به نقل از «شبستان»

تردیدی در اهمیت سیاسی و تاریخی اشعار مشروطیت نیست

تاریخ انتشار: ۳ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۸۵۳۵۲

رائف گفت: با پیدایش مشروطیت ادبیات طنز که لبه تیز خود را پیش از افراد متوجه اجتماع و معایب عمومی جامعه ساخته بود، پدید آمد و در حقیقت به نفع افکار آزادی خواهانه به شعر تغزلی دست اتحاد داد.

به گزارش خبرگزاری شبستان در تبریز، نشست تخصصی پژوهشی «نقش ادبیات در پیروزی نهضت مشروطه» از چهارمین نشست از سری نشست های تخصصی فلسفه، هنر و ادبیات امروز(سوم شهریور) به همت واحد آموزش و پژوهش حوزه هنری استان آذربایجان شرقی با سخنرانی محمد رائف، شاعر و پژوهشگر در سالن استاد شهریار حوزه هنری آذربایجان شرقی برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

«محمد رائف» در این نشست اظهار داشت: ادبیات مشروطه به ادبیات دوره ای گفته می شود که در آن شاعران، نویسندگان و اصحاب هنر، ادبیات را وسیله ای برای بیان اهداف سیاسی و اجتماعی خود از جمله بالا بردن افکار مردم، آزادی و استمرار مشروطیت، قرار داده بودند که از نظر زمانی بین سال های 1240 تا 1299 ه. ش را در بر می گیرد.

پژوهشگر حوزه ادبیات ادامه داد: ایرانیان در دوره مشروطه در اثر آشنایی با اروپا و کشورهای دیگر به عقب ماندگی های خود در زمینه های ساختارهای اقتصادی و سایسی پی برده بودند و مشکل اساسی را در نبود قانون و وجود حکومت استبدادی دریافتند لذا برای حاکم شدن بر سرنوشت خود دموکراسی و ایجاد قانون آزادی، خواستار مشروطه شدند و این خواست ها را در بستر شعر، طنز، داستان، نمایشنامه و در کل ادبیات گسترش دادند.

این شاعر می افزاید: متفکران مشروطه دریافتند که برای بیدار کردن مردم و آگاه کردن آنان نسبت به پیشرفت جامعه باید با کهنه ها جنگید و هر چه بیشتر راه را برای نو شدن گشود. بنابراین ادبیات مشروطه در جریان جدال با ادبیات کهنه شکل و جان می گیرد و به همین دلیل از همه جهت ( شکل و محتوا) نو و سنت شکن است.

وی خاطر نشان کرد: پس از اعلام مشروطیت و آزادی مطبوعات شماره روزنامه ها رو به فزونی نهاد و ده ها روزنامه در تهران، تبریز، رشت و دیگر شهرهای ایران انتشار یافت. نخستین روزنامه دوره مشروطه که بعد از گشایش مجلس در ایران انتشار یافت، روزنامه مجلس بود که در 8 شوال 1324 ه. ق منتشر شد. این روزنامه پیوسته مردم را به تمدن که آن را یگانه وثیقه آزادی و ترقیات ملی می دانست دعوت می کرد.

رائف تصریح کرد: پس از انتشار مجلس گروهی دیوانه وار به روزنامه نویسی رو آوردند و روزنامه های متعددی در تهران، و شهرستان ها با نام های وطن، ندای وطن، ندای اسلام، کشکول، مساوات، صبح صادق، روح القدس، روح الامین، آدمیت و ... پدید آمد.

وی با بیان این‌که تا پیش از مشروطیت شعر دور از مردم می زیست، گفت: تا قبل از مشروطیت شاعر در دربار محصور بود و جز به خاطر خوشایند اربابان خود لب به سخن نمی گشود و اشعار اغلب در پیرامون شاهد و شراب و شکار و جشن ها و اعیاد و فتوحات ممدوح دور می زد و گویندگانی که در چنان محیطی پر از ناز و نعمت پرورده شده بودند، از دردها و رنج های مردم مطلقا آگاهی نداشتند.

این پژوهشگر حوزه ادبیات یادآور شد: با پیدایش مشروطیت، بساط دربار که تکیهگاه شعرا بود به هم خورد و شعر در دسترس مردم قرار گرفت، اما سخنوران عهد انقلاب به زبان خشک و پر تجمل و ریزه کاری های هنر شعری قدیم ایران آشنایی کامل نداشتند و سبک های قدیم را برای بیان احساسات و مفاهیم جدید رسا و مناسب نمی دیدند لذا راه دیگری در پیش گرفتند و بر آن شدند که مفاهیم و تعبیرات جدید و تصورات ذهنی خود را در اوزان ساده تر و کوتاه تری بریزند و آن را عجالتا به طور حاضر و آماده در ادبیات عامه یافتند.

رائف بیان داشت: در ایران از دیرزمان دلقک ها و مطرب ها و شعبده بازها نوعی نمایش خنده دار به وجود آورده بودند. این دسته ها در شهرها و روستاها گردش می کردند و قطعات کوچکی به معرض نمایش می گذاشتند و در ضمن بازی و شوخی به کنایه و گاهی به صراحت به طعن و تمسخر اولیای امور می پرداختند. در حلقه آنان تصنیف ها و ترانه هایی به وجود آمد که با حوادث و جریان های روز ارتباط داشت و مردم آنها را دهن به دهن یاد گرفته و در کوچه و بازار به آواز می خواندند.

وی ادامه داد: این ترانه ها و تصنیف ها بعد از انقلاب مشروطیت در واقع جایگزین زبان آزاد مطبوعات شد و مانند شوخی های نوین ادبی به کار رفت و ادبیات جدید انقلاب در نخستین قدم آزمایش از شکل و قالب آنها استفاده کرد و این تصنیف ها که در پرتو ساختمان و آهنگ مخصوص خود با طبع ملت سازگار بود، به محض انتشار در میان مردم کوچه و بازار دهن به دهن می افتاد و حسن خودآگاهی آنان را بیدار می کرد و توده های ملت را به جنبش و مبارزه با رژیم استبدادی بر می انگیخت.

رائف گفت: در اهمیت سیاسی و تاریخی اشعار مشروطیت تردیدی نیست و از حیث مضمون نیز چون از زندگی روز، دردها و گرفتاری های اجتماعی سرچشمه گرفته اند، از بسیاری از اشعار سفارشی اصیل تر و حقیقی ترند. با پیدایش مشروطیت ادبیات طنز که لبه تیز خود را پیش از افراد متوجه اجتماع و معایب عمومی جامعه ساخته بود، پدید آمد و در حقیقت به نفع افکار آزادی خواهانه به شعر تغزلی دست اتحاد داد. به عبارت دیگر طنز و رئالیسم دو نوزاد توامان بودند که دردامان شعر تغزلی ایران پرورش یافتند.

پایان پیام/533

منبع: شبستان

کلیدواژه: مسجد هفته دولت روز جهانی مسجد عید غدیر شبستان یزد مراسم عمامه گذاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی غدیر اردبیل اصفهان نهضت مشروطه ادبیات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۸۵۳۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اهمیت «دور دوم انتخابات مجلس» نباید کمتر از دور اول تلقی شود

«محمد ناظمی اردکانی» فعال سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اهمیت دور دوم انتخابات مجلس اظهار کرد: اهمیت دور دوم انتخابات نباید کمتر از دور اول تلقی شود؛ در دور دوم چون فضای کشور چندان انتخاباتی نیست، باید تلاش ویژه‌ای برای مشارکت بیشتر مردم صورت بگیرد. بنابراین رسانه ملی در این‌باره باید با برنامه‌ریزی جامع‌تر نقش بیشتری ایفا کند.

وزیر تعاون در دولت نهم ادامه داد: راهبرد تعیین‌شده رهبر انقلاب برای انتخابات با چهار واژه کلیدی رقابت، مشارکت، امنیت و سلامت مطرح شده است که مسؤولین ذی‌ربط برای آن باید برنامه‌ریزی داشته باشند.

ناظمی اردکانی با اشاره به اولویت مجلس دوازدهم گفت: اولین اولویت مجلس آینده، مباحث معیشتی است. امروز مردم به شدت از گرانی ناراحت هستند، لذا باید اقداماتی صورت بگیرد که معیشت مردم به ویژه برای قشر حقوق‌بگیر و بازنشسته آسان‌تر شود.

دبیرکل جامعه اسلامی مدیران اظهار کرد: مجلس دوازدهم باید در راستای تحقق شعار سال که رهبر انقلاب آن را «افزایش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری کردند، گام بردارد. مجلس دوازدهم باید تلاش کند تا تاثیر دلار روی اقتصاد ملی را ریشه‌کن کند. اینکه اقتصاد ایران دلاریزه باشد باعث عدم ثبات در اقتصاد کشور شده است.

ناظمی اردکانی با بیان اینکه نظام مالیاتی، نظام پولی و بانکی کشور و قواعد و مقررات بازرگانی باید به نفع تولید و صادرات اصلاح شوند تصریح کرد: تولید در کشور باید به سمت وضعیت انبوه هدایت شود چراکه تولید انبوه است که تکنولوژی به همراه دارد و این موضوع برای کشور مفید خواهد بود.

وزیر تعاون در دولت نهم با بیان اینکه مشارکت مردم برای افزایش تولید زمانی حاصل می‌شود که دولت در اقتصاد، تصدی‌گری نکند گفت: مأموریت تولید ثروت و فضای کسب و کار باید با مردم باشد و دولت صرفاً سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت را عهده‌دار شود. بنابراین اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی که در این زمینه کمک حال است، باید با جدیت پیگیری شود.

وی با بیان اینکه وحدت در مجلس دوازدهم برای رفع مشکلات کشور بسیار پُر اهمیت است، گفت: همگرایی میان مجلس و دولت باید جهت مرتفع‌شدن مشکلات و معیشت مردم ایجاد شود.

ناظمی اردکانی با اشاره به لزوم اراده کافی برای اجرای برنامه هفتم توسعه گفت: اجرای برنامه‌های سالیانه کشور حتماً باید مبتنی بر برنامه هفتم باشد.

دبیرکل جامعه اسلامی مدیران تاکید کرد: طبق نظر سنجی‌ها مردم از عملکرد مجلس یازدهم رضایت نداشتند؛ لذا مجلس دوازدهم با انجام اقدامات مؤثر باید برای افزایش محبوبیت خود در میان مردم تلاش کند.

انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۲ در ۲۰۸ حوزه انتخابیه سراسر کشور برگزار شد که انتخابات ۲۱ حوزه به مرحله دوم کشیده شد. قرار است دور دوم انتخابات مجلس روز ۲۱ اردیبهشت برگزار شود.

کد خبر 6086347 نفیسه عبدالهی