دفاع موشکی خواهیم بود. عربستان با پرداخت برخی هزینه‌های مالی لازم این استقرار موافقت کرده است.

تحلیلگران دیدگاه‌های متفاوتی درباره این تحرک واشنگتن در مقطع کنونی دارند؛ دسته‌ای از تحلیلگران از جمله «آندریاس کریگ» از مؤسسه مطالعات راهبردی در لندن از آن به عنوان آماده سازی برای تجهیز پایگاه هوایی شاهزاده سلطان یاد می‌کنند و نظرشان این است محمد بن سلمان ولیعهد عربستان با قبول نظامیان آمریکایی به دنبال آن است که نشان دهد که آمریکا هنوز تضمین امنیتی مهمی است و ملزم به حفظ امنیت عربستان است. از نگاه این دسته از تحلیلگران برای ولیعهد عربستان حمایت آمریکا مهم است واینکه خودش را متحد امنیتی قوی واشنگتن نشان داد تا بتوانند نظامیان آمریکایی را از پایگاه العدید قطر یعنی مهمترین پایگاه آمریکا در منطقه و شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر را آمریکا دور کند.

برخی دیگر مانند «جیمز دورسی» کارشناس مرکز مطالعاتی در سنگاپور از آن به عنوان گامی برای ترمیم روابط عربستان و آمریکا و اینکه سعودی‌ها پیامی به آمریکایی‌ها بدهند که اگر با ما باشید ما هم با شما هستیم، یاده کرده اند. به اعتقاد این تحلیلگر؛ در واقع آمریکا حمایت نظامی از عربستان به عمل می‌آورد و عربستان هم به آن نفت می‌دهد. اما اخیراً چالشهایی ایجاد شده است به ویژه پس از قتل جمال خاشقجی و مصوبه مجلس نمایندگان درباره منع فروش تسلیحات به عربستان.

هدف نجات سعودی از فروپاشی در برابر حملات ارتش و کمیته‌های مردمی یمن است

برخی دیگر هم آنرا به تحولات جنگ یمن ربط می‌دهند. رای‌الیوم در تحلیلی در این‌باره نوشته است: «براساس یک توافقنامه مشترک، ایالات متحدهصدها سرباز آمریکایی را عازم عربستان سعودی می‌کند تا در دفاع و ثبات در منطقه مشارکت کنند ولی احتمالاً عامل اصلی این استقرار، نظارت آمریکایی‌ها بر رویارویی با انصارالله است. نیروهای آمریکایی که وارد خاک عربستان سعودی شده‌اند شمارشان زیاد نیست بلکه محدود است و همین امر باعث شده است که بسیاری از کارشناسان به این نتیجه برسند که مأموریت اصلی این نیروها نه مقابله با ایران بلکه مقابله با انصارالله یمن است‌مأموریت اصلی این نیروها نه مقابله با ایران بلکه مقابله با انصارالله یمن است و در صورتی‌که مأموریت مقابله با ایران بود قطعاً شمار نیروها زیاد بود و آمریکا همچنین سامانه موشکی پیشرفته مانند «تاد» در این کشور مستقر می‌کرد.

روزنامه رای‌الیوم با استناد به اخباری که محافل اروپایی در اختیار آن قرار داده‌اند، نوشت عربستان سعودی از ضعف سلاح آمریکایی در رهگیری موشک‌ها و پهپادهای انصارالله شکایت کرده و واشنگتن را سرزنش و نکوهش می‌کند که به آن سلاح‌های درجه دو فروخته است. آمریکا نیز در پاسخ، ضعف تجربیات نیروهای نظامی سعودی و عدم آموزش کافی برای استفاده از این تسلیحات، از جمله باتریوت را که در رهگیری بسیار از موشک‌های بالستیک ناکام مانده است، گوشزد می‌کند عربستان سعودی از ضعف سلاح آمریکایی در رهگیری موشک‌ها و پهپادهای انصارالله شکایت کرده و واشنگتن را سرزنش و نکوهش می‌کند که به آن سلاح‌های درجه دو فروخته است. افزون بر آن، عربستان سعودی با نظامیان سابق غربی، که از چنین تجربیات برخوردار نبوده‌اند، قرارداد بسته است.

عربستان سعودی معتقد است نیروهای انصارالله بعد از تنش در آب‌های خلیج‌فارس و عمدتاً در تنگه هرمز غافلگیری‌هایی برای این کشور دارند. سعودی‌ها همچنین نگرانی‌هایی درباره انتقال انصارالله به مرحله تعیین‌کننده با استفاده گسترده از موشک‌های بالستیک و موشک‌های بالدار علیه فرودگاه‌ها و منافع سعودی در عمق خاک این کشور دارند.

از این‌رو، ورود نظامیان آمریکایی به عربستان سعودی برای رویارویی با خطر انصارالله است؛ چرا که اگر هدف از این اعزام تقابل با ایران بود بایستی ده‌ها هزار نظامی به همراه سیستم‌های پیشرفته دفاعی مانند سامانه موشکی تاد، که عربستان سعودی به آن دسترسی ندارد، در این کشور مستقر می‌شدند».

«زین العابدین عثمان» تحلیلگر امور نظامی در مطلبی در النجم الثاقب با اشاره به حضور نظامیان آمریکایی در پایگاه هوایی شاهزاده سلطان آورده است: «این تحول مهم و قابل توجهی محسوب می‌شود و ناظران این اقدام آمریکا شامل استقرار نیروهای بیشتر در عربستان و تقویت آن با سامانه‌های هوایی و دفاعی را در این شرایط حساس را در وهله اول ناشی از نیاز استراتژی آمریکا می‌دانند و در وهله بعد تقویت امنیتی و دفاعی عربستان به منظور هر پیشامد فوق العاده و خطرات راهبردی آتی محسوب می‌کنند به ویژه که اوضاع منطقه در حال حاضر شرایط سخت و رعب آور و نگران کننده ای دارد.

حملات هجومی و کوبنده یگان موشکی و پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به تأسیسات و فرودگاه‌های عربستان و تشدید این حملات به شکل بی سابقه که در برخی موارد به امنیت ملی و اقتصاد عربستان را ضربات مهلکی وارد کرده است و مراکز حساس و راهبردی مانند تأسیسات نفتی آرامکو، نیروگاههای برق، فرودگاه‌ها را هدف قرار داده، سخت سعودی‌ها را به ستوه آورده است. این حملات کوبنده، عجز ریاض از دفاع در برابر این حملات را نشان داده است.

حضور نظامی آمریکا در عربستان در حال حاضر و در برخی کشورهای حوزه خلیج فارس مانند امارات، قطر و برخی دیگر در راستای حمایت از منافع آمریکا در منطقه است و ربطی به رویارویی با ایران ندارد. این حضور نظامی واشنگتن در عربستان با هدف نجات ریاض از شکست و ناتوانی کامل در برابر حملات راهبردی فزاینده ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به عمق خاک عربستان است.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۴۸۷۹۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزائر الیاسات؛ چالش مرزی عربستان سعودی با امارات

جزائر الیاسات هر چند نمی تواند موجب بروز تنش میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی شود اما زمینه ساز شکاف های عمیق بین این دو رهبر شبه جزیره عربی خواهد شد. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عربستان سعودی یادداشت اعتراضی را علیه دولت امارات متحده عربی به سازمان ملل متحد ارسال کرد. ریاض در یادداشت اعتراضی خود اقدام دولت ابوظبی در اعلام منطقه الیاسات به عنوان منطقه حفاظت شده دریایی را غیرقانونی خوانده است.

عربستان سعودی معقتد است که بر اساس اسنادی که در سال 1974 طی معاهده ای که امارات متحده عربی را به رسمیت شناخته است این منطقه به عنوان منطقه‌ای که حاکمیت مشترک دارد پذیرفته شده است. عربستان نسبت به آن منطقه یک حق حاکمیت سرزمینی مشترک متصور است با آنکه امارات آن را صرفا اماراتی می داند.

درگیری های مرزی همه جانبه عربستان سعودی و امارات با همسایگانش

پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی کشورهای مختلفی در منطقه ی غرب آسیا به وجود آمدند که از پس این تحول کشورهای جنوبی حاشیه خلیج فارس، اردن و عراق متولد شدند. به همین دلیل کشورهای این منطقه عموما با مشکلات مرزهای حاکمیتی مواجه هستند. عربستان و امارات متحده نیز مشکلات مرزی جدی با همسایگان خود دارند. پیش از پرداختن به مشکلات مرزی جزائر «الیاسات» به برخی از اختلافات مرزی این دو کشور با سایر همسایگانشان می پردازیم.

جزائر تیران و صنافیر:

ریاض در راستای اتصال به خلیج عقبه و پیدا کردن موقعیت ژئوپلتیک برتر جهت اتصال به رژیم صهیونیستی نیاز به جزائر تیران و صنافیر مصر داشت، همزمان با مشکلات اقتصادی مصر و دست برتر اقتصادی عربستان، در برهه‌ای تلاش کرد این دو جزیره را به نام خود کنند.

کابینه مصر در سال 1395  پس از تصویب توافقنامه واگذاری جزایر تیران و صنافیر که در دادگاه‌های مصر مورد مناقشه است، آن را برای تائید به پارلمان این کشور ارجاع داد.

این توافقنامه طی آخرین سفر «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان به قاهره و دیدار وی با «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر از سوی ریاض ارائه شد. پس از این توافق عبدالعزیز قول میلیاردها دلار سرمایه گذاری در مصر را ارائه کرد.
اما پس از مدت زمانی دادگاه عالی اداری واگذاری جزایر تیران و صنافیر را به عربستان لغو کرد که باعث شد تنش‌های دو کشور بیش از گذشته شود.

میدان گازی آرش

میدان گازی آرش، جزء مناطق ژئواکونومی بود که پس از توافق میان ایران و عربستان میان طرفین برجسته شد. پس از برقراری روابط ریاض و تهران، میدان گازی آرش با فشار طرف‌های غربی به سرخط خبرها تبدیل شد. برخی از کشورها تلاش کردند که میدان گازی آرش را دوباره تبدیل به اختلافی میان ایران، کویت و عربستان کنند.

با توجه به اختلافی که در خصوص مرزهای دریایی میان کویت و ایران با توجه به سهم هر کدام از آنها وجود دارد ورود عربستان سعودی به این مسئله مناقشه‌ای جدید در روابط عربستان با همسایگانش تلقی می‌شود.

مناقشه مرزی امارات متحده با عمان

بارزترین اختلاف مرزی بین سلطنت عمان و امارات متحده عربی مربوط به منطقه البریمی بود که در نهایت بر اساس توافق حاصل شده بین سه کشور عربستان سعودی و سلطنت عمان و امارات متحده عربی حل و فصل شد. بر اساس این توافق مقرر گردید در قبال چشم پوشی عربستان سعودی از این منطقه قسمتی از اراضی غرب امارات به نام صبخه مطی به آن کشور واگذار گردد و لذا منطقه البریمی بین سلطنت عمان و امارات متحده عربی تقسیم گردید که بر اساس آن از 9 واحه موجود در منطقه البریمی 6 واحه آن در اختیار امارات متحده عربی و سه واحه دیگر نیز در اختیار سلطنت عمان قرار گرفت.( کتاب توسعه روابط جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان و نقش آن در صلح و ثبات منطقه،آسایش زارچی)

سوء تفاهمات امارات با جمهوری اسلامی ایران در خصوص جزائر سه‌گانه

سوءتفاهم ابوظبی در خصوص جزائر سه گانه ایران نیز هر از چند گاهی باعث داغ شدن این مسئله در افکار عمومی کشورهای منطقه می شود، امارات تلاش می‌کند با استفاده از بیانیه‌های مکرر در خصوص جزائر سه گانه فشارهایی را به ایران وارد کند. امارات متحده سعی دارد با توجه به فضای به وجود آمده در التهابات منطقه‌ای فشار خود را به عربستان و ایران برای به دست آوردن دستاوردهای سرزمینی دنبال کند.

دلائل اختلاف میان ابوظبی و ریاض در خصوص جزائر الیاسات

دلائل تاریخی: نگاهی تاریخی به منطقه دریایی که امروز بین مرزهای امارات، عربستان سعودی و قطر قرار دارد که از نظر تاریخی به آن نهرهای بنی یاس نیز گفته می‌شود. این شهر در ساحل امارت ابوظبی واقع شده است و نام آن از قبیله بنی یاس گرفته شده است. از دو جزیره تشکیل شده است، یاسات علیا در شمال و یاسات پایین در جنوب؛ این جزیره در گذشته محل استراحت غواصان ابوظبی (از قبیله بنی یاس) بوده است.

این منطقه که بر اساس قرارداد 1974 میان عربستان و امارات ، حین پذیرش حق حاکمیت سرزمینی امارات توسط پادشاه عربستان به نگارش درآمده تاکید شده که جزائر  ما بین ابوظبی و عربستان به صورت حاکمیت مشترک درآید. اما امارات متحده عربی از سال 2000 به این سو با افزایش فعالیت خود در این جزائر و در نهایت با اعمال محدودیت حفاظت دریایی این جزیره را به حق اختصاصی خود تبدیل کرده است.

ژئوپلتیک: این جزیره با توجه به نزدیکی به میدان نفتی الشیبه و نزدیک بودن به امارت ابوظبی نقشی اقتصادی و ژئواکونومیک در منطقه ی خلیج فارس ایفاء می کند. امارات متحده تلاش می‌کند با اعمال فشار بر عربستان دست برتر اقتصادی و سرزمینی خود را نشان دهد.

همچنین با توجه به وجود ساحل‌های مرجانی و جنبه ی ماهی گیری صنعتی که این جزائر دارند می‌تواند زمینه ی محروم شدن عربستان از جنبه‌های گردشگری تجاری و ماهی را نیز شاهد بود.

رقابت منطقه‌ای: علاوه بر مزیت‌های اقتصادی که این منطقه دارد اصل اختلاف عربستان و امارات در زمینه ی رقابت‌های منطقه‌ای است، ریاض و ابوظبی در حال حاضر یک نبرد پنهان در حوزه‌های مختلفی است از جمله قرار گرفتن در مرکزیت کریدور آمریکایی آیمک، افزایش درآمد ناخالص ملی، اعمال مداخله و قدرت نمایی در کشورهای اسلامی و آفریقایی، نزدیکی به آمریکا و... این رقابت‌های پیدا و پنهان امارات و عربستان هر از گاهی نمایان می شود اما این بار در مسئله ی جزائر الیاسات خود را بروز داده است.

این جزائر که از سال 2009 در حال مذاکره میان دو طرف بوده است تاکنون به نتیجه نرسیده است و پس از 15 سال مذاکره به دادرسی بین المللی ارجاع پیدا می‌کند که نشان از اختلاف عمیق میان این دو رهبر جهان عرب است.

تجاوزات آمریکا و انگلیس و فرصت‌طلبی امارات برای دست‌اندازی بیش‌تر بر یمنعربستان و امارات پس از هفتم اکتبر؛ گریز از بحران منطقه‌ای، ایجاد وابستگی متقابل اقتصادی با رژیم صهیونیستی

 

در بیان جمع بندی می‌توان گفت: رقابت میان بن زاید و بن سلمان برای قرار گرفتن به عنوان قطب نمای مطلق شورای همکاری خلیج فارس به صورت جدی در جریان است؛ هر دو این رهبران تلاش می‌کنند فارغ از رقابت‌هایی که با ترکیه و ایران دارند سهم خود را در نزدیکی به آمریکا، توازن بخشی با ایران، توسعه ی صادرات، برداشت گاز و نفت از میادین و در نهایت حداکثری کردن حقوق سرزمینی خود افزایش دهند.

جزائر الیاسات هر چند نمی‌تواند موجب بروز تنش میان عربستان و امارات شود اما زمینه ساز شکاف‌های عمیق بین این دو رهبر شبه جزیره عربی خواهد شد.از طرفی روابط نزدیک ابوظبی و واشنگتن نیز این توهم را برای ابوظبی به وجود آورده که می تواند به خاک‌های همسایگانش تعدی کند چنانکه در خصوص جزائر سه‌گانه و منطقه الیاسات دچار سوء‌تفاهم شده است.

انتهای پیام/