محبوبیت و جایگاه والای امام حسین(ع) از دیدگاه علمای برجسته اهل‌سنت کردستان
تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۶۹۲۵۴
جمعی از علمای برجسته اهل‌سنت استان کردستان مظلومیت، محبوبیت و جایگاه والای امام حسین(ع) را یادآور شدند. ۱۹ شهريور ۱۳۹۸ - ۲۱:۳۸ استانها کردستان نظرات - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، واقعه کربلا و شهادت جانسوز امام حسین(ع) و 72 تن از یاران باوفایش و اسارت اهل بیت مکرم آل الله یکی از نقاط عطف تاریخ اسلام است که تأثیری شگرف بر جامعه اسلامی گذاشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از دلایلی که باعث قیام بر حق اباعبدالله الحسین(ع) شد، گسترش ظلم و جور در بین امت اسلام به‌دنبال جریان سقفیه سپس در زمان حکومت بنی‌امیه بود؛ بزرگان و عالمان برجسته اهل‌سنت بارها در سخنرانی‌ها، خطبه‌های نماز جمعه و کتاب‌ها به صراحت به مظلومیت امام حسین(ع) و رفتارهای ظالمانه و غیراسلامی یزید و بنی‌امیه اشاره کرده‌اند.
شماری از این علما در گفت‌وگو با خبرنگاران تسنیم در کردستان، مظلومیت، محبوبیت و جایگاه والای امام حسین(ع) را یادآور شده‌اند که در ادامه اظهارات مطرح شده را مرور می‌کنیم.
ماموستا فایق رستمی نماینده مردم کردستان در مجلس خبرگان رهبری، ضمن تسلیت ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان و اسوه ایثار و فداکاری حضرت امام حسین(ع) اظهار داشت: قیام امام حسین(ع) قیام علیه بی‌دادگری و ظلم‌های یزید و مبارزه با ظلم و طاغوت بود.
وی به دیدگاه اهل‌سنت درباره واقعه کربلا و محبوبیت امام حسین(ع) پرداخت و افزود: اهل‌سنت کل دنیا با امام حسین(ع) آشنا هستند و ایشان را دوست دارند.
منتخب مردم کردستان در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: از دیدگاه اهل تسنن جایگاه اهل‌بیت پیامبر خدا(ع) به حدی مهم است که حتی پیامبر خدا(ص) درباره اهل بیت(ع) فرموده کسانی که از سر محبت و دوست داشتن اهل بیت پیامبر خدا(ع) از دنیا بروند به شهیدی از دنیا رفته‌اند.
وی گفت: امام حسین(ع) تنها مربوط به شیعیان نیست بلکه متعلق به تمام جهان اسلام و امام، معلم و اسوه تمام جامعه هستند.
ماموستا رستمی بیان کرد: ارادت و محبت اهل‌بیت(ع) در میان پیروان اهل‌سنت اگر بیشتر از اهل تشیع نباشد کمتر از آنها نیست و همه بزرگان و علمای اهل سنت در این باره اجماع دارند.
وی با بیان اینکه امام حسین(ع) چراغ هدایت و کشتی نجات است، یادآور شد: پیامبر گرامی اسلام(ص) درباره حضرت امام حسین(ع) و حضرت امام حسن(ع) فرموده «کسی که این دو و پدر و مادرانشان را دوست داشته باشد در روز قیامت در کنار من و از یاران من است و در کتاب اصول اعتقادات اهل سنت نیز این مهم بیان شده است.
نماینده مردم کردستان در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به واقعه تلخ کربلا اظهار کرد: آنهایی که مرد خدا و برای مقابله با ظلم سبقت گرفته، قطعاً با فرمان الهی و رسول خدا(ص) این حرکت را انجام داده‌اند.
ماموستا رستمی خاطرنشان کرد: کربلا مکان ایثار و فداکاری است چرا که در آنجا واقعاً مبارزه با ظلم و ستم رخ داده و امام حسین(ع) و یاران وفادارش در این راه به درجه شهادت رسیدند و امروز تمام مسلمانان جهان غرق عزا و ماتم هستند.
ماموستا عبدالرحمن خدایی امام جمعه سنندج ضمن تسلیت ماه محرم و ایام سوگواری سالار و سرور شهیدان حضرت امام حسین(ع) و یاران بافایش اظهار داشت: واقعه کربلا آن چنان سخت و تلخ است که هر کس به این روز فکر کند چشمانش برای امام حسین(ع) پر از خون می‌شود.
وی با بیان اینکه امام حسین(ع) شخصیت والا و بی‌نظیر، شهید کربلا و ملقب به ثاراللّه است، افزود: روایت واقعه تلخ کربلا برای هیچ مسلمانی قابل قبول نیست و ای کاش تاریخ همچنین روزی را برای ما به‌جا نمی‌گذاشت.
امام جمعه سنندج تصریح کرد: امام حسین(ع) مسئولیت دفاع از دین اسلام و جد خود را داشت و قهرمانی آزاده بود که دستور گرفتن از یزید برایش قابل قبول نبود و هر کس پیرو راه پیامبر بزرگ اسلام(ص) باشد آرزوی همچین واقعه‌ای را در اسلام نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه زبان از بیان و وصف بزرگی، شأن، جایگاه و محبوبیت امام حسین(ع) قاصر است گفت: علمای اهل‌سنت احترام و جایگاه خاصی برای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) قائل هستند و همیشه با تأسف از ایشان یاد می‌کنند.
ماموستا خدایی با بیان اینکه شهدا درس شهادت را از امامان دین ما یاد گرفتند خاطرنشان کرد: همه شهدا مدیون امام حسین(ع) هستند، چرا که اگر امام حسین(ع) نبود درِ باغ شهادت بر روی همه بشریت بسته می‌ماند.
امام جمعه سنندج یادآور شد: انتقام خون امام حسین(ع) و دیگر شهدای کربلا گرفته می‌شود و یقیناً دچار سخت‌ترین بلاها و به‌سزای اعمال خود می‌رسند.
ماموستا مصطفی شیرزادی امام جمعه مریوان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مریوان ضمن تسلیت ماه محرم و ایام سوگواری شهادت امام حسین(ع) اظهار داشت: جایگاه امام حسین(ع) از دیدگاه همه انسان‌های با ایمان چه اهل تسنن و اهل تشیع یک شخصیت برجسته و ممتاز است و این شعار نیست بلکه اعتقاد قلبی همه مسلمانان جهان اسلام است.
وی افزود: اهل سنت، اهل دین و ایمان و اهل قرآن بوده و عشق و محبت به امام حسین(ع) و یارانش را جزو عقیده قلبی خود دانسته و ادامه دهنده راهشان هستیم.
امام جمعه مریوان تصریح کرد: اهل سنت نسبت به امام حسین(ع) ارادت و مودت خاصی دارند بهطوریکه هر ساله مراسم عزاداری برگزار کرده و از این طریق محبت خود را نسبت به پیامبر و اهل بیت(ع) ابراز می‌دارند.
وی با بیان اینکه واقعه تلخ کربلا بزرگ‌ترین مصیبت برای جامعه اسلامی است، یادآور شد: واقعه سال 61 هجری قمری هیچ‌گاه فراموش نمی‌شود چرا که هیچ انسان دین‌داری شهادت مظلومانه امام حسین(ع) و یاران باوفایش و بی‌حرمتی به خانواده پیامبر گرامی اسلام(ص) را از یاد نمی‌برد.
ماموستا شیرزادی واقعه کربلا را درس عبرتی برای همه انسان‌ها حتی افراد غیرمسلمان دانست و خاطرنشان کرد: انسان نباید هیچ‌وقت ظالم و در برابر ظالمان سر تعظیم فرود آورد بلکه باید شجاعانه در راه ترویج دین اسلام و امر به معروف و نهی از منکر ایستادگی کند.
ماموستا محمدامین راستی امام جمعه موقت سنندج در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در سنندج، ضمن تسلیت ماه محرم و ایام سوگواری شهادت امام حسین(ع) با اشاره به حدیثی از پیامبر اسلام(ص) که در کتاب‌های اهل‌سنت آمده است اظهار داشت: پیامبر اسلام(ص) فرموده «حسین از من است و من از حسین هستم» یعنی منش و سنت امام حسین(ع)، منش و سنت پیامبر اسلام(ص) است.
وی افزود: پیامبرگرامی اسلام(ص) همچنین در احادیث دیگری فرموده‌اند که امام حسین(ع) و امام حسن(ع) دو جوان اهل بهشت هستند، بنابراین نه تنها امام حسین(ع) و امام حسن(ع) بلکه همه اهل بیت رسول خدا(ع) جایگاه والایی در بین اهل‌سنت داشته و خواهند داشت.
امام جمعه موقت سنندج تصریح کرد: در کتاب اهل‌سنت به جایگاه و محبوبیت امام حسین(ع) و امام حسن(ع) زیاد اشاره شده و در مذهب اهل تسنن قبولی نماز منوط بر فرستادن درود و سلام بر پیامبر و اهل‌بیت ایشان است.
وی با بیان اینکه پیام فراموش نشدنی واقعه کربلا احیای انسانیت است، یادآور شد: نهضت امام حسین(ع) از مصادیق شجره طیبه است که ریشه آن در اعماق زمین و به طرف آسمان جوانه داده و تا روز قیامت نیز ثمر می‌دهد.
ماموستا راستی بیان کرد: نهضت امام حسین(ع) نهضتی است که هویت، آزادی و کرامت را در بین بشریت و همه آزادیخواهان جهان اسلام زنده کرده و همه مسلمانان به قیام این امام بزرگوار افتخار می‌کنند.
امام جمعه موقت سنندج خاطرنشان کرد: مسلمانان شیعه و سنی استان کردستان نیز همچون سراسر کشور، در سالروز تاسوعا و عاشورای حسینی با حضور پرشکوه در عزاداری شرکت کرده و محبت و ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به نمایش می‌گذارند که این حضور پیام معناداری برای دشمنان نظام و قرآن دارد.
عالم برجسته اهل‌سنت فلسفه شهادت امام حسین(ع) را احیای امر به معروف و نهی از منکر دانست و عنوان کرد: امام حسین(ع) محور وحدت و انسجام جامعه اسلامی است و همه ما مسلمانان باید با بصیرت و آگاهی پیرو راه ایشان باشیم.
ماموستا سیداحسن حسینی امام جمعه موقت سنندج ضمن تسلیت ایام محرم و شهادت امام حسین(ع) اظهار داشت: در طول تاریخ بارها از سوی بزرگان و علمای اهل‌سنت، نهضت و مظلومیت امام حسین(ع) در کتاب و خطبه‌های نماز جمعه برای مردم بیان و بازگو شده است.
وی با بیان اینکه کاروان کربلا دو قشر متفاوت بودند، افزود: یک قشر دنباله‌رو قیام امام حسین(ع) و یارانش بودند که خداوند به آنها رحم کرد و قشر دیگر از رحمت خداوند محروم شدند.
امام جمعه موقت سنندج با ذکر اینکه جایگاه امام حسین(ع) از دیدگاه اهل سنت یک جایگاه مهم و ارزشمند است، گفت: جایگاه امام حسین(ع) نزدیک به خداوند، پیامبر اسلام(ص) و دور از عذاب و سختی قرار دارد.
وی با بیان اینکه قیام امام حسین(ع) و عاشورای حسینی برای تمام مسلمانان افتخار است، تصریح کرد: درس شهامت، شجاعت و کرامت را می‌توان از قیام امام حسین(ع) یاد گرفت.
آئین عزاداری تاسوعای حسینی در سنندج از دریچه دوربین تسنیم + فیلمعزاداری شب عاشورای حسینی در حسینیه سنندج + فیلمنمایش شکوه عزاداری پیروان اباعبدالله الحسین(ع) در عاشورای حسینی سنندج + تصاویرماموستا حسینی تاکید کرد: باید مردم از اتفاقات و سرنوشت امام حسین(ع) درس بگیرند و همیشه در مقابل ظالم بایستند و یار و یاور مظلوم باشند.
وی با بیان اینکه واقعه کربلا تلخ‌ترین واقعه تاریخ اسلام به‌شمار می‌رود اظهار کرد: ایستادگی امام حسین(ع) در برابر حکومت فاسد یزید بالاخره واقعه کربلا را با آن همه فاجعه رقم زد بهطوریکه این حادثه غمبار چنان داغی را بر دل مؤمنان و همه مسلمانان جهان گذاشت که تا ابد فراموش نشدنی است.
امام جمعه موقت سنندج خاطرنشان کرد: قشری مظلوم و غریب در کربلا بدون آب و نان مظلومانه به شهادت رسیدند و این واقعیت‌ها نشان می‌دهد که قاتلان امام حسین(ع) چه قدر از انسانیت دور بوده‌اند.
ماموستا حسینی یادآور شد: محبت و عشق به پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل‌بیت(ع) ریشه در دل و اعماق جان اهل تسنن دارد و همه مسلمانان جهان اسلام در سالروز تاسوعا و عاشورای حسینی داغدار و ناراحت هستند.
ماموستا معروف خالدی امام جمعه موقت سنندج ضمن عرض تسلیت و آرزوی قبولی عزاداری مردم سراسر کشور و استان کردستان اظهار داشت: امام حسین(ع) به‌عنوان یکی از اصحاب پیامبر(ص) مطرح و از اولاد پیامبر گرامی اسلام که در بیت نبوی بزرگ شده و جزو آل عبا هستند.
وی به جایگاه والای امام حسین(ع) در میان اهل تسنن اشاره کرد و افزود: در خطبه‌های نماز جمعه اهل‌سنت، سلام و درود بر حضرت امام حسن(ع) و حضرت امام حسین(ع) فرستاده می‌شود.
امام جمعه موقت سنندج تصریح کرد: پیامبر گرامی اسلام(ص) فرموده «حسین نور چشم من است»، بنابراین باید تمام مسلمانان شیعه و سنی، حضرت امام حسین(ع) را مانند نور چشم خودشان بدانند.
وی با اشاره به واقعه کربلا گفت: واقعه کربلا عصاره دعوت تمامی انبیا است، یعنی اگر زحمات، تلاش، از جان گذشتگی و ایثار جان و مال امام حسین(ع) نبود مسیر دعوت و زحمت 124 هزار پیامبر به خطر می‌افتاد اما ایشان معنای ایثار، از خودگذشتگی و شهادت را در کربلا معنا کردند و این راه برای همیشه ادامه دارد.
ماموستا خالدی با یادآوری اینکه امام حسین(ع) برای احیای ارزش‌های اسلام قیام کرد و در این راه مظلومانه به شهادت رسید، عنوان کرد: اهل‌سنت همواره غم بزرگ شهادت امام حسین(ع) را در دل دارند و داغدار شهدای دشت کربلا هستند.
عالم اهل‌سنت به جوانان توصیه کرد که شیوه زندگی پیامبر(ص)، اهل‌بیت و اصحاب ایشان از جمله امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را مطالعه کرده و از این بزرگمردان پیروی کنند.
ماموستا سیدعارف عنایتی امام جمعه دهگلان ضمن تسلیت ماه محرم و ایام سوگواری شهادت امام حسین(ع) اظهار داشت: حضرت امام حسین(ع) مربوط به مذهب خاص نیست و عشق و محبت به خانواده اهل‌بیت رسول‌الله(ص) به‌ویژه امام حسین(ع) و امام حسن(ع) در وجود هر فرد مومن و ایمان‌داری وجود دارد.
وی افزود: هر کس ادعای مسلمانی داشته باشد اما نسبت به پیامبرگرامی اسلام(ص)، حضرت حسن(ع)، حضرت حسین(ع)، اصحاب یاران و ازواج مطهرات بغض در دل داشته باشد، آن انسان از دیدگاه ما ایمان واقعی ندارد.
امام جمعه دهگلان با یادآوری اینکه حضرت امام حسین(ع) جایگاه بسیار ارزشمندی دارد، تصریح کرد: ما اهل سنت معتقدیم قیام حضرت امام حسین(ع) به‌دلیل مسائل مادی و دنیوی نبود بلکه برای مبارزه با ظلم و ستم، جلوگیری از فساد اداری، تبعیض، نادیده گرفتن حقوق شهروندی، اختلاس و آنچه متعلق به بیت‌المال و انتصاب آقا و آقا‌زاده‌ها در دستگاه‌های حکومتی بوده است.
وی به فرمایش امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: اگر من در مقابل حاکم ظالم قرار نگیرم و در برابر مظلوم دفاع نکنم یقیناً در روز قیامت با آن درد گرفتار می‌شوم و قهر، خشم و غضب خدا نیز شامل حالم می‌شود.
ماموستا عنایتی عنوان کرد: اهل سنت حاضرند مال و جان خود را فدای اصحاب، یاران و اولاد رسول‌الله کنند و در راستای مبارزه با دشمنان اسلام و فساد از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنیم.
وی اظهار کرد: حضرت امام حسین(ع) مربوط به قشر و مذهب خاصی نیست چرا که الگوی آزادیخواهان جهان و مظلوم‌ترین چهره تاریخ اسلام است.
امام جمعه دهگلان درباره واقعه تلخ کربلا بیان کرد: واقعه کربلا چند ساعتی طول نکشید اما آن چنان عمیق و بزرگ بود که تا روز قیامت حتی افرادی که مسلمان نباشند حضرت امام حسین(ع) را به‌عنوان بزرگ‌مرد خود و مظلوم اسلام قبول دارند و ارزشی به‌یاد ماندنی برای تاریخ بشریت است.
ماموستا جمال کریمی امام جمعه موقت بانه ضمن تسلیت ماه محرم در رابطه با جایگاه امام حسین(ع) در نزد اهل سنت به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) که این دو جوان بهشتی هستند اشاره کرد و اظهار داشت: امام حسین(ع) شخصیتی است که با رشادت و مجاهدت‌های بسیاری برای اجرای عدل الهی اقدام کرد و ما نیز باید از ایشان الگو و درس عبرت یاد بگیریم.
وی با بیان اینکه امام حسین(ع) شخصیتی بزرگوار، نورانی و از خانواده پیامبر گرامی اسلام(ص) بود، افزود: هر چه از عظمت، محبوبیت، شأن و جایگاه ایشان سخن بگوییم، باز زبان از بیان واقعیت‌ها قاصر است.
امام جمعه موقت بانه به واقعه تلخ کربلا اشاره کرد و گفت: حادثه کربلا کلاً درس و آموزش عشق به خدا، عشق به جهاد و یک رشادت بسیار مهم دارد که هیچ کسی نمی‌تواند آن را فراموش کند.
به گفته وی قیام و شهادت حضرت امام حسین(ع) و یارانش که در راستای اجرای حکم الهی و برای تثبیت امر به معروف بوده، مختص اهل تشیع نیست بلکه واقعه‌ای تاریخی است که به آن بسیار اشاره شده است.
ماموستا کریمی تصریح کرد: امام حسین(ع) تمام قد و با مقاومتی بی‌نظیر مقابل دشمنان ایستادگی کرد و با نثار خون خود و 72 تن از یارانش، دین اسلام را برای همیشه از گزند دشمنان بیمه کرد.
امام جمعه موقت بانه به نسل جوان امروزی توصیه کرد که خداوند را عبادت و از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و اصحاب ایشان پیروی کنند چرا که مسیر هدایت و پیروزی انسان‌ها تداوم این راه و تبعیت از فرموده قرآن است.
انتهای پیام/ح
R7848/P/S6,66/CT7منبع: تسنیم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۶۹۲۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روایت یک استاد تاریخ از فرمان پیامبر(ص) به جهاد با یهودیان جنایتکار
سیزده سال پس از بعثت حضرت محمد مصطفی (ص)، بزرگان مردم یثرب که سران قبایل اوس و خزرج بودند، با پیامبر (ص) دیدار کرده و اسلام آوردند و با حضرت پیمان بستند که با جان و مال خود از اسلام و رسول خدا حمایت کنند. نتیجه این پیمان، هجرت پیامبر و مسلمانان اهل مکه به یثرب و تبدیل این منطقه به مدینةالنبی بود. بعد از ورود پیامبر این شهر به مرکز حکومت پیامبر اسلام تبدیل می‌شود.
برای بررسی نحوه اداره حکومت توسط پیامبر اسلام و همچنین آشنایی با سیاست‌های پیامبر در مدیریت جامعه با سعید طاووسی استاد تاریخ اسلام دانشگاه علامه طباطبایی به گفتگو پرداختیم که بخش اول آن را در ادامه می‌خوانید:
پیامبر در سال ۱۳ بعثت به واسطه به بن‌بست رسیدن تبلیغ در مکه و طائف و پس از ملاقات با سران اوس و خزرج و پیمانی که بین پیامبر و آنها منعقد می‌شود، تصمیم به هجرت به یثرب که بعد از ورود پیامبر به مدینةالنبی تغییر نام می‌دهد، می‌گیرند. تغییر و توسعه اسلام پس از این هجرت است. در این گفتگو می‌خواهیم سیاست پیامبر (ص) برای مدیریت مدینه و حکمرانی پیامبر را واکاوی کنیم.
پیامبر با عده‌ای از مهاجران مکی به مدینه می‌روند و مسلمانان مدینه درواقع نومسلمان هستند. از طرف دیگر باید با یهودیان مدینه یک همزیستی مسالمت آمیز برقرار کنند. پیامبر زمانی وارد مدینه می‌شوند که سال‌ها دو قبیله اوس و خزرج با هم درگیری داشتند و ایضا مسلمانان اهل مکه کسانی هستند که خانه و اموال شان را در مکه گذاشته‌اند و به مدینه آمده‌اند و گویا یک تقابل دیرینه هم بین مکه و مدینه از دوران قبل از اسلام وجود داشته است. پیامبر (ص) برای اینکه بتوانند امکان زیست مسالمت‌آمیز بین این گروه‌ها به وجود بیاورند، چه کاری انجام می‌دهند؟
طاووسی: بسم الله الرحمن الرحیم. پیامبر (ص) پس از ورود به مدینه، در راستای همین نکاتی که اشاره کردید، اساسا اقدام به تاسیس شهر کردند. یعنی در حجاز پیش از اسلام، شهری وجود نداشت و مدینه که درواقع همان یثرب است، برخی بر این نظر هستند که اساسا این واژه مدینه (شهر) از آن زمان وارد زمان عربی شده است و این کلمه ریشه عربی ندارد. برخی هم بر این نظر هستند که این کلمه ریشه در دین دارد و نه مَدَنَ. دین در آن دوره سه معنی داشته است. دین فارسی که به معنای وجدان و باطن انسان است. مثل کتاب دین‌کرد که از کتب مقدس زرتشتیان است که وارد زبان عربی شده است. در قرآن هم به این معنا به کار رفته است.
در آیه ۱۴ سوره شریفه غافر می‌خوانیم: فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ. در اینجا دین به معنای پرستش است. در زبان‌های سامی کلمه دین هم وجود داشته که در قرآن در آیه سوره حمد آمده است؛ مالک یوم الدین که معنای آن روز جزا است. معنای سوم آن که ترکیب دین در فارسی و دین در زبان سامی است، به معنای religion است که هم به معنای شریعت است و هم معنای باطنی ندارد. مثل اخلاق و آداب. دین در مدینه به معنای دین سوم نیست، بلکه به معنای قانون است. مدینه یعنی جایی که قانون دارد.
اقدام پیامبر به تدوین قانون اساسی برای مدیریت مدینه
پیغمبر اکرم (ص) برای تنظیم روابط و مدیریت مدینه یک قانون اساسی با عنوان «دُستورُ المدینه» تهیه کردند. دُستور همان دَستور در زبان فارسی است و در زبان فارسی هم ریشه آن در کلمه دَست‌وَر است. این قانون براساس روابط شهروندی تنظیم شده است، چون همان جامعه‌ای که شما تصویر کردید را باید در بر بگیرد و روابط آنها را تنظیم کند. یعنی هم شامل مشرکان و یهودیان شود و هم و مسلمانان و مؤمنان.
در این قانون اساسی برای همه این گروه‌ها حقوق و مسئولیت تعیین شده است و پیامبر به مثابه حاکم و ناظر بر اجرای این قانون است. البته جمله‌ای از استاد مطهری نقل شده است مبنی بر اینکه بهترین مدیریت، مدیریت محبت است نه قانون. این جمله نفی قانون نیست، اما فراتر از قانون، باید چیزی باشد که افراد را به هم پیوند دهد.
پیمان برادری تدبیر پیامبر برای تنظیم رابطه مهاجر و انصار
درباره مهاجر و انصار و جامعه مسلمانان امکان تحقق آن به راحتی وجود داشت و پیامبر از پیمان برادری برای تحقق آن استفاده کرد. ما دو پیمان برادری داریم، یک پیمان در مکه و در زمانی که فشار‌ها زیاد بود. این پیمان برقرار شد تا علاوه بر ارتباط خونی‌ای که افراد با هم دارند، ارتباط و پیمان دینی هم با یکدیگر داشته باشند.
یک پیمان برادری دیگر هم در مدینه داریم که تفاوت آن این است که پیمان برادری در مدینه، حتما باید یک مهاجر با یک انصاری پیمان برادری می‌بستند. دو مهاجر با یکدیگر و دو انصاری با هم نمی‌توانستند پیمان برادری ببندند.
در واقع هدف پیامبر (ص) ایجاد وحدت بین مهاجر و انصار بود.
طاووسی: بله.
این برادری، محدود به روابط دوستانه و صمیمی بوده یا اینکه به روابط خاص اقتصادی و اجتماعی هم منجر می‌شده است.
طاووسی: ظاهراً در ابتدا وسیع‌تر از روابط دوستانه بوده، چون نشانه‌های تاریخی وجود دارد که دو برادری که براساس این پیمان با یکدیگر برادر شده بودند، از هم ارث می‌بردند، اما با نزول آیه ۷۵ سوره انفال، این حکم نسخ شده است و ارث صرفا به خویشان اختصاص پیدا کرده است. زمان پیمان برادری ۵ ماه بعد از هجرت بوده است و این افراد با هم در تعامل بودند و به هم کمک می‌کردند. به‌خصوص انصار، چون انصار نسبت به مهاجرین ایثار ورزیدند.
اینکه گفته می‌شود انصار، بخشی از خانه‌هایشان را به مهاجرین اهدا کردند، از مصادیق همان ایثار انصار است؟
طاووسی: بله.
این اقدام برای بعد از پیمان برادری بوده یا قبل از آن هم این کار شده است؟
طاووسی: قبل از پیمان هم این کار‌ها شروع شده بود. برخی مفسرین معتقدند آیه «وَالَّذِینَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِیمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ وَلَا یَجِدُونَ فِی صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَیُؤْثِرُونَ عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ ۚ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (آیه ۵۹ سوره حشر) درباره انصار نازل شده است. این آیه می‌گوید آنها از مال خودشان می‌زدند و کمک می‌کردند. یعنی اینگونه نبوده که زائد مالشان را کمک کنند. همان زندگی‌ای که داشتند را در اختیار مهاجرین قرار دادند و تقسیم کردند.
پیامبر حقوق یهودیان مدینه را هم به رسمیت می‌شناسند
درمورد غیرمسلمانان دیگر این رابطه برادری را نداریم، اما بحث حقوق شهروندی را داریم و اینکه تفاوتی درباره آنها نیست و اگر کسی به آنها حمله کند و حقوقی را از آنها سلب کند، فرقی ندارد که به آنها حمله شده یا به مسلمانان. در قانون اساسی که پیامبر نوشته‌اند آمده است یهود با مومنان در حکم یک امّت شناخته می‌شوند با این تفاوت که یهود براساس دستور دین خود و مسلمانان براساس دستور دین خود باید عمل کنند.
واقعا در کجای تاریخ می‌بینیم که یک فرد موسس، حقوق دیگران را هم به رسمیت بشناسد؟ یعنی نه‌تن‌ها خون آنها را نریزد و یا آنها را مجبور به پذیرش دین و اصول خود کند، بلکه حقوق آنها را به رسمیت بشناسد و تاکید کند که آنها باید مطابق دستورات دین خود عمل کنند؟
خیلی جالب است که در این قانون طوایف مختلف یهود به اسم ذکر شده اند. مثلا یهود بنی عوف، بنی نجار، بنی حارثه، بنی جوشع، بنی ثعلبه سایر قبایل به نام ذکر شده است.
من هم این قانون را می‌خواندم برایم خیلی جالب بود که در این متن به جزئیات بسیار توجه شده و از کلی گویی پرهیز شده است.
طاووسی: بله. این اسامی را آورده‌اند تا بعدا کسی مدعی نشود که این قانون شامل این قبیله نمی‌شود.
درواقع جای شک و شبهه و تفسیرپذیری باقی نگذاشته است.
طاووسی: دقیقاً. یک متن کاملاً حقوقی است.
فارس: این متن را به‌طور کامل پیامبر (ص) تقریر کرده‌اند یا اینکه حاصل نظر جمعی از افراد بوده است؟
طاووسی: کیفیت تدوین این متن این است که یک سری گفتگو‌هایی انجام شده است بین نمایندگان مسلمانان، مشرکان و یهودیان و در نهایت به این متن رسیده‌اند، اما این متن به‌طور کامل با نظر پیامبر (ص) تهیه شده است و حضرت این متن را امضا کرده‌اند.
روش تصمیم‌گیری پیامبر براساس مشورت بود
دراینجا می‌توانیم به یکی از مصادیق و نشانه‌های سبک مدیریتی پیامبر برسیم. پیامبر برای تهیه این قانون، آمرانه و خودمحورانه قانون ننوشته اند. باوجود اینکه پیامبر عالِم کامل بود، براساس مشورت جمعی سیاست‌گذاری می‌کردند.
طاووسی: بله. رسول الله در مواضع مختلف، حتی در هنگام جنگ‌ها مشورت می‌کردند. مثلا در غزوه احد ابتدا نظر پیامبر این بود که در داخل شهر بجنگند، اما مشورت کردند و جمعی از جوانان گفتند بیرون از شهر بجنگیم و پیامبر پذیرفت و سپاه اسلام در مقابل کفار بیرون از شهر به هم رسیدند و جنگ رخ داد که در نهایت مسلمانان در این جنگ شکست خوردند.
یک مثال دیگر ماجرای نحوه برخورد با اسرای جنگ بدر است. پیامبر نظر دیگری داشتند، اما برخی مسلمانان درخواست آزادی آنها را مطرح می‌کنند. پیامبر می‌فرمایند به همین میزان بعد‌ها از شما خواهند کشت و همین هم اتفاق می‌افتد و در جنگ احد ۷۰ نفر، معادل اسرای جنگ بدر، به شهادت می‌رسند.
طاووسی: اصل این ماجرا درست است و در قرآن هم ذکر شده، اما اینکه در برخی روایات آمده است که پیامبر دستور قتل اسرای بدر را داده باشند، محل اشکال است. ظاهرا مسلمانان به گونه‌ای می‌جنگیدند که بیشتر اسیر بگیرند تا در برابر هر اسیر فدیه مطالبه کنند.
خداوند در قرآن می‌فرماید این زیبنده پیامبر نیست که مدام اسیر بگیرد. اینگونه تعبیر شد که منظور این است که باید اسیر را کُشت. در حالی که به نظر می‌رسد منظور این است که نباید با هدف فدیه اسیر بگیرید. برخورد پیامبر با اُسرا کریمانه است و در همان جنگ بدر دو مسلمانی که می‌خواستند یک اسیر دشمن را به مدینه بیاورند، از غذای خودشان به اسیر می‌دهند و حتی آن اسیر از این رفتار محترمانه آن دو مسلمان شرمنده شد.
پیامبر بعد از جنگ بدر می‌فرمایند هر اسیری که به ۱۰ مسلمان سواد یاد بدهد، آزاد می‌شود، کسی که سواد ندارد، اما پول دارد، اگر فدیه بدهد آزاد می‌شود و اسیری که نه سواد دارد و نه پول، آزاد خواهد شد؛ بنابراین اسرای جنگ بدر آزاد می‌شوند.
پس مورد اختلافی بین پیامبر و مسلمانان چه بود؟
طاووسی: اختلاف این بود که برخی مسلمانان به گونه‌ای می‌جنگیدند که بیشتر اسیر بگیرند تا پول به دست بیاورند، اما پیامبر معتقد بودند ما باید از دین و شهرمان دفاع کنیم. اگر شرایط به‌گونه‌ای پیش رفت که در طول جنگ مجبور شویم تعداد زیادی از دشمن را بکشیم، باید به تکلیف عمل کنید. در جنگ عده‌ای تلاش می‌کردند، یک نفر را دوره کنند تا او را اسیر کنند.
با هدف کسب منافع اقتصادی این کار را می‌کردند.
طاووسی: بله. در جنگ بدر پیامبر دستور داد فقط دو نفر را اسیر کنند. یکی عمویشان عباس بود و یکی هم ابوالبختری عاص بن هشام از سران مکه بود که پیامبر او را عاقل می‌دانست و امید به هدایت او داشت، اما در خلال جنگ به اشتباه کشته شد. ظاهرا سپاه حضرت به دنبال آن بودند که تعداد اسیران را بالا ببرند، چون آنها دچار فقر بودند و می‌خواستند با این کار بر فقر فائق بیایند.
شواهد تاریخی نشان می‌دهد مسلمانان در جنگ بدر به جهت وعده‌های الهی و نصرت ملائکه از پیروزی‌شان یقین داشتند. با خودشان گفتند حالا که یقینا پیروزیم، اموال جمع کنیم. در همین راستا بود که پیامبر فرمود به تعداد اسیرانی که جمع کردید، کشته خواهید داد. این فرموده پیامبر در جنگ احد محقق شد؛ بنابراین اختلافاتی که بعد از پیامبر اکرم درباره جانشینی رخ می‌دهد، ریشه‌اش در جنگ بدر است. یعنی اختلافات با پیامبر صل الله و علیه و آله از همان بدر آغاز می‌شود، نه در جنگ احد و خندق. در همان بدر عده‌ای از مسلمانان دنبال دنیا رفتند و از همان جا پای بعضی‌ها لغزید. درواقع بعضی از افراد سپاه پیامبر در سایه اسلام به‌دنبال دنیا بودند. بعد‌ها می‌بینیم که تجدید خلافت قریش به نام اسلام انجام می‌شود. درواقع می‌خواستند همان جاهلیت را در ساحت اسلام دوباره احیا کنند.
قانون اساسی پیامبر شامل سه قبیله یهودی بیرون از مدینه نمی‌شود
یک نکته لازم است در اینجا بیان کنم و آن این است که این پیمان‌نامه‌هایی که پیامبر با قبایل یهود منعقد کردند، شامل قبایل بنی قریظه، بنی قینُقاع و بنی نضیر که قابل اصلی یهودیان مدینه بودند، نمی‌شود.
چرا نمی‌شود؟
طاووسی:، چون آنها بیرون از شهر مدینه و در قلعه زندگی می‌کردند. در بند ۳۹ قانون مدینه آمد است: داخل شهر مدینه برای پیروان این سند حرم شناخته می‌شود؛ بنابراین معلوم است که این قانون برای شهر مدینه و افراد داخل این شهر است. آنها خارج از شهر بودند و هر سه قبیله یهودی که نامشان را ذکر کردم، قلعه‌های جداگانه‌ای داشتند و در درون آنها زندگی می‌کردند، اما مساله این بود که این قبایل بر شهر مدینه تاثیرگذار بودند.
پیمان‌نامه پیامبر با قبایل قینُقاع، بنی نضیر و بنی قریظه
یهودیان بیشترین تاثیر را بر مدینه داشتند، چون اقتصاد مدینه در اختیار یهودیان بود. بازار برای قینُقاع بود. بنی نضیر و بنی قریظه، باغات و زمین‌های کشاورزی را در اختیار داشتند؛ بنابراین اقتصاد مدینه در اختیار این سه قبیله یهودی بود.
پیامبر با این قبایل پیمان جداگانه‌ای امضا کرد که متن آن در کتاب ابان بن عثمان احمری از اصحاب امام صادق علیه السلام ذکر شده است. این کتاب قدیمی‌ترین کتب سیره است، چون نویسنده شاگرد مستقیم امام صادق بوده است.
نقل این روایت از امام صادق بوده است؟
طاووسی: بعضی روایات از امام صادق علیه السلام و امام باقر علیه السلام در این کتاب وجود دارد، اما همه روایات منصوب به امام نیست ولی اهمیت این کتاب در این است که در زمان امام معصوم و توسط شاگرد امام معصوم نوشته شده است.
کتاب ابان بن عثمان باقی نمانده است، اما برخی بزرگان ما این کتاب را در اختیار داشته‌اند و از آن نقل کرده‌اند.
از جمله نقل‌های انجام شده از این کتاب را نقل پیمان نامه پیامبر با سه قبیله یهودی است که امین السلام طبرسی در کتاب «اعلام الورا به اعلام الهدی» نقل می‌کند. آنجا در واقع پیامبر این سه قبیله یهودی را ملزم به رعایت تورات کرده‌اند و اگر به مدینه خیانت کنند، مسلمانان می‌توانند مردانشان را بکشند، زنانشان را اسیر کنند و اموالشان را مصادره کنند. آنها هم ملزم به رعایت این پیمان نامه شدند.
جنگ مسلمانان با قبایل یهودی بعد از نقض پیمان‌نامه است
پیش از این پیمان نامه درگیری و جنگی بین مسلمانان و این سه قبیله یهودی رخ نداده بود؟
طاووسی: نه، درگیری نبوده ولی بعد از این پیمان‌نامه، هر سه قبیله پیمان نامه را نقض کردند. به همین دلیل پیامبر قبیله قینُقاع را به منطقه اذرعات شام تبعید کردند، اما اجازه دادند اموالشان را با خودشان ببرند. قبیله بنی نضیر را تبعید کردند، اما به هر کس به اندازه بار شترش اجازه دادند اموالش را ببرد و باقی اموال را مصادره کردند. قبیله بنی قریظه، سران آنها به امر پیامبر کشته شدند. اما یک نکته‌ای که این بین وجود دارد این است که در آن متن آمده است «اَمرَ بقتل مقاتلیهم». یعنی جنگجویانشان کشته شوند نه همه مردم.
یعنی کسانی که در مقابل مسلمانان جنگیدند باید مجازات شوند.
طاووسی: بله. اما در شمار کشته‌شدگان بنی قریظه مبالغه کرده‌اند. روایات این ماجرا هم فقط توسط یک فرد از بنی قریظه مطرح شده است. او کودک بوده و زنده مانده و بعد‌ها در روایت خود آمار کشته‌شدگان را زیاد کرده است.
علت اینکه پیامبر بیشترین سخت‌گیری را به قبیله بنی قریظه کرده‌اند، شدت خیانت این قبیله بوده است. در غزوه خندق، قبیله بنی قریظه از پشت سر به مدینه حمله کرد. بعد از اینکه سپاه احزاب شکست خورد و رفت، پیامبر به سپاه خود دستور داد به سراغ قبیله بنی قریظه بروند. در ابتدا بنی قریظه مقاومت کرد و از قلعه بیرون نیامدند و در نهایت تصمیم گرفتند که تسلیم شوند و سعد بن معاذ را بین خودشان و پیامبر حَکم قرار دهند. چون سعد بن معاذ رئیس قبیله اوس بود و اوس از دوران جاهلی هم‌پیمان با قبیله بنی قریظه بود. اما سَعد حکم کرد که افراد جنگی‌شان کشته و باقی افراد اسیر شوند.
درواقع ماجرا نشان می‌دهد پیامبر حتی با بنی قریظه هم پیمان بست و آنها پیمان را نقض کردند.
اشراف بنی نضیر به محلی که پیامبر برای تبعید آنها تعیین کرده بود، نرفتند و به جای آن به قلعه خیبر رفتند و با کمک یهودیان خیبر آنجا را به مرکز فتنه علیه اسلام تبدیل کردند. به همین دلیل پیامبر مجبور می‌شوند برای رفع این فتنه امر به جهاد کنند و غزوه خیبر شکل می‌گیرد.
حمله سپاه اسلام به یهودیان اهل خیبر بعد از توطئه علیه مسلمانان
احسان روحی یکی از پژوهشگران حوزه تاریخ اسلام که به زبان‌های عبری و عربی سریانی مسلط است، در برخی اسناد تاریخی که به زبان عبری و سریالی نوشته شده، متن‌هایی پیدا کرده است که نشان می‌دهد این اهل خیبر بودند که علیه مدینه توطئه کرده نه اینکه پیامبر ابتدا به ساکن حمله کرده باشند. شواهد آن در متون خودمان وجود دارد. در متونی که خودشان نوشته‌اند، آمده است که آنها علیه پیامبر توطئه کردند و پیامبر نسبت به آن واکنش نشان داد.
رفتار کریمانه پیامبر بعد از فتح خیبر
همینکه اشراف بنی نضیر به‌جای اینکه به تبعیدگاه بروند، به قلعه خیبر می‌روند، نشان می‌دهد برنامه‌ای برای توطئه در کار بوده است و فکر می‌کردند با کمک جمعیت ساکن در خیبر با مسلمانان مقابله خواهند کرد. با این حال می‌بینید که پیامبر با کرامت با یهودیان خیبر برخورد می‌کند.
اما وقتی سپاه اسلام پیروز می‌شود، حضرت با آنها پیمان می‌بندند و به یهودیان می‌گویند زمین‌هایتان را به خودتان برمی‌گردانم، اما دولت مدینه در درآمد آن به شما شریک خواهد شد و در مقابل دولت مدینه موظف به تامین امنیت شما خواهد بود. یعنی در حالی که حضرت بر یهودیان خیبر مسلط شده‌اند، با آنها یک قرارداد کاملا دوطرفه منعقد می‌کنند.
وقتی یهودیان فدک به‌خاطر عدالت پیامبر داوطلبانه تسلیم شدند
یهودیان فدک وقتی دیدند پیامبر اینگونه رفتار می‌کند، خودشان داوطلبانه تسلیم پیامبر شدند. می‌دانید که فدک در فاصله ۲۵۰ کیلومتری مدینه است. اهالی فدک وقتی برخورد پیامبر با یهودیان خیبر را دیدند، گفتند ما برویم تسلیم شویم همین حقوق را و بلکه بالاتر از آن را به ما خواهد داد و حضرت همین کار را می‌کنند. زمین‌های اهالی فدک را به آنها می‌دهند و فقط نخلستانی که در فدک بود، به حضرت زهرا می‌دهند و طبق قرآن آن نخسلستان خالصه خداوند بود و حضرت آن را به دخترشان هدیه کردند.
منبع: فارس
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی
همسر ستاره لژیونر تیم ملی ده‌ها میلیارد ثروتش را بالا کشید!