Web Analytics Made Easy - Statcounter

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، ۳۱ مرداد ماه امسال بنا بر گفته وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح، به‌مناسبت روز صنعت دفاعی، از مهمترین سامانه پدافند هوایی ساخت داخل یعنی «باور ۳۷۳» رونمایی خواهد شد. عملیاتی شدن این سامانه که در حوزه پدافند برد بلند محسوب می‌شود، یک جهش بزرگ در عرصه طراحی و ساخت سامانه‌های موشکی پدافند هوایی در ایران ــ چه از حیث راداری و چه موشکی ــ خواهد بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به همین مناسبت، پیش از رونمایی این دستاورد بزرگ؛ در چند قسمت به معرفی توان پدافندی جمهوری اسلامی ایران خواهد پرداخت.

در گزارش های پیشین درخصوص رادار‌های و موشک‌های ساخت ایران در حوزه پدافند هوایی، به برخی از این سامانه‌ها که با اتکا به توان داخلی و به‌دست متخصصان ایرانی ساخته شده‌اند، پرداختیم و در ادامه، به معرفی تعداد بیشتری از موشک‌های خواهیم پرداخت که شکارچیانی برای حراست از آسمان ایران هستند.

تلاش؛ اولین گام در طراحی و ساخت موشک بومی

سامانه تلاش در واقع تلاشی برای افزودن یک موشک پیشرفته با قابلیت‌های عملیاتی مناسب به سامانه برد بلند اس-۲۰۰ بود. سامانه اس-۲۰۰ در چند مرحله دستخوش بهسازی‌های مختلفی به صورت کاملاً بومی شد که حتی باعث تعجب فرمانده نیروی هوایی روسیه به عنوان کشور فروشنده در بازدید از این سامانه در ایران شده بود، اما موشک بزرگ و سنگین سامانه اس-۲۰۰ برای انهدام اهداف با مانورپذیری بالا مناسب نبوده و ضمناً کمینه برد و ارتفاع قابل درگیری آن نیز نسبتاً زیاد بود. از سوی دیگر استفاده از سوخت مایع در سامانه اس-۲۰۰ نیز مشکلات خاص خود را داشت.

در نتیجه متخصصان داخلی به سراغ طراحی و ساخت موشک‌هایی چابک با فناوری سوخت جامد و آخرین دستاورد‌ها در زمینه هدایت و کنترل و ناوبری و الکترونیک پیشرفته برای افزوده شدن به سامانه اس-۲۰۰ رفتند.

صیاد-۲ موشکی است که در قالب سامانه تلاش به اس-۲۰۰ اضافه شد. سامانه تلاش خود در سه رده تلاش-۱ برای ارتفاع‌های پائین و متوسط، تلاش-۲ برای ارتفاع متوسط به بالا و تلاش-۳ برای ارتفاع بالا و خیلی بالا آزمایش شده و به کار گرفته شدند.

موشک سوخت جامد صیاد-۲ به عنوان اولین موشک پدافند هوایی که طراحی آن به طور کامل بومی بوده و تفاوت‌های محسوسی با نمونه‌های خارجی دارد مطرح است. خط تولید این موشک در مهر ۱۳۹۲ افتتاح شد.

در این موشک بر خلاف شاهین و شلمچه که تفاوت ظاهری خاصی با موشک هاوک نداشتند تفاوت‌هایی با خط مبنای طراحی یعنی موشک استاندارد آمریکا قابل مشاهده است.

موشک استاندارد از خرید‌های قبل از انقلاب بوده است که در دوران پس از جنگ تحمیلی تحت چند برنامه بهسازی و ارتقاء قرار گرفت. صیاد-۲ در شکل بال‌ها و قطر بدنه مشابه نمونه‌هایی از موشک استاندارد است، اما نگاه دقیقی به اجزاء بال و طول بدنه، تفاوت‌های متعدد آن را با استاندارد نشان می‌دهد.

تفاوت بارز دیگر، شکل بالک‌های کنترلی صیاد-۲ است که به وضوح نشان می‌دهد یک طراحی کامل روی آن انجام شده است. واقعیت این است که هر چند افراد بدبین یا دشمنان موشک صیاد-۲ را کپی یا مهندسی معکوس نمونه‌ای از موشک‌های استاندارد بدانند، یک مهندس ساده نیز می‌تواند دریابد که این میزان تغییرات، خارج از حد کپی سازی و مهندسی معکوس بوده است.

بدون اجرای حلقه‌های طراحی، شبیه سازی‌های آیرودینامیک و سازه و تکرار‌های لازم و طی کردن تمام مراحل طراحی جزئی، امکان ساخت و بعد نیز تولید موشکی که در رزمایش‌های متعدد، موفق به ساقط کردن اهداف ریز و درشت شده وجود ندارد.

موشک صیاد-۲ و پرتابگر آن

برد موشک «صیاد-۲» برابر ۷۵ کیلومتر و سقف ارتفاع درگیری آن ۲۷ تا ۳۰ کیلومتر ذکر شده است. این سقف ارتفاع، بیشتر از ارتفاع پرواز تمام انواع پرنده‌های رزمی و شناسایی عملیاتی دشمنان ایران است.

تاکنون چند نمونه از موشک‌های صیاد-۲ مشاهده شده و این تنوع نشان دهنده بومی بودن و پویایی طراحی این موشک است. در فیلم‌های منتشر شده به همراه رونمایی از خط تولید موشک صیاد-۲، سامانه به کارگیرنده آن که احتمالاً سامانه تلاش-۲ بوده است، قابلیت ارتباط با سه پرتابگر که هر یک از چهار موشک برخوردار هستند از روی تصاویر نمایشگر‌های کنترل سامانه قابل مشاهده بود هر چند که اعلام نشد سامانه تلاش امکان درگیری همزمان با چند هدف را دارد یا خیر.

موشک صیاد-۲ در سامانه تلاش به واسطه رادار کنترل آتش ساخت داخل به نام افق هدایت می‌شود. به کمک این موشک، سامانه اس-۲۰۰ می‌تواند با اهداف کوچک درگیر شده و در برد‌های متوسط و کمتر، به جای موشک‌های اصلی خود از موشک‌های صیاد-۲ استفاده کند.

در شهریور ۱۳۹۴ سامانه جدید "تلاش" به عنوان نسخه نهایی در سیر سامانه‌های تلاش-۱ و ۲ و ۳ رونمایی شد که موشک‌های صیاد-۲ و ۳ را به صورت ترکیبی به همراه رادار کنترل آتش، اتاق فرماندهی و کنترل و سامانه تولید توان بومی، ولی با رادار کشف هدف سامانه اس-۲۰۰ به کار می‌گرفت.

بیشتر بخوانید: موشک «عماد» مخصوص زدن رژیم صهیونیستی و پایگاه‌های آمریکا در منطقه

در سامانه تلاش-۳ و بعداً سامانه تلاش، موشک‌های صیاد-۳ برای درگیری با اهداف در ارتفاع بالا و برد بالاتر از متوسط به سامانه اضافه شدند. صیاد-۳ هر چند از نظر ابعاد فقط کمی کشیده‌تر از صیاد-۲ است، اما برد آن به بالای ۱۲۰ کیلومتر افزایش یافته و سقف ارتفاع آن نیز ۲۷ تا ۳۰ کیلومتر عنوان شده است. این موشک ۱۰۳۰ کیلوگرمی از پرتابگر مشابه صیاد-۲ پرتاب می‌شود. خط تولید این موشک در ۳۱ تیر ۱۳۹۶ افتتاح شد.

موشک صیاد-۲ (بالا) و صیاد-۳ (پائین)

از مقایسه تصاویر موشک صیاد-۳ با صیاد-۲ و نیز مشابه بودن پرتابگر آن‌ها به نظر می‌رسد نمونه جدید، تفاوت قطر با نمونه قبلی ندارد. اما طول صیاد-۳ اندکی از صیاد-۲ بیشتر است. با این وجود، برد صیاد-۳ در حدود ۶۰ درصد بیشتر از نسل قبلی خود است. این امر نشان دهنده استفاده از فناوری پیشرفته‌تر احتمالاً در بخش سازه برای سبک سازی و در بخش سوخت جامد و نیز طراحی بهینه‌تر پیشران، برای تولید نیروی رانش بیشتر است.

پانزده خرداد؛ جدیدترین نمونه از خانواده تلاش

در میانه خرداد ۱۳۹۸، سامانه جدیدی به نام "پانزده خرداد" رونمایی شد. این سامانه به نوعی یک ارتقاء کامل بر روی سامانه تلاش بود. فصل مشترک تلاش و پانزده خرداد، استفاده از موشک‌های صیاد-۲ و ۳ است، اما تفاوت بارز آنها، عدم نیاز به رادار‌های سامانه اس-۲۰۰ به واسطه استفاده از یک رادار آرایه فازی پیشرفته و جدید و البته تجمیع رادار‌های کشف و ردگیری هدف و هدایت موشک و نیز اتاق کنترل و فرماندهی بر روی یک خودرو است.

این کار به مدد استفاده از آخرین فناوری‌های پیشرفته در زمینه ساخت رادار‌های آرایه فازی و زیرسامانه‌های جدید و کوچک نسبت به نمونه‌های قبلی صورت گرفت. در نتیجه یک آتشبار سامانه پانزده خرداد در کمترین حالت تنها از دو خودرو شامل رادار و پرتابگر تشکیل شده است. البته برای درگیری مؤثر با ۶ هدف که نیازمند شلیک دو موشک به هر هدف است، سامانه پانزده خرداد از سه پرتابگر چهار فروندی بهره خواهد برد.

به ترتیب از سمت راست: موشک‌های صیاد-۳، صیاد-۲ و رادار نجم ۸۰۴ در سامانه پانزده خرداد

این به دلیل ویژگی بسیار مهم این سامانه یعنی قابلیت درگیری همزمان با ۶ هدف است. در صورت شبکه شدن چند آتشبار سامانه پانزده خرداد با یکدیگر و تشکیل یک گردان که رویه مرسوم سامانه‌های پدافند هوایی مطرح دنیا است، قابلیت درگیری همزمان با تعداد بیشتری هدف در دفاع از یک منطقه حساس ایجاد می‌شود در حالی که آتشبار‌ها می‌توانند ده‌ها کیلومتر از یکدیگر فاصله داشته و پوشش منطقه‌ای مناسبی را نیز پیرامون هدف ایجاد کنند.

رادار مورد استفاده در سامانه پانزده خرداد، به نام نجم ۸۰۴ ساخت صنایع الکترونیک وزارت دفاع در شیراز بوده و برد کشف آن ۱۵۰ و برد ردگیری آن ۱۲۰ کیلومتر عنوان شده است. به علاوه سامانه پانزده خرداد قابلیت کشف اهداف با سطح مقطع راداری پائین را در فاصله ۸۵ کیلومتری و درگیری با آن‌ها را از فاصله ۴۵ کیلومتری دارد.

نکته مهم در این باره این است که رادار کاوش در سامانه مرصاد که طراحی قدیمی آن به واسطه نمونه برداری از سامانه خارجی مشهود بود، توانایی کشف اهداف با سطح مقطع ۰.۵ متر مربع را از فاصله ۱۱۰ کیلومتری داشت بنابراین پس از گذشت نزدیک به ۱۰ سال از توسعه رادار کاوش و پیشرفت‌های مختلف متخصصان کشورمان در زمینه رادار، توانایی نجم ۸۰۴ در کشف اهداف پنهانکار باید بسیار بالا باشد.

صیاد؛ نمونه سپاهی تلاش

سامانه صیاد ساخته شده توسط نیروی هوافضای سپاه از ترکیب موشک‌های صیاد-۲ با پرتابگر چهار فروندی و رادار نجم-۸۰۲ ساخته شده است. در واقع سپاه با توجه به برخورداری از رادار نجم ۸۰۲، با دریافت موشک‌های صیاد-۲ به سرعت سامانه صیاد را در میانه دهه ۱۳۹۰ آماده و عملیاتی کرد؛ اتفاقی که بعداً در سامانه پانزده خرداد با کمی تفاوت رخ داد.

نکته مهم در سامانه صیاد، قابلیت درگیری همزمان با سه هدف به واسطه توانایی سامانه نجم-۸۰۲ بود. شش پرتابگر چهار فروندی حامل موشک‌های صیاد-۲ تحت اختیار سامانه صیاد، قابل به کارگیری است.

در نتیجه سامانه صیاد، با در اختیار داشتن ۲۴ موشک، تعداد کافی صیاد-۲ برای درگیری با حملات هوایی پیاپی دشمن را خواهد داشت. ممکن است که موشک‌های صیاد-۳ نیز به سامانه صیاد ساخت سپاه اضافه شده باشند.

پرتابگر موشک صیاد-۲ و رادار نجم ۸۰۲ در سامانه صیاد

 رعد-۱

سامانه رعد-۱ به صورت حاشیه‌ای و بدون ذکر اسم در نمایشگاه دستاورد‌های نیروی هوافضای سپاه در سال ۹۳ مشاهده شد. اما در رژه نیرو‌های مسلح سامانه مذکور با نام رعد-۱ حضور یافته و در مستند‌های نیروی هوافضا نیز خط تولید آن مشاهده شد.

به نظر می‌رسد در رعد-۱ با حفظ موشک سامانه سام-۶، پرتابگر زرهی شنی دار قبلی با یک پرتابگر سوار بر کامیون تعویض شده و اتاق کاربران نیز در زیر پرتابگر جا داده شده است. همچنین در رژه نیرو‌های مسلح یک کامیون با نام "رادار سامانه رعد-۱" حضور داشت، اما جزئیاتی از رادار مشهود نبود. با این تفاسیر، سامانه رعد-۱ از همان برد ۲۵ کیلومتری سام-۶ برخوردار بوده، اما قابلیت‌های کاربردی آن با سامانه‌های دیجیتال و نرم افزار‌های مدیریت سامانه به روز شده است. این سامانه برای درگیری با طیفی از اهداف مانند پهپادها، بالگرد‌ها و برخی هواپیما‌های رزمی سرنشین دار کاملاً کارامد است.

سامانه رعد-۱

در نمایشگاه دستاورد‌های چهل ساله انقلاب اسلامی در دهه فجر ۱۳۹۷ در مصلی تهران، در کنار موشک‌های پدافند هوایی طائر-۲ و صیاد-۲ یک موشک کوچکتر به نام "نهم دی" به نمایش گذاشته شده بود. گفته‌های غیررسمی پیرامون این موشک حاکی از برد ۳۰ کیلومتری آن است. در صورت صحت این اخبار، این موشک با تعداد بالاتر روی هر پرتابگر، قابل جایگزینی با سامانه‌های سام-۶ و رعد-۱ است. به نظر می‌رسد همچنان باید منتظر اعلام رسمی خبر‌ها پیرامون این موشک ناشناخته بود.

موشک مطرح شده به نام نهم دی

رعد-۲

برای اولین بار در نشست خبری فرمانده وقت کل سپاه در اواخر شهریور ۱۳۹۱، نام سامانه پدافند هوایی رعد با برد ۵۰ کیلومتر و ارتفاع هدف تا ۲۷ کیلومتر مطرح شد. این سامانه در رژه نیرو‌های مسلح در ۳۱ شهریور همان سال در معرض دید قرار گرفت. مشاهده رعد سبب تعجب کارشناسان خارجی گردید، زیرا سامانه‌ای شبیه به نمونه بوک-ام-۲ روسی، اما با تفاوت‌های محسوس که نشان از طراحی داخلی داشت به نمایش در آمده بود. این سامانه قابلیت درگیری با یک هدف را داشت.

سامانه رعد در سال ۱۳۹۱

سامانه رعد مجهز به سه موشک طائر-۲ بود. در بهار سال ۹۳ و در نمایشگاه دستاورد‌های نیروی هوافضای سپاه که مورد بازدید فرمانده کل قوا قرار گرفت، نمونه بهبود یافته این سامانه به نام رعد-۲ مشاهده شد که با بهره گیری از سامانه‌های الکترواپتیکی با برد بلند، مستقر شده روی یک خودروی جدا از پرتابگر، امکان درگیری مؤثر با اهداف هوایی متنوع را در شرایط مختلف خصوصاً وجود جنگ الکترونیک شدید داشت.

زیرسامانه الکترواپتیکی مورد استفاده در سامانه رعد-۲

سوم خرداد؛ ثبت اولین شکار

سامانه سوم خرداد در همان نمایشگاه به عنوان نمونه جدید سامانه رعد برای اولین بار به نمایش در آمد. در این سامانه چند خودروی حامل رادار و موشک به همراه چند خودروی صرفاً حامل موشک، به یک رادار جستجو و مراقبت هوایی مانند بشیر متصل شده و جمعاً یک آتشبار سامانه سوم خرداد را تشکیل می‌دهند.

رادار آرایه فازی مستقر شده روی پرتابگر سامانه سوم خرداد دارای ۱۷۰۰ المان بوده و توانایی هدایت همزمان ۸ موشک به سمت ۴ هدف مجزا را دارد. این برای اولین بار بود که یک سامانه ساخت داخل به توانایی درگیری همزمان با این تعداد هدف دست می‌یافت. همچنین موشک‌های طائر-۲ ب و طائر-۲ س نیز در همان نمایشگاه مشاهده شدند که نشان از تنوع موشک‌های مورد استفاده در این سامانه را داشت.

اولین نمونه رونمایی شده از سامانه سوم خرداد در اردیبهشت ۱۳۹۳

سامانه سوم خرداد هر ساله در رژه نیرو‌های مسلح مشاهده شده و به مرور تغییرات جزئی نیز در ظاهر خودروی رادار و پرتابگر آن قابل تشخیص بود. همچنین موشک‌های طائر-۲ نیز از سامانه رعد تا سوم خرداد به مرور تغییراتی داشته و دستکم سه نسل مختلف آن نمایش داده شده است.

در توضیحات مسئولین سپاه به فرمانده کل قوا در نمایشگاه سال ۹۳ اعلام شد که سامانه سوم خرداد در آینده به موشک‌هایی با برد ۱۰۰ و سپس ۲۰۰ کیلومتر مجهز خواهد شد. از این رو احتمال داده می‌شود که آخرین نمونه موشک‌های طائر-۲ که در رزمایش‌های پدافند هوایی در دو سال گذشته مشاهده شده موشکی با برد حدود ۱۰۰ کیلومتر باشد. البته سامانه سوم خرداد دستکم از سال ۱۳۹۴ قابلیت شلیک موشک‌های صیاد-۲ را نیز دارد که این امر در رزمایش‌ها به نمایش گذاشته شده است.

سامانه سوم خرداد در نمایشگاه دهه فجر در بهمن ۱۳۹۷

نسل آخر موشک‌های به کار رفته در سامانه سوم خرداد، موفق به سرنگونی یکی از پیشرفته‌ترین و گرانقیمت‌ترین پهپاد‌های رژیم تروریستی آمریکا در نزدیکی تنگه هرمز در اواخر بهار سال ۱۳۹۸ شد. این پهپاد که از خانواده گلوبال هاوک و مخصوص عملیات‌های نظارتی و جاسوسی در محیط‌های دریایی بود پس از یک رصد طولانی از پایگاه مبدأ و به گفته وزیر دفاع، ردگیری توسط رادار بومی ثامن، توسط سامانه سوم خرداد مورد اصابت موشک بومی قرار گرفته و منهدم شد.

این هواپیما در زمان اصابت موشک ۲۲ کیلومتر از پرتابگر فاصله داشته و در ارتفاع بیش از ۱۵ کیلومتری در حال پرواز بود. بدین ترتیب، اولین شکار عملیاتی توسط یک سامانه تماماً بومی ایرانی، به نام سامانه سوم خرداد ثبت شده و سند محکمی بر توانایی بالای سامانه‌های بومی پدافند هوایی ایرانی چه رادار‌های مراقبت و هشدار اولیه مانند ثامن و چه سامانه‌های موشکی ارائه کرد.

طبس

سامانه طبس به عنوان نمونه‌ای ساده‌تر و ارزان قیمت‌تر از سوم خرداد با توانایی درگیری با یک هدف ساخته و ارائه شده است. این سامانه از انواع موشک‌های طائر-۲ و موشک صیاد-۲ بهره می‌برد. یک رادار دارای صفحه تخت با مساحت قابل توجه روی خودرو با ظرفیت سه موشک (همانند سامانه سوم خرداد) مستقر شده است. ویژگی مهم استقرار پرتابگر و رادار روی یک خودرو که احتمالاً با تعداد دیگری خودروی مشابه، شبکه شده و یک آتشبار سامانه طبس را می‌سازند، پایداری بالاتر مجموعه در برابر اقدامات الکترونیکی دشمن و نیز امکان فاصله گرفتن خودرو‌های پرتابگر از رادار اصلی کشف و مراقبت و خودروی فرماندهی و کنترل سامانه می‌شود.

سامانه طبس

رونمایی از باور ایرانی در آینده نزدیک.

اما مهمترین دستاورد پدافند هوایی کشور که به دلیل عملکرد در برد بلند و ارتفاع بالا در رده راهبردی قرار می‌گیرد، باور-۳۷۳ نام دارد. پیچیدگی‌های مربوط به درگیری با چندین هدف از انواع مختلف به طور همزمان در برد‌ها و ارتفاع‌های مختلف و عدم وجود سابقه‌ای در طراحی چنین سامانه‌ای در کشور سبب شده تا باور-۳۷۳ به عنوان یکی از مهمترین پروژه‌های صنعتی کشور در دوران پس از انقلاب مطرح باشد.

این سامانه موشکی، به گفته وزیر دفاع طی روز‌های آینده (۳۱ مرداد روز صنعت دفاعی) بطور کامل رونمایی خواهد شد.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: پدافند هوایی سامانه موشکی تکنولوژی نظامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۳۴۸۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۴۵ سال اقتدار و امنیت/ کرار؛ یک پرنده با چندین مأموریت است

فناوری ساخت پهپاد‌ها به قدری گسترش یافته‌اند که به طور ویژه در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و... به کار گرفته می‌شوند.

پهپاد‌ها امروزه جایگاه مهمی در مجموعه قدرت نظامی کشور‌های مختلف دنیا کسب کرده‌اند، این هواپیما‌های بدون سرنشین به دلیل عدم نیاز به تأسیسات و پایگاه‌های بزرگ و ثابت، سادگی تعمیر و نگهداری، به کارگیری آسان، نداشتن تلفات انسانی، امکان استفاده از فناوری پیشرفته در ساخت و مزایای دیگر، بسیار برای کشور‌ها به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران پراهمیت بوده است.

پهپاد کرار یک پهپاد چند منظوره ایرانی با موتور توربوجت بوده که در خدمت بسیاری از یگان‌ها و رده‌های نظامی ارتش و سپاه قرار گرفته به‌گونه‌ای که اولین تجربه ایران در ساخت پهپاد با پیشرانه جت و نیز اولین پهپاد رزمی ایران با قابلیت حمل طیف وسیعی از انواع تسلیحات است.

در این گزارش قصد داریم به بررسی ویزگی‌های پهپاد کرار که از آن به اولین پهپاد جت ایرانی یاد می‌شود، بپردازیم.

«کرار»

پهپاد «کرار» ساخت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) که به طور رسمی در روز صنعت دفاعی در سال ۱۳۸۹ رونمایی شد، این پرنده در خدمت بسیاری از یگان‌ها و رده‌های نظامی ارتش و سپاه قرار گرفته است و دو مأموریت اصلی این پهپاد در آن زمان، استفاده به عنوان هدف پرنده برای آزمایش سامانه‌های راداری و پدافندی و اجرای عملیات بمباران هوایی عنوان شده بود، اما تا به امروز ۴ نسل از این پهپاد شامل انتحاری، ضد زیردریایی، رهگیر هوایی و حامل موشک معرفی شده که تفاوت‌های مختصری در ابعاد و مشخصات پروازی آن وجود دارد، اما این پرنده‌ها دارای مأموریت‌های متنوعی هستند.

همه انواع پهپاد «کرار» با استفاده از پرتابگر ریلی و شتاب دهنده سوخت جامد پرتاب شده و شیوه فرود آنها نیز با چتر و کیسه هوا است.

کرار، پهپادی با بدنه استوانه‌ای شکل، بال نصب شده در پائین بدنه، یک موتور توربوجت در انتهای بدنه که ورودی هوای آن در بالا قرار گرفته و دم H شکل است.

نوک بال‌های این پهپاد تا حدودی به صورت منحنی طراحی شده تا از اثر پسای القایی کاسته شود و نیز یک جایگاه زیر بدنه و امکان نصب یک جایگاه زیر هر بال برای حمل محموله خارج بدنه پهپاد کرار در نظر گرفته شده است.

این پهپاد ایرانی سرعتی در حدود ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت، بردی بالغ بر یک هزار کیلومتر، سقف پروازی ۷۵۰۰ تا ۱۲ هزار متر دارد و قادر است میزان محموله جنگی تا ۲۵۰ کیلوگرم را با خود حمل کند و علاوه بر این مشخصات کرار ویژگی‌های دیگری هم دارد.

وقتی متخصصان ایرانی کرار را طراحی کردند برای انجام مأموریت‌هایی، چون هدف سریع برای تمرین نیروی پدافند هوایی ارتش بود، اما در سال‌های بعد با ارتقای این پهپاد نمونه تهاجمی آن هم در تابستان سال ۱۳۸۹ معرفی شد، اما فرآیند توسعه کرار ادامه داشت و نمونه جدید آن در سال ۹۲ جهت رهگیری اهداف هوایی رونمایی و موجب شد تا سقف پروازی آن هم افزایش یافته و به حدود ۲۵ تا ۴۰ هزار پا برسد.

سامانه خلبان خودکار با قابلیت اجرای مأموریت بدون نیاز به ارتباط با ایستگاه زمینی، توانایی برنامه‌ریزی مجدد در حین پرواز و تغییر مأموریت، بسته شدن امکان ارتباط برای جلوگیری از نفوذ دشمن در سامانه هدایت و کنترل و برخورداری از سامانه‌های پیشرفته ناوبری از دیگر ویژگی‌های مهم این پهپاد بومی است.

پهپاد کرار هم مانند بسیاری از پهپاد‌های اولیه ایران برای برخواستن از پرتابگر بهره می‌برد، به این شکل که پهپاد با یک پیشران راکتی سوخت جامد از روی پرتابگر به پرواز درمی‌آید و راکت پس از اتمام انرژی رها می‌شود و موتور جت خود پرنده کار تأمین توان آن را بر عهده می‌گیرد؛ البته این احتمال وجود دارد که در نمونه‌های ارتقا یافته از ارابه فرود برای برخواستن و فرود از روی باند استفاده شود، اما در حال حاضر کرار به این شکل پرواز می‌کند و پس از پایان مأموریت و رسیدن به منطقه مورد نظر فرود با چتر‌های تعبیه شده روی پرنده و بالشتکی که در زیر آن قرار گرفته فرود می‌آید.

با این ویژگی، این پرنده می‌تواند از هر نقطه برای انجام عملیات به عنوان محل آغاز مأموریت استفاده کند و همین موضوع باعث گیج شدن دشمن خواهد شد، موضوعی که فرماندهان آمریکایی به آن اذعان و تجربه کردند، آمریکایی‌ها در عملیات طوفان صحرا جهت یافتن سکو‌های پرتاب موشک اسکاد عراقی گفتند این کارمانند گشتن به دنبال سوزن در انبار کاه است، حال با وجود کشوری مانند ایران که وسعت چند برابری نسبت به عراق دارد و پهپادی که از هر نقطه‌ای توان پرواز دارد، کار دشمن برای از کار انداختن این پهپاد را بسیار دشوار و عملاً ناممکن می‌کند.

تسلیحات پهپاد «کرار»، فرصت فرار باقی نمی‌گذارد

بعد از ساخت پهپاد «کرار»، تولید تسلیحاتی اختصاصی برای این پرنده نیز در دستور کار قرار گرفت. کرار تاکنون با بمب‌های ۲۵۰ و ۵۰۰ پوندی و نیز موشک هوا به سطح ضد کشتی کوثر مشاهده شده است، اما این پایان راه نبود؛ در ادامه راه وقتی بمب‌های هوشمند رعد ۳۰۱ و بمب هوشمند ۳۴۲ ساخته شدند به عنوان تسلیحات کرار به کار گرفته شدند.

همچنین این پرنده به بمب «اژدر مارک ۴۶» مخصوص اهداف دریایی نیز تجهیز شده است به‌گونه‌ای که دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش، با تأیید مجهز شدن پهپاد‌های ایرانی به سلاح‌های زیردریایی گفته بود که پهپاد ضد زیردریایی نداجا، قادر است در برد‌های بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر زیردریایی‌های دشمن را منهدم کند. 

وی همچنین گفته بود که «اژدر مارک ۴۶» یکی از سلاح‌هایی است که این پهپاد می‌تواند حمل کند و البته این پهپاد یک پرنده چند منظور با قابلیت حمل چند نوع اژدر است.

پس از ارتقا این پرنده بدون سرنشین و ساخت «کرار» رهگیر که بعد‌ها به «کرار-۴» معروف شد، برای انجام نبرد هوایی لازم بود تا به موشک هوا به هوا مسلح شود و وقتی این پهپاد پیشرفته رونمایی شد با موشک ثاقب به نمایش درآمد تا به دنیا بفهماند دانشی که آنها قصد رسیدن به آن را دارند سال‌ها است که در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.

«کرار-۴» با قابلیت رهگیری هوایی و گشت زنی احتمالاً از نمونه جدیدتر موتور طلوع-۴ با قابلیت تنظیم دقیق رانش استفاده می‌کند. اما نمونه انتحاری کرار که در رزمایش پدافند هوایی اخیر معرفی شد در واقع حاصل تغییر نمونه‌های قبلی این پهپاد بوده است.

با افزوده شدن سامانه‌های ناوبری متفاوت و نیز یک جستجوگر اپتیکی به نوک دماغه و البته خط امن داده بین پهپاد و ایستگاه‌های فرماندهی پدافند هوایی، کرار انتحاری این قابلیت را پیدا کرده است تا به صورت خودکار از محل ذخیره خود که می‌تواند هر نقطه‌ای در کشور باشد به پرواز در آمده و با دریافت مستقیم اطلاعات هدف، با بهینه‌ترین مسیر اوج‌گیری، به سمت آن حرکت نماید. 

«کرار» انتحاری با اصابت مستقیم یا نزدیک شدن تا فاصله مناسب از هدف، عمل انفجار سرجنگی را به انجام می‌رساند.

پهپاد‌های کرار رهگیر مسلح به موشک مجید (طرح رسول)

پهپاد «کرار» رهگیر مسلح به موشک مجید تحت عنوان طرح رسول حاصل همکاری و هم‌افزایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروی‌های مسلح و نیروی پدافند هوایی ارتش است که می‌تواند با هزینه بسیار کمتر از هواپیما‌های با سرنشین شکاری، عملیات رهگیری و انهدام هواگرد‌های متخاصم را به انجام رساند.

پهپاد‌های ارتقا یافته «کرار» که قابلیت تسلیح به موشک‌های هوا به هوا را دارند و برای درگیری علیه هرگونه اهداف پرنده متخاصم طراحی شده‌اند، پرنده‌های ساماندهی شده در قالب نیروی مهاجم را شناسایی و با ارسال همزمان اطلاعات و تصاویر زنده مشخصات هواگرد هدف، ضمن رهگیری موجب دور شدن آنها از منطقه رزمایش شدند.

افزایش عمق دفاعی، ارتقا ظرفیت پدافند تاکتیکی، انعطاف تغییر فضای درگیری پدافند از سکوی زمینی به سکوی هوایی، صرفه‌جویی در اقتصاد جنگ، افزایش قابلیت تحرک و جابجایی مؤلفه‌های توان رزم پدافندی و کاهش خطرات مربوط به استفاده از نیروی انسانی از ویژگی‌های برجسته طرح رسول است.

موشک پدافندی مجید که برای هدف قرار دادن اهداف در طرح رسول استفاده شده است به دو صورت حرارتی و تصویری هدف را ردگیری و دنبال می‌کند و یک دستاورد کاملا بومی است، پهپاد کرار مسلح به موشک مجید در رزمایش پهپادی ارتش در مهرماه سال جاری با موفقیت هدف واگذاری را مورد اصابت قرار داد.

سامانه «باور ۳۷۳» دست بلند پدافند هوایی ارتش است که برد بیش از سیصد کیلومتر را دارد. این یکی دیگر از نقاط قوت این دستاورد است که دفاع در عمق را برای پدافند هوایی حاصل می‌کند.

با الحاق پهپاد‌های طرح رسول به یگان‌های پدافندی در سطح کشور، بخش عمده‌ای از عملیات پدافند هوا پایه به‌صورت تاکتیکی و در هر موقعیت جغرافیایی و با هزینه بسیار پایین‌تر نسبت به استفاده از هواپیما‌های با سرنشین و با درصد خطر کمتر انجام می‌شود.

گفتنی است، انبوهی از پهپاد‌های کرار در آذر ماه سال ۱۴۰۲ با حضور فرمانده کل ارتش به یگان‌های نیروی پدافند هوایی ارتش در شرق، غرب، جنوب و جنوب غرب کشور الحاق شد.

همچنین پهپاد جت کرار در فروردین و بهمن ماه ۱۴۰۲ نیز با حضور فرمانده کل ارتش و ویر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح به سازمان رزم ارتش ملحق شد.

چنین پیشرفت بزرگی درست در زمانی که دشمنان می‌خواهند که انقلاب اسلامی نتواند مانند گذشته در میان سایر ملت‌ها گسترش پیدا کند گواه این موضوع است که «ما می‌توانیم» شعاری است که بار‌ها دل دشمنان را لرزانده است.

همچنین روند روبه‌رشد در صنایع پهپادی کشور با وجود مشکلات چند سال اخیر و تحریم‌های ظالمانه همچنان ادامه دار بوده و صنعت دفاعی کشورمان در حال ارائه جایگزین‌های به‌روز، پیشرفته و چندمنظوره برای پهپاد‌های عملیاتی، موفق و پرتعداد قبلی است.

منبع: فارس

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

دیگر خبرها

  • ببینید | لحظه متلاشی شدن یک رادار اوکراینی توسط موشک کروز
  • کرار؛ پهپاد چند منظوره ایرانی
  • تسلیحات پهپاد «کرار»، فرصت فرار باقی نمی‌گذارد /اولین پهپاد رزمی ایران را بشناسید+ تصاویر
  • رسانه بیش از موشک و پهپاد بر دشمن اثر میگذارد
  • ۴۵ سال اقتدار و امنیت/ کرار؛ یک پرنده با چندین مأموریت است
  • قدرت نمایی ایران مقابل آمریکا با این موشک هایپرسونیک /قاتل سامانه‌های پدافندی دشمنان را بشناسید+جزئیات
  • (عکس) کرار، پهباد ایرانی؛ یک پرنده با چندین مأموریت
  • اقتدار ۴۵/ فتاح؛ قاتل سامانه‌های پدافندی دشمنان
  • رسانه‌ بیش از موشک و پهپاد بر دشمن اثر می‌گذارد
  • رهبر انقلاب: رسانه‌ها بیش از موشک و پهپاد بر دشمن اثر می گذارد (فیلم)