به نقل از «مهر»

کتاب آفرینش های هنری در نهج البلاغه منتشر شد

تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۲۷۷۳۰

به گزارش خبرگزاری مهر، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی کتاب «آفرینش‌های هنری در نهج البلاغه» نوشته سید حسین سیدی، مدیر گروه و عضو هیات علمی گروه پژوهشی هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی را منتشر کرده است.

این کتاب در چهار فصل تدوین شده و نویسنده در فصل نخست به مبانی نظری پژوهش، در فصل دوم به تصویر هنری و مبانی و کارکردها، در فصل سوم به بحث اصلی پژوهش یعنی آفرینش هنری و سازوکارهای آن در نهج البلاغه و در فصل چهارم و پایانی به گونه‌های تصویر در نهج البلاغه پرداخته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نگارنده کتاب در مقدمه این کتاب به بررسی چگونگی شکل گیری آفرینش هنری در متن نهج البلاغه پرداخته و عنوان کرده است که آفرینش هنری که بر اصل تصویر هنری بنا شده است، یعنی بررسی سازوکارهای شکل گیری آفرینش ادبی و هنری در یک متن می‌باشد.

نویسنده در مقدمه عنوان کرده است: متن نهج البلاغه از این حیث، متنی است سرشار از زیبایی‌های ادبی و هنری که حکایت از گوینده‌ای دارد با توانایی و حسّ ادبی سرشار که سخن بی هیچ تکلفی بر زبانش جاری می‌گردد.نهج البلاغه از منظر متن شناسی، تمام ویژگی‌های یک متن ادبی را داراست. اگر متن را در دو سطح نحوی و معنایی توصیف کنیم، متن نهج البلاغه نه تنها ازاین دو حیث، بلکه از حیث زیبایی شناختی نیز متنی والاست؛ این چنین متونی را متون با شکوه می نامیم.

این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش هاست: متن نهج البلاغه دارای کدامین ویژگی ادبیّت متن است؟ مؤلّفه‌های آفرینش هنری و تصویر هنری در آن کدام است؟ در تلاش برای پاسخگویی به این پرسش ها، چارچوب این پژوهش به این شکل سامان یافته است.

نویسنده در فصل نخست این نوشتار به مبانی نظری پرداخته است و در این فصل ازتعریف متن و مولّفه‌های آن سخن گفته است همچنین در این قسمت از دو ویژگی بنیادین متن سخن (قابل درک بودن متن؛ نشانه داربودن متن) می‌گوید.

از مطالب دیگر این فصل، بررسی مسئله زبان و سبک است که این گفتار از آن روی آمده است که در سبک شناسی حداقل به دو مسئله بسیار مهم نگرش ویژه و گزینش توجه جدی شده است؛ لذا در فهم یک متن، به ویژه متن ادبی، درک و دریافت سبک گوینده یا نویسنده بسیار مهم است. بررسی زبان ادبی از مطالب دیگر این فصل است؛ چون از مسائل مهم در زبان شناسی متن آن است که چگونه یک پیام کلامی به اثر هنری بدل می‌شود.

نویسنده در فصل دوم کتاب به تصویر هنری و مبانی و کارکردهای آن پرداخته است. تصویر که یکی از مفاهیم پرکاربرد در حوزه نقد ادبی است، برابر نهاده هایی، چون تخیل، تصویر ذهنی و صورت خیالی دارد. در باب مقوله تصویر در این فصل، پس از تعریف و تعیین حدود آن، در حوزه بلاغت سنتی به بررسی دیدگاه ادبا و ناقدانی، چون جاحظ، قدامه بن جعفر، رمانی، ابوهلال عسکری، جرجانی و حازم القرطاجنی پرداخته شده است؛ اما در نقد جدید مسئله تصویر فراتر از ویژگی هایی است که ناقدان کلاسیک مطرح کرده اند.

از دیگر مطالب این فصل تأثیر بافت در تصویر و ساخت تصویر و گونه‌های آن همچون تصویر کلی، پیوند تصویر با رمز و اسطوره و کارکردهای آن است و مسئله نارسایی‌های عناصر تصویرساز در بلاغت سنتی، از جمله تشبیه، استعاره و مجاز از دیگر مطالب این فصل است. از جمله نکات طرح شده در نقد جدید که بلاغت سنتی از آن غافل بوده است، این است که پدید های، چون استعاره تنها در حوزه شعر و ادبیات مطرح نیست، بلکه در حوزه هایی، چون فلسفه ذهن، فلسفه علم و در معرفت شناسی و پژوهش‌های شناختی نیز نقشی مهم ایفا می کند.

فصل سوم به بحث اصلی پژوهش یعنی آفرینش هنری و سازوکارهای آن در نهج البلاغه پرداخته است و در آغاز این فصل نویسنده به جایگاه ادبی و گونه شناسی نهج البلاغه اشاره کرده و بیان می‌دارد که نهج البلاغه از دو حیث سبکی و اندیشه ای مهمترین و باشکوه‌ترین و زیباترین اثر ادبی پس از قرآن کریم می باشد.

بررسی سبک شناختی خطبه‌ها و نامه‌ها و بیان سازوکارهای آفرینش هنری، از مسائل عمده این فصل است و بررسی مسائلی، چون مجاز، کنایه، استعاره و تشبیه و ذکر نمونه هایی از هر یک از این موارد در این فصل به عنوان بدنه اصلی پژوهش آمده است.

همچنین بررسی‌ها در این فصل به دو حوزه ساخت و معنا اختصاص یافته است؛ یعنی آن دسته از عوامل شکل دهنده زیبایی متن که به حوزه معنا مربوط می شوند (استعاره، کنایه و مجاز) و آن دسته از عواملی که به حوزه ساخت مربوط می شوند مانند (تشبیه، سجع، تکرار، و…).

از مباحث مهم این فصل سوم، بحث موسیقی درونی و موسیقی بیرونی در نهج البلاغه است که به بیان چگونگی تأثیر موسیقی در آفرینش متن ادبی می پردازدکه مباحثی، چون تکرار، ضرب اهنگ در سجع، توازن را شامل می‌شود

کد خبر 4719884

منبع: مهر

کلیدواژه: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی معرفی کتاب نهج البلاغه عاشورا کربلا امام حسین ع کنفرانس بین المللی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ماه محرم معرفی کتاب نشست علمی مراسم عزاداری مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران امام موسی صدر آیت الله جوادی آملی رادیو گفتگو اربعین حسینی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۲۷۷۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«رئالیست‌ها» وارد بازار نشر شدند

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «رئالیست‌ها؛ هشت چهره، استاندال، بالزاک، دیکنز، داستایفسکی، تالستوی، گالدوس، هنری جیمز، پروست» نوشته سی.پی.اسنو به‌تازگی با ترجمه اکرم رضایی یایندر توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۱۹۷۸ توسط انتشارات پسران چارلز سکرایبنر منتشر شده است.

چارلز.پی.اسنو نویسنده کتاب پیش‌رو متولد ۱۹۰۵ در شهر لستر انگلستان و درگذشته به‌سال ۱۹۸۰ است. او دستی در سیاست داشته و از ۱۹۶۴ تا ۱۹۶۶ از اعضای مجلس اعیان انگلستان بوده و عنوان شوالیه را دریافت کرده است. او در اکتبر ۱۹۶۴ عنوان بارون گرفت. اولین‌رمان اسنو که یک‌داستان پلیسی بود، سال ۱۹۳۲ با نام «مرگ زیر بادبان» منتشر شد. کتاب بعدی‌اش هم زندگینامه آنتونی ترولوپ نویسنده انگلیسی بود. اما آنچه موجب شهرت این‌نویسنده شد، چاپ مجموعه رمان ۱۱ جلدی «بیگانگان و برادران» است که روشنفکران را در فضای آکادمیک و سیاسی عصر مدرن به تصویر کشید.

کتاب «رئالیست‌ها» یکی از آثار غیرداستانی سی.پی.اسنو است که در آن به زندگی، شخصیت و تجربیات ۸ نویسنده واقع‌گرا پرداخته است. جنبش ادبی رئالیسم یا واقع‌گرایی در قرن نوزدهم به اوج خود رسید و زمینه پیدایش نویسندگانی را فراهم کرد که برخی‌ از آن‌ها بزرگ‌ترین چهره‌های تاریخ ادبیات‌اند. نویسندگان رئالیست در پی این بودند که تصویری واقعی از جهان پیش روی مخاطبشان بگذارند و این‌کار را هم با شخصیت‌هایی انجام می‌دادند که ابرقهرمانان بی‌عیب‌ونقص و دست‌نیافتنی نبودند. بلکه از جنس مردم عادی بودند.

نویسندگان رئالیستی هم که چارلز.پی‌.اسنو به آن‌ها پرداخته هم مثل تمام انسان‌ها با مسائل و مشکلات روزمره دست‌به‌گریبان بوده‌اند و نقاط ضعف و قوتی داشته‌اند. نقطه اشتراک آن‌ها با یکدیگر، نگاه دقیق و ذهن تحلیل‌گرشان است که باعث خلق داستان‌های واقع‌گرا، محیط‌ها و شخصیت‌های باورپذیر شده است.

عناوین بخش‌های مختلف این‌کتاب به اسم نویسندگان رئالیستی است که به آن‌ها پرداخته شده است. این‌بخش‌ها به این‌ترتیب‌اند:

استاندال، بالزاک، دیکنز، داستایفسکی، تالستوی، گالدوس، هنری جیمز، پروست.

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

یکی از ابزارهایی که او در اختیار داشت شناخت خوبش از شهر بود. تمام خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های مادرید به‌خوبی در ذهن او ثبت شده بود، طوری که اساتید اسپانیایی نظیر پدرو اورتیز براساس توصیفاتی که او از مکان‌های مختلف در داستان‌هایش ارائه داده است، به تهیه نقشه پرداخته‌اند. جیمز جویس ادعا می‌کرد که اگر روزی دوبلین با خاک یکسان شود، اصلا جای نگرانی نیست، چرا که به کمک متن رمان اولیس می‌توان آن را از نو، همان‌طور که بنا بود، بنا کرد. گالدوس اهل خودستایی‌هایی از این‌دست نبود، اما تردیدی نیست که او هم در نوشته‌های خود مادرید را همان‌طور که بود به تصویر کشیده است، حتی می‌توان گفت نسبت به جویس دقیق‌تر عمل کرده است.

اما اعتبار ویژه گالدوس وابسته به سری رمان‌های معاصر است. قبل از خواندن و درک کامل بهترین رمان‌های این‌مجموعه نمی‌توان به شناخت خوبی از او در ابعاد جهانی، آن‌طور که خود او انتظار داشت و متاسفانه با وجود تلاش‌های بسیار در زمان حیاتش نتوانست به آن دست یابد، رسید. اولین‌رمان این‌مجموعه «محروم از ارث» نام دارد. ترجمه خوب لستر کلارک از این‌کتاب تحت عنوان The Disinherited گالدوس را به‌خوبی به خوانندگان انگلیسی‌زبان می‌شناساند.

این‌کتاب با ۳۸۳ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۳۰۰ هزار تومان منتشر شده است.

کد خبر 6081192 صادق وفایی