به نقل از «مشرق»

نظم قدیمی منطقه در پیچ تغییر حمله به آرامکو

تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۶۰۴۳۵

کوتاه آمدن آمریکا در مقابل حمله به پالایشگاه بقیق و اکتفا به برخی تحریم‌های اقتصادی نشان می‌دهد که باید در خصوص نظم قدیمی حاکم بر منطقه خلیج فارس تجدید نظر کرد.

به گزارش مشرق، «بدویت موتوریزه»، این توصیف جلال آل احمد نویسنده نام آشنای ایرانی از آن چیزی است که امروز به نام عربستان سعودی می شناسیم. وحشیگری قبیله‌ای، نظام طبقاتی غیر قابل تغییر، نقض مداوم حقوق اقلیت‌ها و مهاجران تنها بخشی از حقایق موجود در این پادشاهی صحرا نشین است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بیشتر بخوانید:

کره‌تایمز: اگر یک شهاب‌سنگ هم به زمین برخورد کند آمریکا ایران را مقصر معرفی می‌کند حمله پهپادی انصارالله به آرامکو با اخطار قبلی انجام شد! چرا امریکا ایران را متهم می‌کند

با این حال در این نظام بسته و بدوی جزیره‌ای وجود دارد که حکایت آن با تمام این پادشاهی فرق می‌کند. آرامکو یا شرکت نفت ملی عربستان سعودی واحه‌ای در میان این شوره زار است که حتی پلیس مذهبی و مفتیان وهابی نیز می‌دانند که نباید به آن نزدیک شوند، وگرنه می‌سوزند.

در حالی که در هیچکدام از شهرها و روستاهای عربستان حتی یک کلیسا وجود ندارد در شهرک‌های آرامکو هر چیزی که تمدن غرب به همراه می‌آورد را می‌توانید بیابید. از کلیساهای اوانجلیست تا بارهای فروش مشروبات الکی و کلوپ‌های رقص ۲۴ ساعته فعالند.

حالا این جزیره ثبات زیر شدیدترین حملات ممکن موشکی و پهپادی قرار گرفته و می‌رود تا تحولی عمیق در معادلات حاکم بر منطقه خلیج فارس ایجاد کند؛ تحولاتی که حتی برخی از آن به عنوان نقطه‌ای برای تغییر نظم بین المللی حاکم بر دنیا یاد می‌کنند.

*پیمان کویینسی به پایان خود نزدیک شده است

۶۴ سال پیش زمانی ملک عبدالعزیز پادشاه و بنیانگذار سلسله آل‌سعود با تئودور روزلت رییس جمهور وقت آمریکا بر روی کشتی جنگی کویینسی در دریای سرخ دیدار کرد، پیمانی دو جانبه بین دو دولت درگرفت که در مقابل تضمین منافع نفتی آمریکا در عربستان سعودی ارتش این کشور از امنیت پادشاه و موجودیت دولت عربستان دفاع خواهد کرد. درطول سال‌های گذشته این پیمان همچنان مستحکم باقی مانده بود و دکترین کارتر در سال ۱۹۷۹ در خصوص تضمین امنیت خطوط انتقال دریایی انرژی در خلیج فارس به قوت آن افزود.

با این حال حملات روز یکشنبه به تاسیسات فرآوری نفتی در بقیق و عدم واکنش جدی آمریکا این سئوال را به وجود آورده که آیا دیگر امکان اعتماد به نظم قبلی حاکم بین آمریکا و کشورهای صادر کننده نفت وجود دارد یا نه؟

شاید اگر ده سال پیش یک دهم حمله فوق به مناطق نفتی عربستان انجام می‌شد بسیاری درباره واکنش فوری سنتکام شک نمی‌کردند اما هم اکنون یکی پس از دیگری خطوط قرمز سابق آمریکا در منطقه فرو می‌ریزد و کار به جایی رسیده که حتی صدای لیندسی گراهام سناتور جمهوری خواه آمریکایی نیز در آمده است.

به نظر می‌رسد که ترامپ حتی در انتخاب یک پاسخ و دامنه آن نیز تردید دارد و آن گونه که سی.ان.ان گزارش داده وی در در جلسه امنیتی روز سه شنبه از تصمیم سازان آمریکایی خواسته است تا راه‌حل‌های دیگری را برای تلافی حمله به آرامکو ارائه کنند و روشن نیست که این راه‌حل‌ها به مرحله اجرا برسند.

* یکی از پنج نقطه حساس

آنچه که یمنی‌ها آن را مورد حمله قرار داده‌اند یکی از ۵ نقطه حساس صنعت نفت دنیا محسوب می‌شود. نقطه حساس بعدی که اتفاقا نزدیک به همین منطقه قرار دارد «پایانه راس التنوره» است که نزدیک به ده درصد نفت دنیا از آن صادر می‌شود.

این پایگاه نفتی تحت شدیدترین حفاظت پیرامونی قرار دارد، چرا که امنیت انرژی عربستان سعودی به عنوان ضامن حفظ این کشور وابسته به فعالیت صحیح این مرکز است. حمله به این منطقه که ارتش یمن آن را انجام داده به سعودی‌ها نشان داده است که تمام مناطق حساس این کشور زیر آتش نیروهای مسلح یمن قرار دارد.

از این رو ابزار نظامی که در طول سال‌های گذشته مهم‌ترین ابزار حفظ سیطره دولت سعودی بر این مناطق محسوب شده و با اتفاقات فوق به تدریج تاثیر خود را از دست می‌دهد. برای در نظر گرفتن وخامت ماجرا این نکته را در نظر بگیرید که مردم  استان قطیف و دمام در طول سال‌های گذشته به صورت مداوم تحت فشار نظامی قرار داشته‌اند.

علاوه بر تاثیر حمله به بقیق بر کنترل نظامی عربستان در مناطق نفتی و شیعه نشین، این حمله مهم‌ترین جز از برنامه ۲۰۳۰ محمد بن سلمان برای توسعه عربستان سعودی را به طور کامل محو خواهد کرد. برنامه‌ای که قصد داشت عربستان سعودی را به سطح قدرتمندترین اقتصادهای دنیا برساند اما حالا چیزی جز خصوصی‌سازی  آرامکو از آن باقی نمانده است.

*آرامکو و آنچه که بر آن رفته است

خصوصی‌سازی آرامکو در کنار ساخت شهر نیم تریلیون دلاری نئوم بزرگترین پروژه اقتصادی محمد بن سلمان محسوب می‌شود. شرکتی که از سال ۱۹۷۳ تا کنون بر پایه نظم قبیله‌ای حاکم بر عربستان اداره می‌شده است.

آرامکو از ابتدا یک شرکت سعودی محسوب نمی‌شده بلکه حاصل شراکت شرکت‌های نفتی آمریکایی و دولت عربستان بوده که و در نهایت ۵۰ درصد سود خالص استخراج نفت به طرف سعودی می‌رسید.

در دوران ریاست زکی الیمانی بر شرکت آرامکو عربستان او توانست به تدریج و با افزایش ۵ درصدی حق مالکیت در دوره زمانی معین این شرکت را تبدیل به یک شرکت ملی کند. روندی که تقریبا تا سال ۱۹۷۵ به طول انجامید. از آن زمان تاکنون آرامکو به مهم ترین منبع مالی حکومت سعودی تبدیل شده و نزدیک به ۵۰ درصد آن به صورت مستقیم نصیب پادشاه عربستان شده و به صورت مستقیم خرج می‌شود.

بر طبق برخی برآوردها هم اکنون کل ثروت خاندان پادشاهی سعودی به ۱.۳ تریلیون دلار می‌رسد. از سوی دیگر این مالکیت یک جانبه امکان سری نگه داشتن هر اطلاعاتی که مربوط به این شرکت است را فراهم کرده و تمام خریداران نفت متکی به منابع حاکمیتی سعودی در این باره هستند.

حالا و با گذشت نزدیک به ۴۰ سال از حاکمیت مطلق سعودی‌ها بر این شرکت محمد بن سلمان قصد دارد تا ۵ درصد از سهام این شرکت به صورت کامل در بورس نیویورک به فروش برساند. در حالی که برخی از اخبار حاکی از این بود که این اقدام به به صورت مشارکتی و در چند بورس دنیا صورت می‌گیرد، تمام عملیات کامل عرضه اولیه بر عهده کارگزاران آمریکایی و بورس نیویورک قرار گرفته است.

خالد الفالح رییس قبلی آرامکو به درستی با چنین عرضه‌ای مخالف بود و حداقل خواستار این بود که عرضه فوق در بورس لندن صورت پذیرد. دلیل این مسئله هم این بود که در صورت عرضه سهام اولیه آرامکو در بورس نیویورک چشم انداز هجوم شکایت‌های قضایی از سعودی‌ها جدی است.

هم اکنون قضات فراوانی در آمریکا حضور دارند که برای صدور احکام جدی برای بازماندگان آل سعود لحظه شماری می‌کنند به خصوص این که قانون جاستا هم اکنون بر سر سعودی‌ها سنگینی می‌کند.

با وجود این محمد بن سلمان نشان داده که برای زنده نگه داشتن برنامه اصلاحات اقتصادی خود حاضر به هر اقدامی است که جدیدترین نمونه آن برکناری خالد الفالح از ریاست آرامکو و فروخته شدن بخشی از سهام پتروشیمی‌های زیر مجموعه آن به شرکت‌های دیگر سعودی بود.

*ضرر ۵۰۰ میلیارد دلاری

این نکته که فرود آمدن مهمات یمنی چه ضربه‌ای به عرضه اولیه سهام آرامکو خواهد زد، چندان مشکل نیست.

ارزیابی‌های اولیه حاکی از این است که خسارت مستقیم حمله به این تاسیسات نزدیک به ۳۱ میلیارد دلار است و جبران آن هفته‌ها به طول خواهد انجامید. ارزیابی‌های بدبینانه نیز حاکی از این است که حداقل ۵۰۰ میلیارد دلار از ارزش آرامکو با این اتفاق کاسته خواهد شد.

حتی برخی این مساله را پیشنهاد می‌کنند که عرضه اولیه آرامکو به تاخیر بیفتند اما سئوال بعدی این است که تا چه زمانی قرار است امنیت تاسیسات نفتی سعودی‌ها تحت خطر باشد و این خطر چه زمانی از سر آنها کم شود.

در هر صورت اگر این اتفاقات باز هم تکرار شود در آن صورت است که سعودی‌ها باید عطای برنامه استقلال از نفت را به لقای آن ببخشند.

*اعتباری که بر باد رفته است

صرفنظر از تمام این موارد اعتبار آمریکا برای دفاع از متحدان خود مساله‌ای است که با تردید جدی مواجه شده است.

شاید آمریکایی‌ها همچنان حضور نظامی خود را در منطقه خلیج فارس حفظ کرده باشند اما نشان داده‌اند که دیگر حاضر به استفاده از این نیرو برای حفظ هم‌پیمانان خود نیستند. استقلال انرژی آمریکا به دلیل توسعه شیل نفت آنچنان قوی و پایدار است که عملا حفظ امنیت انتقال انرژی از اولویت‌های آنان خارج شده است.

این نکته‌ای است که ترامپ مرتبا به آن اشاره می‌کند. اتفاقا در شرایط فعلی وابستگی کشورهایی همچون هند و چین به نفت خلیج فارس بسیار بیشتر از کشورهای اروپایی و آمریکایی است.

منبع: فارس

منبع: مشرق

کلیدواژه: بازار سکه و ارز اخبار خودرو حزب الله لبنان تحولات یمن آرامکو حمله پهپاد تاسیسات نفتی پالایشگاه یمن آمریکا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۶۰۴۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعیین سرکنسول عربستان در مشهد و سفر مقام سعودی به تهران

سفیر عربستان در ایران با تاکید بر پیشرفت قابل توجه مناسبات تهران و ریاض از تعیین سرکنسول جدید عربستان در مشهد خبر داده و اعلام کرد که به زودی یک مقام ارشد سعودی به تهران سفر خواهد کرد و همچنین شرایط لازم برای عمره‌گزاران ایرانی فراهم است. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، مناسبات ایران و عربستان سعودی طی ماه‌های گذشته شاهد گام‌های جدیدی در مسیر صلح و آشتی سازنده و تاریخی بوده و در همین راستا روز گذشته دوشنبه عمره‌گزاران ایرانی برای اولین بار بعد از سال 2016 وارد فرودگاه مدینه منوره شدند.

در این راستا «عبدالله العنزی» سفیر عربستان سعودی در تهران طی گفتگویی با روزنامه الشرق با تاکید بر گسترش روابط تهران و ریاض از تعیین سرکنسول جدید عربستان در مشهد و نیز سفر قریب الوقوع معاون «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان به تهران خبر داد.

سفیر سعودی اعلام کرد که انتظار می‌رود طی چند روز آینده و قبل از آغاز حج تمتع، 6 هزار زائر ایرانی برای حج عمره عازم مکه شوند و بعد از پایان مناسک حج تمتع امسال در عمره بر روی زائران ایرانی باز خواهد شد. این امر بعد از رعایت همه شروط فنی عربستان توسط طرف ایرانی صورت می‌گیرد که سازمان هواپیمایی و آژانس‌های مربوطه عربستان آن را تایید کرده‌اند.

عبدالله العنزی تاکید کرد که برای حضور در مراسم بدرقه عمره گزاران ایرانی به فرودگاه بین المللی در تهران رفتم و در کنار مسئولان ایرانی و شخصیت‌های دینی از ساعت 2 بامداد تا زمان پرواز هواپیما در ساعت 6 صبح در این مراسم حضور داشتم.

وی در ادامه خبر داد که «محمد نوار العتیبی» دیپلمات سعودی به عنوان سرکنسول عربستان در مشهد انتخاب شده و بلافاصله بعد از انجام اقدامات لازم که احتمالا دو هفته طول خواهد کشید در یکی از هتل‌های مشهد به عنوان مقر موقت کنسولگری عربستان فعالیت‌های خود را آغاز می‌کند.

دیدار سفرای ایران و عربستاندیدار و گفت‌وگوی سفرای ایران و عربستان در لبنان/ تاکید بر لزوم جلوگیری از گسترش جنگ غزه

این دیپلمات سعودی درباره اقدامات انجام شده جهت سفر شهروندان عربستان به ایران نیز گفت که شهروندان سعودی قبل از سفر به ایران باید موافقت رسمی وزارت کشور را از طریق سامانه «ابشر» کسب کنند و موضوع ازسرگیری سفرها میان ایران و عربستان در دست بررسی قرار دارد.

وی تاکید کرد که مناسبات تهران و ریاض در همه سطوح و زمینه ها شاهد پیشرفت بوده و سفرهای متقابل هیئت‌های رسمی دو طرف ادامه دارد. همچنین «ولید الخریجی» معاون وزیر خارجه عربستان به زودی به تهران سفر خواهد کرد. هفته آینده نیز هیئتی از سازمان توسعه صادرات عربستان سعودی وارد ایران می‌شود و در اکسپو تهران حضور خواهد داشت. همچنین «مهدی صفری» معاون اقتصادی وزیر خارجه ایران نیز در اجلاس داووس مشارکت خواهد کرد.

پس از گذشت 9 سال وقفه، صبح دیروز، دوشنبه، نخستین گروه عمره‌گزاران ایرانی با استقبال سفیر جمهوری اسلامی ایران در عربستان، سرکنسول کشورمان و مسؤلان حج و عمره ایران و عربستان وارد مدینه منوره شدند.

علیرضا عنایتی سفیر کشورمان در ریاض طی اظهاراتی با ابراز خرسندی از ورود عمره‌گزاران ایرانی پس از یک توقف طولانی، تبادل سفرهای زیارتی را علاوه بر برکات معنوی و روحی، موجب نزدیکی بیشتر دو ملت و استحکام روابط دو کشور دانست.

سفیر کشورمان با اشاره به اشتیاق هموطنان ایرانی براى تشرف به زیارت خانه خدا، مسجد نبوی شریف و حرم مطهر رسول الله و ائمه بقیع علیهم السلام اضافه کرد: به‌لطف الهی و با تلاش‌های مستمر نهادهای ذی‌ربط این امر میسر گردید و به‌امید خداوند این مسیر بعد از حج تمتع با تلاش‌های سازمان‌های ذی‌ربط ادامه خواهد یافت.

عنایتی همچنین از مسئولان پادشاهی عربستان سعودی از جمله وزارت خارجه این کشور برای همکاری‌های مربوطه تشکر کرد.

انتهای پیام/