انقلاب اسلامی چگونه عیار معنویت را در فضای عمومی بالا برد؟
تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۷۵۸۰۵۷
بیانیه «گام دوم انقلاب اسلامی» که بعد از 22 بهمن 97 و از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی منتشر شد، سرآغاز فصل جدیدی در جمهوری اسلامی ایران است، فصلی که از این پس باید با امید و تکیه بر جوانان بر مشکلات گذشته و ناکامیها غلبه کرد و این کار جز با شناخت نقاط ضعف و قوت 40ساله انقلاب میسر نمیشود.
در راستای تبیین این بیانیه، در سلسله گزارشهایی به بررسی بندهایی از این بیانیه میپردازد تا شناخت رهنمودهای رهبر انقلاب در شروع فصل جدید جمهوری اسلامی راحتتر صورت گیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در ادامه بیست و یکمین گزارش را با موضوع «افزایش چشمگیر معنویت و اخلاق در فضای عمومی جامعه» را میخوانید:
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی از بیانیه گام دوم انقلاب با اشاره به افزایش چشمگیر معنویت در فضای عمومی فرمودند: "عیار معنویّت و اخلاق را در فضای عمومی جامعه بهگونهای چشمگیر افزایش داد. این پدیدهی مبارک را رفتار و منش حضرت امام خمینی در طول دوران مبارزه و پس از پیروزی انقلاب، بیش از هر چیز رواج داد؛ آن انسان معنوی و عارف و وارسته از پیرایههای مادّی، در رأس کشوری قرار گرفت که مایههای ایمان مردمش بسی ریشهدار و عمیق بود. هرچند دست تطاول تبلیغات مروّج فساد و بیبندوباری در طول دوران پهلویها به آن ضربههای سخت زده و لجنزاری از آلودگی اخلاقی غربی را به درون زندگی مردم متوسّط و بهخصوص جوانان کشانده بود، ولی رویکرد دینی و اخلاقی در جمهوری اسلامی، دلهای مستعد و نورانی بهویژه جوانان را مجذوب کرد و فضا بهسود دین و اخلاق دگرگون شد. مجاهدتهای جوانان در میدانهای سخت از جمله دفاع مقدّس، با ذکر و دعا و روحیهی برادری و ایثار همراه شد و ماجراهای صدر اسلام را زنده و نمایان در برابر چشم همه نهاد. پدران و مادران و همسران با احساس وظیفهی دینی از عزیزان خود که به جبهههای گوناگون جهاد میشتافتند دل کندند و سپس، آنگاه که با پیکر خونآلود یا جسم آسیبدیدهی آنان روبهرو شدند، مصیبت را با شکر همراه کردند. مساجد و فضاهای دینی رونقی بیسابقه گرفت. صف نوبت برای اعتکاف از هزاران جوان و استاد و دانشجو و زن و مرد و صف نوبت برای اردوهای جهادی و جهاد سازندگی و بسیج سازندگی از هزاران جوان داوطلب و فداکار آکنده شد. نماز و حج و روزهداری و پیادهروی زیارت و مراسم گوناگون دینی و انفاقات و صدقات واجب و مستحب در همهجا بهویژه میان جوانان رونق یافت و تا امروز، روزبهروز بیشتر و باکیفیّتتر شده است. و اینها همه در دورانی اتّفاق افتاده که سقوط اخلاقی روزافزون غرب و پیروانش و تبلیغات پُرحجم آنان برای کشاندن مرد و زن به لجنزارهای فساد، اخلاق و معنویّت را در بخشهای عمدهی عالم منزوی کرده است؛ و این معجزهای دیگر از انقلاب و نظام اسلامی فعّال و پیشرو است".
درباره رشد فساد در دوران پهلوی که میتوان منشأ آن را دربار دانست، مطالب بسیاری از زبان وابستگان به رژیم سابق بیان شده است و برای شرح آن میتوان چند جلد کتاب نگاشت، اما شیوع فساد و بیبندوباری در فضای عمومی از دوران پادشاهی رضاشاه آغاز شد.
وی بعد از روی کارآمدن اقدامات مختلفی برای دینزدایی از جامعه متدین ایرانی آغاز کرد. رضاشاه پیش از سلطنت تلاش داشت خود را فردی مذهبی معرفی کند. دسته عزاداری بریگاد قزاق بهفرماندهی رضاخان در ایام محرم آن زمان غوغا میکرد اما بعد از رسیدن به تخت سلطنت رویهای کاملاً متناقض در پیش گرفت.
سفر رضاشاه در سال 1314 به ترکیه که اولین سالهای جمهوری شدن را بعد از انقراض سلسله عثمانی تجربه میکرد و در حال پیریزی یک حکومت لائیک بود، تمایل وی به دینزدایی را افزایش میداد.
یکی از اقدامات رضاشاه که با واکنش سخت مردم روبهرو شد، قانون کشف حجاب بود. بخشنامه کشف حجاب جهت تصویب رضاشاه در تاریخ 27 آذر 1314 از طرف رئیسالوزرا به دربار فرستاده شد تا در آغاز دیماه فرمان اجرای غیررسمی قانون کشف حجاب به تمام ولایات ایران ارسال شود. پهلوی اول نیز 17 دی 1314 در جشن فارغالتحصیلی دختران بیحجاب در دانشسرای مقدماتی بر کشف حجاب تأکید کرد.
17 دیماه 1314 تاجالملوک آیرُملو همسر رضاشاه و شمس و اشرف پهلوی بدون حجاب به دانشسرای تربیت معلم رفتند. این نخستینبار بود که خانواده شاه بدون حجاب در مجمعی عمومی ظاهر میشدند
قانون کشف حجاب ارمغان سفر رضا شاه از ترکیه بود در حالی که آتاتورک داشتن حجاب را برای زنان این کشور اختیاری کرد و روش محتاطانهتری از رضاشاه در پیش گرفته بود.
از دیگر اقدامات رضاشاه، ممنوع کردن عزاداریهای مذهبی بود. بر اساس بخشنامه محرمانه وزارت داخله ایران در 28 اسفند 1314، در ایام سوگواری محرم و صفر راه انداختن دستهها ممنوع شد، علاوه بر این، برگزاری روضههای خانگی، مراسمات حوزههای علمیه و حتی ذکر مصایب حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) در مجالس ترحیم هم ممنوع اعلام شد. پیرو فرمانهای بعدی که پشت سر هم میرسیدند، از بستن دستمال یا روسری برای شرکت در مجالس روضه جلوگیری بهعمل آمد تا اینکه در سال 1316 شمسی، طی اطلاعیه محرمانه وزارت داخله، بهطور کلی روضهخوانی ممنوع شد. در این اعلامیه، هدف از ممنوعیت روضهخوانی، «خارج کردن مردم از خرافات و آشنا نمودن مردم به تمدن امروز» بهعنوان «وظیفه اساسی دولت در مسایل داخلی» دانسته شده بود.
قوای نظامی نیز در صورت مشاهده هرگونه مراسم عزاداری یا تعزیهخوانی بهشدت با برگزار کنندگان آن برخورد میکردند.
با تبعید رضاشاه از ایران در شهریور سال 20، قدری از فضای اختناق کاسته شد و هیئات مذهبی و انجمنهای دینی توانستند فعالیت کنند و قانون کشف حجاب هم تاحدودی به فراموشی سپرده شد اما محمدرضا پهلوی در راستای دینزدایی اقدامات جدید در دستورکار خود قرار داد.
تأسیس «کاخ جوانان» که اولین شعبه آن توسط شاه 4 آبان 45 در روز تولد خودش افتتاح شد از جمله اماکنی بود که بهبهانه پرکردن اوقات فراغت جوانان، مرکز اختلاط و فساد بود. آزاد بودن خرید و فروش مشروبات الکلی و یا خانههای فحشا که به «شهرنو» معروف بود فضای آلودهای را در شهرها ایجاد کرده بود.
شاه در مبارزه با مظاهر مذهب تا آنجا پیش رفت که تقویم هجری شمسی را به تقویم شاهنشاهی تبدیل کرد. علاوه بر وی، فرح پهلوی ملکه شاه نیز در ایجاد بیبندوباری نقش مؤثری داشت.
برگزاری جشنهای یازدهگانه هنر شیراز از جمله این اقدامات بود. در یکی از این نمایشها که «آشور بانیپال بابلا»(نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر) در جشن هنر شیراز روی صحنه برد، تمام هنرپیشههای زن و مرد آن لخت و عریان بهروی صحنه آمدند. همچنین در مراسم رقص باله در حضور سفرای غربی، عمل منافی عفتی انجام شد که سفیر انگلیس (پارسونز) به شاه گفته بود که "اگر چنین نمایشی در انگلستان برگزار میشد، مجریان با مشکلات فراوانی مواجه میشدند"!
جشن هنر شیراز که با حمایتهای فرح پهلوی برگزار شد انتقادات فراوانی را برانگیخت
علیرغم تلاش رژیم پهلوی برای از بین بردن رسومات مذهبی در ایران، عامه مردم گرایش دینی داشتند و این تمایلات مذهبی هرچه به سالهای پیروزی انقلاب نزدیک میشویم، بیشتر میشد. امام خمینی بهعنوان رهبر انقلاب شخصیتی عرفانی داشت که از محضر بزرگان عرفان شیعی مانند آیتالله شاهآبادی و میرزا جواد ملکی تبریزی کسب فیض کرده بود و همین شخصیت عرفانی موجب شد تا هم ماهیت نهضت و هم افرادی که گرد امام آمده بودند، گرایشات مذهبی و دینی داشته باشند.
در تهران حسینیه ارشاد با محوریت شهید مطهری و دکتر شریعتی، مسجد هدایت با محوریت آیتالله طالقانی، مسجد جلیلی با محوریت آیتالله مهدوی، هیئت انصارالحسین که محل تجمع نیروهای مؤتلفه اسلامی بود، هیئت قناتآباد تهران با محوریت شهید شیخ قاسم اسلامی از جمله مراکزی بود که جمعیت بالایی از جوانان را در خود جای میداد. هیئات مذهبی کانون جوشش انقلابی بود و بسیاری از رهبران نهضت و شخصیتهای مبارز در این هیئات به کادرسازی و برنامهریزی میپرداختند.
فعالیتهای اشخاصی مانند شهید مرتضی مطهری، آیتالله باهنر، آیتالله خامنهای، آیتالله مفتح، آیتالله طالقانی و دکتر شریعتی و سخنرانیهای مذهبی آنها در هیئتها در جذب جوانان بهسمت مذهب نقش مؤثری داشت.
با پیروزی انقلاب و آغاز جنگ تحمیلی، این گرایشات مذهبی رشد بیشتری پیدا کرد و بسیاری از جوانان در مساجد و در قالب بسیج، گرد هم آمدند که حضور دومیلیون بسیجی داوطلب در جبهه که اکثر آنها را جوانان تشکیل میدادند، از برکات انقلاب اسلامی بود. با پایان جنگ نیز، هرسال شاهد حضور کاروانهای دانشآموزی و دانشجویی به مناطق جنگی در قالب اردوهای راهیان نور بودیم.
این رشد معنوی تا امروز نیز ادامه دارد. اجتماعات عظیم مذهبی در لیالی قدر، ایام محرم، یادوارههای شهدا و حضور قریب یک میلیون نفر در مراسمهای اعتکاف ایام ماه رجب و حضور بیش از دومیلیونی در مراسم پیادهروی اربعین گواه بر این مدعا است.
منبع: افکارنيوز
کلیدواژه: آیت الله خامنه ای گام دوم انقلاب انقلاب جامعه دانشجو رهبر معظم انقلاب اسلامی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۷۵۸۰۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازپسگیری فضای شهری از خودروها به نفع شهروندان به سبک بارسلون
بارسلون شهری است که در آن، مکانهای عمومی با ساختار شهر سازگار شده است و میدانها و خیابانها برای دستیابی به فضاهای آسایش شهری، بازطراحی و به فضاهایی دوستانهتر، با نفوذپذیری و سایههای بیشتر تبدیل شدهاند.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، شهر بارسلونا دارای فضاهای متراکم و ساختهشدهای است که با سنگفرش پوشیده شده است. تقریباً ۷۵ درصد از زمینهای این شهر در مقابل نفوذ آب مقاوم هستند و امکان تغییر آنها به منظور تغییر کاربری زمین و ایجاد تحول در شهر مشکل است. اما امروزه تعریف جدیدی از فضاهای عمومی معاصر، هم در شکل و هم در طراحی آنها صورت گرفته است که بر اساس آن، فضاهای عمومی اغلب مکانهای بدون شکل مشخصی در شهر هستند که کاربردها و شیوههای جدید زندگی را تعریف میکنند. در واقع دگرگونی شهرها از تغییر مکانهای عمومی کوچک، نزدیک کردن آنها به محلههای مسکونی و ایجاد شبکههای شهری حاصل خواهد شد. بارسلون سالهاست که فضاهای عمومی را مجدداً طراحی و بازآفرینی میکند و آنها را به مکانهای جدید نزدیک شهر با ویژگی ساختاری مهم تبدیل میکند. به اصطلاح، «مدل بارسلون» راهی برای نوسازی شهر از طریق مکانهای عمومی و خیابانها است که نیاز به تداوم و تنوع دارد.
استانداردهای سبز بارسلوندر منطقه جنگلی کوه کولسرولا، فضای سبز به ازای هر شخص حدود ۱۸ متر مربع است و این در حالی است که در محیط شهری به ازای هر فرد حدود ۷.۵ مترمربع فضای سبز وجود دارد. طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، WHO، این میزان باید بین هفت تا ده متر مربع باشد. مشکل این شهر توزیع نابرابر این استاندارد در محلهها است چراکه در مناطق تاریخی، این میزان به دو متر مربع هم نمیرسد. نکته قابل توجه این است که فضای عمومی نباید با فضای سبز اشتباه گرفته شود. بر اساس این دادهها باید تلاشی برای طبیعیسازی شهری و اصطلاحاٌ سبزکردن شهر، برای مقابله با شرایط اضطرار آبوهوایی انجام شود.
بازآفرینی مدل شهری بارسلونطراحی شهری بارسلون از دهه ۸۰ قرن گذشته تا به امروز بارها تغییر کرده است و همیشه نقطه شروع طرحهای بازآفرینی، نوسازی مکانهای عمومی و تعریف مجدد آنها به عنوان فضای تعامل برای شهروندان، به منظور دستیابی به آسایش شهری است. با توجه به نیازهای کنونی همچنان بازآفرینی شهری برای داشتن میدانها و خیابانهای دوستانهتر، با نفوذپذیری و سایههای بیشتر ادامه دارد. در بارسلون امروز، فضای اختصاص داده شده به خودروهای شخصی بسیار محدود است و اولویت تمام برنامهریزیهای شهری به مردم داده میشود و فضا برای حضور طبیعت و بهرهگیری از مزایای آن افزایش مییابد.
دمای هوا در شهر به طور متوسط ۱.۸ درجه سانتیگراد نسبت به دوران پیش از صنعتی شدن افزایش یافته است و در هر تابستان بر اثر یک موج گرمایی، بیش از سه روز میانگین دمای شهر از ۳۳ درجه سانتیگراد فراتر میرود. به همین دلیل برای حفظ کیفیت زندگی شهروندان، کاشت درخت در سطح شهر به منظور افزایش فضاهای سایهدار و خنک امری ضروری است، هرچند بارسلون نزدیک به ۱.۵ میلیون درخت دارد که ۱۵۰ هزار اصله در خیابانها و ۲۰۵ هزار اصله در پارکهای شهری هستند.
در طرح طبیعت بارسلون پیشنهاد شده است که به ازای هر نفر، فضای سبز یک مترمربع افزایش یابد که معادل تبدیل یک میلیون و ۷۰۰ هزار مترمربع از فضاهای عمومی به فضاهای سبز جدید است. از آنجایی که بارسلون یک شهر فشرده است، دستیابی به این هدف دشوار است و با تنوع زیادی از مکانها روبهرو است که میتوانند طبیعیسازی شوند.
اکنون ایده تشکیل یک شهر در مجاورت محلههای بارسلون برای برقراری تساوی در برخورداری از فضای سبز مطرح شده است و به این ترتیب نیمی از مردم شهر میتوانند در محیطهای شهری مجاور زندگی کنند و به آسانی به آنجا رفتوآمد داشته باشند. تقریباً ۹۰ درصد از جمعیت بارسلون حداقل پنج مورد از تسهیلات اساسی شامل غذا، بهداشت، آموزش، یک ایستگاه حملونقل عمومی و یک فضای عمومی را در محل زندگی خود دارند. این موضوع چارچوب کلی پروژههایی است که با محلههای شهر منطبق میشوند و از فرصتهای شهری شبکههای یکپارچه استفاده میکنند و در عین حال مکانهای بازسازیشده جدیدی را برای تأمین نیازهای شهروندان ارائه میکنند.
علاوه بر آن، از دهه ۹۰، پروژههای بسیاری در زمینه ایجاد فضای سبز به صورت خانگی با ایجاد باغهای کوچک در فاصله حدود ۲۰۰ متری خانهها اجرا شده است. در برنامههای توسعه شهری، حیاطهای داخلی بلوکهای ساختمانی به فضای سبز تبدیل میشوند که در سه گروه پاسیو با فضای سبز عمومی، پاسیو با باغ خصوصی و پاسیو در پارکینگها تقسیم بندی میشوند. شورای شهر با بررسی وضعیت داخلی هر بلوک، طرح پیشنهادی برای بازسازی فضای داخلی آن را ارائه میدهد. هر چند این کار فرایندی کند و پرهزینه است اما از نظر اجتماعی بسیار سودآور و نمونه مهمی از توانایی بهبود شرایط و انطباق شهر با شرایط فعلی است. این باغهای کوچک، نمایانگر موفقیت برنامههای استفاده از فرصتهای موجود شهر به نفع عموم و رسیدن به شهری سبز است.
سوپر بلاک بارسلون؛ نمونهای از مالکیت شهروندان بر فضای عمومیبرنامه سوپر بلاک Superblock بارسلون مفهومی جدید از شهرسازی همراستا با اهداف شهر ۱۵ دقیقهای بدون خودرو است. این ایده قبل از همهگیری ایجاد شد، اما در طول قرنطینه با یک هدف روشن شتاب گرفت: بازپسگیری بخشی از فضایی که در حال حاضر توسط وسایل نقلیه شخصی اشغال شده است. ۸۵ درصد از سطح خیابان بارسلونا توسط وسایل نقلیه موتوری اشغال شده بود و این شهر میزبان ۶ هزار خودرو در هر متر مربع یود که یکی از بالاترین نرخها در اروپا محسوب میشد، اما با تکمیل سوپر بلاک ۷۰ درصد از سطح اشغال شده توسط وسایل نقلیه آزاد میشود.
انتقال تمرکز از خودروها به مردمسوپر بلاکها عمدتاً روشی جدید برای سازماندهی فضای عمومی کل شهر در اطراف مردم هستند و مکانهای جدید، امنتر و با آلودگی کمتری را برای گذراندن وقت به آنها ارائه میدهند. این تحول شهری در واقع با ایده کاهش آلودگی انجام گرفت و با محدود کردن دسترسی به خودروها و افزایش فضای سبز، آلودگی هوا را به طور کلی کاهش داد.
برای اولین سوپر بلاک، پروژه آزمایشی شامل رنگآمیزی خیابانها با علائم، محدود کردن دسترسی به ترافیک و باز کردن جادهها به روی مردم بود. ایده ساماندهی خیابانها نیز پس از امضای توافقنامه پاریس محبوبیت بیشتری پیدا کرد. این ابتکار توسعه شهری بهسرعت به طرح پیشتازی برای اولویت دادن به عابران پیاده و اطمینان از این تبدیل شد که خیابانها و فضاهای عمومی نهتنها باید آلودگی کمتری داشته باشند، بلکه باید مکانهای امنتری برای ملاقات و معاشرت باشند.
بر اساس این اصل، همه بلاکها اکنون دارای فضای بازی، مسیر دوچرخهسواری، استراحت و معاشرت شهروندان هستند. سوپر بلوکها به ساکنان شهرها از جمله کودکان حقوقی در فضای عمومی را ارائه میدهد که پیش از این توسط خودروها سلب شده بود. برنامه شهرداری بارسلون ایجاد ۵۰۳ سوپر بلاک در سراسر شهر تا سال ۲۰۳۰ است.
کد خبر 739671