به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

«رهن کامل» از لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟

تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۷۶۴۹۶

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، طبق رویه‌ی هر ساله، با تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس، بخش قابل توجهی از مردم، به جابه‌جایی منازل خود مبادرت می‌کنند. این پرسش گوشه‌ی ذهن بسیاری از افراد - خصوصاً آن‌ها که میانه‌ی بیشتری با "دین" دارند - مطرح است که «رهن منزل، از منظر شرعی، با چه شرایطی بدون اشکال و صحیح است»؟

نه به عنوان خبرنگار، که در جایگاه مالک و مستأجر به چند بنگاه سطح شهر سری زدیم تا «اتفاقات کف میدان» روشن شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حقیقتش را بخواهید، تمامی بنگاه‌ها، وقتی از دغدغه‌ی مشتری‌شان در این زمینه مطلع شدند، به آن احترام گذاشتند؛ و جملگی هم ساز و کار‌هایی داشتند که «ابعاد شرعی» این معامله هم رعایت شود (البته عنایت دارید که این موضوع به معنی متشرع بودن نیست، بلکه مشتری‌مداری و احترام به عقاید مشتریان هم همین رویه را ایجاب می‌کند؛ که خب، باز هم جای تقدیر دارد).

اما دو نکته وجود داشت که معاملاتِ «رهن کاملِ» کف میدان را دچار اشکال می‌کند و انتظار می‌رود "مشاورانِ املاک"، به عنوان کانون تخصصی معاملات حوزه‌ی مسکن، در روشن شدن مسئله و راهنمایی طرفین دقت نظر بیشتری به خرج دهند. این دو مسئله را در بخش انتهایی همین گزارش قید خواهیم کرد. ابتدا ببینیم حکم شرعی «رهن کامل» چیست و این نوع عقود در چه شرایطی مجاز است؟ در بخش احکام شرعی (استفتائات) سایت رهبر معظم انقلاب ذکر شده است؛

س: آنچه امروزه در بین مردم متعارف شده که هنگام اجاره دادن خانه مبلغی را جلوتر می‌گیرند، از نظر شرعی چه وجهی دارد؟

ج: در صورتی که مالک، خانه خود را به مدّت معیّن و اجرت مشخصی اجاره بدهد به این شرط که مستأجر مبلغی را به عنوان قرض به او بپردازد، اشکال ندارد هرچند مالک با توجه به آن مبلغ اجاره خانه را از اجرت‏ المثل آن کمتر قرار دهد [یعنی اجاره کمتر بگیرد]، ولی اگر از مستأجر قرض بگیرد به این شرط که خانه خود را مجانی در اختیار او قرار دهد و یا خانه‏‌اش را به اجرت المثل یا کمتر و یا بیشتر از آن به او اجاره بدهد، به‌طوری که آنچه در ابتدا بین آن دو محقق می‏شود قرض دادن و قرض گرفتن باشد و اجاره‏ دادن خانه به مستأجر و یا قراردادن آن در اختیار او به عنوان شرط در قرض باشد، همه این موارد حرام و باطل هستند.

س: در بین عموم رایج است که در هنگام اجاره منزل مقدارى مبلغ تحت عنوان رهن به صاحب خانه مى‌پردازند و همچنین مقدارى به صورت اجاره پرداخت مى‌کنند و یا منزل را به صورت رهن کامل اجاره مى کنند. اولاً: حکم شرعى این دو نوع معامله را بیان نمائید، ثانیاً: در صورت عدم صحت این عمل روش صحیح براى اجاره کردن منزل را بیان نمائید. ثالثاً: حکم وضو و نماز در منزلى که به یکى از دو روش فوق معامله شده است چیست؟

ج) بطور کلّى اجاره به شرط قرض صحیح است (مثلاً اگر صاحب خانه به مستأجر بگوید: «خانه‌ام را به این مبلغ معیّن ـ مثلاً ده تومان ـ به شما اجاره دادم به شرط اینکه فلان مبلغ معیّن ـ مثلاً صد هزار تومان ـ به من قرض‌الحسنه بدهید» و مستأجر قبول کند، اشکال شرعى ندارد)، ولى قرض به شرط اجاره، صحیح نیست، و در صورت اوّل هم باید اجاره به نحو متعارف باشد، یعنى خانه‌اى که بطور متعارف اجاره‌اش از قرار ماهى مثلاً دویست هزار تومان است نمى‌شود بخاطر گرفتن قرض به ماهى هزار تومان تنزّل کند، زیرا چنین اجاره‌اى متعارف نیست بلکه ممکن است آن را مثلاً به صد هزار تومان تقلیل داد، و از همین جا معلوم شد اجاره به شرطِ رهنِ کامل (یعنى در قبال دریافت قرض، هیچ مبلغى را از مستأجر طلب نکند) نیز صحیح نمى‌باشد؛ و در هر صورت نماز و وضویى که در خانه با رضایت و اجازه صاحب خانه انجام شده صحیح است. "

دو اشکال ساده، اما بزرگ، که تقریباً در تمامی بنگاه‌های مورد مراجعه وجود داشت، به این قرار بود:

اول؛ اینکه عموم مشتریان، حکم اساسی معامله‌ای که انجام می‌شود را نمی‌دانند، و سهل‌انگارانه آن را همان «رهن و اجاره» می‌دانند؛ در حالی‌که همان‌گونه که ذکر شد قرار داد در واقع باید «اجاره به شرط» باشد نه «رهن کامل».

دوم؛ اغلب مشاوران املاک برای رهایی از بند شرعیات، کنار معامله مبلغ ناچیز اجاره (در حد ۱۰ تا ۵۰ هزار تومان) را حلّال این مشکل می‌دانند؛ که همان‌گونه که ذکر شد، معامله را دچار اشکال شرعی می‌کند.

یک نکته‌ی مهم دیگر

نکته‌ای که موجب می‌شود اشکال در معاملات مسکن کمی کم‌رنگ شود و به حاشیه برود، تفاوت میان دو مفهوم «رهن» و «قرض» است، ما اساساً در معاملات مسکن‌مان «قرض» می‌گیریم، و آن را سهواً به «رهن» تعبیر می‌کنیم.

«رهن» اصطلاحاً معادل «گرو» می‌باشد؛ یعنی مالی را از کسی بگیریم که اگر مثلاً اجاره‌اش را نداد، ما معادل آن را از رهن برداریم؛ بنابراین رهن تا زمان خلف وعده‌ی مستأجر قابل تصرف نیست؛ در صورتی‌که در معاملات معمول، مستأجر اختیار مالش را تا زمانی معین (مثلاً یک سال) به موجر می‌دهد؛ موجر نیز در آن مال تا سررسید قرارداد تصرف و از آن استفاده می‌کند؛ بنابراین قرارداد ما نه رهن و اجاره، بلکه قرض و اجاره است اما در این صورت هم باید به دو نکته‌ی بالا - یعنی صورت «اجاره به شرط قرض» و نیز «میزان اجاره» - توجه کرد؛ و در پایان نکته اساسی دیگری وجود دارد. اگر در این دو مورد دقت کافی مبذول نشود، معامله شائبه‌ی «ربوی بودن» پیدا می‌کند؛ که می‌دانیم تبعات سنگینی بر آن مترتب است.

و در پایان نکته اساسی دیگری وجود دارد. اگر در این دو مورد دقت کافی مبذول نشود، معامله شائبه‌ی «ربوی بودن» پیدا می‌کند؛ که می‌دانیم تبعات سنگینی بر آن مترتب است.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: رهن کامل حکم شرعی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۷۶۴۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گروگانگیری خونبار در خراسان ؛ کشف آثار درگیری خونین در خانه قربانی | آدم‌ربایان اجاره‌ای پسر ۳۰ ساله را به زاهدان بردند

به گزارش همشهری آنلاین، روزهای آخر اسفند سال گذشته بود که خبر هولناکی در بیسیم‌های پلیس سبزوار پیچید و عوامل انتظامی را به تکاپو انداخت. فردی با اضطراب و نگرانی از گم شدن مشکوک فرزند ۳۰ ساله‌اش خبر داد و گفت که خون‌ زیادی نیز در منزلش ریخته بود.

لحظاتی بعد با دریافت این خبر تکان‌دهنده بلافاصله نیروهای تجسس کلانتری ۱۱ سبزوار به همراه گروهی از کارآگاهان به فرماندهی سرهنگ عبادی (رئیس پلیس آگاهی سبزوار) عازم خیابان دانشگاه شدند و به تحقیق در این باره پرداختند. بررسی‌های میدانی نشان داد لکه‌های خون انسان در راهروی منزل و میز کار بنایی وجود دارد و کمربند و دکمه شلوار جوان گم شده نیز داخل اتاق افتاده است.

اثربرداری از صحنه این حادثه تکان‌دهنده آغاز شد و تحقیقات پلیسی با بازبینی دوربین‌های مداربسته محل ادامه یافت. طولی نکشید که واکاوی‌های تخصصی مشخص کرد خودرو سواری متعلق به جوان گم‌شده در اوایل شب از سبزوار خارج شده و در مسیر جاده بردسکن قرار گرفته است.

با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع، مراتب به پلیس آگاهی استان خراسان رضوی گزارش شد تا این ماجرای پررمز وراز با بهره‌گیری از تجربیات کارآگاهان مرکز ریشه‌یابی شود. به همین دلیل و با دستور ویژه سرهنگ کارآگاه جواد شفیع‌زاده (رئیس پلیس آگاهی خراسان رضوی) گروه کارآزموده‌ای از افسران اداره جنایی با نظارت و هدایت مستقیم سرهنگ مهدی سلطانیان (جانشین آگاهی استان خراسان رضوی) عازم سبزوار شدند تا این ماجرای مشکوک به جنایت را زیر ذره‌بین تحقیقات ببرند.

خیلی زود بررسی‌های تخصصی با بازبینی فیلم ارسالی از سوی گروگانگیران نشان داد که ماجرای این پرونده به گروگانگیری با انگیزه اختلاف حساب مالی گره خورده است چراکه کنکاش‌های نامحسوس کارآگاهان به یک اختلاف مالی فامیلی رسید و مشخص شد خون‌های ریخته شده در منزل نیز به خاطر درگیری و مقاومت جوان ۳۰ ساله با گروگانگیران خشن بوده است.

اینگونه بود که گروه عملیاتی کارآگاهان به سرپرستی سرهنگ محمد همتی (رئیس اداره جنایی آگاهی خراسان رضوی) عملیات دستگیری افراد دخیل در ماجرای گروگانگیری را آغاز کردند و پدر و پسری را به دام انداختند که اطلاعاتی از این حادثه هولناک داشتند. در همین حال ادامه رصدهای اطلاعاتی به افرادی رسید که از زاهدان به سبزوار آمده و پس از ارتکاب جرم دوباره به سوی زاهدان حرکت کرده بودند.

با لو رفتن مشخصات ۳ متهم دیگر، ماجرای این پرونده از حساسیت خاصی برخوردار شد چراکه احتمال وقوع حادثه‌ای جبران‌ناپذیر وجود داشت. بنابراین کارآگاهان با بهره‌گیری از تجربیات فرماندهان ارشد انتظامی به شگردهای تخصصی و فنی متوسل شدند تا بتوانند گروگان را بدون آنکه آسیبی ببیند از چنگ آدم‌ربایان خشن برهانند.

به همین دلیل یکی از افسران کارآزموده پلیس جنایی که به زبان بلوچی تسلط داشت وارد گفتگو با متهمانی شد که مشخصات آنها از طریق ردیابی‌های اطلاعاتی به دست آمده بود.

از سوی دیگر نیز کنکاش‌های پلیسی بیانگر آن بود که گروگانگیران افرادی اجاره‌ای هستند که با دریافت پول جرائم خشن را انجام می‌دهند به گونه‌ای که ردپای یکی از آنان در پرونده‌های قبلی پلیس آگاهی نیز دیده می‌شد و در عملیات‌های گذشته کارآگاهان دستگیر شده بود.

در حالی که با تدابیر پلیسی گفتگوها با گروگانگیران ادامه داشت، گروهی از افسران یکی از شهرستان‌های سیستان و بلوچستان نیز با هماهنگی‌های قضایی برای ردزنی مخفیگاه آدم‌ربایان وارد عمل شدند و همزمان نتیجه اقدامات پلیسی خود را به مقر انتظامی در سبزوار اطلاع می‌دادند.

این عملیات هماهنگ و هوشمندانه در حالی به نتیجه رسید که گروگانگیران در تنگنای محاصره پلیس قرار گرفتند و ساعتی بعد جوان ۳۰ ساله را در زاهدان رها کردند که بلافاصله وی در پناه نامحسوس کارآگاهان در مسیر بازگشت به سبزوار قرار گرفت.

در همین حال، با رهایی گروگان، این حادثه هولناک برای شناسایی دیگر عوامل مرتبط وارد مرحله جدیدی شد و تحقیقات پلیس جنایی برای ریشه‌یابی ماجرا ادامه یافت.

کد خبر 846532 منبع: خراسان برچسب‌ها خبر مهم آدم‌ربايى گروگانگیری حوادث ایران