آیا «بی‌بی‌سی‌فارسی» بیطرف و صادق است؟
تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۵۹۲۵۷۷
شبکه بی بی سی فارسی و وبسایت آن از جمله رسانه‌هایی هستند که از شگرد‌های عملیات روانی، برای تاثیرگذاری بر مخاطب و جا انداختن مطالب و تحلیل‌های خود بهره می‌برند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، بی بی سی فارسی بنابر ادعای مدیران آن، یک سازمان رسانه‌ای بزرگ بین المللی است که تلاش می‌کند اخبار و اطلاعات را به صورت «صادقانه، بیطرفانه و در سریعترین زمان» در اختیار مخاطبان فارسی زبان خود در سرتاسر دنیا بویژه مخاطبان ایرانی قرار دهد.بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما بررسی عملکرد شبکه بی‌بی‌سی فارسی، سایت و شبکه‌های اجتماعی این رسانه انگلیسی، ما را با این واقعیت روبرو می‌سازد که برخلاف ادعای این رسانه مبنی بر اطلاع رسانی «صادقانه، بیطرفانه و سریع»، بی بی سی فارسی در انتشار اخبار و تحلیل‌های خود نه تنها این قاعده را رعایت نمی‌کند، بلکه تنها به اخباری می‌پردازد و تحلیل‌هایی را از کارشناسان خود می‌پذیرد که بر اساس سیاست‌های ابلاغی این شبکه دولتی باشد.
برای همین بار‌ها و بار‌ها دیده شده وقتی کارشناسی تحلیل واقع بینانه‌ای را از مسئله‌ای ارائه می‌دهد که با سیاست‌های ابلاغی این شبکه همخوانی ندارد، بلافاصله سخنان او را قطع می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که او سخنان خود را تکمیل کند و به اتمام برساند.
در واقع شبکه بی بی سی فارسی در انتقال اخبار و تحلیل‌ها دچار سانسور مزمن شده است؛ امری که به انتقال حقایق صدمه می‌زند و مخاطبان را از دسترسی به اطلاعات موثق و تحلیل‌های واقع‌گرایانه محروم می‌کند.
سانسور آن است که یک رسانه یا یک خبرنگار بر مبنای دستورالعملی که از طرف دولت یا سازمانی برایش تعیین شده، در کار اطلاع رسانی‌اش با محدودیت‌هایی روبه‌رو می‌شود و تنها به مواردی می‌پردازد و یا اجازه می‌دهد دیگران به آن بپردازند که به او سفارش شده است. حال آنکه وظیفه ذاتی رسانه‌ها این است که اطلاعات موثق در مورد رویداد‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را با حفظ بی‌طرفی به مردم برسانند؛ امری که بی بی سی فارسی بر خلاف عملکردش بار‌ها و بار‌ها بر آن تاکید داشته و دارد.
در مطلب پیش رو به نمونه‌هایی از اینگونه اقدامات بی بی سی فارسی اشاره خواهد شد:
* قطع صدای کارشناسان
شبکه بی بی سی فارسی پس از رسانه‌ای شدن توقیف نفتکش‌های انگلیسی توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران، با دعوت از کارشناسان خود به ارزیابی این اتفاق پرداخت.
این شبکه در گفتگو با "آرش آرامش" کارشناس امنیتی، از او خواست تا ارزیابی خود را بیان کند؛ ولی وقتی آقای آرامش در تحلیل خود به تمجید از ایران پرداخت و گفت: «رهبر ایران توقیف نفتکش ایرانی توسط انگلیس را دزدی دریایی خواند و گفت: بی‌پاسخ نمی‌ماند؛ امروز نفتکش انگلیسی توقیف شد. ایران پهپاد آمریکایی را زد، آمریکا پاسخ نداد... مثل ادامه دادن جنگ ۸ ساله علیه ایران که باعث مستحکم‌تر شدن پایه‌های نظام ایران هم شد و ...» [قطع سخنان توسط مجری و خداحافظی با کارشناس]سخنان او به‌طور ناگهانی قطع می‌شود و مجری بی بی سی اجازه نمی‌دهد تا وی سخنانش را تکمیل کند؛ امری که واکنش منفی و همراه با تاسف این کارشناس را به همراه داشت. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی فیلم گفتگوی بی بی سی با آرش آرامش و قطع سخنان او پس تمجید از اقتدار ایران و واکنش آقای آرامش به این اقدام بی بی سی
* سوال‌های القایی و جهت‌دار
یکی از شگرد‌ها و تاکتیک‌های عملیات روانی در حوزه رسانه، استفاده از روش «سوالات القایی» است.
سوال‌هایی که عموما با «چرا» و «چگونه» پرسیده می‌شود و رسانه‌ها با طراحی چنین سوالاتی ضمن «مفروض انگاری» مسئله‌ای، به پیامد‌های آن می‌پردازند؛ شگردی که شبکه بی بی سی فارسی و سایت و شبکه‌های اجتماعی آن همواره از آن برای القای نظرات خود به مخاطبان استفاده می‌کنند؛ از قبیل: «چرا حجاب در ایران جا نیفتاد؟ »، «چرا آمریکا خواهان پایبندی ایران به برجام شده؟ »، «چرا ورود ترامپ به خاک کره‌شمالی برای ایران مهمتر بود؟» و...
همانطور که می‌بینید، بی بی سی با این سوالات ضمن مفروض دانستن اصل ادعای خود در پی القای انگاره مطلوب خود می‌باشد.
یا مجری این شبکه پس از توقیف نفتکش انگلیسی توسط نیروهای دریایی سپاه، در گفتگویی با دکتر "پیروز مجتهدزاده" استاد جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، با مفروض دانستن اینکه «در صورت بروز جنگ در خلیج فارس، ایران بیشترین زیان را خواهد دید» در خلال سوالاتش ادعا کرد: «اگر اوضاع خلیج فارس بهم بخورد زیانی که ایران می‌بیند بسیار بیشتر از زیانی است که ممکن است انگلیس و یا آمریکا ببینند...» که در ادامه با واکنش منفی کارشناس روبرو شد.
مجتهدزاده با رد ادعای مجری بی بی سی خطاب به او گفت: «نباید این شکلی به موضوع نگاه کرد، بلکه باید نگاه به این موضوع، جغرافیایی باشد، همه پایتخت‌های کشورهای منطقه هم‌پیمان با انگلیس و آمریکا در ساحل خلیج فارس هستند. ترامپ با ارسال جنگنده‌ها و تجهیزات نظامی، منطقه را به انبار باروتی تبدیل کرده که اگر یک تصادف از طرف خود آمریکایی‌ها اتفاق بیفتد، قبل از اینکه خبر این اتفاق به تهران برسد، همه پایتخت‌های کشورهای متحد آمریکا به آسمان می‌روند؛ پس کشوری که باید بیشتر احتیاط کند آمریکاست نه ایران.»
پاسخ مجتهدزاده، استاد جغرافیای سیاسی به ادعای بی‌بی‌سی مبنی بر زیان ایران در جنگ احتمالی
* سانسور و بایکوت اخبار
«سانسور و بایکوت» اخبار یکی دیگر از تاکتیک‌های عملیات روانی در حوزه رسانه است که با دو هدف صورت می‌گیرد: ۱- عدم افشای یک واقعه و ۲- عدم اشاعه آن.
در شق دوم، سکوت و بایکوت موثرتر است چرا که در تکذیب، علاو بر مشخص شدن کذب انکارکننده، مطلب هم ناخواسته اشاعه داده می‌شود؛ همچنانکه رویکرد رسانه‌های مخالف نظام از جمله بی بی سی فارسی در مواجهه با وقایعی، چون راهپیمایی‌های سراسری ۲۲ بهمن و روز جهانی قدس و همچنین حماسه میلیونی اربعین حسینی چنین بوده است.
به‌طور مثال، امسال بی بی سی فارسی در شبکه و سایت خود ضمن بایکوت راهپیمایی سراسری روز قدس در ایران، حتی حاضر نشد در بخش خبر‌های کوتاه خود نیز به این موضوع اشاره کند. تصویر بالا تنها تصویری است که کانال تلگرامی بی‌بی‌سی، ساعت‌ها پس از پایان راهپیمایی روز قدس از حضور میلیونی مردم ایران در این راهپیمایی با تیتر «راهپیمایی روز قدس در شهر‌های مختلف ایران» منتشر کرد.
این درحالی است که اخبار معدود تجمعات کوچک اعتراضی در ایران توسط این رسانه همواره به صورت لحظه‌ای همراه با فیلم و عکس، پوشش گسترده داده می‌شود.
راستی‌آزمایی؛ آیا «بی‌بی‌سی‌فارسی» بیطرف و صادق است؟
در ادامه برای راستی آزمایی بیشتر ادعای بی بی سی فارسی مبنی بر اطلاع رسانی «صادقانه، بیطرفانه و سریع اخبار» خروجی وبسایت آن را به‌صورت رندوم (از تاریخ شنبه ۱۸ خرداد تا جمعه ۲۴ خرداد ۹۸) مورد پایش قرار دادیم و مطالب آن را در همان بازه زمانی با اخبار منتشره در سایت‌های "مشرق" و "تابناک" (منسوب به جریان اصولگرا) همچنین سایت‌های "عصر ایران" و "انتخاب" (منسوب به جریان اصلاحات) و همینطور پایگاه اینترنتی "رادیو فردا" وابسته به آمریکا، مقایسه کردیم.
طی این ارزیابی مشخص شد که بی بی سی به برخی اخبار مهم ایران، منطقه و جهان اصلا توجهی نشان نداده و در واقع آنها را به تیغ سانسور و بایکوت سپرده است؛ مثل واکنش‌های منفی در ایران به برگزاری مراسم جشن تولد ملکه انگلیس در سفارت این کشور در تهران، که یکی از داغ‌ترین اخبار رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران در این بازه زمانی بود و همچنین خبر‌هایی نظیر «پیش‌بینی بانک جهانی درباره کاهش فشار تحریم‌ها بر اقتصاد ایران در سال آینده»، «ایران قهرمان وزنه‌برداری جوانان جهان شد»، «تشکیک مشاور موگرینی در حمله ایران به نفتکش‌ها»، «جایگاه مناسب دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی جهانی»، «ضریب نفوذ اینترنت در ایران از ۹۰ درصد فراتر رفت»، «عرضه ۲ میلیون بشکه نفت خام در بورس انرژی»، «ابلاغ آئین‌نامه رسیدگی به دارایی مقامات جمهوری اسلامی»، «هدیه خاص دانشجویان ایرانی به ملکه انگلیس»، «فرمانده ناو امریکایی لینکلن: برخورد ایرانی‌ها حرفه‌ای بود»، «رئیس پیشین سیا: سیاست تغییر رژیم ایران بسیار احمقانه است»، «موافقت رهبر ایران با عفو و تخفیف مجازات تعدادی از محکومان»، «تأکید تحلیلگران غربی بر کم‌تاثیر بودن تحریم پتروشیمی بر اقتصاد ایران» و...
در بررسی صورت گرفته همچنین مشخص شد که سایت بی بی سی فارسی علاقه چندانی به رسانه‌ای کردن برخی از مسائل مهم کشورهای اروپایی و امریکایی و کشورهای منطقه هم‌پیمان با غرب ندارد.
مسائلی مثل: «آمار تکان‌دهنده تجاوز به کودکان در آلمان»، «افزایش آمار خودکشی میان نظامیان آمریکایی»، «ممنوعیت دست دادن برای پیشگیری از آزار‌های جنسی در انگلیس»، «فروش مخفیانه بمب‌های هوشمند توسط ترامپ به عربستان»، «روابط پنهانی امارات و اسرائیل»، «حکم اعدام برای کوچکترین زندانی سیاسی عربستان»، «کاهش اطمینان جهان به دلار آمریکا»، «رد تماس تلفنی ترامپ از سوی بوریس جانسون»، «افزایش میزان خیانت میان زوج‌های اروپایی»، «فشار کاخ‌سفید به کشورهای عربی برای شرکت در نشست بحرین»، «مردم آمریکا پول کافی برای تأمین نیاز‌های اولیه خود ندارند» و...
* تکرار
یکی دیگر از تاکتیک‌های عملیات روانی در حوزه رسانه، «تکرار» است. یعنی یک رسانه به یک بار درج خبر یا تحلیل اکتفا نکرده و به بهانه‌های مختلف و از زوایای گوناگون آن را بازنشر می‌دهد.
بی بی سی با استفاده از شگرد «تکرار» سعی در القای مقصودی معین از جمله بزرگ نمایی یک موضوع و جا انداختن پیامی خاص در ذهن مخاطب دارد؛ زیرا با تکرار، احتمال پذیرش مطلب از سوی مخاطب بالا می‌رود.
پایش در بازه زمانی ۱۸ خرداد تا ۲۴ خرداد همچنین مشخص کرد که بی بی سی در عین پرهیز از پوشش دادن بسیاری از اخبار مهم روز، علاقه زیادی به برجسته کردن موضوع «تنش بین ایران و آمریکا» دارد؛ به‌گونه‌ای که وبسایت بی بی سی هرروز چندین مطلب در این زمینه منتشر کرده است.
آنچه گذشت چند نمونه از شگرد‌های بی بی سی فارسی برای تسخیر ذهن مخاطب بود؛ ترفند‌هایی که پشت شعار فریبنده «اطلاع رسانی بیطرفانه، صادقانه و سریع اخبار» استتار شده‌اند. منبع: جام نیوز
منبع: خبرگزاری دانشجو
کلیدواژه: بی بی سی فارسی بیطرف مخاطبان فارسی زبان سانسور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۵۹۲۵۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سانسور و انکار؛ سیاست صهیونیست‌ها در پوشش عملیات وعده صادق
رژیم صهیونیستی با وجود سانسور سازمانی سنگینی که بر رسانه‌های خود حاکم کرده، شاهد تعارضات شدید در حوزه رسانه‌ای خود در جریان عملیات وعده صادق شده و با گذشت زمان دچار تعارضات و تناقضاتی خواهد شد که در آینده‌ای نزدیک گریبان آنها را خواهد گرفت.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزرای دانشجو، طی یک هفته گذشته پاسخ انتقامی جمهوری اسلامی ایران به رژیم صهیونیستی، تیتر اول اخبار تمامی رسانه های جهان بوده است. در رژیم صهیونیستی نیز رسانه های این رژیم طی این مدت، پاسخ ایران را در صدر اولویت های خود در دستور کار انعکاس خبری قرار داده اند. این رسانه ها به تبع آنکه ذیل ساختاری قرار گرفته اند که در این حمله، موضوع اصلی خبر و محمل حمله نظامی قرار گرفته است، انعکاس خبری خود را معطوف به حمایت از ساختار رژیم صهیونیستی تعریف کردند.
در این نوشته نوع انعکاس رسانه های رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا مشخص شود این رسانه ها چگونه با مسئله پاسخ ایران برخورد کرده اند. اما پیش از ورود به بحث، یادآوری دو نکته در خصوص رسانه های رژیم صهیونیستی و انعکاس خبری در سرزمین های اشغالی ضروری است.
رسانه؛ بخشی از ساختار ارتش
در رژیم صهیونیستی، برخلاف سایر ساختارهای حاکمیتی جهان- که یک حاکمیت سیاسی، ارتش را به عنوان بازوی نظامی برای دفاع از تهدیدات به کار می گیرد- ساختار معکوس است و در حقیقت یک ارتش، با به دست گرفتن ساختار سیاسی، از آن برای حفظ یک مجموعه نژادپرست اقدام می کند. یعنی ارتش، رکن اصلی این رژیم است. در این تعریف، ارتش نیز تعریفی متفاوت از سایر حاکمیت ها پیدا می کند. چنانکه تمام بخش های حاضر در یک جغرافیا، ذیل ارتش قرار می گیرند.
با این تعریف، تمامی ارکان جامعه صهیونیست های مهاجر ساکن فلسطین اشغالی بخشی از ارتش هستند که یکی از این بخش ها رسانه است. لذا رسانه بخشی از ارتش رژیم صهیونیستی محسوب می شود و هماهنگ با ارتش به فعالیت می پردازد. برخلاف ادعای صهیونیست ها در خصوص داشتنِ جامعه باز - که یکی از ارکان آن رسانه است- به هیچ وجه رسانه به مفهومی که حتی در کشورهای غیر دموکرات وجود دارد، در رژیم صهیونیستی وجود ندارد و رسانه، یکی از ابزارهای اساسی ارتش رژیم صهیونیستی بوده، در اختیار اهداف صهیونیسم است.
سانسور شدید سازمانی
براساس آنچه در بالا به آن اشاره شد، تمام رسانه ها ذیل مجموعه کنترل کننده رسانه ها- که در ارتش رژیم صهیونیستی قرار دارد- فعالیت می کنند. مجموعه کنترل کننده رسانه ها، با سانسور شدید سازمانی، اجازه هیچ فعالیت آزاد را به رسانه ها نمی دهد. مجموعه سانسور ارتش رژیم صهیونیستی، با اعلام خط قرمزهایی که هر روز به روز رسانی می شوند- تنها به اخباری اجازه انتشار می دهد که در فهرست ممنوعه ارتش نباشد. هرگونه تخطی، بامجازات های سنگین برای منتشر کنندگان خبر همراه خواهد بود.
نکته مهم در این خصوص آن است که رژیم صهیونیستی این محدودیت ها را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و پیامرسان نیز اعمال می کند و هرگونه تخطی از این شرایط در فضای مجازی موجب مجازات جدی و سنگین، مرتکبین آن خواهد شد.
سانسور اولیه اخبار پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی
مرور رسانه های رژیم صهیونیستی، اعم از رسانه های مکتوب، برخط، پیامرسان ها و شبکه های اجتماعی رژیم صهیونیستی نشان می دهد هیچ خبری مبنی بر اینکه پاسخ ایران چه اثرات تخریبی در سرزمین های اشغالی داشته است، در آنها منتشر نشده است. البته این مسئله مربوط به اعلام جزئیات، محل اصابت موشک ها و پهپاد و تخریب های ناشی از آنها است.
تنها اخباری که در این خصوص منتشر شدند با نگاهی جانبدارانه و بدون اعلام آمار به این نکته اشاره داشتند که بیشتر موشک ها و پهپادهای شلیک شده، به اهداف اصابت نکرده اند. اما با این حال اخبار منتشر شده حکایت از آن داشتند که بخش کوچکی از موشک ها و پهپادهای شلیک شده به هدف اصابت کرده اند.
تعارضی که دستگاه سانسور به وجود آورد
اما گام بعدی دستگاه سانسور رژیم صهیونیستی به دلیل آنکه بسیار افراطی و تمامیت خواهانه برنامه ریزی شده بود، با آشکار کردن تناقض ها و تعارض های متعدد، دروغین بودن اقدامات رسانه ای رژیم صهیونیستی را آشکار کرد. هنگامی که رسانه های رژیم صهیونیستی و در صدر آنها دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی اقدام به انتشار خبرِ «رهگیری 99% موشک ها و پهپادها» کردند، آمار و ارقام با تعارض روبرو شدند.
رسانه های رژیم صهیونیستی با آمار متعارض، مجموع تعداد موشک ها و پهپادهای شلیک شده را بین 170 تا 300 اعلام کردند. این آمار با تصاویری که از برخورد موشک ها و پهپادها در فضای مجازی منتشر شده بودند تعارض کامل داشت. در برخی فیلم ها منتشر شده توسط مردم، در چند ثانیه چند انفجار براثر برخورد موشک و پهپاد با یک منطقه مشاهده می شود، در حالی که 1% از آماری که صهیونیست ها اعلام کرده بود – یعنی 170 تا 300 موشک و پهپاد- از تعداد انفجارهای موجود در یک فیلم هم کمتر بود.
موضعگیری های متعارض با رسانه ها
نکته دومی که دستوری بودن ارائه آمار توسط رسانه های صهیونیستی را آشکار کرد برخی اظهار نظرهای رسانه ای بود. در همین راستا رونن برگمن در یک اظهار نظر رسانه ای اعلام کرد: اگر جلسه دیشب کابینه جنگ به طور مستقیم از رسانه ای پخش می شد، هم اکنون 4 میلیون نفر در فرودگاه بن گوریون آماده مهاجرت از اسرائیل بودند. یا روزنامه «معاریو»، در مقاله ای نوشت: ایران از مدت ها پیش پیروز شده است، چرا که ایران با درایت و عقلانیت عمل می کند و اسرائیل باید از آن درس بگیرد.
این مواضع، تعارض موجود در دروغ بزرگ «رهگیری 99% موشک ها و پهپادها» را آشکار می کرد. اما نکته مهمتر آن بود که هیچ یک از رسانه های صهیونیستی از اهداف نامبرده شده تا کنون فیلمی منتشر نکرده اند. تصویری که از فرودگاه «نواتیم» منتشر شد و در آن فرود یک هواپیمای «اف 35» نشان داده می شود نیز مربوط به 6 اکتبر 2023 بوده است.
اخبار نقیض رسانه های غربی
در کنار تمام تعارضاتی که در بالا به آن اشاره شد، اخباری که از سوی رسانه های غربی منتشر شد، دروغ بودن ادعای رسانه های رژیم صهیونیستی و دروغین بودن اخبار آنها را ثابت کرد.
در مهمترین نمونه از این تعارضات باید به خبری اشاره کنیم که «ای بی سی نیوز» آمریکا منتشر کرد و در آن اعلام کرد 5 موشک بالستیک ایران به پایگاه نواتیم برخورد کرده است و در این برخورد یک هواپیمای «سی 130»، یک باند غیر مستعمل و چند انبار خالی از بین رفته است. علاوه بر اینکه 4 موشک بالستیک نیز به پایگاه هوایی نقب برخورد کرده اند.
مجموع داده های فوق نشان از آن دارد که رژیم صهیونیستی با وجود سانسور سازمانی سنگینی که بر رسانه های خود حاکم کرده اما به دلیل غافلگیری و عدم تصمیم گیری، شاهد تعارضات شدید در حوزه رسانه ای خود در این حمله شده است و حالا هرچه از زمان می گذرد، با آشکارتر شدن تعارضات اخبار رسانه ای، صهیونیست ها دچار تعارضات و تناقضاتی می شوند که قطعاً در آینده گریبان آنها را خواهد گرفت.
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد