به نقل از «شبستان»

مسجد؛ پُرصاحب بی صاحب

تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۵۲۳۳۵۸

مسجد به عنوان جایگاه عبادت مسلمانان، از مهم‌ترین نهاد‌های جامعه اسلامی با کارکردی چندمنظوره به شمار می‌آید و همواره در طول تاریخ اسلام نقشی بنیادین ایفا کرده ولی امروز شاهدیم با وجود متولیان متعدد دولتی و غیردولتی،مشکلات این اماکن دست به دست می چرخد.

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی/ سمیرا نیستانی؛ «من سفارش می کنم که کانون های فرهنگی - هنری مساجد را فراموش نکنید؛ البته با همکاری بسیج.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بد است که بین روحانی مسجد و بسیج مسجد، اختلاف به وجود بیاید. نه، با همکاری بسیج، این کانون های فرهنگی - هنری مساجد را مؤثر کنید، برایش کار کنید. بنشینید فکر کنید، مطالعه کنید و سخنی که متناسب با نیاز آن جوان است که آنجا حضور پیدا می کند، فراهم کنید. مطالعه کنید. کتاب هایی وجود دارد که می شود از این کتاب ها استفاده کرد.

 

کتاب هایی هست؛ بروید بپرسید، تحقیق کنید از کسانی که اهلش هستند. خودتان را مجهز کنید، مسلح به سلاح معرفت و استدلال کنید، بعد به این کانون های فرهنگی - هنری بروید و پذیرای جوان ها باشید. با روی خوش هم پذیرا باشید؛ با سماحت، با مدارا. فرمود: «و سنّة من نبیّه»، که ظاهراً عبارت است از «مداراة النّاس»؛(۱) مدارا کنید. ممکن است ظاهر زننده‌ای داشته باشد؛ داشته باشد. بعضی از همین هایی که در استقبالِ امروز بودند؛ خانم هایی بودند که در عرف معمولی به آنها می گویند «خانم بدحجاب»؛ اشک هم از چشمش دارد می ریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنید؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است؛ جان، دلباخته‌ به این اهداف و آرمانهاست. او یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقص های این حقیر باطن است؛ نمی‌بینند. «گفتا شیخا هر آنچه گوئی هستم / آیا تو چنان که مینمائی هستی؟». ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهی از منکر هم می کند؛ نهی از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت»

 

 

این مطالب سخنان مقام معظم رهبری است که در سفر پرخیر و برکت ایشان به خراسان شمالی در مهرماه سال 91 و در جمع  علما و روحانیون خراسان شمالی مطرح کردند و چه خوب می شد همه آنهایی که ادعای تبعیت از رهبری را دارند؛ با گوش و جان دل به این سخنان می دادند و برای جامه عمل پوشاندن به این منویات، کمی بیشتر تلاش می کردند تا رونق و عمران معنوی مساجد آنچنان چشمگیر شود که تنها دلیل برای عمران مادی مساجد شود.

 

کانون های فرهنگی و هنری در کنار پایگاه های مقاومت بسیج، مراکزی هستند که با هدف تقویت حضور نوجوانان و جوانان در مساجد راه اندازی شده اند و با اجرای برنامه های متنوع فرهنگی، هنری، مذهبی و اردویی، سعی می کنند طیف وسیعی از نوجوانان و جوانان را که در معرض توطئه های شوم دشمنان قرار دارند، جذب مسجد کرده و آنان را در فعالیت های درون مسجدی مشارکت دهند.

 

در این بین هستند ائمه جماعات و هیئت امناهایی که مسجد را فقط محل راز و نیاز و ذکر و عبادت می دانند و معتقدند شأن مسجد با اجرای فعالیت های فرهنگی و هنری و حضور افرادی که فقط به صرف اینگونه برنامه ها در مسجد گردهم می آیند و در نماز جماعت حضور فعال ندارند؛ پایین می آید لذا نه تنها هیچگونه همکاری با کانون ها و پایگاه های بسیج نمی کنند بلکه حتی شاهد سنگ اندازی این افراد هم هستیم.

 

 

چندی پیش، تعدادی از بانوان منطقه 17 شهریور جنوبی با مراجعه به خبرگزاری شبستان، خواستار حل مشکلات آنان با امام جماعت و هیئت امنای مسجد آل شیخ چهارراه هفده شهریور شدند؛ آنان اظهار می کردند با توجه به اینکه در این مسجد هم کانون فرهنگی و هنری و هم پایگاه بسیج فعال است؛ اما هیچ گونه کلاس و برنامه ای با توجه به فرا رسیدن ایام اوقات فراغت اجرا نمی شود؛ و با توجه به اینکه یکی از بانوان فعال فرهنگی اقدام به برگزاری کلاس های قرآنی، هنری و فرهنگی در کانون کرده ابتدا با موافقت آنان مواجه شده ولی پس از تبلیغ و ثبت نام افراد علاقه مند، با منع برگزاری کلاس ها از سوی امام جماعت مسجد و هیئت امنا روبه رو شده است.

 

مریم سلطانی، بانوی فعال فرهنگی منطقه 17 شهریور که به گفته خود سابقه 15 ساله در برگزاری کلاس های اوقات فراغت در مساجد دارد و خود ساکن همین محله است، می گوید: این اولین باری است که برای برگزاری کلاس های اوقات فراغت در مسجد، با مخالفت امام جماعت و هیئت امنا روبه رو می شوم و هرچند آنها در ابتدا این موضوع را قبول کردند، اما حالا پس از ثبت نام از متقاضیان و دریافت هزینه کلاس ها، اجازه برگزاری کلاس ها در کانون و یا پایگاه بسیج را به ما نمی دهند.

 

وی با بیان اینکه قرار بود رشته های روخوانی، تجوید و تفسیر قرآن کریم رایگان برگزار شود و کلاس های هنری همچون خیاطی و گلدوزی که با هدف رونق تولید و کارآفرینی برای بانوان مدنظر بود در کنار کلاس های کامپیوتر و تقویت دروس همچون ریاضی برقرار شود، ادامه داد: هرچند آنان به ظاهر با حضور و فعالیت جامعه بانوان در مسجد مخالف هستند ولی عملا هم پایگاه بسیج شهید مدنی و هم کانون فرهنگی و هنری فاطمیون تعطیل است و حتی آقایان هم در این مراکز هیچ گونه فعالیتی ندارند.

 

 شنیدن این سخنان، خبرنگار شبستان را راغب به حضور در مسجد آل شیخ و پیگیری موضوع کرد؛ لذا عزم مسجد کرده و نیم ساعت قبل از اذان مغرب و عشاء در مسجد آل شیخ حضور یافتم؛ تعدادی از بانوان میانسال در حال آماده کردن سجاده و چادر نماز بودند؛ از آنجایی که این مسجد در مرکز شهر قرار دارد رفته رفته که به وقت اذان نزدیک می شدیم، شاهد حضور دختران و نوجوانان و بانوان جوان چه ساکن این محله و چه رهگذرانی که با شنیدن صدای قرآن و نزدیک شدن به وقت نماز، راهی مسجد می شدند تا نماز خود را به جماعت اقامه کنند.

 

دوربین، دفتریادداشت، قلم و نگاه کنجکاوانه یک خبرنگار به پیرامون، کافی است تا افرادی را که از مشکلی رنج می کشند و یا خواهان رساندن مطلب خود به گوش مسئولان هستند، به سمت او روانه کند؛ «فائزه ذاکریان» فارغ التحصیل مقطع کارشناسی زیست، اولین کسی است که به سراغ من می آید و با کمی سوال و جواب کوتاه، خواهش می کند صحبت های او را به عنوان یک جوان به گوش متولیان فرهنگی برسانم و ادامه می دهد: من ساکن این محله هستم و بسیار در عجبم چطور بسیاری از مساجد کلاس های مختلف فرهنگی و هنری برگزار می کنند ولی این مسجد نه؟!

 

وی می گوید: از آنجایی که برگزاری کلاس های مختلف در این مسجد هم از لحاظ شهریه و هم از لحاظ بُعد مسافت برای ما ساکنان این منطقه مناسب است، لازم است فکری برای این مسجد شود و درب آن فقط موقع نماز باز نباشد.

 

ذاکریان که خواستار برگزاری کلاس های نجوم، نقاشی، طراحی چهره، گلدوزی، خیاطی، احکام، اخلاق اسلامی و قرآنی است، بیان می کند: از آنجایی که اعتماد مردم به مسجد زیاد است، قطعا خانواده ها راحت تر می توانند عزیزان خود را در این کلاس ها ثبت نام کنند و با خیال آسوده از حضور آنان در محیط مسجد، رضایت خاطر داشته باشند.

 

 

طیبه پوربرات، معلم بازنشسته ساکن این منطقه هم علاوه بر اینکه برگزاری کلاس های فرهنگی و هنری در این مسجد را لازم و ضروری می داند، اعلام آمادگی می کند در صورت شکل گیری کلاس ها، بحث تدریس را هم انجام دهد و ادامه می دهد: بعضا برخی از خانم های این منطقه در کلاس های قرآنی مسجد امام حسین(ع) واقع در خیابان امام خمینی(ره) حضور می یابند که اگر مسجد آل شیخ فعال شود، قطعا همه به این مسجد مراجعه می کنند.

 

وی می گوید: زیرزمین این مسجد بسیار بزرگ و مرتب است و حتی می توان کارگاه های خیاطی را با هدف تولید و اشتغالزایی برای جوانان، فعال کرد و علاوه بر کمک به مسجد به بسیاری از خانواده ها کمک رساند.

 

سلاطین سلطانی،، فاطمه یزدی زاده، نسرین ایزانلو، فائزه محمدزاده و زهرا کمالی هم از دیگر نمازگزارانی هستند که هر یک دلیل قاطعی برای ضرورت فعال شدن بخش فرهنگی و هنری مسجد ارائه می دهند و عاجزانه خواهش می کنند این موضوع را پیگیری کنیم و حداقل تا فرصت باقی مانده از ایام اوقات فراغت، مجموعه ای از کلاس های فرهنگی در این مسجد دایر شود.

 

پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشاء به سراغ هیئت امنا و امام جماعت مسجد می روم و خوشبختانه امام جماعت مسجد با اینکه قرار قبلی دارد اما فرصتی را در اختیار شبستان قرار می دهد تا پاسخگو  سوالات ما باشد.

 

«حجت الاسلام نامور» با بیان اینکه حدود 14 سال در مسجد آل شیخ به عنوان امام جماعت فعالیت دارد و در حال حاضر پیش نماز وعده مغرب و عشاء مسجد است در خصوص برنامه های مسجد می گوید: هر شب پس از اقامه نماز، قرائت یک صفحه از قرآن کریم و تفسیر آن را انجام می دهیم.  

 

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به بازسازی مسجد و صرف میلیون ها تومان هزینه، حضور و استقبال مردم به ویژه جوانان راضی کننده است، می گوید: هرچند فضای مسجد توسعه یافته اما متاسفانه آنچنان که باید و شاید مردم در نماز جماعت شرکت نمی کنند در صورتی که ما حتی آن زمان که مسجد در حال بازسازی بود، اقامه نماز جماعت را ترک نکردیم و در همین حوالی نماز جماعت را اقامه می کردیم.

 

«حجت الاسلام نامور» در خصوص عدم فعالیت کانون فرهنگی و هنری و پایگاه بسیج و همچنین برگزار نشدن کلاس های فرهنگی و هنری در مسجد، بیان می کند: قبلا کلاس های احکام و قرآن در مسجد برگزار می شد و یکی از بانوان، این کلاس ها را مدیریت می کرد اما متاسفانه شاهد بودیم بسیاری از جوانان و نوجوانان در کلاس ها شرکت می کنند اما موقع نماز در صف نماز نمی ایستند و از مسجد خارج می شوند.

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا در این مورد آسیب شناسی صورت گرفت و یا اینکه شما به عنوان امام جماعت مسجد راهکاری در پیش گرفتید که این مسئله حل شود یا خیر؟! می گوید: بنده تجربه 37 سال خدمت در حوزه های مختلف فرهنگی و مذهبی را دارم و معتقدم، این وظیفه مربی است که بچه ها را با تمام مسائل دینی آشنا کند وگرنه صِرف برگزار کردن کلاس در مسجد، نمی توان انتظار تربیت دینی فرزندانمان را داشت.

 

 

امام جماعت مسجد آل شیخ، در ادامه با بیان اینکه ما با کارهای فرهنگی که رنگ و لعاب دینی داشته باشد، مخالفتی نداریم، تصریح می کند: اما کجای برنامه های کلاس های آموزشی ریاضی، خیاطی، گلدوزی و گلیم بافی با آموزه های دینی ما مرتبط است؟! اما با این حال اگر مشکل مربی حل شود آمادگی داریم کلاس های قرآنی را در این مکان تقویت کنیم و آن وقت می توان در کنار کلاس های قرآنی شاهد برگزاری کلاس های هنری هم بود ولی صرفا برگزاری کلاس های هنری در مسجد، چندان قابل قبول نیست.

 

صحبت های ما همچنان در موضوعات مختلف تربیت دینی نسل جوان ادامه می یابد و در انتها حاج آقا نامور درخواست ما را برای بازدید از مکان کانون فرهنگی و هنری فاطمیون و پایگاه بسیج شهید مدنی اجابت می کند و با راهنمایی ایشان و همراهی خادم مسجد به طبقه دوم مسجد می رویم و درب های قفل این مراکز فرهنگی که باید مملو از حضور نوجوانان و جوانان باشد؛ با کلید خادم مسجد به روی ما گشوده می شود.

 

قفسه های نامرتب کتاب، میز و صندلی های مطالعه که با بی نظمی تمام در گوشه ای از کانون تعبیه شده، فضای خاک گرفته، دپو حداقل 10 سیستم کامپیوتر که به گفته یکی از فعالان کانون فرهنگی و هنری مسجد وقف فعالیت های فرهنگی مسجد شده و مهم تر از همه فضای خالی و بدون حضور حتی یک نوجوان، نشان می داد یا این مسجد علاقه ای به جذب جوانان و نوجوانان ندارد که اگر ندارد پس چرا باید این مراکز در مسجد مجوز فعالیت داشته باشند و اگر هم جوانان علاقه ای به حضور در مسجدی که چندی پیش میلیون ها تومان برای بازسازی و آبادانی آن صرف شد، ندارند؛ پس وامصیبتاه!!!  

 

 

قبل از خروج از مسجد یکی از برادران عضو کانون فرهنگی و هنری فاطیمون که به گفته خود در رفت و آمدهای به ستاد هماهنگی کانون ها نسبت به شبستان شناخت یافته، می گوید: متاسفانه گویا مشکلات این مسجد تمام شدنی نیست و نه تنها بانوان بلکه حتی برادران هم در فضای فرهنگی مسجد نقشی ندارند.

 

وی که خواست نامش ذکر نشود، بیان کرد: سن بالای هیئت امنا و عدم درک نیازهای نسل جوان، رفتارهای ناپسند خادم مسجد و بسیاری دیگر از رفتارهای دلسرد کننده، ما را از مسجد دور کرده و هرچند ساکن این محله هستیم ولی بعضا در فعالیت های سایر مساجد شرکت می کنیم.

 

«حجت الاسلام ناصر هدایتی» مدیر تبلیغات اسلامی بجنورد هم در خصوص این مسئله به خبرنگار شبستان گفت: ما این موضوع را پیگیری کرده ایم و به امام جماعت مسجد اعلام شده از آنجایی که کانون و پایگاه بسیج مجوز فعالیت دارد و فلسفه فعالیت آنها برگزاری برنامه های مختلف فرهنگی و هنری است، لذا باید همکاری لازم را داشته باشند.

 

وی که امیدوار بود این مسئله حل شده باشد، افزود: در صورت برگزاری جلسه ای ویژه حل مشکل همین مسجد از سوی مرکز رسیدگی به امور مساجد، برای حضور و پیگیری مجدد این مسئله اعلام آمادگی می کنیم.

 

 

پیگیری این موضوع از سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی و هنری مساجد و اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی ما را به سوی مرکز امور مساجد استان سوق داد و همه به اتفاق کلید حل این مشکل را در دستان امور مساجد نشان می دادند.

 

«حجت الاسلام ابراهیمی فرد» قائم مقام مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی در گفت و گو با خبرنگار شبستان با بیان اینکه در عین حال که مسجد محل ذکر خداست، محل اجتماع مومنان هم هست، افزود: اولین اقدام پیامبر(ص) در مدینه ساخت مسجد بود؛ مسجدی که مرکز تمام فعالیت های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، عمرانی و ... بود.

 

وی یکی از آسیب های امروز حوزه مساجد را تعدد متولیان مساجد نام برد و گفت: در حال حاضر ارگان های فرهنگی مختلف دولتی و غیردولتی آمده اند که به مسجد خدمت کنند و بعضا هم شاهد موازی کازی و رقابت ناصحیح هستیم؛ لذا مسجد پُرصاحب بی صاحب شده است.

 

حجت الاسلام ابراهیمی فرد، اظهارداشت: در این راستا می بینیم که هیئت امنا یک مدل برنامه دارد؛ کانون های فرهنگی و هنری برنامه دیگری مدنظر دارد و حتی امام جماعت مسجد، شیوه ای دیگر در مدیریت مسجد پیاده می کند؛ لذا شاهد اختلاف های مختلفی در هر یک از مساجد هستیم.

 

وی، فلسفه راه اندازی مرکز رسیدگی به امور مساجد که در راستای دغدغه مقام معظم رهبری شکل گرفته را در جهت حل اینگونه مسائل و مشکلات عنوان کرد و گفت: چیزی که ما نیاز داریم تربیت «امام محله» است؛ امام محله ای که بتواند بعد از نماز، مسجد را به یک دانشگاه تبدیل کند و محلی برای رونق تولید، ترویج ازدواج، حل مسائل و مشکلات مردم محله شود و در مجموع کارکردهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مساجد احیاء شود.

 

 

قائم مقام مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی با طرح این سوال که «مگر در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی در ذیل مساجد فعالیت نمی کردیم؟! آموزش اسلحه نداشتیم؟! بسته بندی غذا نبود؟!» قطعا که بود؛ لذا امروز هم که در جنگ اقتصادی دشمن هستیم می توانیم و باید همه کارها را با محوریت مساجد برنامه ریزی کنیم.

 

وی با بیان اینکه مسائل و مشکلات مساجد را باید ریشه ای حل کرد، تربیت امام محله و معرفی مسجد طراز اسلامی در هر شهرستان را بخشی از اولویت های مرکز در راستای حل مشکلات اینچنینی دانست و گفت: برگزاری دوره های آموزشی برای خدام، تلاش برای الگو شدن مساجد و کارگاه های آموزشی اخلاق مداری برای فعالان حوزه مساجد را از دیگر اولویت ها برشمرد.

 

حجت الاسلام ابراهیمی فرد در عین حال قول داد به زودی در راستای حل مشکل مسجد آل شیخ، جلسه ای مشترک با ارکان مساجد برگزار شود و شاهد فعال شدن بیش از پیش این مسجد باشیم.

 

 

 

پایان پیام/71

منبع: شبستان

کلیدواژه: بیرجند خراسان جنوبي آیت الله اعرافی نماز جمعه معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اینفوگرافی خبرگزاری شبستان روزنامه شیراز کانون های فرهنگی هنری مساجد مسجد آل شیخ کانون مساجد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۵۲۳۳۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روایت عباس عبدی از بازدیدش از مسجد پارک قیطریه

آفتاب‌‌نیوز :

عباس عبدی در یادداشتی با عنوان «مسجد به‌عنوان‌یک‌نهاد» در روزنامه اعتماد نوشت: اعلام اینکه شهرداری قصد دارد در پارک قیطریه مسجد بسازد، در حالی که نمازخانه‌ای هم دارد، و در اطراف آنجا نیز چند مسجد محلی وجود دارد موجب تعجب و اعتراض عمومی شد و برخی این اعتراضات را منتسب کردند به مخالفت با اقدامات دینی؟! در حالی که توجه ندارند، این‌ها ظاهرش دینی است و باطن و نتیجه آن دین‌زدایی از جامعه است.

این یادداشت درصدد پرداختن به مساله مسجد و نمازخانه و تفاوت این دو و تأکید بر نهادمند بودن مسجد است. به نظر می‌رسد که هنوز برخی افراد توجه لازم را به تفاوت میان مسجد و نمازخانه نکرده‌اند. نمازخانه محلی غیر رسمی و بدون آداب معینی برای آسایش نمازگزاران است.

محلی که به‌طور معمول کوچک است، نه وجود پیش‌نماز برای آن ضروری است و نه لزوما نماز را در رأس ساعت مقرر می‌خوانند. نه حتی برای مکان آن خطبه خاص فقهی خوانده می‌شود. به راحتی تغییر کاربری داده می‌شود و در اغلب موارد نیز می‌تواند موقتی باشد.

مخروبه شدن آن یا تعداد اندک نمازگزاران نیز مساله‌ای نیست. از ظهر تا آخر شب هر کس که فرصت نمازگزاردن دارد از آن استفاده می‌کند و صرفا برای نماز خواندن و اغلب به صورت فرادا است. در حالی که مسجد به کلی متفاوت است. مسجد بیش از اینکه محلی انحصاری برای نماز خواندن باشد، یک نهاد مهم شهری و روستایی است، به همین علت است که حتی در محله‌های روستایی و شهری اصرار می‌شود که هر کدام مسجد خود را داشته باشند.

مسجد را هر جایی نمی‌سازند. مسجد با وجود روحانی و پیش‌نماز و حتی متولی و خادم و هیأت امنای آن شناخته می‌شود. کارکرد آن در رسیدگی به امور دینی و غیر دینی مردم و جمع شدن اهل محل یا شهر در آنجا جزو جدایی‌ناپذیر از کارکرد عبادی و مذهبی آن است. مسجد جزیی از یک محله یا روستا است. به‌طور معمول با همیاری افراد محل و خیرین ساخته می‌شود. مخروبه شدن مسجد اعم از فضای مادی و ساختمان آن یا فضای عبادی و نمازگزاران یا فضای اجتماعی و عمومی آن، حامل پیام منفی مهمی است. آبادی مسجد به آبادی همه این اجزا مربوط می‌شود و به‌طور کلی رونق آن نشانه رونق دینداری است.

یکی از بزرگ‌ترین خطا‌هایی که پس از انقلاب صورت گرفت تحت‌الحمایگی قرار دادن مساجد از سوی دولت و ساختار رسمی بود. اعم از کمک‌های مالی یا تخفیف‌ها، ارایه امتیازات اداری و اقتصادی و رایگان کردن آب و برق و گاز و ... یا نصب ائمه جماعت از سوی صاحبان قدرت و حذف امامان جماعت نامقبول از سوی آنان.

اخیرا نیز توافقنامه کمک مالی ۸ میلیارد تومانی افشا شده که میان شهرداری تهران با مدیریت یک مسجد برای ساختن محل اجتماعات؟! منعقد شده که طبعا از این نوع پرداخت‌های شهرداری زیاد است. با مجموعه این کارها، هم‌زمان هم نهاد محلی و مدنی مسجد را از ریل استقلال خارج کردند و هم روحانیت و امام جماعت آن را وابسته به حکومت کردند.

با ورود نیرو‌های شبه نظامی و فعالیت‌های دولتی و حکومتی در مساجد، آن‌ها را از کارکرد واقعی خود خارج کرد و میان مسجد و روحانی آن با مردم و جامعه به مرور زمان فاصله انداخت و به جایی رسیده‌ایم که طبق گزارش رسمی رصد فرهنگی کشور، از کل ۵۸ هزار باب مسجد شیعی حدود ۳۴ هزار باب (۵۴٪) فاقد امام جماعت هستند، و در ۱۶ درصد از مساجد نماز جماعت اصلا برگزار نمی‌شود و در ۱۳درصد نیز فقط در برخی ایام سال نماز جماعت برگزار می‌شود.

کارکرد‌های غیر عبادی مسجد را اگر از آن بگیرند، این نهاد دچار اختلال می‌شود و کارکرد عبادی خود را نیز کم‌کم از دست می‌دهد؛ بنابراین مسجد را فقط براساس کارکرد عبادت بنا نمی‌کنند. به علت همین ویژگی‌های نهادی است که آمار شاید دقیقی از مساجد کشور داریم، ولی هیچ آماری از نمازخانه‌ها نداریم، چون در قالب نهادی شناخته نمی‌شوند.

کارکرد‌های مسجد آن اندازه مهم است که اگر در برابر کارکرد‌های سایر نهاد‌های جامعه قرار گیرد ضربه‌پذیر خواهد شد. اگر احداث مسجد به عنوان روشی برای مقابله با نهاد‌های دیگر در پیش گرفته شود، در نهایت به مسجد به منزله یک نهاد لطمه وارد خواهد شد. (یک نمونه آن مسجدی است که جنب تئاتر شهر و برای به حاشیه راندن آن ساخته شد). ساخت مسجد در بوستان فاقد کارکرد واقعی مسجد است و در حد نمازخانه باید باشد.

اصولا آنجا مردمی ساکن نیستند که مسجد لازم داشته باشند حتی اگر نمازگزار هم باشند. مردم به دلیل دیگری به پارک می‌روند. مثل اینکه در ورزشگاه آزادی هم مسجد ساخته شود. هدف اصلی این کار تغییر کارکرد نهاد پارک یا بوستان است و این موجب ضربه خوردن به نهاد مسجد خواهد شد. چندی پیش اواخر ماه رمضان، رفتم پارک محل، ظهر بود و صدای اذان آمد، رفتم ببینم وضع مسجد پارک چگونه است. دو نفر پشت امام جماعت در حال نماز بودند، یک کودک هم تکبیر می‌گفت.

امام جماعت که ظاهرا با شهرداری طرف قرارداد بود، سپس یک جوان که ظاهرا خادم مسجد بود و یک پیرمرد جمع نمازگزاران بودند (تصویر موجود است)، در حالی که می‌دیدم که در همان لحظه در پارک افراد زیادی بودند که به‌صورت متعارف اهل نماز بودند. از نگهبان پرسیدم غروب چقدر هستند؟ گفت این روز‌ها که افطاری مختصری می‌دهند قدری بیشتر است. این آباد کردن مساجد نیست. هنگامی که یک نهاد را جلوی نهاد‌های دیگر یا رقیب آن‌ها قرار می‌دهید، بیش از آنکه به نهاد‌های دیگر لطمه بزند، خودش لطمه می‌خورد. نهاد‌های جامعه با یکدیگر سر جنگ ندارند. پس از انقلاب تعداد مساجد ۳ برابر شده است. قطعا بخشی از این کار به علت حمایت‌های رسمی بوده و اتفاقا همین حمایت‌های رسمی نهاد مسجد را تضعیف نموده است.

شواهد پژوهشی و عینی فراوانی نشان می‌دهد که ساخت این تعداد مساجد تاثیری بر تقویت دینداری نگذاشته است. در حالی که مساجد زیادی ساخته شده، ولی تعداد مسجدرو‌ها زیاد نشده، و حتی بر اساس نتایج پیمایش رسمی که اخیراً منتشر شده، دینداری نیز کاهش یافته است. مسجد را در تقابل با نهاد‌های دیگر قرار دادن اعتبار نهاد دین را افزایش نمی‌دهد. نهاد‌های اجتماعی مکمل و نه در تقابل با یکدیگرند.

پس این پرسش پیش می‌آید که چرا این سیاست غیرموثر به ویژه با آمدن دولت و شهرداری جدید اجرایی و مخالفت با آن به مخالفت با دین تعبیر می‌شود؟ این سوال مهمی است که در یادداشتی مستقل باید به آن پرداخت، اما در پایان این یادداشت خوب است به این نکته طرفداران این سیاست پرداخت که می‌گویند مخالفان با این سیاست با تقویت دین مخالفند.

در پاسخ باید گفت؛ اگر کسانی با دین مخالف باشند، به‌طور طبیعی باید از این سیاست‌ها دفاع یا حداقل در برابر آن سکوت کنند، زیرا به تجربه دریافته‌اند که اجرای این سیاست‌ها همان هدف آنان؛ یعنی ضعیف کردن دین را محقق می‌کند. پس اغلب منتقدان چنین سیاست‌هایی، در درجه اول نگران سرنوشت نهاد دین و کارکرد‌های اجتماعی آن هستند. این مطلب را برای مردم و افکار عمومی و مسوولان خیرخواه باید نوشت و الا آنان که دنبال این طرح‌ها هستند بهتر از هر کس می‌دانند که دغدغه‌های خودشان چیز‌های دیگری است.