"رهن"از لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟
تاریخ انتشار: ۳ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۹۰۴۳۹
در این مطلب توضیحاتی درباره حکم شرعی رهن کامل را از نظر می‌گذرانید. ناطقان:طبق رویه‌ی هر ساله، با تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس، بخش قابل توجهی از مردم، به جابه‌جایی منازل خود مبادرت می‌کنند. این پرسش گوشه‌ی ذهن بسیاری از افراد - خصوصاً آنها که میانه‌ی بیشتری با "دین" دارند - مطرح است که «رهن منزل، از منظر شرعی، با چه شرایطی بدون اشکال و صحیح است»؟
نه به عنوان خبرنگار، که در جایگاه مالک و مستأجر به چند بنگاه سطح شهر سری زدیم تا «اتفاقات کف میدان» روشن شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما دو نکته وجود داشت که معاملاتِ «رهن کاملِ» کف میدان را دچار اشکال می‌کند و انتظار می‌رود "مشاورانِ املاک"، به عنوان کانون تخصصی معاملات حوزه‌ی مسکن، در روشن شدن مسئله و راهنمایی طرفین دقت نظر بیشتری به خرج دهند. این دو مسئله را در بخش انتهایی همین گزارش قید خواهیم کرد. ابتدا ببینیم حکم شرعی «رهن کامل» چیست و این نوع عقود در چه شرایطی مجاز است؟ در بخش احکام شرعی (استفتائات) سایت رهبر معظم انقلاب ذکر شده است؛
س: آنچه امروزه در بین مردم متعارف شده که هنگام اجاره دادن خانه مبلغی را جلوتر می‌گیرند، از نظر شرعی چه وجهی دارد؟
ج: در صورتی که مالک، خانه خود را به مدّت معیّن و اجرت مشخصی اجاره بدهد به این شرط که مستأجر مبلغی را به عنوان قرض به او بپردازد، اشکال ندارد هرچند مالک با توجه به آن مبلغ اجاره خانه را از اجرت المثل آن کمتر قرار دهد [یعنی اجاره کمتر بگیرد]، ولی اگر از مستأجر قرض بگیرد به این شرط که خانه خود را مجانی در اختیار او قرار دهد و یا خانهاش را به اجرت المثل یا کمتر و یا بیشتر از آن به او اجاره بدهد، به‌طوری که آنچه در ابتدا بین آن دو محقق می‌شود قرض دادن و قرض گرفتن باشد و اجاره دادن خانه به مستأجر و یا قراردادن آن در اختیار او به عنوان شرط در قرض باشد، همه این موارد حرام و باطل هستند.
س: در بین عموم رایج است که در هنگام اجاره منزل مقدارى مبلغ تحت عنوان رهن به صاحب خانه مى‌پردازند و همچنین مقدارى به صورت اجاره پرداخت مى‌کنند و یا منزل را به صورت رهن کامل اجاره مى کنند. اولاً: حکم شرعى این دو نوع معامله را بیان نمائید، ثانیاً: در صورت عدم صحت این عمل روش صحیح براى اجاره کردن منزل را بیان نمائید. ثالثاً: حکم وضو و نماز در منزلى که به یکى از دو روش فوق معامله شده است چیست؟
ج) بطور کلّى اجاره به شرط قرض صحیح است (مثلاً اگر صاحب خانه به مستأجر بگوید: «خانه‌ام را به این مبلغ معیّن ـ مثلاً ده تومان ـ به شما اجاره دادم به شرط اینکه فلان مبلغ معیّن ـ مثلاً صد هزار تومان ـ به من قرض‌الحسنه بدهید» و مستأجر قبول کند، اشکال شرعى ندارد)، ولى قرض به شرط اجاره، صحیح نیست، و در صورت اوّل هم باید اجاره به نحو متعارف باشد، یعنى خانه‌اى که بطور متعارف اجاره‌اش از قرار ماهى مثلاً دویست هزار تومان است نمى‌شود بخاطر گرفتن قرض به ماهى هزار تومان تنزّل کند، زیرا چنین اجاره‌اى متعارف نیست بلکه ممکن است آن را مثلاً به صد هزار تومان تقلیل داد، و از همین جا معلوم شد اجاره به شرطِ رهنِ کامل (یعنى در قبال دریافت قرض، هیچ مبلغى را از مستأجر طلب نکند) نیز صحیح نمى‌باشد؛ و در هر صورت نماز و وضویى که در خانه با رضایت و اجازه صاحب خانه انجام شده صحیح است. "
دو اشکال ساده، اما بزرگ، که تقریباً در تمامی بنگاه‌های مورد مراجعه وجود داشت، به این قرار بود:
اول؛ اینکه عموم مشتریان، حکم اساسی معامله‌ای که انجام می‌شود را نمی‌دانند، و سهل‌انگارانه آن را همان «رهن و اجاره» می‌دانند؛ در حالی‌که همان‌گونه که ذکر شد قرار داد در واقع باید «اجاره به شرط» باشد نه «رهن کامل».
دوم؛ اغلب مشاوران املاک برای رهایی از بند شرعیات، کنار معامله مبلغ ناچیز اجاره (در حد ۱۰ تا ۵۰ هزار تومان) را حلّال این مشکل می‌دانند؛ که همان‌گونه که ذکر شد، معامله را دچار اشکال شرعی می‌کند.
یک نکته‌ی مهم دیگر
نکته‌ای که موجب می‌شود اشکال در معاملات مسکن کمی کم‌رنگ شود و به حاشیه برود، تفاوت میان دو مفهوم «رهن» و «قرض» است، ما اساساً در معاملات مسکن‌مان «قرض» می‌گیریم، و آن را سهواً به «رهن» تعبیر می‌کنیم.
«رهن» اصطلاحاً معادل «گرو» می‌باشد؛ یعنی مالی را از کسی بگیریم که اگر مثلاً اجاره‌اش را نداد، ما معادل آن را از رهن برداریم؛ بنابراین رهن تا زمان خلف وعده‌ی مستأجر قابل تصرف نیست؛ در صورتی‌که در معاملات معمول، مستأجر اختیار مالش را تا زمانی معین (مثلاً یک سال) به موجر می‌دهد؛ موجر نیز در آن مال تا سررسید قرارداد تصرف و از آن استفاده می‌کند؛ بنابراین قرارداد ما نه رهن و اجاره، بلکه قرض و اجاره است اما در این صورت هم باید به دو نکته‌ی بالا - یعنی صورت «اجاره به شرط قرض» و نیز «میزان اجاره» - توجه کرد؛ و در پایان نکته اساسی دیگری وجود دارد. اگر در این دو مورد دقت کافی مبذول نشود، معامله شائبه‌ی «ربوی بودن» پیدا می‌کند؛ که می‌دانیم تبعات سنگینی بر آن مترتب است.
و در پایان نکته اساسی دیگری وجود دارد. اگر در این دو مورد دقت کافی مبذول نشود، معامله شائبه‌ی «ربوی بودن» پیدا می‌کند؛ که می‌دانیم تبعات سنگینی بر آن مترتب است. منبع: باشگاه خبرنگاران برچسب ها: رهن ، شرعی ، حکم
منبع: ناطقان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۹۰۴۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمک فوری/ حال این دو مادر بیمار خوب نیست
خیریه همت رضاشهر با ارسال نامه ای به عصر ایران، خواستار کمک فوری به این دو مادر بیمار شده است.
مورد اول خانمی است ۴۷ ساله بی سرپرست دارای سه فرزند و مستأجر که ایشان از چند وقت پیش دچار تنگی نفس. دردهای عضلانی. سردرد های شدید و بی خوابی شده بود که با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش های مختلف تشخیص تومور مغزی بدخیم داده شده و بدلیل اینکه دیر مراجعه کرده باید چند دوره درمان را پشت سر بگذارد که هزینه هر دوره سه هفته ای بالغ بر دوازده میلیون تومان است ضمن اینکه هزینه های سایر خدمات پزشکی جداست و به هیچ وجه توان پرداخت ندارد .
مورد دوم خانمی است ۴۰ ساله بی سرپرست دارای دو فرزند و مستأجر که از چندی پیش در سینه چپش متوجه غده ای شده بود که خیلی بزرگ شده و با مراجعه به پزشک و نمونه برداری تشخیص سرطان سینه دادند که بلافاصله دستور عمل دادند و بطور کامل سینه را برداشته شده که برای هزینه های عمل مانده است چکار کند ضمن اینکه باید شانزده جلسه شيمي درمانی شود. شرایط واقعا بدی دارد و شدیدا نیاز به حمایت دارد.
از آنجا که این دو عزیز مادر برای درمان خود با مشکل جدی روبرو هستند از شما مردم عزیز ونیک اندیش استدعای عاجل داریم یاری گر این عزیزان باشید تا انشاءالله بتوانیم بخشی از مشکلات این دو خانواده را برطرف سازیم.
قبلا از همکاری و مساعدتی که دراین باره مبذول خواهید فرمود کمال تشکر و سپاسگزاری را می نماید.
شماره کارت خیریه
6104 3377 3357 3958
شماره حساب خیریه
204 218 7340
شماره شبای خیریه
IR930120000000002042187340
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت