به نقل از «پارسینه»

اختلاف ادامه دار بر سر مرجعیت آماری

تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۷۸۸۹۹۳

طی روز‌های گذشته باز هم بحث بین مرجعیت آماری در شورای عالی آمار به ریاست محمد باقر نوبخت ادامه داشت تا در نهایت تصمیم بر این شد تا تولید و محاسبه رشد اقتصادی، در اختیار بانک مرکزی و انتشار و اعلام آن، در اختیار مرکز آمار قرار گیرد. سوال اصلی البته این است که صرف اعلام آمارِ تهیه شده در بانک مرکزی توسط مرکز آمار چه مزیتی برای این مرکز به حساب می‌آید؟ از سوی دیگر همواره و در هر دوره‌ای مشکل تشکیک در آمار ارائه شده وجود داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به این معنا که آمار‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی و یا مرکز آمار، همواره از دید مردم چندان با واقعیت عینی زندگی‌شان منطبق نبوده است. مشکلی که البته به نبود یک نهاد مستقل از دولت برای ارائه آمار در کشور بر می‌گردد. با این حال، اما آمار ارائه شده توسط این نهاد‌ها نیز گاهاً با هم اختلاف‌های معناداری دارند و همین مساله به عدم باورپذیری آمار ارائه شده توسط افکار عمومی دامن می‌زند.
مرجعیت آماری در ایران کجاست؟

در آخرین جلسه شورای عالی آمار، محمد باقر نوبخت اعلام کرد: «در جلسات هیات دولت و با تاکید رئیس‌جمهور محترم به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که مرجع رسمی و تنها مرجع اعلام تورم و رشد اقتصادی کشور، مرکز آمار ایران است».

رئیس شورای‌عالی آمار ادامه داد: «اگر چه براساس قانون، مرکز آمار ایران تنها مرجعیت آماری رسمی تولید و انتشار آمار‌های کشور را بر عهده دارد، اما این امر نافی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های بانک مرکزی نیست و این بانک هم در تولید آمار‌های مختلف فعالیت‌های ارزشمندی انجام می‌دهد، اما ضرورت دارد که تمام آمار‌های رسمی از سوی مرکز آمار ایران منتشر شود.» هر چند صحبت‌های نوبخت چندان مسیر مشخصی برای مرجعیت تولید و انتشار آمار روشن نکرد.
مرجعیت آماری مناقشه ریشه داری است

وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در این زمینه گفت: درباره نحوه تولید آمار در دولت‌های قبل نیز مناقشه وجود داشته است. بانک مرکزی معتقد است مرجع آمار‌های پولی و اقتصادی است و مرکز آمار تنها باید به تولید آمار‌های اجتماعی بپردازد.

وی افزود:، اما قانون در مقطعی تصریح کرد که تولید و انتشار آمار با مرکز آمار است و در حال حاضر بانک مرکزی چند ماهی است هیچ آماری را در نماگر‌های خود منتشر نکرده است هرچند این آمار را تولید کرده است.

این اقتصاددان تاکید کرد: آمار‌های منتشر شده توسط مرکز آمار با آمار‌های بانک مرکزی تفاوت معناداری دارد. این مناقشه ریشه داری است و باید به سرانجام برسد.

شقاقی شهری تصریح کرد: تفاوت آماری حساب‌های ملی در سال‌های گذشته هم بین مرکز آمار و بانک مرکزی وجود داشت. این اختلاف فاحش و غیر قابل چشم پوشی است بنابراین باید مرجعیت آماری قطعی برای حساب‌های مالی تعیین شود.
آمار را به زبان مردم بگویید

بانک مرکزی از ماه‌ها پیش آمار اقتصادی را منتشر نکرده است. از سوی دیگر مرکز آمار نیز نظم مشخصی برای ارائه آمار ندارد. مردم همواره احساس می‌کنند آمار ارائه شده با واقعیت منطبق نیست.

شقاقی شهری در این زمینه اظهار کرد: آمار‌ها باید منطبق بر استاندارد‌های دقیق آماری و با توالی زمانی مشخص منتشر شود. همچنین آمار‌ها باید دارای تحلیل باشد و مرکز آمار نیز هیچ توالی زمانی مشخصی را برای انتشار آمار رعایت نمی‌کند.

این اقتصاددان با بیان اینکه تنها انتشار خام آمار کافی نیست، افزود: باید در کنار هر آمار خامی، گزارش و تحلیل ارائه شود. مرکز آمار اگر قرار است به زبان مردم صحبت کند و منعکس کننده واقعیت‌های اقتصادی باشد باید گزارش‌های تحلیلی به همراه آمار تفکیکی ارائه کند.

شقاقی شهری تصریح کرد: برای مثال در حوزه تورم، یک نرخ کلی در اقتصاد وجود دارد. مرکز آمار می‌تواند نرخ تورم ۵۰ قلم کالای پر مصرف و در کنار آن نرخ تورم ۱۰ کالای اساسی را منتشر کند. مردم در طول سال با چند قلم کالای اساسی سرو کار دارند که نمود آن در زندگی‌شان محسوس است؛ بنابراین اعلام نرخ تورم در این کالا‌ها برای مردم اهمیت بیشتری دارد.
لزوم وجود یک نهاد مستقل در ارائه آمار

استقلال بانک مرکزی همواره دغدغه بسیاری از صاحبنظران بوده است. اما باید بپذیریم که هم مرکز آمار و هم بانک مرکزی هیچ کدام نهاد‌های مستقل از دولت و حاکمیت نیستند؛ بنابراین ارائه آمار توسط این نهاد‌ها می‌تواند با، اما و اگر همراه باشد.

پیش از این سعید مسگری پژوهشگر اقتصادی در این زمینه گفته بود: برای ایجاد مراکز آماری مستقل و غیردولتی دو راه حل به ذهن می‌رسد؛ اولین راهکار این است که تولید آمار به مرکز غیر دولتی و بخش خصوصی سپرده شود، یعنی نهادی جدید برای تهیه آمار طراحی و تاسیس شود که وابستگی‌ای به دولت نداشته باشد و به‌طور مستقل فعالیت کند، به‌عنوان مثال اتاق بازرگانی ایران مسوول ایجاد چنین سازمان مستقلی شود. راهکار دوم این است که مرکز آمار ایران را با هدف تبدیل به مرکزی مستقل بازطراحی کرد و طی برنامه‌ای چند ساله تلاش کرد تا این سازمان به استقلال مالی و سیاستی برسد. البته نیاز نیست که این مرکز همه بودجه خود را به تنهایی تامین کند، بلکه می‌تواند از دولت یارانه بگیرد یا از آنجا که دولت یکی از مهم‌ترین مشتریان آن است می‌تواند از همکاری با دولت کسب درآمد کند. نکته اصلی این است که این سازمان از وابستگی کامل به منابع مالی دولت رها و ساختار اداری آن نیز از بدنه دولت مجزا شود.
چرا آمار مهم است؟

بدون وجود آمار نمی‌توان اقتصاد کشور را به درستی رصد کرد و با شناسایی مشکلات آن برای آن‌ها راهکار اندیشید. در واقع بدون آمار امکان پژوهش‌های علمی و مستند از بین می‌رود و سیاست‌گذار اقتصادی ابزار مهمی را برای کار خود از دست می‌دهد.

تغییر در نهاد‌ها و رویه‌های مرسوم محاسبه آمار در دنیا نیز نتایج چندان جالبی را به‌بار نیاورده است. اخلال در یک نهاد آماری از جانب سیاست‌گذار، در کشور آرژانتین تجربه شده و آمار‌های اقتصادی این کشور از جمله نرخ تورم از سال ۲۰۰۷ مورد ظن و شک مراجع و نهاد‌های مالی جهانی و همچنین تحلیلگران قرار گرفته است.

منازعات از جایی شروع شد که رئیس‌جمهور وقت آرژانتین نستور کرشنر، با اعمال قدرت سعی در تغییر مقامات ارشد INDEC -موسسه ملی آمار و سرشماری آرژانتین- و تغییر در متد محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) داشت. کرشنر با اعمال قدرت سیاسی توانست رئیس بخش شاخص قیمت مصرف‌کننده را از کار برکنار کند.

این بخش از INDEC در ژانویه سال ۲۰۰۷ میزان شاخص قیمت مصرف کننده را ۲ درصد اعلام کرده بود، در حالی که مقامات دولتی اصرار بر اعلام نرخ ۱/ ۱ درصدی این شاخص داشتند. نتیجه این فشار‌ها آن شد که رئیس موسسه ملی آمار و سرشماری آرژانتین از سمت خود استعفا کرد و هیات‌مدیره جدید توسط وزارت اقتصاد برای هدایت این نهاد به‌کار گمارده شد. از این تاریخ به بعد بود که از دید ناظران صحت آمار‌های منتشر شده توسط این نهاد مورد شک و تردید قرار گرفت.

به نظر می‌رسد در کشور ما نیز نظام آماری باید مورد بازنگری اساسی قرار بگیرد چرا که با وجود اهمیت بالای آمار برای اقتصاد، متاسفانه کشور ما وضعیت مناسبی در دسترسی به آمار‌های اقتصادی ندارد. تقریبا تمام پژوهشگران اقتصادی و بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی اقتصاد در تهیه آمار‌ها و داده‌های مورد نیاز خود دچار مشکل هستند.   منبع: اقتصاد24

منبع: پارسینه

کلیدواژه: مرجعیت آماری بانک مرکزی شورای آمار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۷۸۸۹۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قالیباف: بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز برنامه ندهد مجلس برنامه می‌دهد

رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه مجلس شورای اسلامی در عین اختلاف سلیقه و اختلاف دیدگاه با سیاست‌های ارزی دولت همراهی کرده است، گفت: تا یکشنبه هفته آینده منتظر برنامه مکتوب بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز برای بررسی در صحن علنی مجلس هستیم. در صورت ارائه نشدن این برنامه، کمیسیون و نمایندگان اقتصادی مجلس برنامه خود را ارائه خواهند کرد.

به گزارش ایسنا، روز گذشته دومین نشست بررسی مسائل ارزی با حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و امور دارایی، محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی، سید محمد حسینی معاون پارلمانی رییس جمهور، محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی، سیدشمس الدین حسینی رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید،  عزت الله اکبری تالارپشتی رئیس کمیسیون صنایع و معادن، حجت الاسلام محمدحسین حسین زاده بحرینی و محسن زنگنه از نمایندگان اقتصاددان مجلس و تعدادی از کارشناسان مرکز پژوهش‌ها در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

در این نشست، قالیباف با بیان اینکه نباید به ارائه گزارش اکتفا کرد گفت: در نشست قبلی به اندازه کافی گزارش ارائه شد. دوستان دولت باید به طور روشن و شفاف رویکرد رو به جلو برای مدیریت بازار ارز ارائه کنند.

در نشست قبلی به اندازه کافی گزارش ارائه شد. دوستان دولت باید به طور روشن و شفاف رویکرد رو به جلو برای مدیریت بازار ارز ارائه کنندرئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد:  ما دنبال تکرار جلسات نیستیم و جلسه سومی وجود ندارد؛ بنابراین باید در مورد موضوع به جمع‌بندی برسیم و نتیجه نهایی را به صحن علنی ارائه کنیم. در این رابطه با توجه به اصرار نمایندگان برای بررسی موضوع در صحن علنی، به صورت مشخص به نمایندگان گفتم اگر به جمع‌بندی و اتفاق نظر با دولت نرسیم، مجلس خود به جمع‌بندی روشن می‌رسد.

قالیباف با تاکید بر اینکه باید بر روی اصل موضوع بحث و گفت و گو کنیم و در مورد رویکردها، اشکالات و راهکارها به جمع‌بندی برسیم، بیان کرد: واقعیت این است که ناترازی‌ها در قیمت ارز تاثیرگذار است؛ بنابراین نمی‌توان نظام یکپارچه اقتصادی را نادیده گرفت؛ دولت و مجلس باید به این مهم توجه داشته باشند.

وی با بیان اینکه حکمرانی از دو بخش تشکیل می‌شود، گفت: یک بخش تشخیص علمی و دیگری تصمیم سیاسی است؛ تشخیص‌های علمی ما به دلایل مختلف تحت تاثیر تصمیم‌های سیاسی قرار دارد که اگر ترکیب آنها را با هم رعایت کنیم، می‌توانیم مشکلات را حل کنیم اما اگر تشخیص علمی را فدای تصمیم سیاسی کنیم به طور حتم دچار مشکل خواهیم شد. همچنین اگر به تشخیص علمی بدون شرایط سیاسی کشور توجه کنیم با مشکل مواجه خواهیم شد بنابراین تعادل این موضوع مهم است.

حکمرانی از دو بخش تشکیل می‌شود: تشخیص علمی و تصمیم سیاسی؛ تشخیص‌های علمی ما به دلایل مختلف تحت تاثیر تصمیم‌های سیاسی قرار دارد؛ اگر تشخیص علمی را فدای تصمیم سیاسی کنیم به طور حتم دچار مشکل خواهیم شدرویکرد اقتصادی و مدیریتی در موضوع ارز اشکال دارد
همه اختیارها را به رئیس بانک مرکزی دادیم، اما ...

قالیباف با تاکید بر اینکه مجلس در عین اختلاف سلیقه و اختلاف دیدگاه با سیاست‌های ارزی دولت همراهی کرده است، گفت: همه اختیارهای موجود در قانون دائمی را به رئیس بانک مرکزی دادیم و هر چه ایشان در جلسه سران قوا بیان کردند قبول کردیم اما شرایط کنونی نشان می‌دهد که هم رویکرد اقتصادی و هم رویکرد مدیریتی در موضوع ارز دچار اشکال است.

وی با اشاره به تورم کالاهای اساسی که با ارز ترجیحی وارد می‌شوند و تاکید بر ضرورت اصلاح رویکردهای اقتصادی در این زمینه، گفت:  به طور روشن و مشخص امروزه در سیاست‌های ارزی از نگاه اقتصادی دچار مشکل هستیم و طرح جامعی برای رویکرد اقتصادی در ارز وجود ندارد.

قالیباف خطاب به مسئولان اقتصادی حاضر در نشست گفت: ما رویکرد اقتصادی مان در حوزه مدیریتی را اعلام کردیم و تا روز یکشنبه هفته آینده برای دریافت برنامه دولت منتظر می‌مانیم اما اگر برنامه و سیاست ارزی دولت ارائه نشود، مجلس جلسه خواهد گذاشت و طرح خود را ارائه می‌کند.

در این جلسه محمدرضا فرزین رییس کل بانک مرکزی گزارشی از وضعیت بازار ارز و تحولات اقتصاد کلان کشور ارائه کرد.

همچنین وزیر اقتصاد و  روسای کمیسیون های اقتصادی، صنایع و معادن و جهش و رونق تولید مجلس هم به تشریح راهکارهای خود برای کنترل نرخ ارز پرداختند.

انتهای پیام