تاریخچه شام غریبان + فلسفه روشن کردن شمع در شام غریبان چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۱ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۸۲۱۲۶
خبرگزاری آریا - شام غریبان امام حسین
شام غریبان، مراسم دینی شیعه هست که در غروب روز عاشورا برپا می گردد. سوزانیدن خیمه های اهل بیت حسین بن علی و به اسیری گرفتن اهل بیت به وسیله لشکر یزید بن معاویه درون مایهٔ این مراسم هست. در این مراسم عزاداران با روشن ساختن شمع به سوگواری می پردازند.
منظور از شام غریبان چیست؟
شام غریبان، در ادبیات و مرثیه های پارسی زبان به غروب افتاب روز عاشورا و عزاداری این شب گفته میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نوحه های این مراسم یادآور بی خانمانی اهل بیت امام حسین( ع) و اسیران و کودکان بازمانده از رویداد کربلا هست که در غروب عاشورا، بی مامن در تیرگی شب، در بیابان کربلا به سر می بردند.
برخی رسوم خاص، مثل روشن کردن شمع یا نشستن در تاریکی، باعث اختلاف سوگواری این شب با دیگر شب های محرم میشود .
تاریخچه عزاداری شام غریبان:
این سوگواری، تا پیش از مظفرالدین شاه، در تهران رایج نبود و زیرا نوحه دسته گردانی شام غریبان به زبان ترکی هست، میتوان حدس زد که این عزاداری همراه ترک ها با مظفرالدین شاه، به تهران آمده باشد؛ آنقدر که بزرگ ترین شام غریبان را هم در مسجد شیخ عبدالحسین، تکیه ترک ها می گرفتند.
اتفاقات شام عاشورا:
سپاه دشمن غروب عاشورا زنان را از خیمه ها خارج کردند و خیمه ها را آتش زدند. در این موقع زنان فریاد می زدند و زیرا چشم شان به کشتگان خود افتاد لطمه به صورت زدند.
عمر بن سعد غروب عاشورا سر امام حسین( ع) را با خولی اصبحی و حمید بن مسلم ازدی و سرهای یاران و خاندان وی را که هفتاد و دو سر بود، بهمراه شمر، قیس بن اشعث و عمرو بن حجاج و عزره بن قیس پیش ابن زیاد ارسال کرد.
عمر سعد خویش با گروهی از لشکریانش آن شب را در کربلا ماند و روز بعد نزدیک ظهر بعد از دفن کشتگان سپاه خویش، همراه اهل بیت امام حسین( ع) و دیگر بازماندگان، به سمت کوفه حرکت کرد.
شام غریبان و نماز شب حضرت زینب ( س):
شب به نیمه رسیده است و زینب( س) در حال خواندن نماز شب هست مانند هرشب ولی این دفعه بی حسین( ع) ؛ كودكان آرام خوابیده اند دختر كوچك یكی از شهدا بهانه می گرفت كه وی را نیز در بستر نیم سوخته خواباند. گویی این نماز رنگ و بویی دیگر دارد. لشكریان عمر بن سعد در نزدیکی حرم قدم می زدند. هنوز صدای امام شهیدان( ع) در موقع خداحافظی در گوش زینب( س) هست كه می گفت:« خواهرم مرا در نماز شبت دعا كن».
آری این اولین نماز شب بی حسین( ع) هست و زینب( س) دیگر برادر را در كنار خویش ندارد و وی باید بماند پایدار به استواری جبل النور تا پیام‌رسان باشد برای تاریخ و آنرا زنده نگه دارد، او باید پایدار باشد كه درصورتی که در كوفه بدست كودكان گرسنه خاندان رسول خدا( ص) نان دادند، نان را از دستشان بگیرد و بگوید صدقه بر خاندان پیامبر( ص) حرام هست.
امشب وی نشسته نماز شب میخواند تا فردا در كاخ عبیدالله صدا به حقیقت بلند كند و خطبه های علی( ع) رادر شهر افسون شدگان زنده كند.
آری او امشب از ناراحتی های دشت كربلا نشسته نماز می خواند تا فردا كه یزید چوب بر دندان حسین( ع) میزند چون شیر بغّرد و صدای کینه توزی خدا باشد كه در گوش زمان باقی بماند.
وی امشب نشسته نماز می خواند تا فردا كه زنجیر به دستانش زدند و بر شتران بی محمل سوارش كردند و وی سالار قافله ی آزادگان دشت كربلا گردید بایستد به بلندای نیزه ای كه سر خورشید را بر خویش جای داده هست...
آری وی باید بایستد تا تاریخ بداند كه فرزندان علی( ع) بر حق بودند و این پیغام را باید رسول كربلا به گوش تاریخ برساند. وی باید بایستد. وی باید بایستد...
ما زاده عشقیم و فزاینده دردیم
ما مدعی عاكف مسجد به نبردیم
با ندعیان در طلش عهد نبستیم
با بی خبران سازش بیهوده نكردیم
در آتش عشق تو خلیلانه خزیدیم
در مسلخ عشاق تو فرزانه و فردیم
در حلقه ی خود باختگان چون گل سرخیم
در جرگۀ زالو صفتانبا رخ زردیم
با كس ننماییم بیان حال دل خویش
ما خانه به دوشان همگی صاحب دردیم
فلسفه روشن کردن شمع در شام غریبان:
شام غریبان ترسیم آن لحظاتى هست كه شمع وجود سید الشهدا در راه هدایت خلق آب گشته بود و جسمش عریان روى خاك كربلا. و یا نگاه به شمع شام غریبان تجسم این بیت هست كه:
زینب اى شمع تمام افروخته/ یادگار خیمه هاى سوخته
و یا یادآور آن لحظاتى هست كه زینب عقیلهى بنى هاشم، دختر مولا امیرالمؤمنین به راه افتاد تا در تاریكى شب گلهاى حرم پیامبر و کودکان حسین را پیدا كند، نور شمع ها نشانهى ابراز اراده و همدردى با زینب هست، دختر على! میخواهى با شمعهایمان پیش پایت را روشن كنیم تا شاید آسانتر در كنار خارهاى مغیلان طفلان حسین را كه از شدت خوف و گرسنگى بیهوش گشته اند بیابى؟
شام غریبان، هیاهو ندارد، حتى كمتر نوحه میخوانند و به سینه میزنند، بیشتر زمزمه هست و بر سرزدن، آن هم آرام، آن طور كه کودکان درمانده حسین در زیر خیمه نیم سوخته، شاید لحظاتى آهسته بگیرند و در پرتو سكوت شب، فارغ از دردهاى تازیانه و سیلى، لحظاتى بیاسایند. در شام غریبان، دشمن خواست كه همه چیز را محو كند، حتى جنایات خویش را، خواست كه كربلا در كربلا بماند و نخواست كه حتى خیمههاى بى صاحب نیز برپا باشد و خواست كه پرتو نور قیام حسین را در تندباد حوادث خاموش كند، بی خبر از آن كه:
كربلا در كربلا میماند اگر زینب نبود/ خیمه ها بى پاسبان میماند اگر زینب نبود
و شمعهاى در دست عزاداران، حاكى از خیال خام و شكست دشمن هست كه:
دشمنت كشت ولى نور تو خاموش نگشت/ آرى آن جلوه كه فانى نشود نور خداست
و دشمن نمیدانست كه قیام حسین، هزاران پرتو نور خواهد شد و در قلبهاى میلیونها انسان عاشق جاى خواهد گرفت، آن هم بعد از 1400 سال و این شمع ها كه می بینى، علامت و نشانه همان نور محبتى هست كه خدا در دلهاى ازاده تابانده هست و حكایت شمع، هم چنان باقى هست...
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
تازه های مذهبی(زندگینامه بزرگان دینی، اصول و فروع دین، آرامش سبز، احادیث و سخنان، احکام دینی و...) سایر مطالب مذهبی
طریقه خواندن نماز توبه
روز مباهله چه روزی است و اعمال آن چیست؟
آموزش تصویری خواندن نماز به صورت نشسته
دعای دفع بلا و گرفتاری
حضرت حزقیل(ع) که بود؟
احادیث تصویری درباره نماز
درباره انواع تسبیح چه می دانید؟
حکم برهنه شدن در مراسم عزاداری
متن نوحه تاسوعا
حکم خوردن حشرات
دعای هفت هیکل جهت کارگشایی
فلسفه حج و انواع حج
سایر مطالب مذهبی
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۸۲۱۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روایت عشق و فلسفه در شبکه چهار
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، این مستند درباره شخصیت و سلوک علمی و فرهنگی دکتر نادیا مفتونی پژوهشگر فلسفه و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران است که بیشتر به دلیل احیای فلسفه هنر فارابی، تبیین فلسفه علم حکمای مسلمان و استخراج مباحثی جدید از حکمت اشراق شهاب الدین سهروردی شناخته میشود.
مفتونی از معدود چهره‌های فلسفه معاصر ایران است که با فلاسفه جهانی تعامل مستقیم دارد و به نمایشنامه‌نویسی و نقاشی نیز می‌پردازد.
«عشق و فلسفه» یازدهمین فیلم از مجموعه مستند «آئینه عمر» است که درباره زندگی، سلوک علمی و فرهنگی و میراث پژوهشی ۲۶ چهره نامدار حوزه علوم انسانی، فرهنگ و هنر ایران ساخته شده است. این مستند ۴۰ دقیقه‌ای به کارگردانی حسن علیزاده فرد جمعه ساعت ۱۲:۳۰ هم تکرار میشود.
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت