به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

ماهیت جرائم سایبری و جرائم ناشی از فناوری مدرن

تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۶۱۲۲۵

به گزارش خبرنگار حوزه اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، در گزارش قبلی به مفهوم شناسی واژه سایبر و همچنین تاریخچه جرائمی که در بستر فضای مجازی رخ می‌دهد پرداختیم و در این قسمت به مقوله ماهیت جرائم سایبری و ابعاد مختلف آن خواهیم پرداخت.

ماهیت جرائم سایبری

جرائم سایبری جزو جرائم با ماهیت تکنولوژیک یا به اصطلاح جرائم ناشی از فناوری مدرن است، از این رو دارای آثار ویژه‌ای است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این ویژگی‌ها در ماهیت این جرائم در سیاست جنایی بسیار مهم بوده و قابل بهره‌برداری خواهد بود.

بیشتر بخوانید: فضای مجازی و تاریخچه جرائم سایبری جرائم ناشی از فناوری مدرن

یکی از تقسیم‌بندی‌های کلی جرائم، تقسیم به جرائم طبیعی و جرائم قراردادی است. در مفهوم طبیعی و تعیین مصادیق آن در ادبیات جزایی تا حدی اختلاف نظر به چشم می‌خورد از جمله جرائم تصنعی که جرائم ناشی از فناوری اطلاعات است. شاید بتوان گفت جرائم طبیعی بیشتر تحت سیطره ارزش‌های مذهبی و شرعی است و یا سنن کهن قضایی در باب آن‌ها جاری و ساری است.

به عبارت دیگر قوانین قدیمی و کلاسیک برای این جرائم در نظر گرفته می‌شود؛ اما جرائم قراردادی مخصوصا جرائم ناشی از فناوری مدرن، از امور حادث هستند. در بحث جرائم طبیعی و قراردادی یکی از موارد، اثر ارتکاب این جرائم بر مرتکب است. احساس شرم در جرائم طبیعی وجود دارد اما در جرائم قراردادی خیر. عنصر مادی جرائم سنتی یا کلاسیک و مرسوم به دلیل بسترهای متفاوت ارتکاب آن و اشکال مختلف سناریوی مجرمانه طبعا عنصر مادی هر جرم با جرم دیگر تفاوت دارد. به هر حال هنگام تبیین عنصر مادی جرائم سایبری باید به شکل یکسان به ارتکاب آن‌ها یا دیگر اجزای عنصر مادی توجه کرد. فناوری واحد بستر واحدی ایجاد می‌کند که جرائم در این بستر شکل‌های خاص و ثابتی می‌یابند.

زمان و مکان ارتکاب جرم

در جرائم فیزیکی در تمام مراحل آن گذشت زمان بسیار مشهود بوده و هر جرم در یک بازه زمانی متفاوت از اندیشه تا عمل رخ می‌دهد تا یک جرم تام واقع شود. این بازه زمانی حتی می‌تواند تا چندین ماه نیز به طول انجامد‌. در جرائم سایبری زمان برای ارتکاب جرم گاهی حتی کسری از ثانیه زمان می‌گذرد. بنابراین در فضای سایبر زمان ارتکاب فعل مجرمانه به حداقل رسیده است.

در مورد مکان ارتکاب جرم نیز یکی از راه‌های منطقی و در عین حال نتیجه‌بخش شناسایی محل ارتکاب جرم، شناسایی محل حضور کنشگران آن یعنی بزه‌کار و بزه‌دیده می‌باشد. زیرا در این موقعیت‌هاست که فرایند از اندیشه به عمل شکل می‌گیرد و محقق می‌گردد. لذا به نظر نمی‌رسد استدلال قوی‌تری از آن بتوان برای شناسایی محل ارتکاب جرم پیدا کرد. با این حال یکی از نقاط افتراق جرائم ارتکابی در دنیای فیزیکی با فضای سایبر این است که بسیار اتفاق می‌افتد که میان محل حضور مرتکبین جرائم و بزه‌دیدگان فاصله‌ای بس طولانی وجود دارد. البته بدون شک یکی از دلایلی که مرتکبین جرائم این فضا را گزینش کرده‌اند این است که بدون ملاقات و مواجهه فیزیکی با قربانیانشان می‌توانند به نتایج مجرمانه‌شان نائل شوند‌.

فراوانی جرم و بزه‌دیدگان

در جرائم محیط واقعی معمولا میزان جرم و تعداد بزه‌دیدگان غالبا مشخص است. برای مثال در جرائم محیط واقعی می‌توان آن را به چند فقره قتل، سرقت، کلاهبرداری یا امثال آن محصور نمود. در واقع جرائم در محیط واقعی در بسیاری موارد معدود و قابل شمارش‌اند. البته این امر نیز یک قاعده محسوب نمی‌شود چرا که در برخی اوقات این جرائم من باب بزه‌دیده‌ای که دارد قابل شمارش نیست و اساسا رقم سیاه بزه‌کاری که در جرم‌شناسی از آن گفت‌و‌گو می‌شود اشاره به همین موضوع دارد.

اما این امر در محیط سایبر امری طبیعی است؛ برای نمونه، آن‌گاه که شخصی با نوشتن تنها یک برنامه متضمن حملات تخریب و اختلال در داده‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای سبب می‌گردد که هزاران رایانه کارگذار در سطح جهان از ارائه خدمات باز بمانند عملا مرتکب یک جرم شده است، لیکن بزه‌دیدگانی پراکنده در سطح جهان دارد. چنین فضایی در واقع ارتکاب فعل واحد مجرمانه را که دارای نتایج متعدد است سبب شده است که خود از منظر تعدد جرم در حقوق کیفری قابل تدقیق است.

بنابراین در جرائم محیط سایبر، اولا تعداد بزه‌دیدگان بسیار بالاست و شاید از مرز هزاران و میلیون‌ها نفر هم‌ فراتر رود، ثانیا معمولا نمی‌توان آمار دقیقی از تعداد بزه‌دیدگان داشت، چرا که جرائم سایبر در شبکه شیوع می‌یابند و حالت اشاعه جرم ارتکابی که در بسیاری موارد به صورت خودکار صورت می‌گیرد، بسیاری از سیستم‌های رایانه‌ای و اطلاعات را درگیر خود می‌سازد و این امر قابل شمارش نیست. در واقع این طبیعت فضای تکنولوژیک فضای سایبر است که موجب پیدایش جرائمی خودکار شده که مرتکب فقط در قدم اول تحقق جرم نقش دارد و نه در استمرار آن. به عبارت دیگر در ارتکاب این جرائم مرتکب آغازگر است. اما شاید هیچ‌گاه ادامه دهنده نباشد و این امر جرائم مستمری را آفریده است که فاعل آن در استمرارش نقشی ندارد.

بنابراین نرخ ارتکاب جرم هم بالاست و در یک لحظه از زمان به میزان بسیار زیادی ممکن است واقع شود. برای نمونه ممکن است بتوان هزاران سند و اطلاعات رایانه‌ای را در لحظه‌ای از زمان جعل کرد و یا به صورت غیرمجاز کپی کرد و تکثیر کرد. از این رو ارتکاب جرائم جمعی در محیط سایبر یک ویژگی نسبتا معمول است.

برگرفته ازکتاب حقوق جزاء درفضای سایبر؛ نویسنده و گردآورنده عباس امیری

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: فناوری فضای مجازی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۶۱۲۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دیوارهای کارخانه نوآوری درخشان یزد برداشته شود

شهردار یزد گفت: دیوارهای کارخانه نوآوری درخشان در راستای زیباسازی بصری شهری و همچنین افزایش تعامل شهروندان با فضای فناوری برداشته شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از یزد و به نقل از روابط عمومی شهرداری یزد، ابوالقاسم محی‌الدینی صبح امروز -پ _سه‌شنبه چهارم اردیبهشت_ در نشست با مدیران مجموعه پارک علم و فناوری استان یزد با اشاره به برخی از موضوعات متعدد در حوزه‌های زیباسازی شهری در مجموعه کارخانه نوآوری درخشان اظهار کرد: طرح اولیه‌ای با همکاری مشترک شهرداری و پارک علم و فناوری استان تهیه و ارائه شود تا دیوارهای مقابل کارخانه فناوری یزد برداشته شده و فضای مقابل کارخانه که در اختیار مجموعه کارخانه هم باشد، به عنوان یک فضای شهری زیبا برای استفاده شهروندان مورد استفاده قرار گیرد.

وی در این نشست در خصوص مزایای اجرای این طرح، گفت: با افزوده شدن این فضا به فضای در دسترس شهروندان، علاوه بر زیباسازی بصری شهری، تعامل بین مردم و مجموعه فناوری نیز افزایش خواهد یافت.

شهردار یزد افزود: مقرر شد مدیران مجموعه پارک و علم و فناوری استان پس از بررسی‌های لازم، آمادگی خود را در این زمینه اعلام کنند.

محی الدینی در خصوص مباحثی که در حوزه اجرای شبکه فیبر نوری در سطح شهر یزد مطرح شده بود، گفت: در این جلسه مشکلاتی که متأسفانه پیمانکاران شرکت سرمایه گذار در اجرای فیبر نوری ایجاد کرده بودند، مورد بحث قرار گرفت و مقرر شد با اخذ تعهدات لازم و همچنین پرداخت هزینه خسارتی که این شرکت‌ها وارد کرده‌اند، مجوز جدیدی صادر می‌شود تا شبکه فیبر نوری در سطح شهر تکمیل شود.

وی موضوع تعامل و همکاری شهرداری با صندوق پژوهش و فناوری استان را یکی دیگر از محورهای گفت و گو در این نشست عنوان کرد و اظهار داشت: با توجه به اینکه شهرداری یزد از سال گذشته سهامدار این صندوق شده است، به زودی تفاهم نامه‌ای بین شهرداری و رئیس صندوق امضا خواهد شد و بستر همکاری‌های سازنده بین دو نهاد در زمینه‌های فناوری، نوآوری و خلاقیت به ویژه در حوزه‌های دانش بنیان را فراهم خواهد کرد.

شهردار یزد افزود: در حوزه‌های خلاقیت و نوآوری و ایجاد ناحیه فناوری هم مقرر شد مجموعه پارک علم و فناوری استان طرح‌های خود را در خصوص ایجاد این ناحیه به شهرداری ارائه کند تا پس از بررسی این طرح‌ها در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری و تصویب شورای اسلامی شهر، جهت اخذ مجوز به کمیسیون‌های مربوطه ارسال شود.

کد خبر 747317