به نقل از «ایکنا»

عاشورایی که در کتب بیان شده است حاصل تخیل ماست/ غلبه رویکرد احساسی

تاریخ انتشار: ۲۳ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۹۶۹۴۵

حجت‌الله جودکی، پژوهشگر تاریخ اسلام در گفت‌وگو با ایکنا درباره پژوهش‌های علمی و اجتهادی درباره نهضت امام حسین(ع) گفت: درباره نهضت امام حسین(ع) برخی کتاب‌های علمی و اجتهادی نوشته شده و کتاب‌های خوبی در این زمینه در طول تاریخ به رشته تحریر درآمده است، اما اغلب نویسندگان به صورت احساسی با آن برخورد کرده و رویکرد دیگری نداشته‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: از زمانی که واقعه عاشورا در سال ۶۱ هجری رخ داد، حدود یک قرن طول کشید تا اساساً کتابی در این زمینه نوشته شود و اولین مقتل را «ابومخنف» نوشت که در سال ۱۵۷ هجری وفات یافته است. بعد از وی محتوای کتاب‌هایی که در این باره نوشته شد، در هر قرن متفاوت بوده و آنچه در قرن سوم نوشته شده با قرن چهارم متفاوت است. در حالیکه یک واقعه رخ داده، اما چرا این اندازه روایت‌های متضاد نوشته شده است و این اولین سؤالی است که پیش می‌آید.

جودکی ادامه داد: این امر نشان می‌دهد، گفتمانی که در کربلا حاکم بوده؛ به صورت مرتب مورد تجدید نظر قرار گرفته است و افراد با رویکرد‌های متفاوت به آن پرداخته‌اند و به همین دلیل مقتلی که در قرن دوم نوشته شده با مقاتلی که در قرن‌های بعد نوشته شده، اساساً متفاوت است. به طوری که شخصیت‌های متضادی این حادثه را رقم زده است. رجز‌ها و بحث‌هایی که پیش آمده متفاوت‌اند و گاهی اوقات دیده می‌شود که شخصیت‌های جدیدی خلق شده است. مثلاً می‌دانیم که فردی به نام قاسم بن حسن در کربلا به شهادت رسیده است، اما وقتی به کتاب روضة‌الشهدا مرحوم کاشفی در قرن نهم می‌رسیم، شخصیتی خلق شده که سابقه تاریخی ندارد و یا برخی شخصیت‌ها را داریم که در قرن هشتم و نهم خلق شده‌اند. مثلاً تا قبل از کتاب کامل بهایی شخصیتی به نام رقیه وجود نداشته و اولین بار در این کتاب آمده است و یا تا قبل از شیخ صدوق حرف از شخصیت‌هایی به نام طفلان مسلم نیامده است و این نشان می‌دهد که حادثه کربلا مورد تحریف واقع شده است.

توهماتی که می‌خواهد روایت‌ها را کامل کند

در عزاداری‌های امروز مسائلی را اضافه کرده‌ایم که موجب آزار و اذیت و جایگاهی برای خوشگذرانی و وقت گذارانی افراد شده است. در حالی که اگر می‌خواهیم در مورد کسی سوگواری کنیم باید ابتدا او را بشناسیم که چه حادثه‌ای برایش پیش آمده و او چه کسی بوده است. این مسائل را باید درست تبیین کنیم

وی در ادامه به موضوع تحریف پرداخت و گفت: تحریف سه مسئله است. یکی افزودن به یک متن، یکی کاستن از یک متن و دیگری دگرگون کردن آن است. از این دست اتفاقات در کربلا زیاد رخ داده است و این هم ناشی از این است که هیچ کدام نخواسته‌ایم به دستورات دین پایبند باشیم، چون خداوند از همه پیامبران خواسته است؛ «وَلا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلمٌ؛ از آنچه به آن علم ندارید پیروری نکنید». یعنی هر چه را که می‌خواهیم استفاده کنیم، باید علمی باشد. دوم اینکه خداوند دستور داده؛ «اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ؛ از بسیاری گمان‌ها دوری کنید»، چون هیچ کدام بار حقیقی ندارند و یا «إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ؛ بسیاری از گمان‌ها گناهند». از این رو توجه نداریم که گناه می‌کنیم و برخی مسائل را به دروغ به کسی نسبت می‌دهیم و فکر می‌کنیم او کوتاهی کرده و ما باید با توهمات خودمان آن را کامل کنیم. این بدترین گناهی است که مرتکب می‌شویم. حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در نهج البلاغه می‌فرماید: «وقتی خبری را می‌شنوید با عقل درایت و کامل به آن نگاه کنید. نه اینکه فقط آن را نقل کنید. چون راویان خبر زیادند، اما کسانی که آن را مورد بررسی قرار می‌دهند، کم‌اند. از این رو وظیفه داریم هر آنچه می‌شنویم بررسی کنیم.

وی ادامه داد: تحریفاتی که رخ داده، ناشی از این است که ما انگیزه دینی نداریم، زیرا اگر این انگیزه را داشتیم، به سخن خداوند توجه می‌کردیم و در مورد مسائلی که اطلاعی از آن‌ها نداریم، بررسی دقیق‌تری انجام می‌دادیم، نه اینکه فقط این مسائل را به صورت احساسی بیان کنیم و بگرییم. اینکه چرا بگرییم و بعد هم روایت بتراشیم که اگر گریه کنیم تمام ثواب عالم را می‌بریم. صحیح نیست. وقتی یک خبر اندوهباری می‌شنویم، نارارحت می‌شویم و گریه یک عکس‌العمل طبیعی است. آیا باید گریه کردن را به ائمه نسبت دهیم. مگر پیامبر(ص) نفرموده، هر خبری را به من نسبت می‌دهند با قرآن بسنجید. اگر با قرآن همسو بود، بپذیرید و اگر نبود به سینه دیوار بزنید. ما بسیاری از مسائل غلط و تحریفی را پذیرفته و به اندازه‌ای تکرار کرده‌ایم که تصور می‌کنیم، درست است در حالیکه مخلوق ذهن ماست و ارتباطی با امام حسین(ع) ندارد.این پژوهشگر تاریخ اسلام تصریح کرد: در عزاداری‌های امروز مسائلی را اضافه کرده‌ایم که موجب آزار و اذیت و جایگاهی برای خوشگذرانی و وقت گذرانی افراد شده است. در حالیکه اگر می‌خواهیم در مورد کسی سوگواری کنیم باید ابتدا او را بشناسیم که چه حادثه‌ای برایش پیش آمده و او چه کسی بوده است. این مسائل را باید درست تبیین کنیم. ما امروز در مورد کسانی مداحی و نوحه‌سرایی می‌کنیم که مخلوق ذهن خود ما هستند، در حالیکه شخصیت اصیل آنان این گونه نبوده‌؛ مثلاً در مورد قمه زنی، اگر قرار بود امام حسین(ع) قمه بزند، شمر از کشتن او بی‌نیاز می‌شد. متأسفانه همه این‌ها به نام امام حسین(ع) انجام می‌شود و تا از این مسائل صحبت می‌شود، طوری برخورد می‌کنند که انگار مخالف امام حسین(ع) هستید.

ورود اسرائیلیات به تاریخ

جودکی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه با وجود اینکه بیش از ۴ هزار عنوان کتاب در صد سال اخیر درباره امام حسین(ع) نوشته شده است، اما چرا باز هم بیان می‌شود، هنوز حق مطلب ادا نشده و بسیاری از ناگفته‌ها باقی است، بیان کرد: تحقیقات تاریخی بسیاری کمی انجام شده است، در حالیکه باید به تاریخ نگاه علمی داشته باشیم و مورخان همانند یک کارآگاه عمل کنند وقتی تاریخ را با روایت تلفیق می‌کنیم و یا با کلام می‌آمیزیم، دچار مشکل می‌شویم؛ و یا وقتی اسرائیلیات وارد تاریخ می‌شود، دیگر خلع سلاح می‌شویم و اگر بخواهیم در این مورد حرفی بزنیم، تصور می‌شود که مخالف امام حسین(ع) هستیم. البته کتاب‌های بسیار خوبی مانند «حماسه حسینی» هم منتشر شده که متأسفانه در نقطه کور قرار گرفته و بررسی نشده‌اند.

در حال حاضر مداحان میدان‌دار شده و یک چهره کاملاً تحریف شده و خرافی از امام حسین (ع) ارائه می‌دهند و، چون برای مردم سخت است که مطالعه و تحقیق کنند؛ از این رو همین گفته‌ها را باور می‌کنند. ما باید با کتاب و کتابخوانی آشتی کنیم و بخوانیم. اکنون بسیاری از اطلاعات ما شفاهی است، در حالی که نیاز به منابع مکتوب دقیقی داریم که اگر وجود داشته باشد، بسیاری از این مسائل حل خواهد شد

وی ادامه داد: یا توجه به اینکه در حال حاضر مداحان میدان‌دار شده و یک چهره کاملاً تحریف شده و خرافی از امام حسین(ع) ارائه می‌دهند و، چون برای مردم سخت است که مطالعه و تحقیق کنند؛ از این رو همین گفته‌ها را باور می‌کنند. ما باید با کتاب و کتابخوانی آشتی کنیم و بخوانیم. اکنون بسیاری از اطلاعات ما شفاهی است، در حالی که نیاز به منابع مکتوب دقیقی داریم که اگر وجود داشته باشد، بسیاری از این مسائل حل خواهد شد.

این پژوهشگر درباره دلیل زنده ماندن عاشورا پس از چهارده قرن گفت: واقعیت تاریخی کهنه نمی‌شود و ما باید از تبدیل شدن این واقعه تاریخی به اسطوره پرهیز کنیم. اسطوره این واقعیت را جذاب‌تر می‌کند و یکسری مسائل را به آن اضافه می‌کند و بین آنچه رخ داده و آنچه بیان می‌شود، فاصله‌های بسیاری به وجود می‌آید. این مسئله کارکردی نخواهد داشت و باعث فراموش شدن آن خواهد شد؛ از این رو باید از این مسائل دوری کنیم و بپذیریم که هر چه واقعیت‌ها عریان و درست و آنگونه که رخ داده، بیان شود، جذابیت بیشتری خواهد داشت. همچنین یکی از مسائل دیگری که باعث جاودانه ماندن عاشورا شده، این است که نهضتی ضد ظلم بوده و انسان‌ها با آن همدردی می‌کنند و در همه جوامع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گفت‌وگو از سمیه قربانی

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: عاشورا امام حسین تحریف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۹۶۹۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اشتغالزایی حاصل اجرای طرح ۱۱۰۴ هکتاری در گتوند

 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، جهانشیر سراج الدین میرقاید در بازدید از طرح ۱۱۰۴ هکتاری شهید باغبانی شهرستان گتوند، گفت: این طرح که مشتمل بر ۱۱ طرح از جمله؛ گلخانه تولید نشا و محصولات زراعی، زنبورداری، کشت گیاهان دارویی، کشت علوفه، زراعت چوب و ... نمونه‌ای از اراضی ملی واگذار شده محسوب می‌شود که برای ۱۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی داشته است.

وی افزود: یکی از مهمترین ماموریت‌ها و وظایف محوله واگذاری اراضی ملی و دولتی در چهارچوب قوانین و مقررات برای اجرای طرح‌های کشاورزی و غیر کشاورزی با هدف ایجاد اشتغال و جذب سرمایه و رونق اقتصادی است.

سراج الدین ادامه داد: واگذاری اراضی می‌تواند موجب افزایش تولید انواع محصولات زراعی، باغی و گلخانه‌ای و ایجاد اشتغال شود.