طریقه خواندن نافله صبح
تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۱۰۲۲۳
خبرگزاری آریا -
نافله صبح
نافله صبح قبل از نماز صبح خوانده میشود و وقت آن پس از گذشتن از نیمه شب به مقدار خواندن یازده رکعت نماز شب است، ولی احتیاط آن است که پیش از فجر اوّل نخوانند، مگر آن که پس از نافله شب بلافاصله بخوانند که در اینصورت مانعی ندارد.
نافله چیست؟
نافله به كار مستحبی، كار نیكو، كه بر انسان واجب نیست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
معنای اصطلاحی نافله اخصّ است و فقط شامل نماز مستحبّی می شود. ولی معنای لغوی اعّم است. هم شامل نماز مستحبّی و هم شامل غنیمت و عطاء می شود. بین معنای لغوی و اصطلاحی عموم و خصوص من وجه است.
اهمیّت نافله:
در دین اسلام تأكید فراوانی بر انجام نمازهای مستحبّی شده و ثوابهای فراوان برای آن منظور گردیده است. و در میان نمازهای مستحبّی نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است. و در روایات رسیده از معصومین (ع) كه نماز شب به خاطر عظمت شأن آن خداوند ثوابش را آشكار نكرده است.
روایات در مورد اهمیّت نافله فراوان از معصومین (ع) است كه برای تبرّک چند نمونه ذكر میشود.
امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند: بر شما باد دوری از تنبلی و كسلی! همانا پروردگار شما مهربان است. كه چیز كم را سپاس و شكر می‌گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو ركعت نماز مستحبّی بجا آورد خداوند به خاطر خواندن این دو ركعت مستحبّی او را داخل بهشت می‌كند. [وسایل الشیعه ج 4، ص 44،باب 12 حدیث 4 مولف: شیخ حر عاملی (ره)]
مشروعیت نافله:
ادله متعدّدی بر مشروعیّت آن دلالت دارد. روایات موجود در مورد نمازهای نافله كه در كتب حدیثی فراوان است كه به چند نمونه از آن اشاره میشود.
1)بالاسناد عن فضیل بن یسار عن ابی عبدالله (علیه السلام) قال:
«الفریضةُ والنافلةُ احدی و خمسون ركعةً. منها ركعتان بعد العتدیةِ جالساً تعدّان بركعةٍ وهو قائمٌ الفریضةُ منها سبع عشرة ركعةً والنافلةُ اربعُ و ثلاثون ركعةً»[ وسایل الشیعه، ج 4، ص 46 باب 13 حدیث 3: همان آدرس شماره 3]
«نمازهای واجب و نافله پنجاه و یك ركعت هستند. از نافله دو ركعت بعد از عشاء نشسته خوانده میشود و ایستاده بخواند یك ركعت محسوب میشود نمازهای واجب هفده ركعت می‌باشد. و نمازهای نافله سی و چهار ركعت می‌باشند».
2) خود پیامبر (ص) و معصومین (ع) كه در تاریخ نقل شده است. نمازهای مستحبّی فراوان می‌خواندند و قول و فعل آنان برای ما حجّت است و این نافله خواندن آنان دلیل بر مشروعیّت نافله است.
محمد بن حسن از امام صادق (علیه السلام) نقل كرده‌اند. كه امام فرمودند:
«حضرت علی (علیه السلام) در آخر عمرش در هر روز و شب هزار ركعت نماز می‌خواندند»[وسایل الشیعه، ج، ص 97 باب 30 حدیث 1: همان آدرس شماره 3.]
نافله در باب صلاة دارای دو قسم می‌باشد. 1- نافله رواتب روزانه 2- نافله غیر رواتب. نافله رواتب روزانه: نافله‌های شبانه، در غیر روز جمعه سی‌وچهار ركعت می‌باشند؛ كه هشت ركعت از آنها نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشاء و یازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح می‌باشد و چون دو ركعت نافله عشاء نشسته خوانده میشود یك ركعت حساب میشود. و در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر چهار ركعت اضافه میشود [ تحریر الوسیله ج 1، ص 123 و ص 124، مولف: حضرت امام خمینی (ره)]
طریقه خواندن نافله:
نمازهای نافله مثل نماز صبح به صورت دو ركعتی خوانده می‌شوند همراه با تشهد و سلام. [جواهر الكلام ، ج 7 ص 52، مولف: شیخ محمد حسن نجفی (ره) چاپ هفتم بیروت 19810] و می‌توان آن را هم نشسته و هم ایستاده خواند. ولی بهتر است نماز گزار دو ركعت نافله نشسته را یک ركعت حساب كند. مثلاً كسی كه می‌خواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند شانزده ركعت بخواند. [ تحریر الوسیله ج 1، ص 124، همان آدرس شماره 9.]
چگونگی نماز نافله صبح:
نماز نافله صبح دو ركعت است: در ركعت اول پس از سوره حمد سوره قل یا ایّها الكافرون و در ركعت دوم پس از سوره حمد سوره توحید را بخواند، و چون سلام داد، به طرف قبله به صورت مرده در قبر به پهلوى راست بخوابد،و گونه راستش را بر روى دست راست بگذارد و بگوید:
اِسْتَمْسَكْتُ بِعُرْوَةِ اللّهِ الْوُثْقىَ الَّتى لاَانْفِصامَ لَها وَاعْتَصَمْتُ بِحَبْلِ اللّهِ الْمَتینِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ
چنگ زدم به دستاویز محكمتر خدا،كه گستنى نیست برایش،و تمسّك جستم به رشته استوار خدا،و پناه مىبرم به خدا،از شرّ فاسقان عرب و عجم،و پناه مىبرم به خدا از شرّ بدكاران جنّ و انس.
آنگاه سه مرتبه بگوید:
سُبْحانَ رَبِّ الصَّباحِ فالِقِ الاِْصْباحِ
منزّه است پروردگار بامداد،شكافنده سپیده.
و پنج آیه آل عمران را كه در سطور بعد ذكر میشود بخواند، سپس برخیزد و بنشیند و تسبیح حضرت زهرا علیها السّلام را بگوید.
پنج آیه سوره آل عمران
اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ لاَ یاتٍ لاِ وُلىِ الاَْلْبابِ الَّذینَ یَذْكُروُنَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَكَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النّارِ رَبَّنا اِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتهَ وَ ما لِلظّالِمینَ مِنْ اَنْصارٍ رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادى لِلاْیمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُ نُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَلاتُخْزِنا یَوْمَ الْقِیمَةِ اِنَّكَ لاتُخْلِفُ الْمیعادَ
به درستى كه در آفرینش آسمانها و زمین،و رفتوآمد شب و روز،نشانههایى است براى صاحبان خرد،آنانكه خدا را در حال ایستاده و نشسته و پهلو خفته یاد مىكنند،و در آفرینش آسمانها و زمین اندیشه مىنماید،پروردگارا این همه را به ناحق نیافریدى،منزّهى تو،ما را از عذاب دوزخ حفظ كن،پروردگارا هركه تو وارد آتش دوزخ كنى به یقین او را رسوا نمودهاى،و براى ستمكاران یاورى نیست. پروردگارا شنیدم فریاد كنندهاى براى ایمان فریاد مىزند به پروردگارتان ایمان بیاورید،پس ما ایمان آوردیم،پروردگارا گناهان ما را بیامرز،و بدىهاى ما را بپوشان،و ما را همرا نیكان بمیران،پروردگارا آنچه بر رسولانت وعده كردى به ما عنایت كن،و در قیامت ما را رسوا مكن، كه تو هرگز خلف وعده نمىكنى.
برای خود خانه ای در بهشت بسازید
در كتاب (من لا یحضره الفقیه) فرموده: روایت شده: هر كه بین دو ركعت نافله صبح و نماز صبح، صد مرتبه بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستد، حق تعالى چهره او را از حرارت آتش حفظ كند، و كسى كه صد مرتبه بگوید: سبحان ربّى العظیم و بحمد استغفر الله ربّى و اتوب الیه حق تعالى خانهاى در بهشت براى او بنا كند، و كسى كه بیست و یک مرتبه قل هو اللّه احد بخواند، خداى تعالى در بهشت خانهاى براى او بنا كند، و اگر آن را چهل مرتبه بخواند، حق تعالى او را بیامرزد.
بنده من به سبب نوافل به من نزدیک می شود
آیت الله العظمی سیداحمد خوانساری (ره) تا آخر عمر نوافل را ایستاده به جای می آوردند. پیرمردی در حرم امام رضا (علیه السلام) بود که حدود 100 سال عمر داشت ولی نسبت به نوافلش مقید بود و ایستاده هم می خواند. در ارشادالقلوب آمده است که حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: خداوند متعال می فرماید پیوسته بنده من به سبب نوافل به من نزدیک می شود در حالی که خالص برای من است تا این که او را دوست می دارم، پس هنگامی که او را دوست داشتم گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و دست او می شوم که با آن انتقام می گیرد و اگر از من حاجتی بخواهد به او می دهم و اگر از چیزی به من پناه آورد، او را پناه می دهم.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۱۰۲۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تاریخ حلال مسائل روز جامعه/ خواندن برای مدرک گرفتن آفت است
گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ونوس بهنود_ می‌توان گفت مطالعه کتب تاریخی بدون علاقه و شور و اشتیاق امکان‌پذیر نیست اما نوشتن از گذشته‌ای که در آن نزیسته‌ایم کاری بس خطیر است. موضوعی که یکی از نویسندگان کتب تاریخی کشور به چند و چون آن توجه داشته است.
سعید فخرزاده از نویسندگانی است که روایت‌های تاریخی خود را همراه با استناد ارائه می‌کند. خود را وام‌دار طرح واقعیت‌ها و معرفی اسوه‌های تاریخی می‌داند و معتقد است اینکه تاریخ خوانده نمی‌شود به زیان ما است. در پی انتشار کتاب جدید وی با عنوان رضای انقلاب با او به گفتگو نشستیم تا با اندیشه این نویسنده در پس تدوین و نگارش کتاب‌های تاریخی آشنا شویم.
یکی از دغدغه‌های نگارش کتب تاریخی استناد به منابع معتبر است. در کتاب‌های خود چگونه‌‌این موضوع را مورد توجه قرار دادید و چه پیشنهادی برای نویسندگان تازه‌کار دارید؟
یکی از منابع مهم در تاریخ نگاری ، ارائه داده‌های تاریخی توسط شاهدان و عاملان حوادث تاریخی است آنچه در‌‌این گونه منابع مهم است راستی‌آزمایی روایت راوی است که از دو طریق اطلاعات و خاطرات راوی صحت‌سنجی میشود.
ابتداء اتکاء به اسناد معتبر و مکتوب است؛ به‌طور مثال وقتی راوی می‌گوید فلان تحصیلات را دارد وجود مدرک تحصیلی‌‌این ادعا را تأیید می‌کند یا مثلاً ادعا می‌کند مدتی مسئولیت فلان مجموعه را داشته است حکم مأموریت یا اخبار منتشره در آن دوران می‌تواند تأیید ادعا باشد.
در مواردی که روایت از حوادثی می‌کنند که مستندات مکتوبی در‌‌این رابطه موجود نباشد از طریق تواتر در روایت یعنی از طریق بیان همان روایت از زبان فرد یا افراد دیگر قابل صحت‌سنجی است.
در مواردی هم که نه اسناد مکتوب و نه راوی دیگری برای تأیید روایت راوی وجود داشته باشد با ارزیابی روایت‌های دیگر راوی مشخص می‌شود‌‌ایا راوی در بیان روایت دارای حافظه دقیق است ؟ایا در بیان صداقت داشته است ؟ در واقع صداقت و راستی در روایت‌های دیگر راوی به روایت غیر مستند او تعمیم داشته میشود و به روایت میشود اعتماد داشت.
البته لزومی‌ندارد همه حرف‌ها و روایت‌های راوی را صحت سنجی نمود که کار بسیار سختی خواهد بود بلکه فقط نکات و فرازهای مهم و محوری تاریخی راوی باید صحت‌سنجی کرد و آن نکات ،موضوعات مهم تأثیرگذار و جریان‌ساز روایت فرد است به طور مثال فرد در خاطرات خود می‌گوید من در کودکی در کنار پدر در کارهای کشاورزی کمک می‌کردم‌‌این روایت خیلی اهمیت ندارد که ما بررسی کنیم آیا ایشان واقعاً کمک کار پدر بوده‌اند یا خیر؟ اما وقتی راوی می‌گوید من جهاد سازندگی فلان شهر را راه‌اندازی کرده‌ام، نیاز به صحت سنجی است، خصوصاً اینکه احکام اداری قابلیت اثبات ادعای راه‌اندازی یک مجموعه را ندارد.
محقق برای اطلاع از منابع تاریخی پیرامون موضوع روایت باید جستجوی میدانی و کتابخانه‌‌ای داشته باشد یا پس از مصاحبه انجام دهد
در انتخاب سوژه و موضوع کتاب‌ها چه دغدغه‌هایی را داشته‌‌اید؟
در انتخاب موضوع به‌‌این مسئله توجه دارم که تاریخ برای حل مسایل امروز و‌‌اینده جامعه ماست از‌‌این منظر بررسی می‌کنم که مسایل جامعه من چیست و چه موضوعاتی درای اهمیت بالایی است. پس از‌‌این مرحله ، موضوع را براساس اولویت‌های نیاز جامعه به زعم و فهم خودم و مشورت با دیگران انتخاب می‌کنم بطور مثال انتخاب موضوع خاطرات حجت‌الاسلام مطلبی برای ارائه الگوی موفق مؤثر در اداره یک مسجد بوده است بر‌‌این باور هستم مسجد در جریان مبارزات انقلاب پایگاه بسیار مهم و تأثیرگذار بوده است و همچنان می‌تواند در توسعه تبلیغ و فهم دینی در جامعه اسلامی‌‌‌مؤثر باشد که متاسفانه به دلایلی به آن توجه لازم نشده است در واقع مسجد و مسجدی‌ها یک جامعه کاملاً مردمی‌و دینی است که قابلیت ثاثیرگذاری در جامعه را دارد و اهداف آن با اهداف انقلاب اسلامی‌و جمهوری اسلامی‌در یک راستا است و از یک نگاهی یکی از تکیه‌گاه‌های نظام اسلامی‌است.
انتخاب آقای مطلبی در همین راستا تعریف میشود فردی که منفرداً با الهام از هدایت امام قبل از پیروزی انقلاب در یک منطقه محروم تهران مدیریت مسجدی را قبول می‌کند که بعدها از پایگاه‌های مهم جریان مبارزه علیه رژیم پهلوی می‌گردد و در پس پیروزی انقلاب هم به عنوان یکی از مراکز دینی مهم در تقویت نظام و پرورش جوان‌های انقلابی و ارزشمند نقش ایفا نموده است بررسی عملکرد این روحانی که به مدت نیم قرن در یک مسجد فعالیت داشته است در‌‌این شرایط فرهنگی را از ضروریات مسائل اجتماعی می‌دانستم البته موضوعات فراوان دیگری هم وجود دارد که دوستان نویسنده جوان می‌توانند با مشورت و تحقیق به آنها برسند
به اعتقاد شما چگونه می‌توان خواننده جوان را به مطالعه کتاب به ویژه با موضوع تاریخ راغب کرد و چرا بخشی از آثار تولید شده در‌‌این حوزه خوانده نمی‌شود؟
اصولاً در ساختار آموزشی ما بیشتر به حفظ اطلاعات توجه شده است تا فهم . از‌‌این رو باید چیزهایی را بخوانیم که نمی‌دانیم چرا باید بخوانیم و به نوعی اجبار در کار است یعنی اگر نخوانی به تو مدرک نمی‌دهم و مدرک معیار ارزش‌گذاری تو خواهد بود. لذا اساساً از دوران کودکی ما را از خواندن منتفر می‌کنند از آن طرف در غالب خانواده‌ها به موضوع مطالعه توجه ندارند و آنها هم در راستای سیستم آموزشی به فرزندان فشار می‌آورند تا اعتبار مدرکی بالا را دریافت کنند می‌بینیم فرزندان ما در این فضای آموزشی پرورش می‌یابند، انتظار علاقه به مطالعه در‌‌این شرایط ناصواب است .
وقتی به جوامع توسعه یافته نگاه می‌کنیم مشاهده می‌کنیم حجم منابع درسی سیستم آموزشی بسیار کمتر از ماست و با استفاده از روشهای پژوهشی جذاب و مرتبط با واقعیت زندگی، علاقه به مطالعه را در جوانان فراهم می‌کنند البته در همین جوامع بیشترین آمار، مطالعه رمان است .
یکی دیگر از عوامل ضد مطالعه همین فضای مجازی است که به دلیل بیان روایت‌های بی‌اساس و ضدونقیض ، اعتبار روایت‌های تاریخی را در ذهن مخاطب زیر سؤال می‌برد و تمایل به مطالعه ر ا کاهش می‌دهد هیچ استانداردی هم برای تشخیص سره از ناسره در اختیار مخاطب نیست .
بنابراین ما در یک همچنین فضایی می‌خواهیم علاقه به مطالعه را ایجاد بکنیم که کاری سخت اما شدنی است. من اعتقاد دارم انتخاب به موقع موضوع و سرعت درتولید آن و کیفیت تدوین و ترویج در جذب مخاطب مهم است در فضای فعلی جامعه گاهی به دلایلی یک مسئله مورد توجه قرار می‌گیرد که اگر در همین فضا بتوانیم درباره ان موضوع حرف زد و روایت مناسب را ارائه داد مورد توجه قرار می‌گیرد و مخاطبان خوبی پیدا خواهد کرد به طور مثال شهادت سردار سلیمانی فرصتی برای پرداختن به خود شهید و اقدامات این شهید ایجاد کرد و در طرف مقابل ساخت یک مستند درباره پهلوی و نشر آن در فضای جامعه می‌تواند کتاب‌هایی که در له و علیه آن تولید شود مورد توجه قرار گیرد به طور کلی از فرصت‌های به‌وجود آمده باید استفاده کرد؛ حال این فرصت را خودی‌ها ایجاد کرده‌اند یا دشمن برای تهدید باورها مطرح کرده باشد.
مهمترین ویژگی یک کتاب در نحوه تدوین آن است که می‌تواند یک اثر را خواندنی کند قابل ذکر است نحوه تدوین خوب صرفاً از دستور العمل و آموزش به‌دست نمی‌آید بلکه تجربه و فهم نویسنده هم در تولید مطلوب و جذاب مؤثر است. به نظر من تدوین یک اثر هنری است که کیفیت آن اثر در گرو فهم ، تجربه و آموزش نویسنده است .
به عنوان یک نویسنده وضعیت عرضه و تقاضا در بازار کتاب را چگونه می‌بینید؟
در بازار کتاب غیر درسی به نظر من عرضه خوب است اما هیچ برنامه‌‌ای برای هدایت تولید وعرضه در جامعه وجود ندارد وضع توزیع و تبلیغ آثار منتشره بسیار ضعیف است نقد جدی آثار گم است و به همین تناسب تقاضا کم است بعضی از کتاب‌ها در حد 300 نسخه تولید می‌شوند.
دلیل اصلی مطرح شده برای کاهش مطالعه فضای مجازی و گرانی کتاب است. به عنوان یک نویسنده موافق این دیدگاه هستید یا عوامل دیگری را دخیل می‌دانید؟
به نظر من مهمترین عامل شیوه تدوین و تبلیغ کتاب است و البته گرانی و مشغول شدن به فضای مجازی هم تأثیر دارند.
در اثر جدید خود «رضای انقلاب» کدام خصوصیات اخلاقی و شخصیتی شخص اول داستان را به عنوان الگوی رفتاری جامعه معرفی کرده‌‌اید؟
تلاش عاشقانه و باورمند حاج آقای مطلبی به وظیفه‌‌ای که برای خود انتخاب کرده است و استقامت ایشان در آن از دلایل مهم موفقیت ایشان بوده است البته این موفقیت مرهون در کنار با مردم بودن است .
کدام شخصیت‌های تاریخی را نیازمند توجه نویسندگان جهت طرح هر چه بیشتر زوایای اخلاقیشان می‌دانید؟
در فرایند مبارزات مردم ایران و در ادامه تلاش برای دفاع از انقلاب در صحنه‌های مختلف و تلاش برای رشد و توسعه کشور در شرایط بسیار سخت افراد محوری زیادی هستند که به بعضی از آنها پرداخته شده است و بعضی‌ها هنوز گمنام هستند افرادی که در غالب یک تشکل یا گروه مردمی، جریانی را ایجاد کرده‌اند باید شناسایی و در باره آنان و عملکرد آنان کتاب نوشت مثلاً من یک پزشک جراح را می‌شناسم که معروف به ساک به دست است هر جایی که به ایشان نیاز است در هر زمانی آماده به کار بوده و در جاهای مختلف مثل مناطق جنگی ، زلزله و سیل حضور داشته و به وظایف تخصصی خود می‌پرداخته و در مقابل هیچ دریافت مالی نداشته است و خود را نه تنها طلبکار نمی‌داند بلکه خود را بدهکار می‌داند؛ این فرد را فقط کسانی که در جریان این اعزام‌ها هستند می‌شناسند و گرنه اصلاً در جامعه شناخته نشده‌اند قوام و اقتدار جامعه به برکت حضور و تلاش این عزیزان شکل گرفته که باید شناسایی و معرفی شوند، باید یک بانک سوژه در حوزه‌های مختلف راه‌اندازی شود و در آن به اختصار این افراد معرفی شوند تا محققین بر مبنای اطلاعات این بانک، انتخاب خود را انجام دهند انشاءالله.
انتهای پیام/
واریز حقوق بازنشستگان تا ساعاتی دیگر