لوازمالتحریر میلیونی برای دانشآموزان؛ از کولهپشتی ۷۰۰ تا مداد رنگی ۲۰۰ هزار تومانی
تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۷۱۸۲۹
آفتابنیوز :
با نزدیک شدن فصل بازگشایی مدارس، خانوادهها درگیر تأمین لوازمالتحریر مورد نیاز تحصیل فرزندانشان هستند، ملزوماتی که حالا زیر سایه افزایش بیرویه قیمتها در مقایسه با سالهای قبل، افزایش قیمت چشمگیری را تجربه میکنند.
افزایش هزینههای تحصیل دانشآموزان بیشترین فشار و تأثیر منفی خود را بر سبد هزینه خانوارهای طبقه ضعیف جامعه تحمیل میکند و در این میان حتی برخی نگران ترکتحصیلهایی هستند که زیر سایه افزایش هزینههای تحصیل رقم میخورد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در همین رابطه پدر یک دانشآموز که امسال به پایه دوم دبستان میرود، درباره تأمین لوازمالتحریر مورد نیاز فرزندش گفت: " اگر بخواهیم یک حساب سرانگشتی داشته باشیم، تأمین لوازمالتحریر مورد نیاز یک دانشآموز با حداقل قیمت و پایینترین کیفیت ۲۰۰ هزار تومان بدون احتساب هزینه کیف مدرسه است، برای فرزندم در حداقل میزان ممکن به خرید لوازمالتحریر اقدام کردم که ۱۵۰ هزار تومان هزینهاش شد و تقریباً مطمئم که کافی نیست و بازهم باید در طول سال برای خرید دفتر یا مداد اقدام کنم.
در کنار آن باید هزینه کتابهای درسی را هم محاسبه کرد که برای پایه اول ابتدایی ۱۶ هزار و ۱۰۰ تومان است و در دوره متوسطه اول و دوم به طور میانگین ۴۰ و ۴۵ هزار تومان است؛ در مجموع میتوان گفت تهیه کیف، کتاب و لوازمالتحریر مورد نیاز دانشآموز با حداقل نیازها حدود ۴۰۰ هزار تومان خواهد بود و به این مورد باید شهریه مدارس دولتی را هم اضافه کرد."
حالا افزایش هزینههای تحصیل دانشآموزان این سؤال را مطرح میکند که این وضعیت در روند تحصیل دانشآموزان بهویژه در مناطق محروم چه تأثیراتی خواهد داشت و آیا به ترک تحصیل منجر خواهد شد؟
در همین رابطه ابوالفضل کمالی؛ رئیس سابق آموزش و پرورش منطقه ۷ شهر تهران در مورد تأثیر قیمت کتابهای درسی و لوازم التحریر بر روند تحصیل دانشآموزان به ویژه در مناطق محروم کشور اظهار کرد: ابتدا باید بگویم در شرایط عادی از همین مواقع یا شاید زودتر معمولاً یک شوک به بازار لوازمالتحریر و ملزومات مدرسهای وارد میشود و گاهی قیمتها ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش مییابد.
افزایش ۵۰۰ درصدی قیمت کاغذ مورد نیاز مدارس!
رئیس سابق آموزش و پرورش منطقه ۷ شهر تهرانیادآور شد: به گفته مسئولان بخش کتابهای درسی آموزش و پرورش، ۱۴۲ میلیون جلد کتاب درسی با قیمت دلار ۴۲۰۰ تومانی تهیه شده و گرانی آنچنانی برای کتابهای درسی وجود ندارد اما درباره لوازمالتحریر عنوان شده بود که لوازم التحریر ایرانی حدود ۳۰ درصد و لوازم التحریر خارجی ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته است اما وقتی وارد واقعیتها شده و به دل بازار رفته و به عنوان والدین دانشآموزان میخواهیم خریدی داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که قیمتها خیلی بیشتر است، بنده مدیر یکی از مدارس دولتی شهر تهران هستم و سال گذشته کاغذ را ۱۲ هزار تومان میخریدیم که هم اکنون ۵۵ هزار تومان شده است یعنی وقتی بررسی میکنیم میبینیم رقم آن حدود ۵۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است!
رشد بیش از حد قیمت لوازمالتحریر و تأثیر آن بر ترک تحصیل
او این موضوع را مطرح میکند که باید بررسی کنیم آیا لوازمالتحریر بهعنوان ابزار ضروری تحصیل است یا خیر، اگر پاسخ مثبت بود و جزو ضروریات برای تحصیل دانشآموز است و باید با این ابزار به ارتقای کیفیت تحصیل دانشآموز کمک شود در اینجا گرانی ۱۰۰ درصدی معنادار و رشد بیش از حد قیمتها منجر به کاهش خرید و تقاضا شده و حتی ممکن است منجر به ترک تحصیل هم منجر شود و زمانی اوضاع بحرانیتر خواهد شد که در بحث عدالت آموزشی مشاهده میکنیم چقدر تبعیض اقتصادی بین افراد مختلف کشور وجود دارد مثلاً برخی روستاهای ما واقعاً مشکل اقتصادی حاد دارند و برای آنها تهیه لوازمالتحریر برای تحصیل فرزندانشان بسیار سخت میشود.
بنده از یکی از دوستانم که در بازار لوازمالتحریر است، اوضاع را پرسیدم که در پاسخ گفت مشتریان فوقالعاده نسبت به سال گذشت کم شدهاند و این نشان میدهد باید تدابیر جدی از سوی مسئولان اندیشیده شود.
تغذیه رایگان و شیر رایگان دانشآموزان حذف شد
این مدیر مدرسه میگوید: برای مناطق کمتر برخوردار بسیار نگرانم چرا که از نظر تهیه لوازمالتحریر و حتی کتب درسی مشکل دارند باور کنید تعداد زیادی از افراد مناطق محروم شاید تنها درآمدشان، یارانهها باشد و بنده از نزدیک این موارد را دیدهام، حتی ۱۶ هزار تومان هزینه کتابهای کلاس اول دبستان برای بعضیها مسئله است. مناطق حاشیهای و مرزی کشور را بررسی کنید مناطقی هستند که برای آنها تهیه یک دفتر هم ممکن است دشوار باشد؛ اگر آموزش و پرورش شکوفا میخواهیم فقط با حرف محقق نمیشود و باید وارد اقدامات عملیاتی شد، با هر مسئولی که صحبت میکنیم درباره اهمیت آموزش و پرورش ساعتها صحبت میکند اما هنگام عمل اینگونه نیست به عنوان مثال در گذشته تغذیه رایگان را داشتیم که حذف شد و تبدیل به شیر رایگان شد که آن هم حذف شده است!
قبول داریم که تعدادی از دانشآموزان به ویژه در مناطق محروم به دلیل مشکلات، انگیزهای برای ادامه تحصیل ندارند اما آیا گرانی لوازمالتحریر نمیتواند یکی از دلایل باشد؟ آموزش و پرورش که میتواند ۶۰ تا۷۰ درصد پول کتب درسی را به صورت یارانه پرداخت کند برای مناطق محروم کاملا آنها را رایگان کند.
لوازمالتحریر و کتب درسی رایگان را برای دانشآموزان مناطق محروم محقق سازیم
کمالی به تجربیات جهانی نیز گُریزی زد و با طرح این پرسش که چرا برخی کشورها در زمینه آموزشوپرورش حرف زیادی برای گفتن دارند؟ در کشورهایی که سیستم آموزش و پرورش قدرتمند است، وضعیت کتابهای درسی همانند کشور ما نیست و آنها سرفصلها را عنوان میکنند و هر منطقه و مدرسه براساس سرفصلهایی که آموزش و پرورش تعیین کرده است از کتب موجود در کتابخانه خودشان استفاده میکند و نیازی نیست، دانشآموزان کتاب بخرند همچنین لوازمالتحریر اولیه نیاز دانشآموزان را رایگان در اختیار قرار میدهند، ما وقتی میگوییم آموزش و پرورش مهم است باید در این زمینهها بودجه اختصاص دهیم و رقم آن هم زیاد نمیشود شاید یک درصد بودجه کل کشور! چرا که فقط برای مناطق محروم اجرا میشود.
تقاضای من این است بر روی رایگان بودن لوازمالتحریر و کتب درسی در مناطق محروم و کمتر برخوردار دولت برنامهریزی کند آن هم برای همین امسال و نه سالهای آینده.
این مدیر مدرسه به این موضوع مهم اشاره دارد که تصور کنید حتی توانستیم معلم را برای مدارس محروم تأمین کنیم اما وقتی دانشآموز دفتر و کتاب ندارد باید چه کار کند؟ معتقدم باید تمام زمینهها را درنظر بگیریم و انتظار ما از مجلس این است که بگوید آیا این مباحث در بودجه آموزش و پرورش دیده شده است یا خیر، آیا در قالب یارانه تحصیل به مناطق محروم، لوازمالتحریر مورد نیاز دانشآموزان را تأمین میکنیم.
سیاسیکاریهایی که بیش از حد در کشور ما وجود دارد و آموزش و پرورش بیش از همه وزارتخانهها سیاستزده شده است مجالی برای این اقدامات نمیدهد، مجلس علاوه بر قانونگذاری وظیفه نظارتی را هم بر عهده دارد تا کنون در این رابطه چه کاری انجام دادهاند؟
گرانی موجب افزایش گرایش مردم به سمت مدارس دولتی
کمالی در ادامه صحبتهای خود به این مقوله اشاره کرد که هماکنون به دلیل افزایش هرینهها، مدارس غیردولتی هم بسیار آسیبپذیر شدهاند و تعداد زیادی از دانشآموزان به دلیل مسائل اقتصادی خواهان مدارس دولتی هستند و مدرسه دولتی که باید ۲۰۰ تا ۳۰۰ دانشآموز داشته باشد نزدیک به ۹۰۰ دانشآموز دارد و این نشان میدهد وضعیت مدارس غیردولتی هم بحرانی است؛ وضعیت اقتصادی فعلی بر تعداد انگشت شماری از مدارس تأثیری نداشته است و وضعیت به گونهای است که سال گذشته در یکی از مناطق ۱۴ مورد انحلال مدارس غیردولتی را داشتیم.
معتقدم مناطق محروم از بُعد آموزش و پرورش بسیار تحت فشار هستند و با کمبود نیرو مواجهاند و معلمانی که بتوانند وضعیت آموزشی مناطق محروم را سامان بدهند تمایلی برای رفتن به آنجا ندارند و از نظر کیفیت مشکلات زیادی وجود دارد، معلم پس از کسب تجربه به مرکز استان میآید و هم اکنون تعداد معلمان کیفی در مناطق محروم بسیار اندک است از سوی دیگر با برخی مسائل مانند هزینههای لوازم التحریر در سبد خانوار مواجه هستیم و برای اینکه عدالت آموزشی را بیشتر زیرسؤال نبریم باید چارهای برای آن اندیشید.
۷۰ درصد هزینه کتابهای درسی توسط آموزشوپرورش تأمین میشود
نادیا دواری؛ معاون سابق آموزش ابتدایی آموزشوپرورش شهر تهران نیز درباره عدالت آموزشی بر این باور است که وقتی از عدالت آموزشی صحبت میکنیم میتواند پهنه بسیار گستردهای داشته باشد و موضوعات مختلفی را دربربگیرد آن چه امروز باید روی آن تمرکز کنیم بحث شاخصهایی است که در ترک تحصیل دانشآموزان و محرومیت آنها از ادامه تحصیل موثر است، به نظر میرسد ایران در بحث چاپ و توزیع کتابهای درسی یکی از پرخرج ترین کشورها است و وزارت آموزش و پرورش سوبسید بالایی را درنظر میگیرد، با توجه به صحبتهای مسئولان تدوین کتب درسی، حدود ۳۰ درصد قیمت تمام شده کتابها از مردم دریافت میشود در واقع آموزش و پرورش ۷۰ درصد از قیمت تمام شده کتاب را خودش پذیرفته و پرداخت میکند و با توجه به اینکه آموزش و پرورش در کشور ما امر حاکمیتی است این سوبسید به عنوان یک بحث حمایتی موثر و مهم است.
قیمت کتابهای درسی پایه اول دبستان حدود ۱۶ هزار تومان است و با توجه به شرایط فعلی مبلغ بالایی نیست و در محرومترین نقاط کشور نیز مردم میتوانند از عهده این هزینه برای فرستادن فرزندانشان به مدرسه بربیایند، قیمت کتابها در دوره متوسطه اول میانگین حدود ۴۰ هزار تومان و در دوره دوم متوسطه حدود ۴۵ هزار تومان است و هزینه بیشتری که مردم ممکن است متحمل شوند در شاخه فنی و حرفهای و کاردانش است که میانگین قیمت کتابها ۶۰ هزار تومان است و همین کتاب را اگر خانوادهها در بازار آزاد بخواهند تهیه کنند مبلغی حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است.
لوازمالتحریر میلیونی دانشآموزان در مدارس برخوردار تهران
دواری معتقد است موضوع دیگری که برای تحصیل فرزندان موجب ایجاد هزینه برای خانوادهها میشود، هزینههای لوازمالتحریر است؛ او دراین باره گفت: در حوزه لوازمالتحریر باید بدانیم درباره کدام گروه از بچهها صحبت میکنیم، گروهی که در مدارس خاص و غیردولتی تهران و در محیط برخوردار تحصیل میکنند که از وسایل و لوازمالتحریر فانتزی استفاده میکنند یا منظورمان گروهی است که لوازمالتحریر برای آنها جزو ابزار اولیه مورد نیاز برای تحصیل است، اگر معیار ما گروه اول باشد هم اکنون در شهر تهران کولهپشتی ۷۰۰ هزار تومانی و مدادرنگی ۲۰۰ هزار تومانی به فروش میرسد و در مجموع ممکن است هزینه خرید لوازمالتحریر دانشآموز در یکی از مدارس برخوردار تهران به چند میلیون تومان هم برسد اما با هزینه خیلی نازل میتوان لوازمالتحریر مورد نیاز را به عنوان ابزار مؤثر برای تحصیل دانشآموزان در مناطق محروم تهیه کرد.
کتابهای کمک درسی نیز الزاماً برای تحصیل دانشآموزان مفید و ضروری نیست و در دوره ابتدایی کتابهای کمک درسی را ممنوع کردیم در کل ما میگوییم کتابهای کمک آموزشی مفید نیست مگر آنهایی که معلم به تشخیص خود و به اقتضای کلاس درس از آن بهرهبرداری میکند نه اینکه تک به تک دانشآموزان ملزم به خرید کتاب کمک درسی شوند!
او در واکنش به این موضوع که "آیا سال گذشته در همین شهر تهران تغذیه و شیر رایگان توزیع شد؟" عنوانکرد: ما اینجا نمیخواهیم بحث لوازمالتحریر دانشآموزان و کتب درسی را به مشکلات کلان اقتصادی کشور وصل کنیم و اگر هدف محرومیتزدایی است به بحثهای مفصلی نیاز دارد؛ اگر میخواهیم علل ترک تحصیل و افت تحصیلی دانشآموزان را در مناطق محروم بررسی کنیم، در هیچکدام از شاخصها گرانی کتاب مطرح نیست.
دلایل ترکتحصیل؛ از آسیبهای اجتماعی تا تعصبات
اگر تحقیقاتی که در سطح کشور در محرومترین مناطق ایران انجام شده است را بررسی کنید، علتهای زیادی برای ترک تحصیل وجود دارد و یکی از دلایل مهم این است که بچهها آیندهای برای ادامه تحصیل قائل نیستند و میگویند وقتی درسمان تمام شد با این دیپلم نمیتوانیم کاری انجام دهیم یا مسائل جنسیتی در برخی مناطق مطرح است و دختران را از مدارس خارج میکنند، ازدواج زودهنگام و آسیبهای اجتماعی خانواده از جمله طلاق از دلایل عمده ترک تحصیل دانشآموزان است حتی میتوان گفت بخشی از دلایل تعصباتی است که در برخی مناطق کشور وجود دارد.
از تغذیه رایگان دفاع نکنید!
دواری به موضوع تحصیل رایگان در قانون اساسی اشاره دارد و معتقد است که آموزش رایگان شامل وسایل آموزشی یعنی کتب درسی و لوازم التحریر هم میشود و الان وسایل کمک درسی، کتب کمک آموزشی نیست بلکه لب تاپ و فضای مجازی خیلی مهم هستند و ما با شرایط ایدهآل خیلی فاصله داریم و فقط مربوط به حوزه تعلیم و تربیت نیست و در خیلی از حوزهها محرومیت داریم؛ خواهش من این است که از تغذیه رایگانی که قبلاً انجام میشد دفاع نکنید من در آن فضا و مدرسهها درس خواندم، تغذیه رایگانی در آن زمان انجام میشد اما چقدر از محرومین جامعه میتوانستند دسترسی داشته باشند و دیگر نباید به عقب برگردیم و از آن دفاع کنیم.
بنده با تغذیه رایگان مخالف نیستم اما اگر به عنوان یک راه حل برای محرومیتزدایی است اما راهش این نیست و باید از طریق دیگری محرومین جامعه مورد توجه قرار بگیرند؛ بحث ما درباره این است که میگوییم در گذشته تغذیه رایگان وجود داشت و به نحوی بود که می توانست محرومیتها را جبران کند اما بنده با این نظر موافق نیستم به دلیل آنکه آن هم تأثیر مثبتی نداشت و اصولاً نحوه توزیع و نوع بهرهبرداریهایی که از آن میشد آنقدر در محرومیتزدایی موثر نبود.
نیاز به تأمین یارانه فرهنگی برای تحصیل دانشآموزان مناطق محروم
معاون سابق آموزش ابتدایی آموزشوپرورش شهر تهران بر این باور است که در بحث استفاده از لوازمالتحریر به فرهنگسازی نیاز داریم و این موضوع جای کار دارد، خانوادهها باید از مصرفگرایی و تجملگرایی دور شوند البته مناطق محرومی داریم که باید بهصورت ویژه دیده شوند و سوبسید ۷۰ درصد برای کتابهای درسی این مناطق کافی نیست و نیاز است کتابهای درسی و ابزار اولیه تحصیل بهصورت رایگان در اختیار دانشآموزان مناطق محروم قرار بگیرد یعنی اگر یارانهای برای کمک اقتصادی به خانواده پرداخت میشود حتماً کمک یارانه فرهنگی نیز ارائه شود تا خانوادهها برای فرستادن فرزندانشان به مدرسه دغدغه هزینهها را نداشته باشند، تأمین هزینههای تحصیل فرزندان نباید مانع شور و اشتیاق خانوادهها برای شروع فصل مدارس شود و ما باید پیشنهادی به مسئولان داشته باشیم تا در مناطق محروم کشور بستههای فرهنگی که تحصیل بچهها را تسهیل میکند، ارائه شود و حتی در بحث تجهیزات کمک آموزشی مدارس مناطق محروم حمایتی انجام شود.
منبع: خبرگزاری تسنیممنبع: آفتاب
کلیدواژه: لوازم التحریر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۷۱۸۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از متن تا حاشیه تغییر کتب درسی
کتابهای درسی به عنوان مؤثرترین رسانههای نوشتاری آموزشی از مهمترین مراجع و منابع یادگیری است که مهارتهای تربیتی و آموزشی را در مدارس پیوند میدهد و به دلیل اهمیت بسیاری که در تعیین محتوا و خط مشی آموزشی دارد، کانون توجه دستاندرکاران آموزش و پرورش است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، آموزش و پرورش یکی از مهمترین زیرساختهای بهبود سرمایه انسانی و توسعه کشور به شمار میرود، اگر مأموریت آموزش و پرورش را آماده کردن انسانها برای پیشرفت و تعالی خود، خانواده و جامعه، مصونیتبخشی نسل آینده در برابر تغییرات، ایمن کردن آنان در برابر فراهم کردن مجال کافی برای خلاقیت بدانیم، گذراندن وقت در مدرسه از بهترین مراحل زندگی برای هر دانشآموز است، زیرا نقش مهمی در آینده او دارد، چرا که در دنیای امروز، تجربههای انسان و مهارتهای اولیه زندگی، در مدرسهها و با درس خواندن کتب درسی منتقل میشود؛ به این علت، کتاب درسی بهعنوان اصلیترین جزو بسته تربیت و یادگیری، بر اساس برنامه درسی معین و با حجمی مشخص، برای تربیت، آموزش و یادگیری دانشآموزان، فرصتهای تربیت و یادگیری را فراهم میکند.
بحث ضرورت تغییر محتوای کتابهای درسی دانشآموزان؛ نخستینبار سال ۱۳۷۹ مقام معظم رهبری در جمع طلاب حوزه علمیه قم پیرامون تحصیلات دانشآموزان و برنامهریزی برای تحول در نظام درسی و کتابهای درسی مراکز آموزشی بزرگ کشور به ویژه آموزش و پرورش تأکید کردند. موضوع تغییر محتوای کتابهای درسی برای رهبری آنقدر مهم و ضروری بود که ایشان بار دیگر در سال ۱۳۹۳ این مباحث را به جد به مسئولان آموزشی کشور گوشزد کردند، همچنین مقام معظم رهبری در جمع معلمان و فرهنگیان با انتقاد از تقلید نظام آموزش و پرورش ایران از نظامهای آموزش و پرورش غربی بر ضرورت تغییر قالب و محتوای کتابهای درسی تأکید کردند و در سال ۱۳۹۷ نیز مجدد در یک گفتوگوی تلویزیونی بر این موضوع تأکید کردند، لذا طرح این موضوع باعث شد تا منتقدان زیادی بعد از محتوای کتابهای درسی درباره غیرکاربردی بودن آن صحبت کنند تا جایی که در سال ۱۴۰۱؛ رهبر معظم انقلاب در دستوری به وزیر آموزش و پرورش سابق اعلام کردند که باید محتواهای غیرکاربردی کتب درسی حذف شود.
بنابراین با توجه به اهمیت موضوع تغییر محتوای کتابهای درسی؛ رهبر انقلاب اسلامی، اردیبهشت سال ۱۴۰۱ ضمن انتقاد به وضعیت دانشهای تدریس شده در مدارس فرمودند: «الان در دبیرستانها و شاید دبستانهای ما دانشهایی تدریس میشود که هیچ فایدهای به حال امروز و آینده دانشآموز ندارد؛ یک ذهنیاتی است که یادشان هم میرود، در هیچ مسئله زندگی به اینها کمک نمیکند، اینها را شناسایی و حذف کنید. علم نافع آن علمی است که بتواند استعداد جوان و نوجوان را شکوفا کند.»
بلافاصله بعد از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، وزیر آموزش و پرورش وقت جلسهای را با مدیران کل استانها و اعضای شورای معاونین تشکیل دادند و کارگروههایی تشکیل شد تا هر کدام از این کارگروهها و کمیتهها نسبت به پیگیری جدی مطالبات رهبری، سازوکارها و مفاد اجرایی را پیگیری کنند. صادق ستاریفرد، سخنگوی وقت وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۱ بیان کرد؛ بنا به دستور رهبر معظم انقلاب، مطالب غیرکاربردی از کتب درسی حذف میشود: «درست است بازنگری و تغییر کتب درسی باید از جهات و ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد، اما یکی از مهمترین تغییراتی که قرار است در این بخش صورت گیرد در بخش مفاخر ملی و دینی بهمنظور تقویت هویت ملی دانشآموزان است.» بهگفته ستاری در بحث علم نافع و غیرنافع هم که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است تغییر محتوای کتابها انجام میشود: «با علم نافع میتوانیم شاهد شکوفایی استعدادهای دانشآموزان باشیم، بر این اساس در محتوای جدید کتابهای درسی تلاش میکنیم، جنبههای مهم مهارتی از جمله مهارتهای زندگی، مهارتهای جسمی و مهارتهای شغلی به دانشآموزان آموزش داده شود.»
بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی / تغییر عناوین دروس دوره اول ابتداییبر این اساس حجتالاسلام علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در سوم فروردین سال جاری، با بیان اینکه طرحهایی را برای بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی داشتهایم گفت: سازمان پژوهش دور جدید تحول در برنامه درسی را در سال گذشته آغاز کرده بود، «طرحواره» یا نقشه راه را برای اجراییسازی برنامه درسی در سطح مدرسه تنظیم کرده بودیم که بر اساس آن فرایند تألیف کتابهای درسی آغاز شد.
وی یکی از اقدامات صورت گرفته را نهایی کردن نظامواره شایستگیهای پایه و عمومی اعلام کرد و افزود: شایستگیهای پایه و عمومی آن دسته از توانمندیها و مهارتهایی است که دانش آموزان فارغ از اینکه چه درس و چه رشتهای را میخوانند باید آنها را بیاموزند؛ بعد از اینکه ۱۲ سال تحصیل را پشت سر گذاشته و فارغالتحصیل میشوند، باید در این مهارتها و توانمندیها به حد قابل قبولی رسیده باشند، این نظامواره سال گذشته نهایی و به تصویب شورای هماهنگی علمی سازمان رسید و مراحل پایانی تصویب را در شورای عالی آموزش و پرورش پشت سر میگذارد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه طرحهایی را برای آغاز بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی داشتهایم، ادامه داد: سال ۱۴۰۳ از پایه اول ابتدایی اجرای آزمایشی محدود طرح را شروع خواهیم کرد؛ همزمان با تألیف و تولید محتوا، علیالقاعده بر اساس این طراحی، جدول عناوین دروس در دوره اول ابتدایی نیز تغییر خواهد کرد که پیشنویس آن در سال ۱۴۰۲ آماده شده است و به شورای عالی آموزش و پرورش برای تصویب ارسال خواهد شد.
لطیفی با اشاره به اینکه چهار کتاب «نو نگاشت» را نیز داشتیم، افزود: در سال ۱۴۰۲ اجرای آزمایشی محدود آن صورت گرفت و امیدواریم برای سال جدید به تدریج آنها را گسترش دهیم. اجرای آزمایشی محدود کتاب دینی پایه هفتم، کتاب کار و فناوری پایه ششم و هفتم، کتاب هنر آموزش خط تحریری برای پایه چهارم ابتدایی را نیز در سال گذشته داشتیم که امیدواریم سال ۱۴۰۳ آن را گسترش دهیم.
تغییر آزمایشی محتوای درسی «کلاس اولیها» از مهر ۱۴۰۳بر اساس این پیوند، با توجه به انتشار اخبار مربوط به اجرای آزمایشی تغییرات کتابهای پایه اول ابتدایی در سال تحصیلی پیشرو، امیرحسین سلطانی فلاح، معاون ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش درباره بازنگری کتابهای درسی پایه اول ابتدایی برای سال تحصیلی جدید، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا میگوید: اجرای سراسری بازنگریهای صورت گرفته نیازمند بررسیهای دقیق کارشناسی است، همان طور که کارشناسان سازمان پژوهش به آن اشاره داشتند، این اجرای آزمایشی در سال تحصیلی پیشرو متوجه معلمان و دانشآموزان به صورت سراسری نمیشود.
معاون ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش با اشاره به تغییر آزمایشی محتوای درسی «کلاس اولیها» از مهر ۱۴۰۳، اظهار میکند: تغییرات به صورت آزمایشی در حال اجراست. همزمان با این اجرای آزمایشی پژوهشهای مرتبط با این تغییرات به صورت موازی انجام میشود تا ضمن در نظر گرفتن یافتههای پژوهش و بررسیهای میدانی نسبت به اجرای سراسری اقدام شود، همزمان با تغییر کتابهای درسی مسئله آموزش معلمان متناسب با محتوای جدید و تغییرات صورت گرفته اهمیت پیدا میکند و نیز معلمان مدارس ابتدایی نسبت به تغییر کتب درسی باید آموزشهای لازم را کسب کنند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه میزان بازنگری کتب بر پایه مهارت آموزی و خلاقیت است؟ میافزاید: باید بگویم که بخشی از این فرایند به برنامه درسی بازمیگردد که جامعیت بیشتری نسبت که کتب درسی دارد، آنچه در سند تحول بنیادین به آن اشاره شده است مجموعهای شایستگیهایی است که دانشآموزان باد بعد از فراغت از تحصیل آنها را کسب کرده باشند.
سلطانی فلاح ادامه میدهد: بر همین اساس برای تحقق اهداف مورد نظر برای دانشآموزان در مقطع ابتدایی، بازنگری و تغییرات کتب درسی اجرا میشود، موضوع مهارت آموزی و تفکر خلاق و یا تفکر انتقادی که این روزها مطرح میشود نیز جدا از کتب درسی در ساختار برنامه آموزشی مدرسه باید ورود پیدا کند.
وی تصریح میکند: در این میان موضوع بازنگری مسئله جدی است، زیرا با توجه به بازه ۱۰ سالهای که از بازنگری اساسی کتابهای درسی گذشته است نیاز به تغییرات به طور فزایندهای احساس میشود. البته این بازنگری کتب درسی برای کلاس اولیها تا زمانی که رفت و برگشتهای کارشناسیاش انجام نگیرد، چیزی نیست که جامعه به صورت عمومی احساس کند؛ یعنی معلمان، دانشآموزان پایه اول و خانوادههای آنها همان کتابهای عادی را میخوانند، اما یک فرایندی است که در مناطق مشخصی اجرا میشود که بازخوردش به خود سازمان پژوهش باز میگردد تا برای سالهای آینده بتوانند کتب درسی را اصلاح کنند.
معاون ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش پیرامون اینکه آیا در حال حاضر محتوای کتب درسی مقاطع ابتدایی را برای دانشآموزان پرحجم و سنگین میدانید؟ خاطرنشان کرد: هنگامی که کتب درسی این مقاطع مورد بازنگری قرار میگیرد؛ یعنی بازخوردها و ارزشیابیهایی صورت گرفته که نیاز به تغییرات دیده میشود. بنابراین اگر از محتوای کتب درسی و حجم آن رضایت صددرصدی وجود داشت به هیچوجه دیگر نیازی به اجرای بازنگری کتب درسی نبود.
پایش و رصد ماهیت کتب درسی از سوی مخاطبان اصلی در مدارسامیرارسلان پهلوانی، مشاوره و کارشناس تعلیم و تربیت و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه ماهیت کتاب درسی بهگونهای است که از طرف مخاطبان اصلی آن یعنی دانشآموزان و کاربران آن معلمان، متولیان و علاقهمندان این حوزه از ابعاد گوناگون با حساسیت بسیار بالا رصد و پایش میشود، میگوید: هرگونه تغییر در هر کتاب درسی، تبعات و بازتابهای خاص خود را خواهد داشت، از اینرو در تغییرات و اصلاحات کتابهای درسی باید نهایت حساسیت و دقت از سوی کارشناسان و متخصصان امر به کار گرفته شود.
وی پیرامون اینکه با توجه به تغییر و تحولات و پیشرفتهای علمی و مطالعات صورت گرفته و نیازهای فرد و جامعه، هر چند سال کتب درسی نیازمند بازنگری و اصلاح است، اظهار میکند: وقتی کتابهای درسی جدید چاپ و توزیع و در مدرسهها، توسط معلمان تدریس میشود، چهره واقعی آنها آشکار خواهد شد و ممکن است در آنها ایرادات و اشکالاتی مشاهده شود که از چشم برنامهریزان و مؤلفان دور مانده است.
مشاوره و کارشناس تعلیم و تربیت و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی میافزاید: معلمان، اولیا و دانشآموزان با مشاهده برخی نارساییها، نظرات و پیشنهادهای خود را از طریق مکاتبه یا به طور شفاهی به مؤلفان کتابهای درسی نیز موظفند این پیشنهادها و نظرات را دقیق بررسی کنند و چنانچه آنها را وارد و بجا تشخیص دادند، نسبت به اصلاح و بازسازی کتاب و رفع اشکالات اقدام کنند.
وی با بیان اینکه کودکان با مطالعه و یادگیری نهتنها از دستاوردهای انسان از آغاز تا امروز آگاه میشوند، بلکه مهارتهای زندگی آیندهشان را نیز میآموزند، تصریح میکند: راه یادگیری، تقلید، تکالیف مشقتبار و توأم با خستگی معلم و دانشآموز نیست؛ برای تمام چالشهای آموزش روشهای علمی و تخصصی وجود دارد و آموزش و پرورش مسیر علمی آن را مشخص کرده است.
پهلوانی ادامه میدهد: با نگاهی اجمالی به کتابهای درسی دوره ابتدایی، در اکثر موارد کاهش چشمگیری از نظر تعداد دروس و صفحات کتابها میتوان مشاهده کرد و از منظر تنوع و تعدد فعالیتهای پیشبینی شده برای دانشآموزان در جهت دستیابی به اهداف یادگیری دروس مختلف، افزایش قابل توجهی داشتهایم و این امر موجب جذابیت فعالیتهای آموزشی و علاقهمندی بیشتر دانشآموزان و توسعه مهارتها و تواناییهایشان در زمینههای مختلف میشود، اما روز به روز با پیشرفتهای چشمگیری در تمام زمینههای علوم اگر پس از انجام مطالعات و تحقیقات لازم، تشخیص داده شود که محتوا و شیوه آموزش بعضی کتابها کارآیی لازم را ندارد، لازم است تغییرات اساسی در آنها ایجاد شود.
وی با تاکید بر اینکه کتابهای درسی به دلیل اهمیت زیادی که در تعیین محتوا و خط مشی آموزشی دارند، کانون توجه دستاندرکاران آموزش و پرورش است، میگوید: در تغییر و بازنگری محتواهای کتابهای درسی باید همزمان از طریق آموزش ضمن خدمت، زمینه آگاهی معلمان از آموزههای جدید و تقویت مهارت آنها و ارتقای کیفیت آموزش در آن موضوع درسی فراهم شود، چرا که محتوایی که طی دورانی دانشآموزان در مدارس فرا گرفتند هم اکنون نه تنها در زندگی اجتماعی بهکار نمیآید، بلکه اثری از آن نیز در ذهنشان باقی نمانده است، بنابراین محتوای کتاب آموزشی باید بتواند به تسهیل، تعمیق و تحکیم یادگیری کمک کند.
مشاوره و کارشناس تعلیم و تربیت و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی پیرامون اینکه با توجه به اهمیت تقویت یادگیری دانشآموزان و ایجاد انگیزه، یک معلم ماهر باید روشهای خوبی را در پیش گیرد تا به آنها در استفاده از بهترین نتایج زندگیِ تحصیلی کمک کند. اظهار میکند: توانایی همه افراد در زندگی به اندازه هم نیست و سطح درک و یادگیری هر کسی با دیگری متفاوت است، بعضی از انسانها در یادگیری یک موضوع خاص مانند ریاضی و فیزیک توانمندتر هستند و برخی دیگر در موضوعاتی مانند ادبیات توانایی دارند.
وی میافزاید: تفاوت در سطح توانمندیها در میان افراد مختلف بسیار طبیعی است، اما مواردی هم وجود دارد که فرد برخلاف هوش بالای خود، در بخشی از یادگیریها دچار مشکل میشود و از درک بعضی مسائل و موضوعات ناتوان است، در این صورت یک کودک، اگرچه نسبت به همسالان خود از هوش بیشتری برخوردار است، اما در بخشهای گوناگون یادگیری مشکل دارد و نمیتواند آنطور که دیگران میآموزند، روند یادگیری را طی کند، همچنین محتوای کتاب آموزشی باید بتواند به تسهیل و عمقبخشی و تحکیم یادگیری کمک کند.
بر این اساس، طرحهایی برای بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی در نظر گرفته شده است که سال ۱۴۰۳ از پایه اول ابتدایی اجرای آزمایشی محدود طرح شروع خواهد شد؛ همزمان با تألیف و تولید محتوا، جدول عناوین دروس در دوره اول ابتدایی نیز تغییر خواهد کرد که پیشنویس آن در سال ۱۴۰۲ آماده شده است و به شورای عالی آموزش و پرورش برای تصویب ارسال میشود.
در نهایت پژوهشگران و محققان آموزشی در مورد چرایی تغییر و اصلاح کتاب درسی معتقدند؛ اعمال هرگونه اصلاح و تغییر در هر کتاب درسی معین، باید مبتنی بر مستندات و مبانی علمی دقیق باشد، بر این اساس هرگونه بازنگری و تغییر کتابهای درسی به یکی از این دلایل یعنی ضرورت انطباق محتوای کتاب با اسناد تحول بنیادین و برنامه درسی ملی، بهبود کتاب با کاربست یافتههای پژوهشهای جدید مرتبط با برنامه درسی یا کتاب درسی و نیز اعمال نظرهای دانشآموزان و معلمان و نیز انعکاس نتایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و سنجش دانشآموزان در کتاب، اعمال نتایج یافتههای پژوهشها و ارزشیابیهای استانها، دبیرخانههای راهبری کشوری و انجمنهای علمی در خصوص برنامهها و کتابهای درسی، از جمله تحلیل محتوای کتابهای درسی؛، ضرورت توجه به نظرهای رسیده از نهادهای سیاستگذار همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، اعمال دیدگاهها و نظرهای شورای برنامهریزی گروه درسی، معلمان، دانشآموزان، کارشناسان، استادان و متخصصان مرتبط، بازخورد دادن نتایج بررسیها و مطالعات تطبیقی ملی و فراملی در کتاب درسی، لزوم بهرهمند شدن مخاطبان کتاب از نتایج جلسات نقد و بررسی کتاب در سازمان، با مشارکت صاحبنظران مرتبط، بررسی و اعمال پیشنهادهای دریافتی از نهادها، مؤسسات و اشخاص صاحبنظر مرتبط با برنامهها و کتابهای درسی مانند استادان دانشگاه، اعمال یافتههای پایش برنامه درسی در سطح اجرا، موجه تلقی میشود.
کد خبر 747479