فرار مالیاتی در ایران چقدر است؟
تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۲۹۱۱۸
رویداد۲۴ فرار مالیاتی، کم یا زیاد، در بیشتر کشورها وجود دارد، اما هزینه‌ای که فرار مالیاتی به کشورهای در حال توسعه وارد می‌کند، بیشتر از کشورهای توسعه یافته است. در ایران نیز بخشی از این هزینه و زیان عمومی، به دلیل اقتصاد زیرزمینی و فعالیت‌های غیررسمی رخ می‌دهد.
فرار مالیاتی در کشورهای گوناگون و به دلایل مختلف رخ می‌دهد و جامعه را از بخشی از منابع مالی خود، محروم می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۷ در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در سال ۲۰۱۷ به‌طور میانگین، ۳۴.۲ درصد بوده است. فرانسه با ۴۶.۲ درصد و مکزیک با ۱۶.۲ درصد بالاترین و پایین‌ترین نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی را در بین این ۳۴ کشور دارند. با این حال، حتی در این کشورها هم فرار مالیاتی برای اقتصاد کشور، هزینه ایجاد می‌کند.
کشورهایی که از فرار مالیاتی، بیشتر زیان می‌بینند
بر اساس برآورد‌های مؤسسه جهانی تحقیقات توسعه اقتصادی سازمان ملل متحد، زیان ناشی از فرار مالیاتی در فرانسه، در سال ۲۰۱۷ چیزی معادل بیش از ۱۹ میلیارد دلار برآورد شده است. اقتصاد‌های پیشرفته، اقتصاد‌های بزرگ‌تری هستند؛ یعنی تولید ناخالص داخلی در این کشورها، بیشتر از کشورهای در حال توسعه است. در نتیجه، حتی مقادیر پایین‌تر فرار مالیاتی در کشورهای در حال توسعه، به معنای از دست دادن بخش بیشتری از منابع است.
فرار مالیاتی ۱۹ میلیارد دلاری در فرانسه، تولید ناخالص داخلی را کمتر از یک درصد، تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما هزینه فرار مالیاتی ۹۵۰ میلیون دلاری در کشور آفریقایی چاد، برابر با هفت درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. پس آثار منفی فرار مالیاتی در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته و نیز در کشورهایی که در طبقه‌بندی کشورهای کم‌درآمد قرار می‌گیرند، به‌مراتب بیشتر است.
فرار مالیاتی در ایران چقدر است؟
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در ایران در سال ۲۰۱۷، ۷.۸۲ درصد بوده، اما سازمان‌های بین‌المللی برآوردی از فرار مالیاتی در ایران یا زیان‌های ناشی از آن انجام نداده‌اند. با این حال، امیدعلی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی، حجم فرار مالیاتی در اقتصاد ایران را ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرده است. در پژوهش‌های علمی نیز، تلاش می‌شود با تخمین حجم اقتصاد پنهان، بخشی از اقتصاد که مالیات نمی‌دهد شناسایی و میزان فرار مالیاتی برآورد شود. فعالیت‌های غیررسمی که از آنها با عنوان اقتصاد زیرزمینی، اقتصاد پنهان یا اقتصاد سیاه نام برده می‌شود، یکی از عوامل مهم فرار مالیاتی هستند.
این فعالیت‌ها لزوماً غیرقانونی نیستند، اما در جایی ثبت نمی‌شوند و امکان اخذ مالیات از آنها وجود ندارد. البته، فعالیت‌های غیرقانونی مانند قاچاق نیز تحت عنوان اقتصاد زیرزمینی، شناخته می‌شوند، اما چرا برخی از فعالان اقتصادی ترجیح می‌دهند خود را از چشم دولت پنهان کنند؟ آیا نرخ‌های مالیاتی یا گسترش پایه‌های مالیاتی که برای افزایش درآمدهای حاصل از این بخش به‌کار گرفته می‌شود، باعث قرار گرفتن این فعالیت‌ها در سایه و رقم خوردن فرار مالیاتی است؟
اسماعیل ابونوری، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان در گفتگو با ایرناپلاس درباره فرار مالیاتی و اقتصاد پنهان در ایران گفته است.
۳۰ درصد از اقتصاد کشور پنهان است
ابونوری درباره حجم اقتصاد پنهان در ایران گفت: مطالعات نشان می‌دهد حجم اقتصاد پنهان در ایران در دوره بلندمدت ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۰، به‌طور میانگین حدود ۳۰ درصد بوده است. یعنی تولید ناخالص داخلی که در آمارهای رسمی گزارش می‌شود، ۳۰ درصد کمتر از میزانی است که در مجموع و با در نظر گرفتن فعالیت‌های غیررسمی و بخش پنهان اقتصاد، تولید می‌شود؛ بنابراین نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی کشور باید ۳۰ درصد بیشتر از نسبتی باشد که هم‌اکنون اعلام می‌شود و این رقمی که نادیده گرفته شده، همان فرار مالیاتی است.
از مالیات بر ارزش‌افزوده، به‌درستی استفاده نکردیم
وی درباره کارایی مالیات‌ستانی در کشور گفت: نوشتن قانون یک بحث و اجرای این قوانین بحث دیگری است. ما مالیات بر ارزش افزوده را که از ساده‌ترین انواع مالیات برای تحقق درآمدهای مالیاتی است، به روش نامناسبی اجرا کردیم و با انتخاب کوتاهترین راه‌حل، یعنی نرخ یکسان ۹ درصدی برای تمام کالاها، آن را پیش می‌بریم. در صورتی که حتی در کشورهای همسایه نیز به تفاوت بین کالاها توجه شده و نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای کالا‌های مختلف، متفاوت است.
ابونوری ادامه داد: این نرخ‌های متفاوت با توجه به نوع کالا و گروهی که آن کالا را مصرف می‌کنند، قابل تعیین و هدفگذای است. ما مواردی را که تجربه اجرای آنها در سایر کشورها موفقیت‌آمیز بوده، رها کردیم و به دنبال روش‌های پیچیده هستیم. اما می‌توان با روش‌های ساده‌تر و اصلاح برخی موارد، مالیات منطقی بدون اعتراض گروه‌های مختلف را اجرا کرد و درآمدهای مالیاتی را تحقق بخشید.
نگذاریم اقتصاد پنهان، بزرگ شود
این عضو هیأت علمی دانشگاه درباره حساسیت‌های اصلاح مالیاتی گفت: افزایش درآمدهای مالیاتی با افزایش بار مالیاتی یا گسترش پایه‌های مالیاتی از جمله مواردی است که باید با دقت درباره آن تصمیم‌گیری شود؛ چراکه انگیزه افزایش فعالیت‌های غیررسمی در اقتصاد را بالا می‌برد و ممکن است نتیجه‌ای غیر از هدف اولیه، یعنی افزایش فرار مالیاتی را به‌دنبال داشته باشد.
وی به‌عنوان یک راهکار برای شناسایی موارد فرار مالیاتی و مؤدیان جدید گفت: شناسایی مؤدیان جدید با شناسایی زنجیره شرکت‌ها یا افرادی که در تولید یک کالا یا خدمت حضور داشتند و پیش از این مالیات پرداخت نمی‌کردند، امکان‌پذیر است.
چگونه موارد فرار مالیاتی را شناسایی کنیم؟
ابونوری در توضیح این روش گفت: در این روش، جریان ورودی مواد اولیه و خروجی کالای نهایی و شرکت‌ها و افرادی که در این مسیر حضور داشتند، به‌طور شفاف مشخص می‌شود. واضح است که هر شرکت در مجموعه شرکت‌های ورودی، یعنی تأمین‌کننده مواد اولیه یا کالای واسطه‌ای، خود می‌تواند در مجموعه شرکت‌های خروجی قرار بگیرد. یعنی کالای نهایی یک شرکت، به‌صورت مواد اولیه یا کالای واسطه‌ای در شرکت دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی تأکید کرد: این روش رصد زنجیره تولید می‌تواند به شناسایی مؤدیان جدیدی که پیش از این، مالیات پرداخت نمی‌کردند کمک کند، بدون اینکه انگیزه‌ای برای افزایش حجم اقتصاد پنهان یا فرار مالیاتی ایجاد کند. منبع: ایرنا برچسب ها: رویداد24 ، فرار مالیاتی ، مالیات ، فرار مالیاتی در ایران ، مالیات در ایران سرگرمی
منبع: رویداد24
کلیدواژه: رویداد24 فرار مالیاتی مالیات فرار مالیاتی در ایران مالیات در ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۲۹۱۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۵۰ میلیارد تومان تنها جریمه خانه‌های لوکس و خالی طی ۱۱ ماه گذشته
قانون مالیات بر خانه‌های خالی با هدف کاهش قیمت اجاره بها، افزایش عرضه مسکن و مبارزه با احتکار مسکن تصویب شده است. این قانون از آذرماه ۱۳۹۹ تصویب اما به دلیل ضعف در مکانیزم دقیق شناسایی و کمبود اطلاعات، اجرای آن شکل جدی به خود نگرفت مالیات بر خانه خالی طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، به خانه‌هایی که بیش از ۱۲۰ روز در طول سال خالی بمانند، تعلق می‌گیرد.
به گفته بسیاری از کارشناسان و حتی مسئولان مسکنی کشور امروزه یکی از راه‌های افزایش سرمایه‌گذاری و درآمدزایی، خرید ملک و اجاره آن است. در چنین شرایطی ملاک کشور که صاحب چندین ملک هستند، با خالی نگه داشتن خانه‌های خود، بر قیمت ملک تأثیر می‌گذارند و موجب ضرر عده کثیری می‌شوند. بر این اساس دولت، قانونی را مقرر کرده تا دست سودجویان را ببندد و به‌تمامی اقشار جامعه کمک کند. تمامی افرادی‌که ساکن ایران یا خارج از کشور هستند، به‌عنوان اشخاص حقیقی و حقوقی موظفند املاک خود را اجاره دهند.
جریمه مالکان خانه‌های خالی با هدف عرضه خانه‌ها
طبق بررسی های صورت گرفته علت کمبود مسکن در کشور ما نه به‌خاطر نبود مسکن، بلکه ناشی از وجود خانه‌های خالی است. چراكه در شرایط رکود تورمی کشور سرمایه‌داران در زمان‌های خاص از فروش یا اجاره املاکشان خودداری می‌کنند تا با این کار باعث افزایش قیمت شده و سپس به سودهای کلان دست پیدا کنند در نتیجه جریمه خانه‌های خالی با هدف مبارزه با این مشکل به وجود آمد.
کاهش احتکار مسکن با شناسایی خانه‌های خالی
طبق آخرین آمارهای که مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است ۱۸۲ هزار خانه خالی به بازار مسکن با جمع‌آوری اطلاعات عرضه شده است.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور، اقدام به شناسایی خانه‌های خالی کرده‌ایم که این امر در دنیا اجرا می‌شود، افزود: همچنین سامانه شناسایی زمین‌های معطل مانده راه‌اندازی شده تا در قیمت بتوانیم ورود موفقیت‌آمیزی داشته باشیم بانک‌ها از جمله صاحبان بزرگ خانه‌های خالی هستند که بیش از ۲۰۰ هزار مورد از آنها شناسایی شده‌اند. بانک‌ها قصد دارند این مسکن‌ها را به مرور به بازار بفروشند. ما نیز سعی می‌کنیم که با ایجاد سیاست‌های مناسب، احتکار مسکن را کاهش دهیم.
براساس این گزارش در لایحه بودجه ۱۴۰۳ درآمد حاصل از مالیات واحدهای خالی از سکنه فقط ۱۰۰۰ میلیارد تومان و مالیات واحدهای مسکونی گران‌قیمت ۴۳۷ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
همچنین دولت در جدول شماره ۵ مربوط به منابع قانون بودجه ۱۴۰۳ درآمدهای مالیاتی را ۱۳۰۸ هزار و ۶۳۲ میلیارد تومان در نظر گرفته که سهم مالیات از واحدهای خالی از سکنه ۱۰۰۰ میلیارد تومان است. این رقم حدود یک صدم درصد از کل بودجه ۶۳۴۷ همتی را شامل می‌شود.
در ۱۱ ماه ابتدای سال گذشته نیز طبق اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس، جمع مالیات خانه‌های لوکس و خالی به ۵۰ میلیارد تومان هم نرسید. از این رو به نظر می‌رسد طرح مالیات بر خانه‌های خالی به بن بست رسیده باشد، چرا که هر ساله رقم مالیاتی اخذ شده بسیار کمتر از رقم پیش بینی شده در بودجه سالانه است.
براساس این گزارش واحدهای خالی مسکن مهر در شهرهای جدید یکی از اصلی ترین معضلات در حوزه مسکن بود که خوشبختانه با همکاری مدیران شرکت عمران شهرهای جدید بخش عمده ای از آنها شناسایی و به سازمان امور مالیاتی کشور معرفی شده اند.
معرفی ۵ هزار خانه خالی مسکن مهر در پردیس
در همین رابطه خلیل محبت خواه مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید پردیس به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تا به امروز حدود ۵ هزار واحد مسکن مهر خالی در شهر جدید شناسایی و به سازمان امور مالیاتی کشور معرفی شده است. شناسایی خانه های خالی یکی از اصلی ترین معضلات در حوزه بازار مسکن و افزایش قیمت در این منطقه بود که با شناسایی و معرفی و در مرحله اول تذکر به مالکان آنها را به سازمان امور مالیاتی کشور معرفی شد.
بهبود وضعیت اقتصاد کشور در گرو بازار مسکن است
براساس این گزارش ایلاتی کارشناس مسکن در گفت وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه پیگیری دولت برای اجرایی شدن شناسایی خانه های خالی یکی از مهم ترین اقدامات در بهبود وضعیت بازار مسکن است. گفت: بخش عمده‌ای از شناسایی خانه‌های خالی از طریق سامانه املاک و اسکان امکان پذیر خواهد شد که در این حوزه دولت باید با همکاری دستگاه ها این اقدام را کامل اجرایی کند در حال حاضر بازار مسکن یکی از مهم ترین بازارهایی است که در اقتصاد کشور اثر گذار خواهد بود بنابراین توجه به این بازار خود می تواند بازار مسکن را به سمت رونق و عرضه مسکن هدایت کند.
در ادامه رئيس سازمان امور مالیاتی کشور آخرین وضعیت خانه های خالی را اعلام کرد و گفت: در آذرماه سال ۱۴۰۲ اطلاعات ۱۹ هزار واحد مسکونی خالی و در دی‌ماه اطلاعات ۴۰ هزار واحد مسکونی دیگر یعنی در مجموع اطلاعات ۵۹ هزار خانه خالی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گرفت.
مسئول شناسایی خانه های خالی وزارت راه و شهرسازی است
همچنين طبق آخرین آمارهای که هادی سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده است شناسایی به‌هنگام و دقیق خانه های خالی، موجب اجرای دقیق قانون مالیات خانه های خالی می شود و سازمان امور مالیاتی مسئول شناسایی خانه‌های خالی نیست، زیرا نه ابزار و نه صلاحیت آن را دارد مسئول شناسایی خانه های خالی وزارت راه و شهرسازی و پس از آن، اعلام اسامی مالکان به سازمان امور مالیاتی است.
وی افزود: سازمان امور مالیاتی، پیامکی درباره تعداد خانه‌های خالی افراد ارسال نمی کند. ما اطلاعات خانه‌های خالی و خانه های لوکس از وزارت راه و شهرسازی می‌گیریم. ممکن است از طرف وزارت راه و شهرسازی پیامکی بیاید که مبتنی بر اطلاعات غلط باشد. در آن صورت متقاضیان می توانند در مراحل دادرسی مالیاتی اعتراض کنند و به طور مثال بگویند به موجب این مستندات من این تعداد واحد را در تملک ندارم. یکی از چالش‌هایی که در حوزه مالیات خانه‌های خالی با آن مواجهیم این است اطلاعاتی که برای مودی و سازمان امور مالیاتی ارسال می‌شود اطلاعات دقیقی نیست و ما را دچار چالش کرده است.
طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی، پنج بانک بیشترین خانه خالی را دارند که وضعیت آنها از طریق این سازمان پیگیری می‌شود. بانک مسکن با هشت هزار خانه خالی، بانک سپه با ۲ هزار و ۶۰۰ خانه خالی، بانک ملت با ۵۸۳ خانه خالی، بانک صادرات با ۲۷۸ خانه خالی و بانک پاسارگاد ۱۸۱ خانه خالی، به‌ترتیب بیشترین خانه‌های خالی را دارند و بیمه ایران نیز ۱۷۸ واحد خالی از سکنه دارد.
براساس این گزارش حال با نزدیک شدن به روزهای اجاره نشینی دولت باید تدابیر لازم را برای شناسایی و عرضه این خانه های خالی را در دستور کار خود قرار دهد تا بازار اجاره مسکن آرام تر از سال های گذشته شود.
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی راه و شهرسازی
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد