تأثیر فضای مجازی بر زبان و ادبیات فارسی/ چرا رسانه های نوپدید با اندیشیدن و پژوهیدن بیگانه‌اند؟
تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۱۳۱۴۱
میرجلال‌الدین کزازی شاهنامه پژوه و استاد زبان و ادبیات فارسی، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره وضعیت شعر و ادبیات فارسی در چند سال اخیر و تأثیر فضای مجازی روی آن اظهار کرد: این آشفتگی، این تُنُک مایگی، این پیوند بسیارگسسته و پریشان با ادب پارسی می‌تواند به ظهور این رسانه نوپدید بازگردد؛ زیرا که در این روزگار پس از گسترش فناوری رسانه‌ای و بهره بُرد مردمان این روزگار از ابزار‌های نو، به ناچار آن درنگ، آن ژرف کاوی، آن کانونی شدن که بایسته پیوند به آیین ادب و دیگر هنجار‌ها و پدیده‌های فرهنگی است، کاستی گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: اگر ما با نگاهی لغزان به آنچه در این رسانه‌ها آورده می‌شود بنگریم، آشکارا می‌بینیم که متن در این گونه از رسانه‌ها کمترین کاربرد و بهره را دارد؛ در واقع نگاره (تصویر) یا نگاره جنبان (فیلم) جای نوشته را تنگ کرده است.
این استاد زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: کاربران بار‌ها می‌گویند که متنی درازدامان را نمی‌باید در این دستگاه ها، پارینه‌ها یا تورینه‌ها آورد، زیرا که خواننده آنها شکیب خواندنشان را ندارند. از همین نشانه آشکارا می‌توان به آن روانشناسی که این رسانه‌ها در این روزگار نه تنها در ایران بلکه در جهان پدید آورده و گسترده‌اند، پی برد.
کزازی ادامه داد: اندیشیدن در سرشت و ساختار همراه است با درنگ، با ژرف کاوی، با کانونی شدن در خویشتن و می‌توانم گفت حتی با درون کاوی. شما نمی‌توانید آسیمه، پریشان و شتابزده بیندیشید. از همین روست که این رسانه‌ها هرگز به هیچ روی نمی‌توانند جای کتاب را بگیرند؛ زیرا شما در خواندن کتاب نیاز دارید به اینکه با همه هوش و توان دریافت خود آن را بخوانید. در آنجا مغز و اندیشه، هوش و یاد در کار هستند، اما در این رسانه‌های آگاهی رسان نو چشم بیشترین کاربرد را دارد.
وی بیان کرد: نگاه به ناچار لغزان است و در رویه می‌ماند و به ژرفا‌ها نمی‌رسد؛ مگر اینکه نگاه را نگرنده به خواست خود و آگاهانه کانونی بگرداند. آن زمان نگاه، نگاهی لغزان نیست و نگاهی خیره است. شما با نگاه خیره است که می‌توانید آنچه را می‌بینید، دانسته و اندیشیده ببینید و بشناسید؛ اما کیست که خیره به این رسانه‌ها بنگرد.
این استاد زبان و ادبیات فارسی گفت: بر پایه آنچه گفته شد شما نمی‌توانید مگر بسیار تُنُک، سست، آشفته و پراکنده در این رسانه ها و ابزار‌های نو و آگاهی رسان به فرهنگ دست بیابید. این رسانه‌ها تنها به کار آن می‌آیند که خبرها را یک بار بشنویم، یک بار بخوانیم و بسیار کم می افتد که بر آنها درنگ بورزیم. این رسانه‌های نو در سرشت و ساختار به گونه ای که گفتم با اندیشیدن، با ژرف کاوی و پژوهیدن بیگانه اند.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: ادبیات فضای مجازی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۱۳۱۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افزایش مخاطبان ویژه برنامههای رمضانی رسانه ملی
به گزارش خبرگزاری صداوسیما ،شبکه خبر درباره آمار مخاطبان برنامههای نوروز و ماه رمضان با محسن شاکری نژاد رئیس مرکز تحقیقات صدا و سیما گفتگو کرد.
سوال: نظرسنجی‌ها چگونه صورت گرفته است؟
شاکری نژاد: ما در مرکز تحقیقات صدا و سیما براساس مأموریت سازمانی تعریف شده به صورت روتین و معمول در طول سال هر دو هفته یک بار میزان مخاطب سریال‌هایی که روی آنتن است را می‌سنجیم و تقریباً هر ماه برنامههای شاخصی که از تک تک شبکه‌ها در حال پخش است را میزان مخاطب را می‌سنجیم و به صورت فصلی تحت عنوان نظرسنجی‌هایی تحت عنوان پیام گیران کلیت میزان مخاطب رسانه ملی و شبکه‌های مختلف را می‌سنجیم.
نظرسنجی به دو شکل انجام می‌شود، نظرسنجی به صورت تلفنی که بر همان اساس ما براساس استاندارد‌های جهانی با یک نمونه آماری تقریباً هزار نفره به صورت تصادفی از سراسر کشور تماس با شماره‌های ثابت و در کنار ثابت اخیراً موبایل را تماس می‌گیریم، به صورت میدانی هم که به شکل درب منازل است که پرسشگران ما در تهران و مراکز استان باز براساس بلوک بندی‌هایی که وجود دارد براساس علوم آماری مراجعه میکنند به درب منازل شهروندان و میزان مخاطب برنامههای صدا و سیما را می‌سنجیم.
من لازم است یک نکته را عرض کنم و آن این است که در این آیتم هم پخش شد اشاره شد بر میزان ۷۰ درصد، امروز ما در عصری هستیم که دیگر مخاطب اکتفا به دیدن دیوایس تلویزیون نمی‌کند خیلی موقع‌ها مخاطبان بر بسترهای دیگر محتوای تولیدی رسانه ملی را دنبال میکنند، به عنوان مثال ما امروز دیگر وقتی می‌پرسیم مثلاً این سریال را دیده اید یا نه در کنارش می‌پرسیم که این را در کجا دیدید، یک بخشی که بخش جدی هم است بر بستر تلویزیون می‌بینند، عده‌ای تلوبیون، در شبکه‌های مجازی حتی پلتفرم‌ها و حتی ماهواره هم بعضاً تولیدات رسانه ملی را منتشر میکنند، بنابر این اگر می‌گوییم ۷۰ درصد مردم در واقع تولیدات رسانه ملی را به نوعی دنبال میکنند یا می‌بینند الزاماً به این معنا نیست که همه بیننده تلویزیون هستند به عنوان مثال همین اخیراً برنامه محفل یکی از آیتم هایش که یک نوجوان گیلانی بود که قرائت می‌کرد، این صد‌ها میلیون بار دیده شد در فضای مجازی، خود من در کلاسم در دانشگاه از دانشجویانم پرسیدم گفتم این را دیدید، گفتند بله دیدیم، بعد پرسیدم چند تا از شما از طریق تلویزیون و برنامه محفل دیدید فقط یک نفر گفت بقیه در بستر فضای مجازی دیده بودند، لذا باید این را دقت کنیم که امروز ما مخاطب را در بستر فضای مجازی هم لازم است که دنبال کنیم.
سوال: که در نظرسنجی‌های شما تا آنجایی که من می‌دانم لحاظ شده بود این موضوع درست است؟
شاکری نژاد: ما می‌پرسیم بر چه بستری دیدید یا نه، منتها ما همین اخیراً روابط عمومی سازمان هماهنگ کردند یک نشست خبری در پایان ماه مبارک در مورد برنامههای نوروز و ماه رمضان داشتیم دوستان مان در فضای مجازی سازمان هم آمدند و در کنار گزارشی که ما داشتیم در مورد میزان مخاطب آنها هم میزان بازدید‌هایی که از قطعات این برنامه‌ها در فضای مجازی اتفاق افتاده بود را ارائه کردند، اجمالاً اینها قابل جمع نیست یعنی وقتی ما می‌گوییم فلان برنامه اینقدر درصد مخاطب دارد و در کنارش مثلاً ۱۰۰ میلیون بار این دیده شده در فضای مجازی، اینها قابل جمع با همدیگر نیستند ولی باید در کنار همدیگر تحلیل شوند.
سوال: در همان نشست هم خود همکاران فضای مجازی گفتند که تعداد بازدید‌ها را دارند می‌گویند نه این که تعداد کاربر‌ها الزاماً باشد.
شاکری نژاد: بله
سوال: به این ترتیب این برای نظرسنجی‌ها به این ترتیب را شما گفتید طبعاً برای نوروز و ماه رمضان هم انجام شده، چه نتایج جالبی به دست آمده که برای خودتان از همه جالب‌تر است؟
شاکری نژاد: ما کلیت مخاطبی که در نوروز و رمضان داشتیم نسبت به مدت مشابه سال قبل ما با یک افزایش ۸ درصدی نسبت به سال قبل در میزان مخاطبان رسانه ملی مواجه هستیم، پربیننده‌ترین سریال ما در ایام نوروز و رمضان که کماکان پخش آن ادامه دارد، سریال نون خ ۵ است با ۴۱ ممیز نیم میزان مخاطب البته یک نکته را اشاره کنم و آن این که عرض کردم ابتدای عرایضم که ما سریال‌ها را هر دو هفته یک بار می‌سنجیم بنابر این اگر یک سریالی طولانی باشد ما ممکن است که چندین بار در مورد آن نظرسنجی کنیم، طبیعتاً نظرسنجی اول که به دست می‌آید این به مرور زمان هر دو هفته تکرار شود این میزان مخاطب در واقع افزایشی است.
یک نکته‌ای من دیدم در فضای مجازی منتشر شده بود که چرا این آمار‌ها متناقض است، این کاملاً طبیعی است یعنی وقتی شما مثلاً در مورد برنامه نون خ الان اولین نظرسنجی ما است که ۴۱ و نیم درصد ما دو هفته دیگر دوباره نظرسنجی کنیم طبیعتاً این آمار تغییر می‌کند، ملاک ارائه میزان مخاطب یک برنامه آخرین نظرسنجی است که در مورد آن اتفاق می‌افتد مثلاً ما در مورد همین برنامههای ویژه رمضان محفل، زندگی پس از زندگی و امثالم سه مرحله نظرسنجی انجام دادیم، ما در ماه مبارک رمضان در مثلاً دهه اول یک نظرسنجی انجام می‌دهیم، ایام و لیالی قدر نظرسنجی دوم را انجام می‌دهیم و بعد از عید فطر نظرسنجی سوم که کلی است برنامههای رمضان، لذا برای برنامه مثلاً محفل ما سه عدد داریم در فضای مجازی متأسفانه عدد اول منتشر شده بود بعد که در همین نشست چند روز پیش اعلام شد عدد نهایی، یک شبهه‌ای ایجاد کردند که چرا این عدد‌ها تغییر کرده است متناقض است، کاملاً طبیعی است.
سوال: بعضی‌ها می‌گفتند چه جوری شده محفل آمده و از زندگی پس از زندگی پیشی گرفته است؟
شاکری نژاد: یکی از نکات جالب این است که در یکی دو سال اخیر پرمخاطب‌ترین برنامه افطارگاهی رسانه ملی برنامه زندگی پس از زندگی بود، با پخش برنامه محفل در واقع رقابت جدی بین این دو تا برنامه در میزان مخاطب بوجود آمد، ما سه تا نظرسنجی انجام دادیم اول، وسط و آخر ماه مبارک، در دو تا نظرسنجی اول برنامه زندگی پس از زندگی اول بود یعنی پرمخاطب‌ترین بود و با یک فاصله خیلی کوتاهی برنامه محفل در واقع داشت تغییر می‌کرد، در نظرسنجی سوم باز با یک اختلاف کوتاهی این بار محفل برنامه اول شد.
من اگر عدد‌ها را خدمت شما عرض کنم، الان زندگی پس از زندگی که در اجرای اول ۱۷ و ۹ دهم بوده، در اجرای دوم رسیده به ۲۳ و ۴ دهم و در اجرای سوم رسیده به ۲۷ و ۱ دهم، در نقطه مقابل محفل در اجرای اول بوده ۱۷ و نیم یعنی ۴ دهم کمتر از زندگی پس از زندگی بوده، در اجرای دوم رسیده به ۲۳ و ۱ دهم یعنی تقریباً ۲ تا ۳ دهم کمتر از زندگی پس از زندگی و در اجرای پایانی رسیده به ۲۷ و ۹ دهم یعنی این بار تقریباً ۸ دهم درصد افزایش پیدا کرده است.
مستحضر هستید که بالاخره در فضای آماری خیلی موقع‌ها این داده‌ها داده‌هایی که ما متقن بگوییم دقیقاً همین است، نیست ولی می‌خواهم عرض کنم که این داده‌ها کاملاً منطبق است با میزان بازدیدی که این برنامه‌ها در فضای مجازی و در تلوبیون داشتند، دقیقاً همین اتفاق در تلوبیون هم افتاده یعنی میزان تماشای قطعات این برنامه و همچنین در فضای مجازی مثلاً در بازه‌های ابتدایی زندگی پس از زندگی بالاتر بوده و این اواخر محفل بالاتر بوده است.
سوال: درباره مجموعه‌های تلویزیونی دیگر هم بگویید؟
شاکری نژاد: پرمخاطب‌ترین سریال نوروزی و رمضانی رسانه ملی سریال نون خ ۵ است که در اولین نظرسنجی ۴۱ و نیم درصد مخاطب داشته، جالب است که همین نون خ ۴ که سال قبل پخش شد در اولین نظرسنجی ۳۱ و ۴ هم درصد مخاطب داشته و نظرسنجی پایانی یعنی بعد از سه تا نظرسنجی در سال گذشته نون خ ۴ رسیده به ۴۰ ممیز ۹، الان نون خ ۵ در اولین اجرایش ۴۱ و نیم درصد مخاطب دارد که نشان از افزایش است.
سریال بعدی سریال زیرخاکی ۴ است که ۲۴ و ۹ دهم درصد مخاطب داشته، بعد از آن هفت سر اژد‌ها که در سومین نظرسنجی ۲۲ و نیم درصد و بعد رستگاری است که باز در سومین نظرسنجی ۱۵ و نیم درصد. برنامههای افطاری اولی را عرض کردم محفل است با ۲۷ و ۹ دهم درصد بعد از آن زندگی پس از زندگی با ۲۷ و ۱ دهم درصد و جالب است که سومین برنامههای پرمخاطب افطارگاهی رسانه ملی برنامههای شبکه‌های استانی است با ۱۹ و ۶ دهم درصد که طبیعی است مردم عزیز ما در مراکز استان‌ها در سایر استان‌ها به افق خودشان می‌بینند و جالب این است که در برنامههای سحرگاهی مان پرمخاطب‌ترین از قضا برنامههای شبکه‌های استانی هستند که کاملاً منطبق با افق خودشان برنامه‌ها را می‌بینند بعد از آن برنامه ماه خدای شبکه یک و بعد ماه من شبکه سه است.
ما در تمام ویژه برنامههای رمضانی نسبت به سال قبل افزایش مخاطب داریم جز در ویژه برنامههای شبکه ۵.
سوال: به نظر شما چرا؟
شاکری نژاد: ما تقریباً بین ۲ تا ۳ درصد کاهش مخاطب نسبت به سال قبل داریم، اتفاقاً ما از این استقبال می‌کنیم به این دلیل که خیلی از مردم امسال به دلیل این که لیالی قدر در تعطیلات نوروز واقع شده بود فرصت کافی برای حضور در محافل و هیئات و مساجدی که برنامه شب قبل احیا دارد برگزار می‌شود را داشتند لذا نسبت به سال قبل و سال ماقبل از آن که در ایام کرونا بود و مردم در منزل بودند میزان مخاطب ما ریخته است، اتفاقاً ما استقبال می‌کنیم ایامی مثل دهه محرم یا لیالی قدر مردم به جای این که تلویزیون ببینند بروند حضوراً در مراسم شرکت کنند و این به نظر می‌آید طبیعی است و مطلوب هم است ولی در بقیه آیتم‌ها عرض کردم به لطف خدا ما افزایش مخاطب نسبت به سال قبل داریم.
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد