مرمت بسیاری از خانههای تاریخی غیراصولی است/ خطایی که به نابودی درختان خیابان منوچهری منجر شد!/ مدیران شهری باید بومی باشند
تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۸۷۳۶۳
مدیر باغموزه امیر میگوید شیوه مرمت برخی از خانههای تاریخی در سمنان، تحریف تاریخ است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرآت، خاطرهبازی با یک عکس قدیمی ما را پای گفتگو با یکی از پژوهشگران سمنانی نشاند. اکنون گفتگوی ما با محمد عزیزالدین، مدیر باغموزه سمنان پیش روی شماست. یک پادکست کوتاه هم از این گفتگو تهیه کردهایم که از شنیدنش لذت خواهید برد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پیشتر اشاره کردهام که زمانی برادر وزیر آموزش و پرورش رئیس کارخانه میشود. او درمییابد که کارگران سواد درستی ندارند و یادگیری امور محوله برای آنان دشوار است؛ بنابراین به این نتیجه میرسد که آنها باید دانش فرابگیرند. با نفوذ برادرش(وزیر) مدرسهای میسازد که در کشور بینظیر بوده است؛ مدرسهای که سالن ژیمناستیک، کشتی، زمین بستکبال، والیبال و فوتبال، کارگاه اتومکانیک، شیمی، فیزیک، سالن آمفیتئاتر داشت.
کارگرانی که برای درس خواندن اضافهکار میگرفتند!
او سه شرط برای فعالیت این مدرسه گذاشت. نخست این که نام مدرسه، همواره «مهران» باشد. دوم؛ کاربرد این محدوده همواره آموزشی باشد و سوم اولویت ثبتنام در مدرسه با فرزندان کارگران باشد. کارگرانی که میخواستند درس بخوانند هم اضافهکار دریافت میکردند! دولت پهلوی وقتی متوجه کیفیت مدرسه شد، دستور داد که نام مدرسه به «پهلوی» تغییر پیدا کند!
مدرسهای که با همت عبدالله تدین ساخته شد
گفته شد شرط فعالیت مدرسه این است که نامش مهران باشد؛ گفتند مشکل را حل میکنیم، زمین دیگری به شما میدهیم، مدرسهای بسازید و نامش را مهران بگذارید! آن زمین در نزدیکی شهربانی به آنها داده شد و مدرسهای به همت آقای عبدالله تدین که رئیس شیروخورشید سمنان بود و با هزینه مردم ساخته شد. نام آن را هم مهران گذاشتند.
ناسار؛ محلهای که خاندان فامیلی در آن ساکن بودند
در نهایت این مدرسه تغییر کاربری یافت و به عنوان موزه آموزش و پرورش از آن استفاده کردند که متأسفانه چیزی هم در آن نیست! میدانسیسر و باغات پیرامون آن را هم میتوانید در تصویر ببینید. این باغات چنانکه گفتم تا محلات ادامه پیدا میکند. در ضلع شمال شرقی مسجد امام(ره) محله ناسار دیده میشود؛ محلهای که خاندان فامیلی در آن ساکن بودند.
وضع مالی خاندان فامیلی خوب بود و به زیبایی این مرحله رسیده بودند. این خاندان در مراسمهای عزاداری پس از دستهروی، پلو میدادند. محلههای پایین، اطعامشان آبگوشت بود. به همت حاج میرزاآقا فامیلی، تیرهای بزرگ 20 متری از شمال آوردند و برای مراسمهای عزاداری در محله سقفی زدند. تکیه، به سبک تکیههای قاجاری تهران مهیا شده است.
پایینتر از میدان ابوذر، تکیه اسفنجان قرار دارد. شاهجو، تکیه سفید، تکیه سیاه هم هنوز وجود دارند. محلات جزو سمنان بود اما با سایر بخشهای شهر، مرز داشت؛ مثل شرایطی که امروز سمنان و درجزین دارند. علیرغم این که ساختار شهر سمنان، محلهای بود اما افراد ساکن در این محلهها با هم مشکلی نداشتند. در هریک از محلههای سمنان یک استخر وجود داشت.
در محلات سه استخر وجود داشت. در نزدیکی میدان منوچهری، استخر لتیبار واقع شده بود که بعدها جابجا شد. استخر شاهجو و باغ شاه(باغ فیض) هم از جمله استخرهای مهم سمنان بودند. مجموعه این استخرها به صورت مویرگی کار آبرسانی به باغات سمنان را مدیریت میکردند. آبپخشکن سمنان هم کار آبرسانی به استخرها را انجام میداد.
چیتگرهایی که جمعهها به میدان نماز میرفتند!
در شمالشرق نقشه، میتوانید رگههای رودخانهها را ببینید. محدوده میدان نماز فعلی در تصویر، کاملا خالی است. به این منطقه(اعم از میدان نماز، کوی رضوان، شهرک انقلاب و...) چیتگرهسرا میگفتند. سمنانیها پارچهها را نقش میزدند. برای تثبیت شدن رنگ روی پارچه، همه چیتگرها جمعهها به این محدوده میآمدند و پارچهها را روی زمین پهن میکردند. در این محدوده آب هم جاری بود و برای شستشوی پارچهها از آن استفاده میکردند.
چهارراه صاحب آخرین نقطه مسکونی شهر بود. برخی در باغات خود، خانههایی گلی ساخته بودند و شبهایی که سهم آب داشتند، همانجا میخوابیدند. در میدان امام رضا(ع) سهچهار کاروانسرا وجود داشت که انتهای آن به بیابان منتهی میشد. از جنوب هم تا اواسط حافظ، شهر بود و پس از آن باغات آغاز میشد. در مجموع سمنان شهری در باغ بود.
باغات سمنان از حد غربی، از میدان قومس فعلی آغاز میشد. هنوز هم در حوالی میدان قومس میتوانید دیوارهای گلی قدیمی باغات را ببینید. من میگویم اگر یک درخت یا یک باغ از بین برود، پس از سی تا 40 سال میتوان آن را احیاء کرد اما نمیتوانیم یک اثر تاریخی تخریبشده را احیاء کنیم و تاریخ از بین رفته را نمیشود احیاء کرد. مرمتهایی که در بسیاری از خانههای قدیمی سمنان در حال انجام است، با وجود نظارت میراث فرهنگی، غیراصولی است.
وقتی پولدارها گچکاری میکردند
شما احتمالا از عمارت بادگیر بازدید کردهاید. در این خانه با کاربرد کاهگل و گچ، رنگ قهوهای و سفید به چشم میخورد. این گونهای از معماری است که آن را در کاشان و یزد میبینید. در گذشته کسانی که پول داشتند، گچکاری میکردند و آنها پول نداشتند، از کاهگل استفاده میکردند. در منطقه سنگسر، شهمیرزاد، کولیم، پرور و دیگر روستاها حتی پول کاهگل هم نداشتند.
سفیدکاری برخی خانههای تاریخی، تحریف تاریخ است
آنها با رنگهای گیاهی مادهای درست میکردند و با دستمال به دیوار میزدند. خانه آقای طاهری در جنوب سمنان بوده است؛ آنجا بایستی کاهگل میشد و نه سفیدکاری. هرکس این دست خانهها را سفیدکاری کند، تاریخ را تحریف کرده است. منِ نوعی به یزد میروم و میبینم خانههایی که سفیدکاری شدهاند، زیبا هستند، پس به سمنان میآیم و همان را اجرا میکنم!
من نمیتوانم سلیقه خودم را بر تاریخ تحمیل کنم. شهرداری محترم سمنان در جنوب میدان دریادار همتی کوچهباغ را مرمت کرده است. این یک تهدید برای آن منطقه است؛ چراکه اساسا بافت آن منطقه با قلوهسنگهایی که به عنوان سنگفرش بکار رفته همخوانی ندارد. آن باغراه را شیببندی هم نکردهاند. پیشتر که به جای سنگفرش، راه، خاکی بود، با بارش باران، آب در زمین نفوذ میکرد اما اکنون آب جاری میشود و به منطقه آسیب میزند.
خطایی که به نابودی درختان خیابان منوچهری منجر شد!
25 سال پیش هم یک اقدام غلط در سمنان انجام شد. در آن سالها به دلیل درهمتنیدگی درختان، آفتاب به خیابان منوچهری سمنان نمیرسید. شهردار وقت برای این که خدمتی بکند(!) کف جوی آب را سیمان کرد تا مثلا آب هدر نرود! پس از دو سال درختان خشک شدند که پیکور آوردند و سیمانها را برداشتند. باز هم تکرار میکنم، با همه این تفاسیر، یک باغ را میتوان احیاء کرد اما یک بنای تاریخی از بین رفته را خیر.
مگر میشود ما ارگ سمنان را تخریب کنیم و بگوییم یک ارگ بتنی مثل همان میسازیم؟ چه کسی میتواند دریابد که حکایت پشت یک بنا چیست؟ منِ نوعی که در این شهر بزرگ شدهام و رشد کردهام. رئیس مخابرات هرکه میخواهد باشد، اما مدیران شهری باید بومی باشند تا فرهنگ این شهر را بشناسند. منی که در بازار زندگی کردهام و بزرگ شدهام میتوانم بفهمم مشکل بازار چیست.
در شهرداری چیزی به نام اتاق فکر کم داریم
هنوز هم اگر مسئولان همت کنند، دیر نشده است. من بارها به دوستان گفتهام، امروز دنیا، دنیای تکنولوژی و علم و فناوری است. شورای شهر تصمیم میگیرد یک خیابان را آسفالت کند، تعریض کند، ببندد یا یک درخت را قطع کند؛ یک فرصت یکهفتهای تعیین کنند تا صاحبنظران، دیدگاههای خود را بیان کنند. من دهها بار به دوستان شهرداری گفتهام که در مجموعه شهرداری چیزی به نام اتاق فکر کم داریم.
اتاق فکر باید در همه موسسات و ادارهجات وجود داشته باشد. اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان باید اتاق فکر داشته باشد و افرادی که سیچهل سال در آن اداره کار کردهاند و اکنون در پارکها مینشینند را دور هم جمع کند؛ کتابهای دپوشده در انبارها را به آنها هدیه کند، حالشان را بپرسد و از آنان نظر بخواهد که بگویند چگونه کار کنیم تا اوضاع بهتر شود؟
به ایدههای برتر جایزه بدهیم!
دو سه جوان هم کنار اینها بگذاریم! تصور کنید ده انسان تجربه 40 ساله خود را با هم به اشتراک بگذارند. جوانها باید با این باتجربهها مباحثه کنند. اگر میخواهیم سی سال دیگر، کسی به جای من و شما ننشیند و نگوید فلان اثر تاریخی که در عکس سال 1398 دیده میشود، کجاست، باید به ایدهها بها بدهیم. سایت طراحی کنیم و به ایدههای برتر جایزه بدهیم.
کسی باید باشد که این ایدهها را پیگیری کند. با افرادی که ایده میدهند صحبت کند، از آنها قدردانی کند. این که ایدهها و نظارت شهروندان به سرعت مورد پیگیری قرار بگیرد، باعث دلگرمی شهروندان میشود. شهر برای همه ماست نه برای شهرداری. از چه چیزی میترسید؟ فضا را باز کنید تا کسانی که صاحب فکر و ایده هستند حرف بزنند. چرا باید درها بسته باشد؟ چرا برای دیدن شهردار باید سه ماه منتظر بمانیم؟
مسئولان! کافی است گوشی برای شنیدن داشته باشید!
چرا ما خروجی این همه جلسات فشرده کاری را در شهر نمیبینیم؟ من چندی قبل مسافرتی به بخشهایی از ایران داشتم. افسوس خوردم از امکانات و ظرفیتهایی که در شهر خودمان هست و از آن ابدا استفاده نمیشود. امیدوارم که اتفاقات خوبی برای سمنان رقم بخورد. مسئولان ما لازم نیست کار خاصی بکنند، کافی است گوشی برای شنیدن داشته باشند.
انتهای پیام/
منبع: دانا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۸۷۳۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی: