به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

اولین گزارش مکتوب از حادثه کربلا به قلم چه کسی نوشته شد؟

تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۵۹۳۶۶

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، لوط بن یحیی بن سعید بن سالم اَزدیِ غامدی مشهور به ابی مِخنَف در سال ۸۰ هجری قمری، یعنی ۲۰ سال پس از واقعه‌ کربلا متولد شد و در سال ۱۵۷ هجری قمری درگذشت و کسی بود که نخستین گزارش مکتوب از واقعه‌ کربلا را نوشت.

مقتل نگاران مکتوب، شاهدی برای گزارش واقعه‌ شهادت امام حسین (ع) و یارانش هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بر اساس سال تولد ابی مِخنف، نوشتن اولین مقتل نزدیک به ۴۰ سال بعد از عاشورا آغاز شد و مبنای آن گزارش‌ کاروان‌های کربلا مخصوصاً حضرت زین العابدین (ع) و لشکریان عمر سعد بود  سینه به سینه نقل می شد.

آیت الله محمد هادی یوسفی غروی یکی از محققان معاصر در زمینه‌ تاریخ تشیع، گفته است: در دوران ابی مخنف علاقه‌ اکثر افراد به اخبار شهادت امام حسین (ع) و یارانش، ابی مخنف را به جمع آوری گزارش‌هایی از واقعه‌ تاریخی عاشورا توسط شاهدان این واقعه در سال ۱۰۰ هجری قمری واداشت.

با تلاش‌های ابی مخنف در خصوص تهیه اخبار مربوط به واقعیت‌های روز عاشورا، او توانست با ۵۷ نفر از شاهدان این واقعه صحبت کند و خاطرات شاهدشان بنویسد.

مقتل ابی مخنف مستقیم به دست شاگردش هشام بن محمد بن صائب کلبی کوفی رسید و او توانست اخبار و اطلاعات روایت شده از دیگران را به درستی به انتهای مقتل اضافه کند.

به گفته محققان و پژوهشگران، مقتل ابی مخفف امروز در دسترس نیست؛ اما از آنجا که در اواخر قرن سوم ابوجعفر طبری مبنای گزارشی از واقعیت‌های مربوط به سال‌های ۶۰ و ۶۱ هجری را در کتاب «تاریخ طبری» قرار داده است؛ می‌توان با مشاهده و نگاهی به تاریخ طبری اصل این مقتل کهن و با ارزش را در اختیار داشت.

کتاب ابی مخنَف و مقتل هشام کلبی در اواخر قرن چهارم هجری قمری، به دست عالم نامدار شیعه، شیخ مفید رسید؛ او توانست از «مقتل ابی مخنف» در قسمت دوم کتاب «الارشاد» خود که درخصوص زندگی معصومین نوشته بود بهره ببرد. به گفته شیخ مفید اطلاعات مربوط به کربلا از مقتل ابی مخنف و کتاب مورخ دیگری به اسم ابوالحسن بن محمد مدائنی آورده شده است.

الان کتابی به اسم «مقتل ابی مخنف» در کشور در حال چاپ و توزیع است که بر اساس و گفته محققان پر از حکایت‌های مجهول است و اعتباری ندارد.

از دیگر مقاتل نسبتاً معتبر و مشهور که با استفاده از مقتل خوارزمی نوشته شده، می‌توان به کتاب «لهوف» نوشته سید بن طاووس از عالمان شیعه قرن ۷ هجری قمری اشاره کرد. از آنجا که سیدبن طاووس مقتل خوارزمی را مورد استفاده قرار داده، توانسته مقتل خود را با استفاده از «کتاب الفتوح» احمدبن اعصم کوفی از معاصران طبری به رشته تحریر درآورد.

مقتل «قَمقام زَخار و صَمصام بتار» از مقاتل متاخر و مهم دیگری است که به قلم فرهاد میرازی قاجار، عموی ناصرالدین شاه و رئیس ایل قاجار با مراجعه به بیش از ۷۰ منبع تاریخی مثل کتاب ارشاد شیخ مفید و آثار اهل سنت نوشته شد.

شیخ عباس قمی هم کتاب «نَفس المَهموم» را برای عمل به وعده استاد خود مرحوم محدث نوری، به زبان عربی نوشت که مرحوم آیت الله شعرانی آن کتاب را به فارسی ترجمه کرد و بعد‌ها ترجمه‌های خوبی از آن ارائه شد.

مقتل «مُقَرَّم» اثر سیدعبدالرزاق موسوی نجفی را هم می‌توان از مقاتل معتبر و مفیدی دانست که توسط مرحوم استاد عزیزالله عطاردی به فارسی ترجمه شد. مهدی پیشوایی هم «مقتل جامع سیدالشهداء (ع)» را که از جامع‌ترین آثار در زمینه مقتل نگاری است، به کمک ۱۰ نفر از دانش آموختگان رشته تاریخ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با روایت‌های نقل شده در خصوص واقع عاشورا منتشر کرده است.

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: مناسبت های مذهبی کتاب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۵۹۳۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افتتاح مرکز تداوم عقیدتی امام خامنه قرارگاه منطقه‌ای کربلا نیروی زمینی سپاه

به  گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، در این مراسم مسئول نمایندگی ولی فقیه در نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با گرامی داشت یاد شهدای گرانقدر خوزستان گفت: طبق نامه ۵٠ امیرالمومنین امام علی (ع) خطاب به فرماندهان سپاهشان، رزمندگان و فرماندهان متقابلاً یکسری حقوق بر گردن همدیگر دارند که همواره باید در جهت ادای این حقوق کوشا باشند

 حجت الاسلام رضایی گ با بیان اهمیت این نامه در تنظیم روابط سازمان سپاه پاسداران ادامه داد: در همه امور مشورت را سرلوحه کار‌ها قرار دهید.

وی تاکید کرد: طبق این نامه شریف، تواضع و استفاده از نظرات رزمندگان، توجیه نیرو‌ها تا پایین‌ترین سطح سازمانی در سپاه از اوامر و دستورات امام علی علیه السلام است.

حجت الاسلام رضایی در ادامه با بیان توصیه‌هایی خطاب به فرماندهان ادامه داد: به جز حکم خدا که قابل مشورت نیست، فرمانده باید در تمام امور با زیردستان خود شور و مشورت کند؛ این اصل استوار در تاریخ صدر اسلام وجود داشت. 

وی ضمن گرامیداشت دوم اردیبهشت سالروز تأسیس سپاه پاسداران گفت: قدر پاسداری را بدانیم و همیشه از لباس سبز سپاه باید پاسداری کرد، این لباس مقدس به برکت خون مطهر شهدا بدست ما رسیده و یادآور سخنان پر حلاوت امام راحل حضرت امام خمینی رحمة الله علیه و امام خامنه‌ای مدظله العالی در خصوص سپاه است.

مسئول نمایندگی ولی فقیه در نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود: خرسندیم که امروز خدمات نیروی زمینی سپاه در راه حفظ امنیت و محرومیت زدایی و دیگر عرصه‌ها مورد رضایت خداوند متعال و مردم شریف کشورمان قرار گرفته است

سردار خادم سیدالشهدا، فرمانده قرارگاه منطقه‌ای کربلا نیز در سخنانی با اشاره به آمادگی روحی و معنوی پاسداران رده‌های نیروی زمینی سپاه، بیان نمود: پاسداران نیروی زمینی سپاه با حفظ مرز‌های عقیدتی و خاکی آماده جانفشانی در راه میهن و نظام اسلامی هستند.

در پایان این مراسم از فرماندهان و مسئولان برگزار کننده نخستین دوره توانمندسازی فرماندهان و روحانیون نمایندگی ولی فقیه در یگان‌های نیروی زمینی سپاه (دوره سردار شهید دریساوی) که اسفند ماه سال ۱۴۰۱ برگزار شد تجلیل به عمل آمد.