دیپلماسی شهری کتابی ارایه کننده فرصت‌ها و تهدیدهای کلانشهرها در جهان
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۳۸۶۸۵
دیپلماسی شهری به عنوان بخش مهمی از دیپلماسی عمومی، هنر کاربردی نوین روابط بین‌الملل برای مذاکره، تعامل، توسعه و بهسازی روابط بین ملت‌ها و شهروندان ورای چالش‌ها مشکلات روابط دولت‌هاست.
به عبارت دیگر دیپلماسی شهری به معنای تمرکززدایی از مدیریت روابط بین‌الملل و نقش‌آفرینی نمایندگان شهرها و مقامات محلی به عنوان بازیگران کلیدی تعاملات بین‌المللی در موضوعاتی است که ارتباط مستقیم با شهروندان داشته و در ارتقای قدرت نرم و هوشمند کشور موثر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جهانی شدن در برابر جهانی سازی مفهومی است که تلاش می‌شود در این نوشتار ارتباطش با مدیریت شهری به عنوان یک ظرفیت برای پیش‌برد فعالانه هویت ملی مورد توجه قرار گیرد.
با دفاع از جهانی‌شدن در برابر جهانی‌سازی استعمارگرانه، این فرض پذیرفته شده است که مدیریت شهری می‌تواند عرصه مناسباتی که به سرعت در حال جهانی شدن است را به عنوان یک فرصت تلقی نموده و عدم حضور در این عرصه چه بسا به عنوان یک تهدید به حساب آید.
نویسنده این کتاب با اشاره به تفاوت شهرهای کوچک و بزرگ و با تمایز قائل شدن بین کلانشهرهای میانی و کلانشهرهای بزرگ معتقد است امروزه سازمان‌های تخصصی بین‌المللی در زمینه مدیریت شهری به موازات دیگر سازمان‌های بین‌المللی به عنوان مؤلفه ای کارآمد، جایگاه مؤثری را برای تأثیرگذاری در سیاست‌های جهانی کسب نموده‌اند.
عضویت و فعالیت شهرها در این گونه سازمان‌ها نمایانگر سهیم شدن شهرها در حکمرانی جهانی است.
وی در مقدمه کتابش می نویسید: نظام مدیریتی اسلام از یک سو ارتباط بین تمدن‌ها و فرهنگ‌ها را ستوده و از طرف دیگر هویت و کیان خود را در تقابل با پروژه‌سازی‌های سلطه طلبانه غربی قرار می‌دهد.
این نگاه تجدیدنظرطلبانه جمهوری اسلامی ضمن اینکه با جهانی‌سازی موافق نیست، از همه ابزارهای مشروع اعم از دیپلماسی‌های نوین و غیر آن استفاده خواهد کرد تا خود را به عنوان یک الگوی کارآمد در سطوح ملی و حاکمیتی اسلام اثبات کرده و متعاقبا در قلمروهای منطقه‌ای و فراسوی آن، کشورهای علاقه مند به خود را به اندیشه و تامل وادارد.
در این کتاب معرفی توانمندی‌ها برای همکاری، فراهم نمودن فضای مناسب برای تعامل و افزایش نفوذ شهرهای کوچک تر در کنار دیگر جهانشهرها به عنوان کارکردهای عمومی دیپلماسی چندجانبه شهری و نیز اطلاع‌رسانی و تولید و توزیع دانش تخصصی و هنجارسازی برای حکومت‌های محلی از جمله کارکردهای ویژه دیپلماسی چندجانبه شهری بیان شده است.
این کتاب در چهار فصل با موضوعاتی شامل پرداختن به کلیات و انواع دیپلماسی‌ها، شهرها و جهانی شدن، دیپلماسی عمومی و دیپلماسی شهری نگارش شده است.
نویسنده این کتاب در فصل پایانی عنوان می‌کند که امروزه، استفاده از قابلیت کلانشهرها برای توسعه "سیاست بیناشهری بین‌المللی" به جایگزینی "سیاست بینادولت- ملت"، در قالب "سیاست دیپلماسی شهری" مورد توجه قرار گرفته است.
دیپلماسی به عنوان ابزار سیاسی برای عمل متوازن و هماهنگ بین‌المللی بر مبنای منافع ملی، یکی از مهمترین فعالیت‌هایی است که در عرصه روابط بین‌الملل، نقش سیاست خارجی دولت- ملت‌ها را نشان می‌دهد. اما اکنون به واسطه جهانی شدن و کم رنگ شدن نقش دولت- ملت‌ها به عنوان بازیگر اصلی این عرصه، هم دیپلماسی‌ها تغییر جهت داده‌اند و هم بازیگران آنها منعطف، متنوع، متکثر و خلاق شده اند.
بنابراین هنگامی که از سیاست جهانی شدن دیپلماسی سخن به میان می‌آید، بیشتر چنین تحولاتی در دیپلماسی مورد نظر است.
ایده دیپلماسی شهری حول چند مضمون اصلی شکل گرفته است و شش ایده امنیت شهری، اقتصاد شهری، فرهنگ شهری، شبکه‌های شهری، توسعه شهری و نمایندگی شهری مطرح می‌شود.
همچنین در این کتاب بانک جهانی، انجمن بین‌المللی شهرداران پیام‌آور صلح، سازمان شهرهای متحد و حکومت‌های منطقه‌ای، انجمن کلانشهرهای جهان، سازمان شهرهای خواهرخوانده دنیا، سازمان گلوکال فروم و سازمان همکاری بین‌المللی شهرداری‌ها از جمله سازمان‌ها و انجمن‌های دخیل در دیپلماسی شهری ذکر شده‌اند.
کتاب "دیپلماسی شهری" نوشته مهدی جمالی نژاد تاکنون دو نوبت به چاپ رسید که در چاپ دوم خود در سال 1395 تعداد 3000 نسخه از آن روانه بازار شد.
جمالی‌نژاد در سال ۲۰۰۶ دبیر اجلاس کلانشهرها و شهرهای خواهرخوانده اسلامی بود.
7135/6026/
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۳۸۶۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهرهایی که درختان را اولویت قرار دادند
بسیاری از شهرهای جهان که محیط آزاد کمی برای افزایش فضای جنگلی و سبزسازی خود دارند از تکنیک باغ‌های مینیاتوری یا «پارکلت» استفاده می‌کنند و این در حالی است که بعضی دیگر، اقدامات را به سطح جدیدی نظیر ساخت شهر جنگلی یا طرحهای حمایتی از درختکاری سوق داده‌اند که نمونه بارز آن لیوژو در چین است.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، شهرها مسئول حدود ۷۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان هستند و بیشترین آسیب ناشی از این آلودگی نیز متوجه شهرها می‌شود. در چند سال گذشته بسیاری از مناطق شهری با بلایای ناشی از تغییرات آب‌وهوایی مانند سیل، طوفان، آتش‌سوزی‌ها و گرمای شدید درگیر بوده‌اند که نه‌تنها میلیاردها دلار خسارت بر جا گذاشته است بلکه انسان‌های زیادی در جریان این بلایا و مقابله با آنها جان خود را از دست داده‌اند. روند روبه‌رشد تغییرات آب‌وهوایی در شهرها، جایی که بیشترین جمعیت در آن زندگی می‌کنند و بیشترین منافع مالی در آنجا وجود دارد، آثار غیرقابل‌جبرانی در آینده بر جای خواهد گذاشت و برای مقابله و پیشگیری از این وقایع باید شهرها به‌ویژه در عرصه ساختاری قدرتمندتر شوند. درختکاری و افزودن بیشترین میزان فضای سبز در شهرها یکی از راهکارهایی است که همواره در حل مشکلات شهری مطرح می‌شود و نتایج پژوهش‌های مختلف نیز گواهی بر سودمندی این رویکرد است.
در نظر گرفتن یک شهر به عنوان اکوسیستم به معنای گنجاندن طبیعت بیشتر در قالب کاشت درختان و فضای سبز است. در واقع هر ویژگی طبیعی سبزی که جنبه زیست‌محیطی شهرها و در نهایت کیفیت زندگی شهروندان را بهبود می‌بخشد، به عنوان یک اکوسیستم طبیعی موفق قلمداد می‌شود. وجود فضای سبز در شهرها می‌تواند دمای شهر را تا هشت درجه سانتیگراد کاهش و متعاقباً نیاز به تهویه مطبوع را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. درختان همچنین با جذب آب و آزاد کردن آن از طریق تبخیر و تعرق هوا را خنک می‌کنند و با اثر جزیره گرمایی ناشی از سیمان و آسفالتی که بیشتر مناطق شهری را پوشانده‌اند، مقابله می‌کنند. همین ویژگی‌های بسیار ساده در شاخص‌های زیست‌پذیری شهرها، نقش‌های ویژه‌ای را ایفا می‌کنند و مؤلفه‌های اصلی پایداری شهر تلقی می‌شوند. فضاهای انبوه شهری موسوم به جنگل‌های شهری نیز تنوع زیستی را بهبود می‌بخشند و زیستگاهی را برای پرندگان و حیوانات گوناگون فراهم می‌کنند.
بسیاری از شهرهای جهان که فضای آزاد کمی دارند، برای افزایش فضای جنگلی خود از تکنیک باغ‌های مینیاتوری یا «پارکلت» برای سبزسازی شهرها استفاده می‌کنند و این در حالی است که بعضی دیگر، اقدامات را به سطح جدیدی نظیر ساخت شهر جنگلی سوق داده‌اند که نمونه بارز آن لیوژو در چین است.
لیوژولیوژو، اولین شهر جنگلی جهان محسوب می‌شود که حدود ۱۷۵ هکتار در امتداد رودخانه لیوجیانگ را پوشش می‌دهد. این پروژه، نتایج رویکرد موفقیت‌آمیزی را که برای اولین بار در میلان با نمونه اولیه «جنگل عمودی Bosco Verticale» انجام شد، گسترش داده است و یک مدل معماری و زیستگاهی طبیعی را در مقیاس شهری نشان می‌دهد که قادر به بازتعریف رابطه بین انسان و دیگران است. در کل، شهر جنگلی لیوژو تقریباً ۴۰ هزار درخت و یک میلیون گیاه را در خود جای خواهد داد که شامل بیش از ۱۰۰ گونه مختلف است.
این ارگانیسم شهری مانند یک ماشین پایدار بزرگ عمل می‌کند که می‌تواند سالانه حدود ۱۰ هزار تن CO2 و ۵۷ تن ذرات ریز را جذب کند و در عین حال حدود ۹۰۰ تن اکسیژن را به طور مؤثر تولید کند و به این ترتیب مبارزه جدی را با مشکل عمده آلودگی هوا به لطف تکثیر سطوح گیاهی به سرانجام می‌رساند.
گسترش گیاهان نه‌تنها در امتداد خیابان‌ها، پارک‌ها و باغ‌ها، بلکه در نمای ساختمان‌ها این امکان را می‌دهد تا از نظر انرژی خودکفا باشد و در نهایت در بهبود کیفیت هوا، کاهش اثرات جزایر گرمایی و کاهش میانگین دمای هوا نقش بسزایی را ایفا کنند.
لیوژو یک شهر سبز کاملاً یکپارچه است که تمام مناطق آن از طریق زیرساخت راه‌آهن سریع و بسیار کارآمد و شبکه جاده‌ای که منحصراً برای اتومبیل‌های برقی در نظر گرفته شده است، به یکدیگر متصل است. از نقطه‌نظر مصرف انرژی نیز این شهر جنگلی کاملاً خودکفا است و تنها به انرژی‌های تجدیدپذیر مانند زمین‌گرمایی و پنل‌های خورشیدی متکی است.
در سائوخوزه‌دوس‌کامپوس، شهری با ۷۰۰ هزار نفر جمعیت در ایالت سائوپائولو در جنوب شرقی برزیل، روی تنه درختان یک پلاک حاوی یک کد QR نصب شده است که با اسکن این کد اطلاعات مربوط به هر درخت در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد، بالای این کد یک متن نوشته شده است که پیامی را برای ساکنان ارسال می‌کند: «من درخت شما هستم، به خوبی از من مراقبت کنید» این پلاک‌ها تنها یکی از اقدامات سیاست عمومی است که شهرداری این شهر برای بهبود محیط شهری انجام داده است. در سال‌های اخیر، حمل‌ونقل عمومی برقی در این شهر گسترش یافته است و سیستم نظارت ماهواره‌ای برای جلوگیری از تغییر کاربری غیرقانونی زمین راه‌اندازی شده است. استاندارهای ساختمانی در این شهر بازنویسی شدند تا توسعه‌دهندگان را مجبور به دریافت گواهی سبز، کاشت درختان در فضاهای عمومی مجاور و کمک به جامعه محلی کند. دبیر شهرداری شهرسازی و پایداری این شهر ساکنان سائوخوزه را نیروی محرکه اصلی این پیشرفت‌ها می‌داند زیرا آنها بسیار درگیر نگرانی‌های زیست‌محیطی هستند و همواره اجرای برنامه‌های محافظت و مراقبت از محیط زیست را از مسئولان شهری درخواست می‌کنند.
سائوخوزه که توسط سازمان فائو به‌عنوان یکی از ۱۷۰ شهر درختی جهان شناخته می‌شود، یک هدف بلندپروازانه جنگل‌داری شهری را در سال ۲۰۱۸ تعیین کرد و بر اساس آن قرار شد ۵۶ هزار درخت جدید تا سال ۲۰۲۹ به ۸۰ هزار درخت موجود در این شهر اضافه شود و حدود ۱۰ درصد از این درختان در محلی کاشته می‌شود که ساکنان در یک مرکز داده عمومی در نظر گرفته‌اند. همچنین به درخواست شهروندان در مجاورت کوهی که نه‌تنها آب سائوخوزه‌دوس‌کامپوس بلکه چندین شهر دیگر از جمله سائوپائولو را تأمین می‌کند، اقدامات حفاظتی بیشتری انجام شده است.
نگرانی اصلی در شهر سالامانکای اسپانیا، تغییرات آب‌وهوایی است، اما گردشگری نیز برای آنها یک صنعت بزرگ به‌شمار می‌آید و همین امر تمایل به داشتن شهری سرسبز را افزایش می‌دهد که برای گردشگران خنک‌تر و لذت‌بخش‌تر باشد. جنگل‌داری شهری سالامانکا شیوه‌ای تکامل‌یافته از کاشت و حفظ پوشش درختی در جنگل‌داری سنتی است. این شهر که دارای رودخانه و تعداد زیادی کانال است اکوسیستم‌های تالاب شناور را، چه در امتداد خاک‌ریزها و چه به صورت جزایر، ایجاد کرده است. این تالاب‌ها نه‌تنها می‌توانند کیفیت زندگی شهری را با زیباسازی محیط و پناه دادن به حیات وحش بهبود بخشند، بلکه ریشه‌های درختان نیز آلاینده‌هایی مانند نیترات‌ها و فسفات‌ها را از آب فیلتر می‌کند و این فرایند تصفیه طبیعی می‌تواند هزینه‌های تصفیه شیمیایی را کاهش دهد.
شهر بارانکیلا در کلمبیا، شاهد ایجاد نزدیک به ۱.۵ میلیون مترمربع فضای سبز از طریق طرح «همه به سوی پارک» به رهبری شهردار شهر بوده است و به‌لطف اجرای این طرح ۹۳ درصد از ساکنان شهر در فاصله هشت دقیقه پیاده‌روی از فضای سبز شهری زندگی می‌کنند. این طرح مبتکرانه نرخ جرم‌وجنایت در شهر را کاهش، اقتصاد محلی را تقویت و به ایجاد بازارهای مواد غذایی در فضای باز با بیش از ۳۹ هزار شرکت‌کننده کمک کرده است.
فری‌تاون پایتخت سیرالئون که پرباران‌ترین پایتخت جهان شناخته شده است، نمونه دیگری از ایده‌های نوآورانه احیای جنگل‌های شهری را ارائه می‌دهد. پس از رانش ویرانگر که در سال ۲۰۱۷ جان یک هزار و ۱۴۱ نفر را گرفت، شهردار فری‌تاون کمپینی را برای کاشت یک میلیون درخت با تمرکز بر مناطق ساحلی، پرخطر و کم‌درآمد شهر آغاز کرد. اکنون بیش از ۵۰۰ هزار درخت در این شهر کاشته شده است و کلید موفقیت این کمپین مکانیزم تأمین مالی پیشگام آن است. جوامع محلی با استفاده از یک برنامه برای ردیابی بقای درختان از نهال‌ها مراقبت می‌کنند و کمک‌های نقدی مشاغل و سازمان‌های غیردولتی را از طریق درگاه‌های اینترنتی شناخته‌شده دریافت می‌کنند، به این ترتیب ۸۰ درصد از کل منابع پروژه به جوامع محلی تزریق می‌شود.
به‌لطف کنفرانس‌های بین‌المللی و منطقه‌ای مانند دومین مجمع جهانی جنگل‌های شهری سال ۲۰۲۳، مسئولان و تصمیم‌گیرندگان شهری این فرصت را دارند که به‌طور منظم درباره شیوه‌های مؤثر جنگل‌داری شهری تبادل نظر کنند و در مورد بهترین شیوه‌ها نکات ارزنده‌ای را از یکدیگر بیاموزند. هرچند برنامه شهرهای درختی جهان به‌ویژه برای شهرهای کوچک و متوسط مفید واقع شده است اما آنها راه‌های زیادی برای افزایش دیده‌شدن اقداماتشان ندارند. شهرهای درختی سه برابر میانگین جهانی درخت کاشته‌اند و می‌توانند نکات مهمی برای تحقیق و الهام‌بخشیدن به سایر شهرهای سراسر جهان ارائه دهند، ایجاد شبکه شهرهای سبز راه را برای انتقال این داده‌ها هموار می‌کند چرا که انتقال دانش یکی از مهمترین مواردی است که در سطح جهانی موردنیاز است تا شهرهای دیگر بتوانند آنچه را که دیگران قبل از آنها با موفقیت انجام داده‌اند تکرار کنند.
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت