به نقل از «ایسنا»

آنچه باید درباره مدارس نوین شهر اصفهان بدانیم

تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۷۳۵۹۱

سی سال بعد از تأسیس دارالفنون در تهران، ظل السلطان به ناصرالدین‌شاه نامه می‌نویسد که جلفا با جمعیتی کمتر از هزار نفر، پنج ‌تا شش مدرسه دارد، اما اصفهان مدرسه ندارد و به ‌این ‌ترتیب سال 1298 نخستین مدرسه در اصفهان تأسیس می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایسنا، اسفندیار معتمدی، پژوهشگر حوزه مدارس در نشست «پنجشنبه‌های اصفهان» که 27 شهریور ماه با موضوع «مدارس نوین شهر اصفهان» در گذر فرهنگی چهارباغ برگزار شد، اظهار کرد: آموزش‌وپرورش گذشته ما توانسته بود بزرگانی همچون ابوعلی سینا و زکریای رازی را تربیت کند، اما آن آموزش‌وپرورش نمی‌تواند، مسائل امروز جهان را حل کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زمان جنگ ایران و روسیه وقتی کشورمان شکست خورد، بیش از قبل متوجه تربیت نیروی متخصص شد به همین خاطر آموزش‌وپرورش جدید به‌منظور تربیت افراد برای اداره کشور پایه‌گذاری شد.

وی ادامه داد: پیشرو این کار امیرکبیر بود. او در سال 1230 قمری دارالفنون را تأسیس کرد و 30 سال بعد از تأسیس دارالفنون، ظل السلطان-حاکم اصفهان برای ناصرالدین‌شاه نامه نوشت و گفت در جلفا که هزار نفر هم جمعیت ندارد پنج ‌تا شش مدرسه است، اما اصفهان یک مدرسه هم ندارد. به‌این‌ترتیب ناصرالدین‌شاه در سال 1298 قمری چند معلم فیزیک، شیمی، ریاضی، پزشکی و... را برای تدریس به اصفهان اعزام کرد و نخستین مدرسه تأسیس شد. 

این پژوهشگر تصریح کرد: نخستین مدرسه اصفهان همان کاخ هشت‌بهشت است که به نام مدرسه همایونی شناخته می‌شد و نظامیان در آن آموزش می‌دیدند. این مدرسه در عرض سه سال 21 هزار نظامی مسلح برای ظل السلطان تربیت کرد و وقتی خبر آماده‌سازی چنین لشکری به ناصرالدین‌شاه رسید او دستور تعطیلی مدرسه همایونی و تبعید اساتید آن را صادر کرد!

معتمدی با اشاره به اینکه بعد ازاین واقعه دیگر کسی در اصفهان جرات تأسیس مدرسه نداشت، گفت: بیست سال بعد میرزاباقرخان مشیرالملک در سال 1318 قمری، دو مدرسه باقریه را یکی در چهارسوی شیرازی‌ها و دیگری در محله شهشهان تأسیس کرد، اما به دلیل اینکه مخارج این مدارس بر عهده خود مشیرالملک بود بیش از شش سال دوام پیدا نکرد و می‌توان گفت که تا پیش از مشروطیت تمام مدارس در اصفهان بسته ‌شده بود.

وی اظهار کرد: بعد از مشروطه، در سال 1225 قمری، نخستین مدرسه در اصفهان دایر شد که بیشتر برای ایتام بود و بعد از احداث این مدرسه، نهضت مدرسه‌سازی در اصفهان به‌قدری جریان پیدا کرد که فقط میرزا سعید طباطبایی چندین مدرسه در اصفهان را مدیریت می‌کرد.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: در سال 1297 با وقوع جنگ جهانی اول، خشکسالی، بیماری همه‌گیر و... اقتصاد کشور دچار تأثیرات منفی شد و مدارس ملی به دلیل عدم تأمین مخارج تعطیل شدند. در آن زمان وزیری با تدبیر به نام میرزا احمدخان بدر، طرحی مبنی بر تأسیس مدارس دولتی به دولت داد و در سال 1297 اولین مدارس دولتی در کشور تأسیس شد. مخارج آن نیز از یک‌صدم حقوق سالیانه کلیه کارکنان دولت، بخشی از درآمد مالکین بزرگ تأمین می‌شد و در همین سال اداره معارف در اغلب استان‌ها از جمله استان اصفهان آغاز به فعالیت کرد.

معتمدی افزود: در سال 1230 طی سه سال مدرسه‌ای در اصفهان ساخته شد که معماری ایرانی و سنتی داشت، اما همه استانداردهای معماری مدارس نوین مثل زمین بازی، کارگاه و ... را دارا بود که هنوز این امکانات و استانداردها در برخی از مدارس اصفهان وجود ندارد.

وی ادامه داد: این مدرسه به وسعت هشت هزار و 550 متر در بهترین نقطه اصفهان با نام هراتی تأسیس شد و دکتر سازش، مرحوم هراتی را تشویق به ساخت این مدرسه کرد.

 میترا گودرزی، دیگر پژوهشگر حوزه مدارس در این نشست، گفت: بیش از صد سال گذشت، تا بانوان کشور بتوانند کرسی مدارس و دانشگاه‌ها را از آن خود کنند و این راه بسیاری دشواری بود. با نزدیک شدن به انقلاب مشروطه، کودکان از مکتبخانه‌ها و مدارس که خاص طلاب بود، آرام آرام فاصله گرفته و وارد مدارس نوین شدند.

وی با بیان اینکه نظام آموزشی اصفهان مدیون خانواده محاسب الدوله است، گفت: این خانواده به‌عنوان اولین رئیس اداره معارف و اوقاف شهر اصفهان در بازگشایی مدارس نوین اصفهان تلاش فراوانی کردند و تأسیس مدارسی همچون نظامی، فردوسی، سعادت ملی و بهشت‌آیین نیز ماحصل تلاش‌ها و پیگیری‌های این خانواده بود. 

گودرزی یادآور شد: مدرسه بهشت‌آیین که بیش از 117 سال قدمت دارد در گذشته مدرسه دوشیزگان نام داشت و دستاورد هیئت مذهبی مرسلین انگلیس است. البته قبل از اینکه این هیئت مذهبی برای ساخت مدرسه دست ‌به‌ کار شود، هیئت مذهبی فرانسوی، مدرسه فرانسوی‌ها را در شهر اصفهان راه‌اندازی و احداث کرده بود و به تدریس زبان فرانسه، تاریخ و جغرافیا، خیاطی و خانه‌داری مبادرت می‌ورزید.

این پژوهشگر تصریح کرد: مدارس بهشت‌آیین، استیورت مموریال کالج یا دبیرستان ادب فعلی، مهرآیین یزد و مسیونری کرمان؛ مدارسی هستند که توسط هیئت مذهبی مرسلین انگلیس در ایران راه‌اندازی شده و می‌توان گفت که دستاورد بزرگی در نظام نوین آموزشی ایران بودند.

وی خاطرنشان کرد: اغلب مردم اصفهان فکر می‌کنند که مدرسه بهشت‌آیین در ابتدای تأسیس در همین مکان فعلی بنا شده درصورتی‌که این مدرسه در محله جلفا بوده و به همت خانم استوارت همسر رابرت بروس احداث ‌شد، اما چون تعداد مراجعه‌کنندگان به این مدرسه زیاد شده به باغی در خیابان شیخ بهایی منتقل می‌شود.

وی ادامه داد: خانم میس آیدین که از سمت مادر تباری ایرلندی داشته تلاش‌های زیادی برای توسعه مدرسه دوشیزگان یا بهشت‌آیین می‌کند و بعد از انتقال به بازارچه کازرونی و استقبال بیشتر خانواده‌ها باغی را در نزدیکی عمارت هشت‌بهشت خریداری و مدرسه دوشیزگان را با نام جدید بهشت‌آیین در آنجا تأسیس می‌کند.

گودرزی با اشاره به دوراندیشی میس آیدین، گفت: عمارتی جنب این مدرسه برای اقامت شبانه‌روزی دانش‌آموزانی که از راه دور برای تحصیل به این مدرسه می‌آمدند توسط این خانم خریده شده که همان خانه معروف مشیر الممالک است.

این مدرس دانشگاه گفت: خانم مری ایزاک، یکی دیگر از دبیران مدرسه بهشت‌آیین در آن زمان بود که تأثیر فراوانی بر روی دانش آموزان مدرسه داشته و از او به‌عنوان نخستین بانوی دوچرخه‌سوار اصفهان یاد می‌شود. او به دختران دوچرخه‌سواری را آموزش می‌داد.

وی ادامه داد: مری ایزاک از دانشگاه کمبریج فارغ‌التحصیل شده و مدتی رئیس مرکز شبانه‌روزی اقامتگاه بهشت‌آیین بود. او خود نیز اقدام به تأسیس مدرسه رحمت آیین کرد و مدت‌زمانی نیز به‌عنوان مدرس در مدرسه شاهدخت آذر سابق و فردوس فعلی که اکنون جای خودش را به مدرسه گلبان داده است، تدریس می‌کرد.

گودرزی تصریح کرد: همه دانش‌آموزانی که در اصفهان درس می‌خواندند باید در مدرسه ستاره صبح که خوشبختانه ثبت ملی شده و در خیابان سیدعلیخان است، امتحان می‌دادند.

این پژوهشگر گفت: تا سال 1306 تمام دروس در مدارس نوین به زبان انگلیسی تدریس می‌شد و در سال 1307، پهلوی اول تصمیم گرفت که زبان اول در مدارس، زبان فارسی باشد. در سال 1319 مجدداً طرحی به شورای ملی برده شد که مدارس باید از دست مسیونرهای خارجی، خارج شود. به ‌این‌ ترتیب چهار مدرسه مذکور از مسیونرهای خارجی خریداری می‌شوند و در اختیار نظام آموزش‌وپرورش وقت قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: با این اتفاق برنامه مدارس تغییر کرد و آقای منصوری به‌عنوان نخستین مدیر ایرانی برای مموریال کالج یا دبیرستان ادب فعلی انتخاب شد. خانم میس آیدین نیز چون تابعیت ایرانی داشت و بدون حاشیه بود تا سال 1331 در سمت خود در مدرسه بهشت‌آیین ماند، اما بعد از کودتای 28 مرداد عزل و آقای تدین جانشین او شد. این تغییر در مدیریت مدرسه، خوشایند دانش آموزان نبود به همین دلیل گروهی از آنها به مدرسه رودابه که تحت سرپرستی مسیونرهای فرانسوی بود، رفتند.

وی با اشاره به مدرسه نورآیین، گفت: این مدرسه نیز یکی از دستاوردهای مسیونرهای انگلیسی است که خاص دانش آموزان دختر نابینای اصفهانی بود و توسط زنی به نام الیزابت و هفت جوان دیگر راه‌اندازی می‌شود. 

به گزارش ایسنا، در پایان این نشست فیلم «کلاس الفبا» به کارگردانی فرهاد بردبار به نمایش درآمد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۷۳۵۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آغاز ثبت‌نام کلاس اولی‌ها در مدارس از ۱۵ اردیبهشت

مراد کلوندی دبیر ستاد ثبت نام اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه گفت : خانواده‌هایی که نوآموز کلاس اولی دارند، از ۱۵ اردیبهشت می‌توانند برای ثبت‌نام فرزندانشان به مدارس استان مراجعه کنند.

 کلوندی با بیان اینکه بهترین مدرسه برای دانش‌آموزان نزدیکترین مدرسه به محل سکونت آنهاست، از خانواده‌هایی که نوآموز کلاس اولی دارند، خواست برای ثبت‌نام فرزندانشان به نزدیکترین مدرسه محل زندگی خود مراجعه کنند.

 کلوندی با اشاره به الزامی بودن انجام سنجش سلامت برای ثبت نام کلاس اولی‌ها در مدارس، گفت: توصیه می‌شود نوآموزان کلاس اولی که پیش از این سنجش سلامت نشده‌اند، حتما برای سنجش سلامت اقدام کنند تا هنگام مراجعه به مدارس برای ثبت‌نام با مشکل مواجه نشوند.

 دبیرستاد ثبت نام اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه در ادامه پیش‌بینی کرد، مهر ماه امسال ۳۰ هزار و ۲۸۶ نوآموز کلاس اولی در استان راهی کلاس درس شوند.

کلوندی افزود: مهر سال گذشته ۳۱ هزار و ۹۸۳ کلاس اولی در مدارس استان ثبت‌نام شدند که ۱۶ هزار و ۷۵۶ نفر آنها پسر و بقیه دختر بودند .

باشگاه خبرنگاران جوان کرمانشاه کرمانشاه