به نقل از «اقتصاد آنلاین»

رویای کاخ الیزه؛ خیلی دور، خیلی نزدیک

تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۰۳۷۶۷

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، روند تقابل ایران و آمریکا در حالی بدون سر و صدا در حال حرکت است که در روزهای اخیر و در آستانه پایان ضرب الاجل ایران برای گام سوم هسته ای ،  برخی نشانه ها از تلاش های گسترده در سطح بین الملل برای دستیابی به یک توافق به چشم می خورد. برخی مقام های دو طرف هم در این زمینه نشانه هایی را بروز داده اند که دورنمای مثبتی را ارائه می کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگرچه اظهارات هفته گذشته «حسن روحانی» در مورد آمادگی دیدار با هر فردی برای تامین منافع ایران، به عنوان ابراز تمایل تهران برای دیدار و گفت وگو با «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا تفسیر شده بود،  اما پس از بیان جزئیات بیشتر از سوی رئیس جمهوری کشورمان این موضوع بیشتر به عنوان سوء برداشت غرب از دیدگاه همیشگی مقام های ایرانی در مورد دیدار با مقام های کاخ سفید یا شیطنت رسانه ای با اهداف سیاسی تفسیر شد.  

رئیس جمهوری کشورمان روز سه شنبه در جلسه بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی آموزش و پرورش و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مجلس شورای اسلامی به گمانه زنی ها در مورد مذاکره با آمریکا اینگونه پاسخ داد: تصمیمی برای مذاکره دوجانبه با آمریکا در هیچ مقطعی نداشته و نداریم؛ پیشنهادهایی مطرح شده اما پاسخ ما همیشه منفی است.

روحانی  در رابطه با سوء برداشت‌ها  از سخنانش نیز اظهار داشت: برخی فکر می کنند مقصود از مذاکره، گفت و گوی ۲ جانبه است؛ خارجی‌ها معمولا برداشت‌های خود را دارند، اما اصول سیاست های ما را رهبری مشخص می کند؛ همه ما مسیر واحدی را طی می کنیم و در مسائل ملی اختلافی وجود ندارد.

ادامه پیگیری های فرانسه

 با این حال طبق گزارش رسانه های داخلی و خارجی،  تماس های تلفنی میان روسای جمهوری ایران و فرانسه اکنون بسیار پرتکرارتر از دوره های قبل و  حتی بیشتر از زمان انجام مذاکرات بر سر برجام بوده است. این تحول مهم حکایت از آن دارد که تلاش بازیگران بین المللی برای کاستن از سطح تنش ها میان تهران و واشنگتن ادامه دارد.

دلیل این تلاش ها را هنگامی می توان راحت تر درک کرد که با موضع جدید ایران در قبال برجام همراه شد. تهران اعلام کرده است در صورتی که اروپا یا هر توافقی نتواند منافع برجامی ایران را برآورده سازد گام سوم خود را تا چند روز آینده محکم بر می دارد. این امر به عنوان تصمیم قطعی تهران روز گذشته در آخرین مکالمه تلفنی، از سوی روحانی به امانوئل مکرون انتقال داده شد که بازتاب وسیعی در رسانه های جهان پیدا کرد.

در طرف غربی ها هم نشانه هایی از تمایل به کاستن از تقابل دیده می شود. از جمله آنکه از نقش آفرینی و مداخلات «مایک پومپئو» و «جان بولتون» وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی آمریکا در امور مربوط به ایران تاحدودی کاسته شده و حتی زمزمه هایی از احتمال کناره گیری یا اخراج یکی از این دو مقام ارشد کاخ سفید در رسانه های غربی به گوش می رسد. همچنین «عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان هم چند روز قبل از مشاهده نشانه هایی از انعطاف در رویکرد کاخ سفید سخن گفته است. وی این موضوع را در بحث فروش نفت ایران و به دلیل تلاش های رئیس جمهوری فرانسه مرتبط دانست.

این درحالی است که رسانه های جهان در دوره ای که نشست سران «گروه هفت» در بیاریتز فرانسه در جریان بود از ارائه پیشنهاد نفتی مکرون به ترامپ پرده برداشتند که البته اعلام شد که این ابتکار رئیس جمهور فرانسه مورد پذیرش دونالد ترامپ قرار نگرفت. همان زمان تارنمای شبکه خبری «بلومبرگ» در گزارشی از احتمال اندک پذیرش پیشنهاد مکرون برای حفظ برجام خبر داد و افزود در ناهار دو نفره ترامپ و مکرون در زمینه دادن مجوز فروش نفت در قبال حفظ برجام و بازگشت ایران به مذاکرات گفت وگوهایی صورت گرفت.

طبق این گزارش طرح فرانسوی ها در دو گام طراحی شد؛ تهران به میزان مشخصی قادر به فروش نفت باشد و در مقابل انجام برخی تعهدات همچون اجرای توافق هسته ای فعلی(برجام)، تلاش برای کاهش تنش ها در خلیج فارس و گفت وگو در زمینه مسائل موشکی و منطقه ای در دوره پس از سال 2025 را بپذیرد.

به اعتقاد بلومبرگ، حفظ توافق هسته ای با ایران مهمترین موضوعی است که رئیس جمهوری فرانسه از چند ماه قبل به ویژه در 10 روز گذشته بر آن تمرکز کرده است. اگرچه مکرون تلاش بسیار زیادی را به کار بسته است اما به نظر می رسد که ترامپ تاکنون به این طرح پاسخ مشخصی را ارائه نکرده است.    

به طور قطع کلید حل وضعیت پیچیده فعلی در دستان ترامپ قرار دارد و اقدام منطقی و مناسب وی می تواند به حل چالش کمک کند. روزنامه «لس آنجلس تایمز» ضمن بیان این نکته آورده است اگر ترامپ مذاکره با ایران را می خواهد باید از موضع خود عقب نشینی کند و سطح فشار حداکثری علیه ایران را کاهش دهد.

این تحلیل ضمن استقبال از تفاوت رویکرد ترامپ با مشاورانش نسبت به دنبال کردن دیپلماسی در قبال ایران عنوان داشت برای اینکه رئیس جمهوری آمریکا بتواند موفقیتی را به دست آورد و چالش را حل کند نباید گوش به فرمان مشاوران خود باشد که می گویند کسب موفقیت در مقابل ایران با تشدید راهبرد فشار حداکثری امکانپذیر است. اصرار بر تحریم ها و بی توجهی کامل به دیپلماسی در آینده می تواند نتایج فاجعه باری را به همراه داشته باشد.

بنابر این یادداشت تحلیلی کوتاه، هدف شماره یک ایالات متحده باید پیشگیری از راه اندازی منازعه ای غیرضرور و پرهزینه در خاورمیانه باشد زیرا برای کاخ سفید اولویت های مهم دیگری در داخل آمریکا و سرتاسر آسیا وجود دارد که باید ابتدا به آن ها پرداخته شود.

با اینحال اگرچه برخی تحلیلگران در غرب حضور همزمان روسای جمهوری ایران و آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل را موقعیت مناسبی برای نتیجه دادن تلاش های رئیس جمهوری فرانسه می بینند اما تردیدهای زیادی نسبت به میزان موفقیت مکرون وجود دارد. تاکنون هیچ یک از دو طرف ایرانی و آمریکایی به پیشنهادهای طرف مقابل روی خوش نشان نداده اند تا بتوان در مورد دیدار مستقیم آن ها امیدوار بود.

شواهد نشان می دهند که ترامپ در نشست گروه هفت هم نتوانست اجماع قدرت های صنعتی جهان را علیه ایران ایجاد نماید. از سوی دیگر مذاکره هنگامی می تواند موفق باشد که بدون پیش شرط بوده و پارامترهایی همچون ابتکارهای نو و انعطاف در دیپلماسی را هم مد نظر قرار دهد. مهمترین عاملی که می تواند زمینه را برای برگزاری یک دیدار مفید فراهم کند انجام اقدامات اعتمادساز از سوی رئیس جمهوری و مقام های کاخ سفید است تا طرف مقابل در تهران هم برای دیدار انگیزه و تمایل لازم را پیدا کند. از نگاه بسیاری از رسانه های غیروابسته به غرب برداشتن تحریم ها همان اقدام اعتمادسازی است که می تواند زمینه را برای دیدار مقام های ایرانی و آمریکایی آماده سازد.

در واقع تحلیلگران غربی بر همان نکته ای اشاره می کنند که رئیس جمهوری کشورمان  روزسه شنبه در مجلس شورای اسلامی به آن اشاره داشت. حسن روحانی با بیان این نکته که «‌ما هیچگاه دروازه دیپلماسی را نبستیم و نخواهیم بست»، تصریح کرد: آمریکا در ۱+۵ با ما گفت و گو می‌ کرد و اگر تمام تحریم خود را بردارد باز هم امکان پذیر است در جلسه ۱+۵ مثل قدیم حضور پیدا کند.

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: ایران و آمریکا سر و صدا ایران کاخ سفید رسانه آموزش و پرورش گردشگری صنایع دستی مجلس شورای اسلامی فرانسه واشنگتن جهان وزیر امور خارجه مشاور امنیت ملی رسانه های غربی معاون سیاسی امور خارجه نفت خلیج فارس عقب نشینی ایالات متحده خاورمیانه مجمع عمومی سازمان ملل مد شورای اسلامی حسن روحانی ایالات متحده آمریکا ایران و آمریکا رسانه رسانه های غربی صنایع دستی فرانسه گردشگری مجلس شورای اسلامی مشاور امنیت ملی امانوئل ماکرون کاخ الیزه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۰۳۷۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

غرب واقعیت تعمیق دوستی باکو با مسکو و تهران را نمی بیند/ جمهوری آذربایجان هر روز به روسیه نزدیک تر می شود

به گزارش جماران، دیوید آ. گریگوریان، اقتصاددان کهنه کار صندوق بین المللی پول مستقر در واشنگتن و جورج منشیان، تحلیلگر سیاست مستقر در آتن، متخصص در قفقاز و خاورمیانه و محقق در موسسه دفاع و امنیت واشنگتن در نوشتاری برایGeopoliticalfuture نوشتند:

در ژئوپلیتیک، همه چیز به ندرت در واقعیت همانطور است که به نظر می  رسد.  تعداد بسیار کمی از نقاط روی زمین این نکته را بهتر از جمهوری آذربایجان نشان می دهند، یک کشور مستبد نفت خیز که بین روسیه و ایران قرار گرفته و خود را به عنوان یک کشور مسلمان سکولار معرفی می کند.

از منظر سیاستمداران آمریکایی و اروپایی که اشتهای زیادی به خاویار سیاه دارند، آذربایجان یک متحد ارزشمند برای غرب است. ظاهراً این کشور اهرمی را علیه نفوذ روسیه و ایران در قفقاز فراهم می کند و اغلب به عنوان دوست اسرائیل نام برده می شود و تقریباً 60 درصد نفت مورد نیاز اسرائیل را در ازای خرید تسلیحاتی که در جنگ با ارامنه مصرف می شوند، تامین می کند.  اغلب در این محاسبات شبکه پیچیده ای از روابط بین رژیم آذربایجان در باکو و حاکمیت های  روسیه و ایران نادیده گرفته می شود.

رابطه آذربایجان با روسیه بارزترین و البته مخرب ترین بخش است. باکو وارد شراکت راهبردی با مسکو شد که با بیانیه «تعامل متفقین» در فوریه 2022 تثبیت شد، درست دو روز قبل از حمله روسیه به اوکراین. این اتحاد گسترش یافته و شامل تبادل اطلاعات و تجارت هیدروکربن می شود و به آذربایجان اجازه می دهد تا با ارسال نفت و گاز روسیه به اروپا تحریم های غرب را به سخره بگیرد.

در حالی که حمایت جمهوری آذربایجان از تمامیت ارضی اوکراین در برخی مواقع پر سر و صدا بوده اما تعاملات مالی و سیاسی رو به رشد با مسکو آشکار شده است. آذربایجان به روسیه برای دور زدن تحریم ها کمک می کند و یکی از چهار مقصد اصلی الیگارش های روسی در طول جنگ اوکراین بوده است.

 علاوه بر این، رژیم باکو از تلاش‌های میانجی‌گری روسیه بین ارمنستان و آذربایجان حمایت کرده و در عین حال ابتکارات ایالات متحده و اتحادیه اروپا را رد کرده است. باکو همچنین از میانجیگری ایران بر اساس موضع تهران مبنی بر اینکه مناقشات منطقه ای باید «بدون دخالت کشورهای غیرمنطقه ای و غربی» حل و فصل شود، استقبال کرده است.

 روابط آذربایجان با ایران در مقاطعی تیره شده است. تهران نسبت به موارد متعددی از جمله استفاده از پهپادهای ساخت اسرائیل توسط نیروهای مسلح آذربایجان در منطقه مورد مناقشه آرتساخ ابراز نگرانی کرده است.

 با این حال، تحولات اخیر نشان دهنده گرم شدن روابط بین آذربایجان و ایران است که باید سیاستگذاران در غرب و به ویژه آنها در اسرائیل را نگران کند. در 7 اکتبر 2023 مصادف با حمله حماس به جنوب سرزمینهای اشغالی، جمهوری آذربایجان و ایران توافقنامه‌ای را درباره کریدور ارس امضا کردند. این پروژه که شامل ساخت یک بزرگراه و یک پل راه آهن است، برای اتصال آذربایجان و منطقه آن نخجوان از طریق خاک ایران طراحی شده است.

 قرارداد کریدور ارس بخشی از عادی سازی گسترده تر بین ایران و آذربایجان است، از جمله توافق نامه های مهمی که از سپتامبر 2023 امضا شده است. علاوه بر این، گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد ایران در سرزمین هایی که آذربایجان در طول جنگ 2020 و پس از آن با ارمنستان به تصرف خود درآورده است، سرمایه گذاری خواهد کرد. علاوه بر این، جهش قابل توجهی (33 درصد در 9 ماهه نخست سال 2023) در تجارت ریلی ایران و آذربایجان وجود داشته و کارشناسان رشد بیشتر تجارت دوجانبه را پس از تکمیل کریدور ارس پیش بینی می کنند.

اما این همه ماجرا نیست. در 7 ژانویه 2024، ایران و آذربایجان توافقنامه ای را در مورد ساخت راه آهن رشت - آستارا با هدف از بین بردن شکاف دیرینه در کریدور حمل و نقل بین المللی شمال - جنوب موسوم به INTSC نهایی کردند.   

کریدور حمل و نقل بین المللی شمالی – جنوب ، یک کریدور 7200 کیلومتری است که مسیرهای جاده ای، ریلی و دریایی را در بر می گیرد . این کریدور دومین شهر بزرگ روسیه، سنت پترزبورگ، را از طریق آذربایجان و ایران به بندر بمبئی، هند وصل می کند و کانال سوئز را دور می زند.

 این کریدور  به عنوان کانالی برای روسیه برای دور زدن تحریم‌های غرب، جایگزینی مسیرهای تجاری اروپا و گسترش نفوذ اقتصادی خود در جنوب آسیا پیش‌بینی شده بود. این کریدور حمایت مالی دولت پوتین را به‌ویژه در تأمین مالی پروژه راه‌آهن رشت-آستارا جلب کرده است.

 تکمیل قریب‌الوقوع راه‌آهن رشت-آستارا در آستانه افزایش تجارت بین روسیه، ایران و آذربایجان است. کارشناسان پیش بینی می کنند که حجم کل محموله های حمل و نقل ریلی به تنهایی تا قبل از سال 2030 به حداقل 15 میلیون تن در سال خواهد رسید.

 نقش آذربایجان به عنوان یک تسهیل کننده، موقعیت روسیه را در جنگ علیه اوکراین تقویت خواهد کرد.  این کریدور پتانسیل بسیار زیادی را برای اقتصاد روسیه ارائه می‌کند و امکان دسترسی مسکو را به شرکای تجاری مهم می‌دهد تا بودجه بیشتری را برای کمپین خود در اوکراین فراهم ‌کند.

 این ابتکار برای ایران نیز اهمیت قابل توجهی دارد و راهی برای دور زدن تحریم های غرب و ایجاد ارتباط مستقیم زمینی با روسیه، متحد اصلی، ارائه می دهد. تکمیل این کریدور می تواند ایران را از انزوا خارج کند و آن را به یک مرکز تجاری بزرگ در اوراسیا تبدیل کند.

تحت رهبری خانواده علی اف، آذربایجان از سال 1993 به عنوان یک رژیم استبدادی که به دلیل عدم برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه، سرکوب مخالفان سیاسی و زندانی کردن روزنامه نگاران و فعالان مشهور است، فعالیت می کند. تمایل باکو برای باقی ماندن به عنوان یک شریک انرژی برای اروپا و یک تامین کننده برای اسرائیل، بخش مهمی از تلاش این رژیم برای تضمین مشروعیت داخلی و خارجی است.

نویسندگان این مطلب در ادامه نوشتند؛ بنابراین، سیاستگذاران غربی با یک سوال مهم روبرو هستند: آیا صرفاً برای اطمینان از دسترسی به ذخایر نفتی رو به کاهش باکو، نادیده گرفتن روابط اقتصادی و مالی عمیق آذربایجان با روسیه و ایران، همراه با سابقه افتضاح حقوق بشری آن، موجه است؟

در پایان این مطلب آمده است: ادامه روابط با آذربایجان، علیرغم رویه های اقتدارگرایانه آن، می تواند برای اسرائیل نیز کوته بینانه باشد. زمان آن فرا رسیده است که رهبران اسرائیل نگرانی های اخلاقی مرتبط با حمایت از آذربایجان در برابر ارمنستان را بپذیرند.