چالش بر سر ظرفیت‌های تجاری «موسیقی»/ «هنر» کالا هست یا نیست؟
تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۵۰۹۶۰۱
به گزارش خبرنگار مهر، نخستین نشست هم‌اندیشی تخصصی هنرمندان موسیقی با مدیران سازمان توسعه تجارت ایران در راستای بحث، بررسی و جمع‌بندی قابلیت‌ها، راهکارها و امکانات فعالان رشته‌های مختلف موسیقی و همچنین به منظور افزایش امکان گسترش و عرضه این هنر در عرصه تجارت بین‌الملل صبح امروز سه‌شنبه اول مردادماه در محل سازمان توسعه تجارت ایران برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهمترین راهکارهای افزایش حضور موثر و فرهنگی هنرمندان عرصه موسیقی در دنیا، اصلی‌ترین موانع عرضه محصولات موسیقایی و تولیدات هنری و فرهنگی در زمینه موسیقی در جهان، شیوه‌ها و ساز و کار گسترش تولیدات موسیقایی و فعالیت‌های هنری در زمینه‌های متنوع مرتبط با هنر فاخر موسیقی ایرانی در کشورهای جهان، مهمترین و موثرترین راهکارها، موانع، الگوها و شیوه‌های کمک به توسعه فعالیت هنرمندان موسیقی در سطح بین‌المللی، مناسبترین، فرهنگی ترین و سودآورترین کشورها در سطح دنیا برای صادرات تولیدات موسیقایی و حضور هنرمندان، بهترین الگوهای صادرات آثار هنری، فرهنگی و ملی در دنیا و تلاش برای ایجاد فرصت‌های تولید مشترک با کشورهای برتر صاحب موسیقی در دنیا از جمله مباحث مطرح در این هم اندیشی تخصصی بود.
قابلیت ویژه موسیقی جهت صدور و حضور در دنیای تجارت
فاضل جمشیدی خواننده موسیقی ایرانی در ابتدا ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این جلسه، توضیح داد: این جلسه تقریباً نشست پایانی ما از مجموعه برنامه‌هایی است که پیش از این با تعدادی از هنرمندان عرصه‌های مختلف داشته‌ایم. به هر حال ما چندین سال است که به دوستان تاکید می‌کنیم که فرهنگ و هنر هیچ گاه پایان نمی‌یابد و ما می‌توانیم بسیار فراتر از ماجرای نفت از آن استفاده کنیم. پس حالا که چنین وضعیتی در سازمان توسعه تجارت ایران به وجود آمده می‌توانیم از این فرصت بهترین استفاده را داشته باشیم. این اولین بار است که مجموعه‌ای چون سازمان توسعه تجارت ایران وارد ماجرا شدند و این اقدام بسیار مناسبی است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
جمشیدی: حدود ۱۰ سال است که صدور موسیقی در دستورکار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است اما با وجود تمام تلاش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته اما این مجموعه در حوزه تجاری‌سازی و صدور موسیقی ایرانی نقش موثری را ایفا نکرده است وی ادامه داد: موسیقی بهترین قابلیت‌ها را برای صدور و حضور در دنیای تجارت دارد که هیچکس نمی‌تواند این ملودی‌های ناب را تحریم کند. بنابراین برگزاری چنین جلسه‌ای را به فال نیک می‌گیریم و امیدوارم این جلسه بتواند نشست مفیدی برای اهالی هنر باشد. من از دوستان مدیر در سازمان توسعه تجارت ایران می‌خواهم در این حوزه کارگروه‌هایی را تشکیل دهند تا راهکار توسعه فرهنگ و هنر در دنیا را مورد توجه و تمرکز قرار دهیم و تجاری‌سازی هنر هر چه زودتر در ایران شکل گیرد. البته متاسفانه حدود ۱۰ سال است که صدور موسیقی در دستورکار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است اما با وجود تمام تلاش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته اما این مجموعه در حوزه تجاری‌سازی و صدور موسیقی ایرانی نقش موثری را ایفا نکرده است.
امیدوارم فروش نفت به صفر برسد
محمود اسکندری مدیرکل دفتر توسعه صادرات خدمات و محصولات دانش بنیان هم در این نشست گفت: من به صرف وظیفه سازمانی می‌خواهم مطلب را این گونه باز کنم که سازمان توسعه تجارت ایران وظیفه دارد در تمامی حوزه‌های تجارت وارد کار شود اما متاسفانه توجه راس هرم تجارت کشور به این موضوعات طی سال‌های اخیر چندان خوب نبوده است. شاید به صفر رسیدن فروش نفت ایران که من آرزو می‌کنم هر چه زودتر اتفاق بیفتد، بتواند حضور حوزه‌های دیگر در عرصه تجارت را بیشتر فراهم کند. به همین منظور ما با برگزاری جشنواره «تصویر صادرات» تلاش کردیم تا تلنگری به مدیران بزنیم که حوزه‌های دیگر غیر نفتی هم می‌توانند در قالب صنایع خلاق فضای جدیدی را برای ورود به دنیای تجارت ایجاد کنند.
وی افزود: ما باید به سمتی برویم که بتوانیم نسبت به راهکارهای ورود صنایع خلاق به عرصه تجارت جهانی اقداماتی را انجام دهیم. شما ببینید فیلم‌های اصغر فرهادی و دیگر محصولات سینمایی ما چه میزان می‌تواند به بهبود اوضاع سبد صادراتی ما کمک کند. بنابراین ما می‌توانیم با هنر موسیقی‌مان هم به بهترین شکل در عرصه‌های جهانی حضور داشته باشیم.
اسکندی تأکید کرد: همین موسیقی می‌تواند در شرایط درست، در معرفی دیگر محصولات کشورمان هم نقش قابل توجهی را ایفا کند. در همین کشور کره جنوبی شما می‌بینید که چگونه سریال‌های کره‌ای با در نظر گرفتن مولفه‌های پوشش و مواردی از این دست در دنیا توانسته نفوذ پیدا کرده و در کشورهای مسلمان به بهترین شکل عرضه شود. به همین جهت ما تصمیم گرفتیم در نهاد فعالیتی خودمان، اتاق فکری را تشکیل دهیم تا هر چه زودتر از چارچوب درامدهای نفتی جدا شده و از حوزه‌های دیگر بهره برداری کنیم. ما در سازمان توسعه تجارت آنچنان دولتی کار نمی‌کنیم. ما فقط می‌خواهیم شما عزیزان ما را از خودتان بدانید و دوست داریم از تمام مشاوره‌ها و کمک شما استفاده کنیم.
اسکندری: شما ببینید فیلم‌های اصغر فرهادی و دیگر محصولات سینمایی ما چه میزان می‌تواند به بهبود اوضاع سبد صادراتی ما کمک کند. بنابراین ما می‌توانیم با هنر موسیقی‌مان هم به بهترین شکل در عرصه‌های جهانی حضور داشته باشیم مدیر کل دفتر توسعه صادرات خدمات و محصولات دانش بنیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود تصریح کرد: من از شرایط پیش آمده ناامید نیستم پس باید بسترها را فراهم کرد تا یک روزی شاهد رفع همه مشکلات حوزه برای حضور در بازار جهانی باشیم.
توجه به طراحی پروژه در توسعه تجارت موسیقی
محمد تقی ضرابی عضو هیات مدیره خانه موسیقی نیز در این نشست تخصصی توضیح داد: با توجه به اهدافی که برای این جلسه در نظر گرفته شده و همچنین تجربه‌ای که هنرمندان در عرصه‌های مختلف دارند می‌توان این چنین گفت که موضوع «طراحی» یک نکته بسیار مهم است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و شما مطمئن باشید اگر ما در طراحی اشتباه عمل کنیم قطعاً با اتفاقات بدی مواجه می‌شویم. اینکه دوستان می‌گویند فروش نفت به صفر برسد باید بگویم بهتر است این چنین دعا کنیم که‌ای کاش فروش نفت به صفر نرسد اما بتوانیم از آن به درستی استفاده کنیم.
وی اظهار کرد: متاسفانه موسیقی‌ای که در جامعه ما رشد کرده موسیقی‌ای نیست که مربوط به خود ما باشد. متاسفانه به دلیل مدیریت‌های ناروا و نادرست موسیقی‌هایی که در کشور ما جریان دارد از خرده موسیقی‌های فرهنگ‌های دیگر وام گرفته شده که دارای مولفه‌های بسیار ناپسند و بدی است. بنابراین اول موضوع حفظ اصالت موسیقی ایرانی و دوم تلاش برای حضور جهانی موسیقی ایرانی در جهت افزودن کالاهای فرهنگی، مهمترین نکاتی است که می‌توانیم روی آن تمرکز داشته باشیم.
«معلولان هنری» هیچ کارایی برای فرهنگ و هنر ندارند
کامبیز روشن‌روان آهنگساز پیشکسوت موسیقی کشورمان نیز در این نشست تخصصی با اشاره به حضور موسیقی ایرانی در عرصه تجارت جهانی گفت: خیلی خوشحالم که بعد از چهل سال به این نتیجه رسیدیم که «هنر» نیز می‌تواند امکانی برای صادرات داشته باشد. به هر حال به دلیل مشکلاتی که در حوزه موسیقی وجود دارد پرداختن به موضوع موسیقی کار ساده‌ای نیست.
روشن‌روان: متاسفانه یکسری معلول هنری در دانشگاهای هنری ما فارع‌التخصیل می‌شوند که هیچ کارایی برای فرهنگ و هنر ما ندارند، این در حالی است که موسیقی یک زبان مشترک جهانی است که در کشورهای مختلف به عنوان یک کالای پرسود فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد وی افزود: وقتی در یک شهر یا شهرستان کنسرتی با هزاران مشکل لغو میشود نشان‌دهنده عدم ثبات جایگاه در عرصه موسیقی است. پس وقتی چنین چیزی باشد بنابراین هیچ مدیری جرئت نمی‌کند در این زمینه برنامه‌ریزی کند چون ممکن است بلافاصله به او انگ‌های متفاوت بزنند. همین مشکلات باعث شده که تربیت هنرمندان کارآمد موسیقی نیز دچار مشکل شود و ما در این زمینه از آسیب‌های فراوانی برخوردار باشیم.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: متاسفانه یکسری معلول هنری در دانشگاهای هنری ما فارع‌التخصیل می‌شوند که هیچ کارایی برای فرهنگ و هنر ما ندارند، این در حالی است که موسیقی یک زبان مشترک جهانی است که در کشورهای مختلف به عنوان یک کالای پرسود فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما آیا کیفیت تولیدکنندگان و آنچه از موسیقی روی صحنه‌ها اجرا میشود به میزان عرصه جهانی آن است؟
وی افزود: متاسفانه اگر مشاهده کنید خواهید دید که ما در این عرصه شاهد یک سقوط فرهنگی بوده‌ایم که خود را نمایان کرده است. پس بعد از ماجرای حل شدن حوزه فقهی موسیقی، باید سراغ اتاق فکر و کیفیت حوزه موسیقی برویم که می‌تواند در حوزه توسعه صادرات هم مهمترین نقش را ایفا کند.
روشن‌روان ادامه داد: ما سازهایی داریم که می‌تواند در بهترین شرایط در حوزه صادرات مورد توجه قرار گیرد اما متاسفانه چنین ظرفیتی در حوزه تجارت اصلاً دیده نشده است. در حالی که می‌توانیم در این چارچوب فعالیت‌های خوبی را انجام دهیم. به هر حال ما در حوزه‌های زیر بنایی موسیقی دچار آسیب‌های جدی هستیم که امیدوارم هرچه زودتر حل شود اتفاقاً همین مشکلات به انضمام موارد جزیی دیگر است که فضای موسیقی را دچار اختلال می‌کند.
برگزاری این جلسات هیچ سودی ندارد!
عبدالحسین مختابادخواننده موسیقی ایرانی هم در این برنامه توضیح داد: صحبت‌های در حوزه تجارت جهانی و موسیقی زیاد است اما من در اینجا سعی می‌کنم به موضوع آسیب‌های حوزه موسیقی در این زمینه اشاره کنم که قبل از پرداختن به این موضوعات باید حل شود.
مختاباد: شما نمی‌توانید در دنیای معاصر که عصر ارتباطات است موسیقی را از رسانه محروم کنید. متاسفانه در این چهل سال هیچکس نفهمید که در عرصه موسیقی چه کرده‌ایم. این مهم ترین معضلی است که باید به آن توجه کرد مختاباد ادامه داد: شما می‌دانید که اگر یک صنعت‌گر بخواهد کالای فرهنگی را صادر کند، پدر او را در می‌آورند در حالیکه در جایی چون کره جنوبی که دوستان اشاره کردند چنین مسائلی وجود ندارد. در ایران ابتدا باید مشکل موسیقی با صداوسیما حل شود. وقتی تلویزیون کشورم، من هنرمند را در تلویزیون نشان نمی‌دهد، چه کسی باید بفهمد من در ایران مشغول کار هستم. شما نمی‌توانید در دنیای معاصر که عصر ارتباطات است موسیقی را از رسانه محروم کنید. متاسفانه در این چهل سال هیچکس نفهمید که در عرصه موسیقی چه کرده‌ایم. این مهم ترین معضلی است که باید به آن توجه کرد. موضوع بعدی که در حوزه ارتباطات بین‌المللی مطرح میشود بحث تشکل‌های غیر دولتی است که متاسفانه خیلی از آنها مورد تایید نظام نیستند.
وی افزود: به رسمیت شناختن فرهنگ و هنر جزوی از بایسته‌هایی است که قبل از پرداختن به موضوع تجارت جهانی باید به آن پرداخت. همان محمدرضا شجریانی که خدمات بسیاری را برای فرهنگ و هنر این سرزمین انجام داده، هم اکنون به عنوان جاسوس معرفی میشود! ما با هنر برخورد سیاسی می‌کنیم، پس وقتی برخورد سیاسی می‌کنیم نمی‌توانیم به توسعه تجاری آن در دنیا امیدوار باشیم. همین اصغر فرهادی که شما از آن صحبت می‌کنید وقتی در فرودگاه خودمان حضور پیدا می‌کند، در برخی موارد بدترین برخوردها را با او میکنند. امروز ما در شرایطی هستیم که شغل دیگر از بین رفته و خیلی از افراد از طریق یک رایانه بزرگترین تجارت‌ها را میکنند اما ما هنوز در حوزه آسیب شناسی باید هرچه زودتر مشکلات را حل کنیم. پس این نشست‌ها هیچ تاثیری نخواهد داشت تا زمانی که مشکلات سیاسی و موانع موجود در این راه حل نشود. من معتقدم قبل از برگزاری این نشست‌ها باید مشکلاتی که به آن اشاره کردم حل شود.
«موسیقی» را به مثابه کالا نگاه نکنید
حسام‌الدین سراج خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی هم در این برنامه گفت: بیش از چهل است که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد و می‌خواهم بگویم واژه «تجاری‌سازی» اصلاً واژه مناسبی برای این نشست‌ها نیست. کما اینکه اعتقاد هم دارم که چنین مباحثی همچنان باید توسط متولی این ماجرا یعنی وزارت فرهنک و ارشاد اسلامی دنبال شود. متاسفانه هنر از بدو شروع انقلاب اسلامی با نگاه سیاسی مواجه بوده است. پس ما باید واقعی به این موضوع نگاه کنیم.
سراج: هنر در سال‌ها پیش چنین به رسمیت شناخته شد که کارهایی با مضامین انقلابی تولید شود و حالاست که وقتی فروش نفت به صفر رسیده، حرف از تجارت و مسائلی از این دست می‌زنیم وی افزود: هنر در سال‌ها پیش چنین به رسمیت شناخته شد که کارهایی با مضامین انقلابی تولید شود و حالاست که وقتی فروش نفت به صفر رسیده، حرف از تجارت و مسائلی از این دست می‌زنیم. پس از شما می‌خواهم موسیقی را به مثابه یک کالا نگاه نکنید. هنر و موسیقی کالا نیستند که بخواهید از آن به عنوان یک ابزار اقتصادی صادر کننده استفاد کنید.
سراج ادامه داد: من فقط در این شرایط می‌خواهم موانع را از سرکار هنرمند برداشته و اجازه دهید او استقلال کاری خود را داشته باشد. من در این زمینه هر کمکی از دستم بر بیاید از هیچ تلاشی فروگذار نخواهم کرد. من فقط می‌خواهم شما مارک یک هنرمند را خدشه‌دار نکنید. چرا کار فرهادی در دنیا شناخته شد؟ برای اینکه او حقیقت را گفت. این اصولی که به آن اشاره کردم با روح این جلسه منافات دارد. البته که من این گونه اقدامات را تحسین می‌کنم اما فکر می‌کنم باید از ابتدا به ماجرایی اشاره کردم بپردازیم.
پری ملکی خواننده موسیقی ایرانی هم در این نشست با انتقاد از شرایط فعلی حوزه موسیقی گفت: متاسفانه شرایطی در حوزه موسیقی کشورمان به وجود امده که همه خواننده‌های خانم با وجود تلاشی که در این عرصه انجام داده اند. اما هنوز روال سابق وجود دارد و مشکلی در این زمینه حل نشده است.
قبل از هر چیز هنر را از شرایط امنیتی بیرون کنید
کیوان پهلوان پژوهشگر موسیقی نواحی هم در این برنامه گفت: ما به اینجا نیامده‌ایم که درد دل کنیم. ما در اینجا هستیم که درباره دو موضوع صنعت و موسیقی حرف بزنیم. پس به طور کلی از شما عزیزان می‌خواهم بیاییم با واژه‌ها بازی نکنیم. بیاییم از واقعیت‌های موجود حرف بزنیم که اصل موسیقی را در نظر داشته باشد. شما بدانید تا شرایط فرهنگی هنری کشور از حالت امنیتی خود بیرون نیاید ما نمی‌توانیم از حوزه موسیقی و ورود آن به بازار جهانی حرف بزنیم. متاسفانه تا زمانی که موسیقی از این شرایط بیرون نیاید شما عزیزانی که در سازمان توسعه تجارت ایران هستید کارهای نیستید.
این پژوهشگر عنوان کرد: وقتی هنوز بین حلال و حرام بودن موسیقی دچار تردید هستیم، پس واقعاً نمی‌توانیم در موضوعی به نام موسیقی وارد شویم. وقتی رییس جمهور یک کشور نمی‌تواند کاری را انجام دهد، پس شما که زیر دست مدیران زیر مجموعه دولت هستید هم کاری نمی‌توانید بکنید. بحث دیگری که در این زمینه می‌تواند مورد توجه قرار گیرد موضوع «حق تالیف» است که هنوز در این زمینه با مشکلات زیادی مواجه هستیم.
وی افزود: استادان عزیزم اگر سازمان توسعه تجارت ایران بتواند در این زمینه کاری را انجام دهد قطعاً موفق هستید. بحث دیگر موضوع «توریسم موسیقی» است که در این زمینه هم ما حرفی برای گفتن نداریم. هر کشوری به طور طبیعی از موسیقی برای توریسم خود استفاده می‌کند. شرایطی که در کشور ما چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. ما چندین بخش در حوزه صنعت توریسم داریم که موسیقی می‌تواند در آن نقش ارزنده‌ای را ایفا کند. این همان شرایطی است که سازمان شما می‌تواند به آن ورود پیدا کند. موضوع دیگر در این موضوع بحث گران بودن هزینه ارسال و پست ابزار و ادوات موسیقی است که صادرکنندگان این حوزه به شدت دچار مضیقه هستند و نمی‌توانند در این زمینه کارهای سودمندی را انجام دهد.
کپی‌رایت و پیچیدگی‌های مخوفی که در تولید موسیقی وجود دارد
مسعود حبیبی نوازنده پیشکسوت موسیقی ایرانی نیز در این برنامه گفت: با توجه به تجربیاتی که بنده در این چند سال داشتم می‌توانم به این موضوع اشاره کنم که مشکلات پچیده‌ای در پیش پای تولیدکنندگان محصولات موسیقی وجود دارد که شاید به جرات می‌توان گفت دربرگیرنده پیچیدگی‌های مخوفی است که بسیاری از هنرمندان اگر عاشق حرفه خود نبودند از کارشان صرف نظر می‌کردند. شما بدانید هرکدام از ما روی پای خودمان برای کار ایستاده ایم اما به نظر می‌آید باید در این زمینه کمک‌های دولتی فراوانی وجود داشته باشد. البته یکی از مسائل حیاتی که در این حوزه می‌توان اشاره کرد بحث کپی رایت است که هیچ امنیتی را برای هنرمندان موسیقی به وجود نیاورده است. شما مطمئن باشید اگر کپی رایت در ایران وجود نداشته باشد هیچ اتفاقی نمی‌افتد.
وی افزود: به جرات می‌توانم بگویم شرایط درخواست سازهای ایرانی از جمله دف می‌تواند در طول سال بیش از دویست هزار درخواست باشد. این ساز می‌تواند در وجوه مختلف قابلیت صدور داشته باشد که‌ای کاش سازمان توسعه تجارت ایران بتواند در این زمینه کارهایی را انجام دهد.
پیشنهاد افتتاح بازار بزرگ هنر در محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی
سید عباس عظیمی مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت هم در این نشست توضیح داد: جنبه مثبت‌ها تجریم‌ها این است که حداقل بتوانیم در این جلسات به موضوع «تجارت هنر» بپردازیم. این تنها تجارتی است که بر خلاف دیگر قوانین تجاری دنیا به عنوان یک حوزه تجاری وسود اور توجه کرد اما شما باید قبل از پرداختن به این موضوع به حل مساله کپی رایت بپردازید ما در این کشور یک بازار بزرگ هنر نداریم. در همین نمایشگاه بین‌المللی چرا ما نباید شرایطی را داشته باشیم که مانند نمایشگاه کتاب یک بازار بزرگ هنری فارغ از مافیایی که در این عرصه وجود دارند به عرضه آثارشان بپردازند. قطعاً نهایت این مسیر به همان ماجرای صادرات ختم میشود که وجود چنین نمایشگاه می‌تواند نقطه ورود خوبی باشد.
وی افزود: کاری که دوستان در عرصه صادرات هنر انجام می‌دهند کار مناسبی است. پس باید تلاش کنیم که به دوستان سازمان توسعه تجارت در این زمینه‌ها کمک‌های زیادی را انجام دهد. در این زمینه موسسه هنرمندان پیشکسوت اماده هرگونه همکاری در ارتباط با توسعه تجارت جهانی حوزه موسیقی است.
سازمان توسعه تجارت ایران به ارز آوری موسیقی امیدوار نباشد
پیروز ارجمند آهنگساز، مشاور اتاق بازرگانی در حوزه اقتصاد هنر و مدیرکل اسبق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی هم در این نشست عنوان کرد: وقتی صحبت از اقتصاد هنر میشود ما از یک موضوع کاملاً تخصصی و علمی صحبت می‌کنیم پس شاید ما موسیقیدان‌ها آن قدر در ایم زمینه تخصص نداشته باشیم پس بهتر بود که در این جلسه تعدادی از مدرسان و پژوهشگران عرصه اقتصاد نیز در این برنامه حضور داشتند. شما بدانید ما بیش از اینکه به موسیقیدان‌ها در حوزه اقتصاد هنر داشته باشیم ما نیازمند متخصصان حوزه اقتصاد خلاق هستیم.
وی ضمن ارائه گزارشی از عملکرد خود در دفتر موسیقی وزارت ارشاد در حوزه اقتصاد هنر گفت: صنعت موسیقی ایران آنچنان گسترده نیست که سازمان توسعه تجارت امیدوار به ارز آوری آن باشد. قطعاً علیرغم صحبت‌های جناب سراج موسیقی یک کالای هنری است که می‌توانیم در وجوه مختلف به آن اشاره کنیم. ما در حوزه کپی رایت نیز دچار مشکلاتی هستیم که اجازه ورود ما به کنوانسیون برن را نمی‌دهد پس در این حوزه نیز دچار مشکلاتی هستیم که باید مطالعه مفصلی در این زمینه کرد.
انتقاد از سیاست‌های پنهان حاکمیتی در حوزه موسیقی، برخوردهای سلبی و امنیتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جلوگیری از خروج هنرمندان سبک‌های مختلف موسیقی به ویژه راک با هدف ارز آوری، نقش رسانه‌ها در توسعه فرهنگ شنیداری موسیقی و انفعال آنها در این حوزه، انفعال بنگاه‌های تولید موسیقی در حوزه توسعه تجارت جهانی، عدم وجود زیرساخت‌های رونق موسیقی، عملکرد منفعل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، عدم معرفی جشنواره موسیقی فجر در عرصه‌های بین‌المللی، از دیگر مواردی بود که در این نشست توسط پیروز ارجمند مطرح شد.
کارهای کره ای‌ها برای توسعه صنایع خلاق و نقش ایران در این زمینه
علی‌اکبر صفی‌پور مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی ضمن قدردانی از برگزاری این جلسه در حوزه صنایع خلاق اظهار کرد: چندی پیش به مناسبتی به کشور کره جنوبی سفر کردم. در این سفر دیداری با مدیران فرهنگی این کشور در حوزه توسعه صنایع خلاق داشتم. کره‌ای استراتژی را تعیین کردند که می‌خواهند دنیا کره جنوبی را با فرهنگ و هنرش بشناسند. شما مطئن باشید اگر این استراتژی وجود داشته باشد ما هم در حوزه نگاه اقتصاد محور و هم در حوزه معرفی فرهنگ و هنر ایران اقدامات موثری را انجام داد. ما وظیفه داریم در این دو حوزه هزینه‌هایی را انجام دهیم. پس در این جریان صنایع خلاق از جمله موسیقی می‌تواند در این راه به ما کمک کند. در این راه سازمان توسعه تجارت ایران می‌تواند کمک‌هایی را انجام دهد.
وی ادامه داد: عزیزان ما در سازمان توسعه تجارت ایران می‌توانند به عنوان اسپانسر حمایت کننده فرهنگ و هنر سرزمین ایران باشند. شما بدانید هیچ جای دنیا هنر بدون حمایت حاکمیت نمی‌تواند جای خود را پیدا کند. البته الان این حمایت‌ها صورت گرفته، اما مشکل این است که چنین حمایت‌هایی به صورت جزیی انجام میشود اما قطعاً این کمک‌ها کافی نیست. پس حضور سازمان توسعه تجارت در این حوزه می‌تواند بازوی محرکی برای معرفی فرهنگ و هنر ایران به ویژه موسیقی در دنیا باشد.
سازمان توسعه تجارت ایران چه پتانسیل‌هایی دارد؟
ناصر وحدتی خواننده موسیقی نواحی گیلان هم در این نشست گفت: من بر خلاف نظر آقای مختاباد و سراج هنر و موسیقی را کالا می‌دانم، چرا که موسیقی گیشه دارد. به هر حال من این روزنه را بسیار مثبت نگاه کرده و چندان ماجرا را تلخ نمی‌بینم.
ناصر وحدتی: من بر خلاف نظر آقای مختاباد و سراج هنر و موسیقی را کالا می‌دانم، چرا که موسیقی گیشه دارد. به هر حال من این روزنه را بسیار مثبت نگاه کرده و چندان ماجرا را تلخ نمی‌بینم مریم حیدرزاده شاعر و ترانه سرای کشورمان هم در این برنامه ضمن ابراز خشنودی از حضورش در این نشست توضیح داد: فکر می‌کنم با وجود استقبالی که از موسیقی پاپ میشود جای خالی هنرمندان این عرصه بسیار خالی است. البته من از منتقدان بزرگ موسیقی پاپ امروز هستم که اصلاً موسیقی پاپ نیستند. ولی وقتی من بعد از چندین سال هنوز به جرم صدور ترانه ام در خارج از ایران با مشکل مواجه هستم پس نمی‌دانم چطور می‌توان در حوزه توسعه صادرات موسیقی حرف زد.
علیرضا امینی خواننده و پژوهشگر موسیقی ایرانی نیز در این برنامه با انتقاد از شرایط فعلی حوزه موسیقی تصریح کرد: هنرمند از ابتدا خلاف کار انگاشته شده است و ربطی هم به موضوعات فقهی ندارد اما نکته مهم در این میان مطرح میشود اینکه ما سالهاست در عرصه موسیقی تولید کرده و همه سختی‌ها را گذرانده ایم پس اگر می‌خواهیم موضوع صادرات فرهنگی مورد توجه قرار گیرد باید به پتانسیل‌های سازمان توسعه تجارت ایران تمرکز کنیم. شما باید بگویید که چه فضایی را می‌توانید در اختیار هنرمندان موسیقی قرار دهید تا ما بتوانیم بر این اساس دغدغه‌های خودمان را بیان کنیم.
متأسفم مجوز موسیقی «پاپ» در تلویزیون را صادر کردم
فریدون شهبازیان آهنگساز پیشکسوت موسیقی ایرانی نیز در بخش پایانی این نشست توضیح داد: متاسفم که نزدیک سه ساعت است کنار هم هستیم ولی هنوز دستور جلسه را کسی نمی‌داند چیست؟ مشکل دوستانی که امروز ما را دعوت کرده‌اند آوازخوانی خانم‌ها و گم شدن ردیف موسیقی ایرانی یا اتفاقات رسانه ملی نیست. البته که من جزو کسانی هستم که در صدا و سیما به موسیقی پاپ مجوز دادم و متاسفم که این کار را کردم.
وی افزود: ما در این جلسه هستیم که به معضلاتی چون فروش فیزیکی آثار موسیقایی است که متاسفانه موضوع دانلود غیر قانونی به آن دامن زده است. این خیلی بد است که اینجا بنشنیم و از مشکلاتی حرف بزنیم که وظیفه حل آن به عهده دفتر موسیقی وزارت ارشاد است نه سازمان توسعه تجارت ایران.
شهبازیان گفت: مهمترین موضوعی که من برای این مجموعه مطرح می‌کنم شرایطی است که بیش از ۱۵ سال است درگیر آن هستم و آن موضوع سازمان مرتبط با حوزه گردشگری است که در این حوزه دچار مشکلاتی هستیم. در تمام دنیا وقتی گردشگرانی به کشورهای مختلف سفر میکنند گروه‌ها و ارکسترهایی نیز از یک کشور همراه با گردشگران جضور دارند که واقعاً معرف خوبی برای موسیقی هر کشوری است. البته ممکن است در حوزه هزینه‌ها دچار مشکلاتی باشیم اما می‌توان این موضوع را حل کرد. پس بهترین راه برای این مرکز ارتباط با سازمان‌های مرتبط با گردشگری و حتی خود این مجموعه است که باید در این زمیته کارهایی را انجام دهند.
سازمان توسعه تجارت ایران در طول یک ماه گذشته میزبان متخصصین و هنرمندان هفت گروه تخصصی فرهنگ و هنر از جمله هنرمندان رشته‌های تجسمی شامل نقاشی، خوشنویسی، عکاسی، گرافیک، تصویرسازی، کاریکاتور، مجسمه سازی و همچنین شاخه‌های مختلف عرصه سینما و تآتر بوده است تا با برگزاری این نشست‌های مشترک، امکان رفع موانع و مشکلات صادرات آثار هنری هنرمندان و حضور بیش از پیش فعالان اقتصادی رشته‌های مختلف فرهنگی در عرصه جهانی را افزایش دهد.
کد خبر 4673912منبع: مهر
کلیدواژه: سازمان توسعه تجارت ایران خانه موسیقی موسیقی ایرانی موسیقی پاپ موسیقی کلاسیک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۵۰۹۶۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موسیقی ایران مدیریت یکپارچه می‌خواهد/ مرثیه‌ای برای موسیقی دهه ۶۰
به گزارش خبرنگار مهر، هم زمان با فرا رسیدن هفته هنر انقلاب نشست تخصصی آسیب شناسی موسیقی در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی روز سه شنبه بیست و هشتم فروردین ماه به میزبانی مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی و سخنرانی مسعود کوثری و رضا مهدوی در سالن جلسات اندیشکده ادبیات پایداری برگزار شد.
مسعود کوثری استاد دانشگاه تهران در ابتدای این نشست که با کارشناسی و اجرای پدرام جوادزاده برگزار شد، ضمن ارایه توضیحاتی از وضعیت موسیقی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: متاسفانه بازار اقتصادی و سیاست‌های هنری برخی دولت ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی چندان پر رونق نبوده و بسیاری از مدیران در این زمینه مقصر بوده‌اند. ما در مدیریت موسیقی ایران نتوانستیم به اقتصاد موسیقی سر و سامان دهیم و به دلیل همین اقتصاد کوچک، بسیاری از استعدادها فرصت بروز ندارند. ما در موسیقی مهاجرت پنهان نیز زیاد داریم که گاهی برخی هنرمندان ما مجبور می‌شوند، مهاجرت و ترک وطن را بپذیرند.
رضا مهدوی آهنگساز، مدرس، نوازنده و مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی نیز در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به حمله تنبیهی جمهوری اسلامی ایران گفت: موسیقیدان در واکنش اخیر نظام باید کار خودش را نشان دهد؛ چرا الان هنرمند ما در سکوت است؟ اگر هنرمندان مثل نظامی‌ها جواب دندان شکن ندهند، قافیه را باخته‌اند؛ منظورم واکنشی است که مثل شهید آوینی کارستان کند. این فضا در شرایطی است که امروز صدا و سیما پول‌های میلیونی به خوانندگان می‌دهد که حتی زحمت خواندن به خودشان نمی‌دهند و پلی‌بک می‌خوانند. من مطمئن هستم اگر شهید آوینی زنده بود این وضعیت را برنمی‌تابید چون این شهید بزرگوار واقعا موسیقی‌شناس بود.
بعد از دهه هفتاد مسیر را گم کردیم
این هنرمند در بخش دیگری از سخنانش گفت: ما دهه ۶۰ پرباری برای موسیقی بعد از انقلاب اسلامی داشتیم. چهره‌هایی آمدند و جانانه با وجود محدودیت‌ها کار کردند، با اینکه عده‌ای محدودیت‌ها را برنتابیدند و رفتند و برخی خودی‌ها که از بیگانه بدترند، بی‌مهری کردند. به عنوان مثال جناب استاد میرزاده نابغه موسیقی بود. این هنرمند بیش از ۷۰ درصد از آثار مرتبط با موسیقی جنگ و انقلاب را تنظیم کرد اما متاسفانه هیچ وقت اسمش نیامد و حقوقی هم نمی‌گرفت و چه بد که هیچ وقت هم از او تجلیل نشد. از سوی دیگر مرحوم اسفندیار قره‌باغی هم قبل از انقلاب قرار بود در ایتالیا اپرا بخواند اما چون انقلابی بود، ماند و غیر از سرودهای انقلابی هیچ اثر دیگری نخواند و چه بد که از این هنرمند هیچ‌وقت در جشنواره فجر تجلیل نشد. به نظرم این بی‌مهری‌ها باعث شد، بعد از دهه ۷۰ مسیر را گم کنیم.
مهدوی در بخش دیگری از صحبت های خود بود که به موضوع حضور هنرمندان موسیقی قبل از انقلاب در جریان فعالیت های موسیقایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره و تصریح کرد: به نظر من بسیاری از موسیقی دانان قبل از انقلاب وفادارترین چهره ها به انقلاب بودند. زیرا آنهایی که در ایران ماندند، تلاش کردند به موسیقی ایرانی متعهد بمانند اما بی مهری دیدند. بعدها با در دولت سازندگی نیز به موسیقی چسبیدیم که تعدادی از خوانندگانش با زیر ابرو برداشتن و شلوارهای پاره درآمدهای میلیاردی کسب کردند. اصلا چه طور می شود که بعد از دهه شصت به نوعی از موسیقی می پردازیم که اصلا ایرانی و مردم دوست نیست و متاسفانه نتایج آن را امروز می شنویم و می بینیم. شرایطی که موقعیتی را به وجود آورد که بسیاری از موسیقیدانان برجسته ما تبدیل به چهره ای بین المللی شوند و اتفاقا موسیقی ایرانی را به درست ترین شکل ممکن به جهان معرفی کنند. اتفاقا آن چهره ای که امروز در جهان درخشیده عضو گروه موسیقی «مردان خدا» به خوانندگی جلال الدین محمدیان بوده است. اصلا از خود سوال کرده ایم این گروه تنبورنوازان به کجا رسیدند؟ در حالی که همه این ها در توسعه کمی و کیفی موسیقی بعد از انقلاب اسلامی بسیار موثر بودند. من بر این باورم ما نباید همه جریانات را سیاسی می کردیم.
یک حکایت متفاوت از مرکز حفظ و اشاعه موسیقی
حذف گونه‌های مختلف موسیقی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مبتنی بر سلیقه موسیقایی مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی موضوع بعدی این نشست تحلیلی بود که در این بخش مسعود کوثری و رضا مهدوی به بیان نقطه نظرات خود پیرامون این موضوع و رشد بی حد و حصر موسیقی سرگرم کننده پرداختند.
مسعود کوثری درباره این موضوع گفت: یک نگاه موزه ای در بنیانگذاران مرکز حفظ و اشاعه وجود داشت که آنها به شدت روی این موضوع تمرکز داشتند که موسیقی مد نظر آنها باید باقی بماند و تغییری هم نکند. در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی نگاه خانقاهی و روحیه اهل اخوتی وجود داشت که باعث خروج هنرمندان چون محمدرضا لطفی از مرکز شد، زیرا سیستم سفت و سختی وجود داشت که این عزیزان را ناگزیر کرد از این مرکز خارج شوند. از سوی دیگر اصلا تعریفی هم از «سنت» وجود نداشت. کما اینکه خود سنت در ارتباط با مدرنیته ادامه پیدا کرده است. اینها گره ای است که اهالی مرکز حفظ و اشاعه گرفتار آن شدند و این موضوع سبب شد که این مرکز آن چنان که باید شکوفا نشود.
با کلید واژه «سنت» از قافله موسیقی دنیا عقب ماندیم
این مدرس دانشگاه افزود: من معتقدم باید در موسیقی ایرانی، «سنت» را دوباره تعریف کنیم. این مهم ترین نکته ای است که می بایست برای توسعه موسیقی روی آن تمرکز داشته باشیم. ما باید بدانیم موسیقی در دنیا به سمت و سویی هدایت شده که می توانیم در آن گرایش های زیادی را پیدا کنیم. گرایش هایی که برای پیدا کردن آن کمی تعلل کردیم و این موضوع باعث شد که کمی از قافله عقب بمانیم. ای کاش جلساتی درباره کند و کاو آسیب شناسی موسیقی ایرانی داشته باشیم.
رضا مهدوی در این بخش از نشست بود که با اشاره به عقب ماندگی موسیقی در زمینه موسیقی پاپ بیان کرد: موسیقی اکنون وارد مراحل جدیدی شده که در حوزه تنظیم و آهنگسازی و امثالهم دچار تغییرات اساسی شده است. در این چارچوب ما در دهه های اول انقلاب شاهد اتفاقاتی بودیم که صدای خوانندگانش به نوعی کاور خوانندگان قبل از انقلاب بود و این موضوعی بود که موجب عدم پیشرفت ما در موسیقی پاپ شد، از سوی دیگر ما در حوزه تربیت نسل جوان موسیقی پاپ غافل ماندیم و این نسل میانی ما بود که وارد جریان اصلی موسیقی پاپ شد. این در حالی است که ناکارآمدی مدیریتی و بدسلیقگی در این زمینه موجب ظهور و بروز اتفاقاتی شد که می بایست روی این موضوع هم تمرکزی داشته باشیم. در واقع ما با مدیران لایق شیوه مدیریتی نالایقی را تجربه کردیم که باعث آسیب های زیادی شد.
یک انتقاد خیلی جدی از رسانه ملی در روزهای پیروزی
مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی در ادامه صحبت های خود با اشاره مثال هایی از برخی فعالیت های موسیقایی انجام گرفته در حوزه اشاعه موسیقی انقلاب اظهار کرد: حسام الدین سراج سال ها پیش اثری را با شعر مرحوم حمید سبزواری در حوزه هنری منتشر کرد که رادیو و تلویزیون در دهه شصت آن را مدام پخش می کردند و من نمی دانم چرا هیچ مجموعه ای حاضر نمی شود چنین اثر ارزشمندی را در این دوران به ویژه روزهای منتهی به عملیات غرور آفرین جمهوری اسلامی ایران در سرزمین های اشغالی به مخاطبان ما ارایه دهد. آیا دوره این موسیقی گذشته است؟ پس اگر گذشته است باید گفت دوره شعر حافظ هم گذشته است؟ آیا این نگاه درستی است؟ قطعا پاسخ منفی است. هنرمندی مانند حسام الدین سراج هنرمندی فرهیخته است که باید هر سال به او مدال بدهیم و بگوییم که آقای سراج ما قدر کارهای خوب شما را می دانیم. ما در این سال ها آثاری داریم که هنوز روی دست آنها چیزی منتشر نشده است. تضمین کننده این جریان هم الگوسازی است که رسانه ملی مهم ترین ابزار آن است. رسانه ای که در زمانی که از تبلیغات تلویزیونی خبری نبود به جای آگهی های رنگارنگ، موسیقی پخش می کرد. موسیقی های ارزشمندی که واقعا در ارتقای سطح فرهیختگی مردم نقش ایفا می کرد.
وی با ارایه توضیحاتی درباره نحوه اداره حوزه هنری انقلاب اسلامی در دهه های پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: چرا در این چند روز که به واسطه عملیات جنگی در خاک رژیم صهیونیستی یکی از مهم ترین اتفاقات دنیا افتاده و همه به توانایی دانشمندان ما پی برده اند از آثار ارزشمند موسیقی انقلاب در دهه ۶۰ استفاده نمی کنند. به نظر من پول هست اصلا هم نگویید که نیست چون من می دانم که هست. پس چرا از چهره های پیشگام مومن به موسیقی انقلاب استفاده نمی کنید؟ اینها آسیب های جدی است که باید برای آن پاسخ داد. باور کنید هنوز بخشی از مردم هستند که می روند موسیقی جدی و فیلم های جدی می شنوند و نگاه می کنند در حالی که اگر سنت های خودمان را دچار مباحث اقتصادی نمی کردیم ماجرا به این شکل هدایت نمی شد.
«مدیریت یکپارچه» و موسیقی‌هایی که با فرهنگ ایرانی سنخیت ندارند
این کارشناس موسیقی ضمن انتقاد از شرایط این روزهای موسیقی پاپ تصریح کرد: ما قبل از انقلاب هنرمندی به نام کورش یغمایی داشتیم که حتی بعد از انقلاب هم در ایران ماند و آلبوم منتشر کرد. اما نمی دانم چرا این هنرمندان را کنار زدیم و به جای آن به سراغ تقلیدی رفتیم که پول در آن حرف اول را می زند. موسیقی هایی که واقعا با فرهنگ خانواده ایرانی اصلا سنخیت ندارد و می بینیم که در بسیاری از سالن های بزرگ ایران شاهد اتفاقات صفر و صدی هستیم که بسیاری از آنها نسبتی با هنر انقلاب و موسیقی انقلاب ندارند.
رضا مهدوی در بخش دیگری از صحبت های خود بود که به موضوع اولویت های اجرایی رسیدن به نقاط مطلوب در موسیقی اشاره کرد و گفت: مدیریت یکپارچه موضوع مهمی است که باید به آن توجه کرد. به عنوان نمونه همین الان ما موضوع سند موسیقی داریم که مدتی است به تصویب رسیده است. اما متاسفانه بنده اطلاع دارم که تعدادی از مجموعه ها هستند که گویا موضوع سند را نپذیرفته اند. این همان موضوع مربوط به مدیریت یکپارچه است که باعث بروز مشکلاتی شده است. این بی مدیریتی ها باعث بروز مشکلات فراوانی شده که در زمان انقلاب و جنگ نبود. اگر مدیریت ها مانند مدیریت چمران و آوینی شد آن وقت من می توانم به هنر انقلاب باور بیشتری داشته باشم. مدیریت این نیست که بیاییم پشت تریبون و سخنرانی کنیم.
«نقد فرهنگی»، «شجاعت فرهنگی» و چند نکته درباره سند موسیقی
در بخش دیگری از این نشست بود که مسعود کوثری به حذف برخی از هنرمندان در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: ما باید اول به این نقد فرهنگی، جدی فکر کنیم که رابطه موسیقی ما با فرهنگ ما چگونه بوده است؟ پاسخ به این پرسش می تواند ما را به موضوع نشست امروز هم نزدیک کند. شرایطی که بهتر است اول به جداسازی هنر انقلاب و غیرانقلاب نپردازیم. به نظر من هنوز شفافیتی که به آن اشاره کردم همچنان وجود ندارد و هنوز یک فئودالیسم فکری در هنر وجود دارد که حاصل آن یک شی تکه پاره به هم وصل شده ای است که همین موضوع و نقد آن نیازمند یک شجاعت فرهنگی است که می بایست روی آن تمرکز بهتری داشته باشیم. امروزه هرج و مرج و آنارشی که می بینیم نتیجه نگاه نادرستی بوده که به هنر داشتیم و این موضوع می بایست مقدمه یک بازنگری اساسی در سیاست های فرهنگی نظام جمهوری اسلامی باشد که بتوانیم به فضای مطلوب‌تری برسیم. ما در عرصه هنر امروز دچار فلاکت هنری شدیم. مسیری که واقعا در آن کج آمدیم و همین موضوع موجب اتفاقات ناخوشایندی شد.
مسعود کوثری ضمن ارایه نقطه نظرات خود درباره سند موسیقی اظهار کرد: به نظر من سند موسیقی در ایران فایده چندانی ندارد. چون تجربه نشان داده وقتی سندی نوشته و تصویب می شود یعنی کار تمام است. نکته دوم هم موضوع فساد است که وارد جریانات فرهنگی هم شده است. این فساد هر سندی را از بین می برد و حتی با ژاپنی شدن حل نمی شود. چون آن سیستم با سیستم ما اصلا سنخیتی ندارد. ما قبل از اینکه بخواهیم کاری کنیم باید تلاش کنیم که صداهای مختلف شنیده شود تا از استخراج این صداهای مختلف، موضوع نقد فرهنگی برای طراحی آینده لحاظ شود.
کد خبر 6080036
واریز حقوق بازنشستگان تا ساعاتی دیگر