Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایران آنلاین»
2024-04-23@22:06:06 GMT

ابزارهای جهانی مقابله با فساد

تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۱۴۵۴۳

ابزارهای جهانی مقابله با فساد

سازمان بین‌المللی و غیرانتفاعی شفافیت، راهکارهای مقابله با فساد را در سه اصل عنوان کرده است. زهرا تدین مترجم    *‌ ایجاد مشارکت *‌ پیشرفت قدم به قدم *‌ مبارزه آرام و بدون خشونت  بر اساس مطالعه و پژوهشی که توسط این سازمان انجام شده است، تجارب کشورهای مختلف نشان می‌دهد که فساد را با مشارکت دولت و سازمان‌های دولتی، نهادهای اقتصادی و جامعه مدنی می‌توان به مرور زمان و با پیشبرد و توسعه استانداردهای جامعه شفاف و سالم از بین برد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همچنین نمی‌توان فساد را یک شبه و با یک حرکت از جامعه ریشه‌کن کرد بلکه باید با آن قدم به قدم و مرحله به مرحله طی یک فرآیند بلند­مدت مبارزه کرد. ضرورت رویکرد مصالحه‌آمیز در مبارزه با فساد در یک جامعه در این است که همه احزاب، گروه‌ها، نهادها و سازمان‌های مشارکت‌نهاد و متعلق به جامعه مدنی را گرداگرد میز مذاکره دور هم جمع کرده و موجب همکاری آنها برای مبارزه با فساد در جامعه خواهد شد.  تجربه دانمارک در مبارزه با فساد بنا بر گزارش سازمان بین‌المللی و غیرانتفاعی شفافیت، کشور دانمارک برای چندین سال پیاپی بالاترین امتیاز در شاخص ادراک فساد را کسب کرده و به‌عنوان کشوری با کمترین میزان فساد شناخته می‌شود. دستیابی به چنین رتبه‌ای در میان کشورهای جهان تنها به‌دلیل وجود قوانین بسیار سخت‌گیرانه ضدفساد نیست بلکه وجود یک سیستم قضایی کارآمد و مستقل نیز که هم بر مقامات دولتی و هم بر بخش خصوصی نظارت می‌کند، تأثیر بسیار زیادی دارد. همچنین باید این نکته را نیز اذعان کرد که عدم مدارا و تساهل با پرداخت رشوه و رشوه‌خواری و فساد ریشه‌ای عمیق در فرهنگ و هنجارهای کشور دانمارک دارد. ایجاد آژانس ضدرشوه فراملی در راستای مبارزه با فساد، دولت دانمارک یک نهاد ضدفساد را متشکل از ۷ وکیل، ۵ کارمند، یک مدیر دفتر و یک دستیار ارشد شکل داده است. این نهاد بر کار همه کارکنان دولت به جز قضات نظارت دارد. همچنین دانمارک، تأکید بسیار زیادی بر از بین بردن فساد در بخش خصوصی دارد. به همین منظور وب‌سایتی توسط دولت دانمارک طراحی شده است که کارویژه آن نه تنها افزایش شفافیت امور بخش خصوصی برای همه بویژه شهروندان است که راهنمای بسیار خوبی در شناسایی فساد و رشوه‌خواری و روش‌های مدیریت در راستای از بین بردن فساد و کاهش خطر بروز آن است. علاوه بر این، یک آژانس ضد رشوه فراملی را تحت نظارت وزارت امور خارجه برای مقابله با رشوه، اختلاس و کلاهبرداری ایجاد کرده است تا اهتمام و جدیت خود را نه تنها در مقابله با فساد در سطح ملی که در سطح فراملی نیز اثبات کند. اصناف؛ نیروهایی در برابر فساد در سال‌های اخیر، توجه جامعه بین‌الملل به تأثیرات منفی فساد روی رشد اقتصادی و جامعه افزایش چشمگیری داشته است. بسیاری از توافق‌ها و پیشنهادهای ارائه شده از سوی کشورهای مختلف نیازمند تقویت قانونگذاری در این زمینه و سخت‌گیری‌های بیشتر قانونی در برابر متخلفان است اما در کشور دانمارک در این‌باره نیز شاهد پدیده جالبی هستیم. اصناف دانمارک نقش بسیار مهمی در کمک به دولت در اجرای سیاست‌های ضدفساد بویژه در بازارهای خارجی ایفا می‌کنند. اصناف در دانمارک نه تنها باید دوره‌های آموزشی و حقوقی در حوزه چگونگی مبارزه با فساد و رشوه‌خواری در بازار را بگذرانند بلکه باید خود با توجه به صنفی که در آن فعال هستند پس از گذراندن دوره آموزشی مربوطه، به ارائه راهنما و دستورالعمل برای مقابله با این مقولات پرداخته و نظارت کافی بر اجرای آن داشته باشند. همچنین اصناف موظف هستند به محض مشاهده هرگونه فساد و رشوه‌خواری به مقامات بالاتر گزارش داده تا در صورت لزوم واحد یا شرکت مربوطه تحت بررسی‌های بیشتر قرار گیرد. راهکارها و روش‌های مقابله با فساد در کشور دانمارک می‌تواند درس‌آموخته‌های ارزشمندی برای کشورهای آسیایی یا در حال توسعه باشد که به‌دنبال مبارزه با فساد در کشورهای خود هستند. نیوزیلند و تدوین قوانین مقابله با رشوه‌خواری بنابر گزارش سازمان شفافیت، نیوزیلند پس از دانمارک در جایگاه دوم رتبه‌بندی شاخص ادراک فساد قرار دارد. به طور کلی از سال ۲۰۰۹ تا به امروز، نیوزیلند همراه با کشورهای دانمارک، فنلاند، سوئد، سوئیس و سنگاپور جزء کشورهایی با پایین‌ترین میزان فساد شناخته شده و جایگاه خود را در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی حفظ کرده‌اند. بنابر مطالعه‌ای که توسط پژوهشگران دانشگاه ویکتوریا در ولینگتون انجام شده است، کسب و حفظ این جایگاه توسط نیوزیلند معلول عوامل سیاسی و اجتماعی و البته قوانین مقابله با رشوه‌خواری است. عواملی مانند وجود یک سیستم باز سیاسی، ارزش‌نهادن بر استقلال فردی، وجود یک ساختار عدالت­خواه و عدالت‌طلب و قوانین محکم در برابر فساد و بویژه رشوه‌خواری در کسب این جایگاه توسط کشور نیوزیلند اهمیت بسیاری داشته و دارند. نیوزیلند دارای قوانینی بسیار محکم در مقابله با رشوه‌خواری است. همه صاحبان مشاغل و کسب و کار، همه خطوط هواپیمایی، خطوط حمل و نقل زمینی و شرکت‌های بین‌المللی ملزم هستند تا آموزش‌های لازم را درباره این قوانین به کارکنان تازه‌وارد خود داده و عواقب جدی تخطی از آن را به آنها گوشزد کنند. همچنین همه مشاغل موظفند تا سیستم‌های پرداخت خود را بهبود داده و به طور دائم آنها را به روزرسانی کنند. بنابر نظر بسیاری از کارشناسان همین امر یکی از مؤثرترین راه‌های جلوگیری از فساد و رشوه است. همچنین نیوزیلند قوانین محکمی برای مقابله با فساد و رشوه و پولشویی در سطح بین‌المللی دارد. در نیوزیلند شرکت‌های چندملیتی بسیاری فعالیت می‌کنند و گردش مالی آنها در سطح بین‌المللی بالاست. از همین رو نیوزیلند قوانینی به تصویب رسانده است که با قوانین تجارت بین‌الملل همپوشانی داشته و در عین حال برای کسانی که مراودات مالی در این کشو دارند سخت‌گیری بیشتری اعمال کرده است. چاپ کتاب در فنلاند فنلاند نیز یکی از کشورهایی است که در رتبه‌بندی‌های شاخص ادراک فساد طی چندین سال رتبه بالایی کسب کرده است. سیستم دولتی فنلاند یکی از شفاف‌ترین و کم‌فسادترین سیستم‌های دولتی در سرتاسر جهان است. در فنلاند در داخل سیستم دولتی، کارگروه‌هایی برای مبارزه و مقابله با فساد هر‌ساله تشکیل می‌شوند. وظیفه این کارگروه‌ها نظارت بر حسن اجرای امور، گزارش فساد در صورت مشاهده و کنترل فضاها و اشخاصی که پتانسیل فساد در آنها بیشتر است، می‌باشد. این کارگروه‌ها هر‌ساله تغییر می‌کنند. در فنلاند هر‌ساله یک کتاب راهنما در زمینه مقابله با فساد منتشر می‌شود. این کتاب توسط پژوهشگران دانشگاهی و با کمک و همراهی کارشناسانی که در مقابله با فساد فعالیت دارند و سیاستگذاران سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تهیه و منتشر می‌شود. این کتاب راهنما دارای چند بخش است: بخش اول شامل دستاوردهای مقابله با فساد در سطح ملی و بین‌المللی و در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. بخش دوم راهکارهای مقابله با فساد در گذشته است. بخش سوم شامل آسیب‌شناسی و بررسی نقاط ضعف مقابله با فساد است و بخش چهارم به ارائه برنامه‌ها و روش‌های جدید در سال آینده برای برطرف کردن نقاط ضعف و مقابله با فساد است. این کتاب هر ساله توسط دولت فنلاند منتشر می‌شود و در دسترس شهروندان این کشور قرار می‌گیرد. همچنین شهروندان می‌توانند پس از مطالعه این کتاب راهنما پیشنهادهای خود را برای هر چه بهتر شدن این فرآیند به دست‌اندکاران منتقل کنند یا در صورت دیدن فساد در هر سطح از جامعه آن را گزارش دهند تا با خاطیان برخورد شود. محرومیت از خدمات اجتماعی در سنگاپور سنگاپور یکی از کشورهایی است که در سال‌های اخیر در رتبه‌بندی شاخص ادراک فساد نمره بالایی کسب کرده و در بالای جدول قرار می‌گیرد. در چند سال گذشته سنگاپور نه تنها توانسته است رتبه خود را بهبود ببخشد و با کشورهای دانمارک، نیوزیلند، سوئد و فنلاند در کسب جایگاه‌های برتر در رتبه‌بندی‌های کشورهای کم فساد رقابت کند بلکه توانسته است این جایگاه را نیز حفظ کند. شعار دولت سنگاپور برای مقابله با فساد در سطوح مختلف مبارزه با فساد «بدون تحمل و تساهل» است. دولت سنگاپور برای مقابله با فساد و رشوه‌خواری سیاست‌های بسیار دقیق و کاملاً سخت‌گیرانه دارد و در صورت برخورد با فساد در هر یک از سطوح دولتی و غیردولتی با افراد درگیر در ایجاد فساد به‌طور قاطع برخورد کرده و آنها را مجازات می‌کند. این مجازات نه تنها به‌صورت پرداخت جریمه و زندان است بلکه محرومیت از کار و خدمات اجتماعی و حتی در سطوح شدیدتر انجام وظیفه در امور خدمات برای مدت معین است. برای مثال خاطیان در صورت مشمول شدن چنین جریمه‌هایی باید برای مدت معین به‌عنوان رفتگر در سطح شهر به نظافت پرداخته و به سایر شهروندان خدمات اجتماعی و شهری ارائه دهند. در نقطه مقابل دولت برای افرادی که در صورت دیدن فساد در هر سطح آن را گزارش داده یا دارای نقطه‌نظر یا پیشنهادی مؤثر و کارآمد برای مقابله با فساد هستند، دارای سیاست‌های تشویقی است. همچنین دولت سنگاپور قوانین محکمی برای مقابله با فساد خیریه‌ها وضع کرده‌است تا آنها نتوانند بواسطه نام خود در کشور موجب فساد شوند.  

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۱۴۵۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بده بستان رشوه در نظام اداری کشور؛ چرا ایرانی‌ها رشوه می‌دهند؟

بنا بر پژوهش بازوی تحقیقاتی مجلس، فقر اقتصادی و نابسامانی‌های درآمدی کارکنان سازمان‌ها منجر به وضعیتی می‌شود که کارمندان دولت اقداماتی را انجام دهند تا بتوانند معاش خود را تأمین کنند. این گزارش ریشه رشوه در ایران را بررسی می‌کند.

به گزارش اکوایران، رشوه در اصطلاح چیزی است که به حاکم و غیرحاکم می‌دهند تا به نفع رشوه‌دهنده به منظور ابطال حق یا احیای باطل حکم کند.

مطالعات نشان داده است مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی رشوه‌خواری در نظام اداری شامل عدم اجرای عدالت، عدم اجرای قانون، عدم توسعه اقتصادی، نارضایتی مردم، زیر سؤال رفتن حاکمیت و گسترش فعالیت‌های غیرقانونی است.

بنا به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ماحصل رفتار کسانی که رشوه می‌دهند (رشا) و کارمند یا مأمور دولتی را در دستگاه اداری کشور به طمع می‌اندازند و نیز رفتار کسانی که با تکیه بر عذر بدتر از گناه به خود اجازه رشوه گرفتن (ارتشا) می‌دهند چیزی غیر از بیمار کردن نظام اداری در سطوح خرد و کلان نخواهد بود.

طبق برآورد بانک جهانی سالیانه ۸۰ میلیارد دلار در جهان رشوه رد و بدل می‌شود و طبق برآورد شفافیت بین‌الملل، هیچ کشوری در دنیا نیست که در تجارت خارجی رشوه پرداخت نکرده باشد.

عضویت ایران در کنوانسیون سازمان ملل متحد

پس از تصویب کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرائم سازمان یافته فراملی در سال ۲۰۰۰ (پالرمو)، بحث‌های زیادی در خصوص ارتشا و پیشگیری از آن مطرح شد تا اینکه در نهایت در سال ۲۰۰۳ کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد (مریدا) تصویب شد.

به موجب قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد کشور ایران نیز در سال ۱۳۸۷ با تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام به کنوانسیون مریدا ملحق شده است.

کنوانسیون مریدا به عنوان نخستین و جامع‌ترین معاهده مبارزه با فساد یک زبان مشترک در خصوص مبارزه با فساد ترسیم می‌کند این معاهده در سال ۲۰۰۳ تصویب و در سال ۲۰۰۵ لازم الاجرا شد تعداد زیاد امضاکنندگان و تصویب کنندگان، معاهده بیانگر گستره اجماع جهانی در خصوص کنوانسیون است این اجماع نه تنها در بین دولت‌ها بلکه در میان بخش خصوصی و جامعه مدنی نیز وجود دارد.

در زمینه علل وجود رشوه در نظام اداری ایران دو مطالعه آمده است. براساس مطالعه انجام شده توسط تبشیری و آهنگری در سال ۱۴۰۱- دلایل بروز ارتشا در نظام اداری ایران براساس اندیشه دورکهایم به شرح زیر است:

برهم خوردن نظام ارزش‌ها

این گزارش می‌گوید، مهم‌ترین عامل بروز فساد در دیدگاه دورکهایم را باید تغییر در ریشه‌های فرهنگی و عقیدتی جستجو کرد، به گونه‌ای که اگر ارزش‌ها، هنجارها، عقاید و باور‌های حاکم بر افراد اجتماع متکی بر ارزش‌های مادی‌گرایانه، فردگرایانه و مصرف‌گرایانه باشد.

درباره تغییر ارزش‌ها و باور‌ها در ایران بعد از انقلاب (به خصوص بعد از جنگ تحمیلی) می‌توان دلایل گوناگونی را معرفی کرد، همچون تغییر در سبک زندگی، که سبب به وجود آمدن بسیاری از بزه‌های اجتماعی برای رسیدن به یک الگوی زندگی تجمل گرایی و مصرف گرایی شده است.

به طور مثال اگر کارمندی در جامعه امروز به دنبال یک چنین زندگی باشد، باید از راه‌های غیرقانونی مانند رشوه برای آن اقدام کند.

برهم خوردن تقسیم کار اجتماعی

طبق این مطالعه، عواملی همچون رکود اقتصادی، کاهش درآمدها، بی عدالتی، مادی‌گرایی، بی‌ثباتی اقتصادی، تورم افسار گسیخته، عدم تناسب دخل‌و‌خرج ناشی از عدم عدالت اقتصادی، کاهش قدرت خرید مردم و توزیع نامناسب در آمد‌ها در جامعه، از عوامل مهم اقتصادی است که زمینه‌های بروز سوء استفاده‌های مالی و تخلفات اداری را فراهم می‌سازد.

اگر به مشکلات و تنگنا‌های اقتصادی در ایران در ۱۵ سال گذشته نگاهی بیندازیم، این دوران را باید بسیار متفاوت‌تر از گذشته دانست که تغییرات اساسی را در مناسبات، فرهنگی، اجتماعی و ... به وجود آورده است.

این فقر اقتصادی و نابسامانی‌های درآمدی کارکنان سازمان‌ها در نهایت منجر به وضعیتی خواهد شد که کارمندان دولت اقداماتی را انجام دهند تا بتوانند معاش خود را تأمین کنند.

کاهش همبستگی اتحاد و همدردی در جامعه

افزایش اعتماد متقابل بین افراد جامعه، تعامل گروهی مثبت همبستگی اجتماعی بالا و سطح خوب مشارکت اجتماعی، میزان جرم به خصوص جرم ارتشا در جامعه را کاهش می‌دهد.

امروز در اجتماع ما یافته‌هایی نشان می‌دهد که میزان همبستگی اجتماعی کاهش فراوانی داشته است که این کاهش سبب ظهور اشکال گوناگونی از ناهنجاری‌ها و بیماری‌های رفتاری و حتی در سطحی بالاتر، شکل گیری جرائم شهری و اختلال در نظام روابط جمعی و کارکرد‌های اداری در ایران شده است.

کاهش وجدان اجتماعی

در گزارش مرکز پژوهش‌ها این‌طور آمده است که امروزه در بخشی از جامعه ما به دلیل عدم ثبات اجتماعی و پذیرش بی‌چون و چرای فرهنگ غرب جامعه به سمت نوعی فردگرایی افراطی حرکت کرده و سبب به وجود آمدن عدم پذیرش مسئولیت‌ها و همبستگی اجتماعی شده است.

این وضعیت فضایی را به وجود آورده تا در جهت میل شخصی افراد برای کسب منفعت بیشتر اقدام کنند و برای آن رقابت نمایند از این رو نهاد‌های اداری و دیوان سالاری نیز بر این وضع تأثیر داشته نوعی بی هنجاری در ساختار را تقویت میکنند.

نبودن نظام کنترل و پیشگیری اجتماعی

فقدان مقررات و قوانین بازدارنده و نظام‌های کنترلی مؤثر از زمره دلایل اصلی بروز ارتشا در ایران بوده است.

از این رو می‌توان عوامل را در دو دسته تقسیم بندی کرد: عوامل سیاسی عدم استقلال کامل قوه قضائیه، نفوذ قوه مجریه بر آن و بر دستگاه‌های نظارتی و بازرسی، فشار گروه‌های ذی نفوذ در داخل و خارج سازمان عوامل اداری تشکیلات و ساختار اداری غیر کارآمد، حجیم و نامتناسب با اهداف و وظایف پیچیدگی قوانین مقررات و تعدد بخش نامه‌ها و دستورالعمل‌های اداری مدیران غیر مؤثر، فقدان نظام شایسته سالاری.

سودجویی و منفعت طلبی

در سایر مطالعات انجام شده مهمترین علل و عوامل بروز رشوه در نظام اداری ایران به شرح زیر بیان شده است:

در گزارش مرکز پژوهش‌ها آمده، انسان دارای غریزه منفعت طلبی است و همواره در راستای منافع خود حرکت می‌کند. اموری مانند انجام سریع و خارج از نوبت کار، علاقه به جمع کردن مال و دستیابی به پول بیشتر در معاملات فرار از مجازات یا فرار از پرداخت مالیات و... ریشه در غریزه منفعت طلبی افراد دارد و رشوه یکی از اصلی‌ترین ابزار‌های دستیابی به این گونه اهداف است.

پایین بودن حقوق کارکنان دولت

اندیشمندانی همچون ابن خلدون معتقدند آنچه که افراد را به سمت فساد اداری به ویژه رشوه می‌کشاند، فراهم کردن شرایط مطلوب برای زندگی است.

حقوق پرداختی به کارکنان ادارات در ازای انجام خدمات دولتی در حال حاضر جوابگوی مخارج زندگی آن‌ها نیست. از این رو موجب می‌شود برخی کارکنان سازمان‌های عمومی و دولتی برای تأمین هزینه‌های معمول زندگی خود.

دیگر خبرها

  • محرومیت ۶داور کشتی جهان بخاطر رشوه آذربایجان!
  • تبعیض جنسیتی در دانشگاه‌های دانمارک/ ۳۷ درصد دانشجویان دکتری دختر تجربه تحقیر کلامی دارند
  • چالش داده‌ها در عصر ابزارهای پوشیدنی/ هوش مصنوعی زمین بازی را تغییر می‌دهد
  • خصلتی که کافران یهود را به خونخواری و جنگ‌افروزی کشاند
  • کارمند یکی از ادارات دولتی در قائم شهر دستگیر شد
  • بده بستان رشوه در نظام اداری کشور؛ چرا ایرانی‌ها رشوه می‌دهند؟
  • مقابله با فجایع طبیعی زیست محیطی مستلزم همکاری‌های مشترک است
  • کنعانی: مقابله با فجایع طبیعی زیست محیطی مستلزم همکاری‌های مشترک بین‌المللی است
  • خیز بلند «ومدیر» برای توسعه بازار| ابزارهای گروه مالی تکمیل می شود
  • اگر اسرائیل تصمیم اشتباه دیگری بگیرد، نامی از او باقی نخواهد ماند