به نقل از «ایرنا»

از تحولات عکاسی مستند ایران تا خلاء در نظام آموزشی

تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۵۹۹۲۲

نشست تخصصی «تعامل عکاسی مستند با مسائل اجتماعی در سه دهه اخیر» با حضور علی‌اصغر کیا (عضو هیأت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی) و محمدمهدی رحیمیان (مدیر گروه رشته عکاسی خبری در دانشکده خبر، مدرس دانشگاه هنر و عضو هیأت‌مدیره انجمن عکاسان ایران) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

تحولات و تغییرات عکاسی مستند ایران در سه دهه اخیر

مدرس دانشگاه هنر و عضو هیأت‌مدیره انجمن عکاسان ایران در ابتدای این نشست در پاسخ به پرسش چگونگی روند تحولات و تغییرات عکاسی مستند ایران در سه دهه اخیر را به این سه دهه محدود نکرد و گفت: ریشه‌های شکل‌گیری عکاسی در ایران به شکلی که امروز برای ما قابل دسترس و قابل پژوهش است، به اوایل دهه ۴۰ بازمی‌گردد و پس از آن باتوجه به تحولات اقتصادی که در ایران در دهه ۵۰ رخ داد و پس از آن در یک بازه زمانی بین سال‌های ۵۶ و ۵۸ که دوران اوج‌گیری نهضت ایران است، شکل و شمایل و رویکرد آن نسبت به دنیای پیرامون خود تغییر کرد و عکاسانی که در سه دهه اخیر با طیف گسترده‌ای از آن‌ها مواجه هستیم، غالباً از حیث ساختار نظری، ریشه در تحولات دهه ۵۰ و تحولات انقلاب دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به طور خلاصه، عکاسی در ایران به جز نشریات محدودی که پیش از انقلاب وجود داشته و به ویژه چند نشریه تخصصی در حوزه عکاسی، عملاً به هیچ وجه از یک ساختار نظری مستحکمی برخوردار نبوده است. یعنی عکاسان ما بیشتر با متون ادبی، شعر و ادبیات و مطالعات این چنینی بیشتر آشنا بودند و تجربیات عکاسی و رویکردشان را از مطالعه بصری آثار عکاسان دیگر جهان و با روزنامه‌ها و مجلاتی که به تهران می‌رسید، کسب کرده بودند. بنابراین فرهنگ ژورنالیستی در حوزه عکاسی به این شکل وارد ایران شد.

تصویب رشته عکاسی و تحول آن

محمد مهدی رحیمیان در ادامه با اشاره به انواع دیگر عکاسی در این دوره، افزود: نوع دیگری از عکاسی‌ توسط عکاسان اروپایی و بعضاً آمریکایی در سال‌های ۵۶ و ۵۷ روی پروژه‌هایی که عکاسی خبری انجام می‌دادند، صورت گرفت که فرهنگ تصویری آن‌ها و رویکرد هرکدام با توجه به گرایش‌های سیاسی و فردی آن‌ها بر روی عکاسان ما تأثیر می‌گذاشت. نکته‌ای که باید به اشاره کرد این است که در این دوران، عکاسی فقط ابزار فکری یا رویکرد نبود، بلکه شرکت‌ها یا واردکنندگان تجهیزات عکاسی هم در میدان قرار گرفتند.

وی افزود: همین مسأله باعث شد در ماه‌های اعتصاب مطبوعات، عکس‌ها بیرون بیایند. یعنی عکس‌ها در عرصه اجتماعی در مواجهه با مردم قرار گرفتند تا اینکه بعد از انقلاب فرهنگی و تغییر و تحولاتی که در سال ۵۹ در دانشگاه‌ها صورت گرفت، شورای انقلاب فرهنگی به دلیل نقش عکاسی در مستندسازی یا ارائه ویژگی‌های انقلاب، رشته عکاسی را مصوب کرد. پس از آن، مباحث نظری و فرهنگ عکاسی برای اولین بار در دهه ۷۰ توسط عکاسانی مثل یحیی دهقانپور، بهمن جلالی و دیگران به دانشجویان رشته عکاسی منتقل شد. بنابراین بخشی از تحول عکاسی از طریق دانشگاه‌ها صورت گرفت.

نقش سینمای جوان و همه گیر شدن عکاسی آماتور و جدی

مدرس دانشگاه هنر درمورد رویکرد عکاسان در حرفه خود اظهار داشت: در این دوره عکاسان یک نگاه به بیرون داشتند که کم‌کم بعد از ۱۰ سال با مطالعه متون نظری، نقد عکس، تعامل با یافته‌های جدید نظری در دنیا، رفتن به نمایشگاه‌ها و ... نگاه به درون پیدا کردند. یعنی ذهنیت و ایده‌پردازی به تدریج در دهه ۸۰ و در اوج آن، در دهه ۹۰، خود را به عرصه رساند که در این دوره به نوعی با مستندسازی نوین مواجه شدیم.

عضو هیأت‌مدیره انجمن عکاسان ایران در جمع‌بندی سخنان خود گفت: نکته‌ای که وجود دارد این است که در همان دهه‌های ابتدایی چیزی به نام بسترسازی به شکل خوش‌بینانه یا مهندسی فرهنگی در ایران وجود داشته است. یعنی ایجاد بنیاد سینمایی فارابی برای هدایت سینما و ایجاد انجمن سینمای جوان ایران برای آموزش فیلمسازی یا مباحث پایه‌ای عکاسی در سراسر ایران. این اتفاق عجیب و غربی‌ست که باید به آن پرداخت. انجمن سینمای جوان نقش به‌سزایی را در همه‌گیر شدن عکاسی آماتور (علاقه‌مندانه) و عکاسی جدی در ایران داشته است. بنابراین بخشی از گنجینه‌های تصویری ما از اینجا آمده است.

خلاء در نظام آموزشی عکاسی

براساس اعلام پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در بخش بعدی این برنامه عضو هیأت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی با پرداختن به موضوع خلأ در نظام آموزشی، تصریح کرد: در حوزه روزنامه‌نگاری از یک سو خلأ عمده‌ای در حوزه آموزش عکاسی و از سوی دیگر، پراکندگی در منابع وجود دارد. این خلأ در نظام آموزشی باعث شده که نیاز دستگاه‌های اجرایی و رسانه‌ها پاسخ داده نشود و به همین دلیل آن‌ها خود به سمت آموزش و کارهای دیگر مثل تهیه آرشیو عکس‌هاس قبلی و ... بروند.

خلاء آموزشی مانعی برای همگامی با ورود فناوری عکاسی

علی‌اصغر کیا در مورد وقایع مهم تأثیرگذار بر عکاسی در طول تاریخ ایران، گفت: انقلاب سال ۵۷ عامل مهمی بود که مخصوصاً در حوزه‌های اجتماعی توانست تأثیرات مهمی را در تکنیک‌ها و روش‌های عکاسی و مهم‌تر از همه در نوع نگاه به مسائل و معضلات اجتماعی داشته باشد. اتفاق دیگر جنگ بود که نوآوری و خلاقیت‌های بسیاری در آن اتفاق افتاد و این زمینه‌های تجربی توانست کمی در قالب گالری‌ها و موضوعات مختلف دنبال شود.

وی افزود: تحول دیگر در حوزه عکاسی، ورود فناوری‌های جدید در دهه ۸۰ بود که اساساً عکاسی را متحول کرد که دانشگاه‌های ما با توجه به خلأ آموزشی‌ای که داشتیم، نتوانستند خیلی در این زمینه پیشگام باشند.

منبع: ایرنا

کلیدواژه: عکاسی آسیب های اجتماعی هنرهای تجسمی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۵۹۹۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ارائه ۵۰ بسته سیاستی بسیج اساتید برای حل مشکلات کشور

 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ محمدرضا مردانی در نشست شورای معاونان این وزارت با وزیر علوم گفت: در این سازمان ضمن تشکیل اندیشکده‌های مطالعات راهبردی؛ برگزاری ۱۷۳ کرسی نقد و نظریه پردازی؛ چاپ ۱۵ جلد کتاب؛ ۵۰ بسته سیاستی در حوزه‌های کشاورزی، آب، محیط زیست و اقتصاد تهیه شد و در اختیار مسئولان اجرایی کشور قرار گرفت.

وي افزود: تشکیل اندیشکده‌های مطالعات راهبردی؛ برگزاری ۱۷۳ کرسی نقد و نظریه پردازی؛ چاپ ۱۵ جلد کتاب؛ ۵۰ بسته سیاستی در حوزه‌های کشاورزی، آب، محیط زیست و اقتصاد که تهیه شده و در اختیار مسئولان اجرایی کشور قرار گرفته است و برگزاری همایش بین‌المللی تبیین اندیشه‌های دفاعی مقام معظم رهبری از جمله دیگر فعالیت‌های سازمان بسیج اساتید بوده است.

مرداني با اشاره به برخی از برنامه‌های بسیج اساتید در حوزه فناوری و نوآوری، عنوان کرد: بسیج اساتید در حوزه فناوری و نوآوری نوپاست و لازم است با حمایت و پشتیبانی وزیر علوم و مجموعه همکاران، این حوزه نیز تقویت شود.

رئیس سازمان بسیج اساتید کشور به فعالیت‌های مجمع بین‌المللی اساتید مسلمان دانشگاه‌ها اشاره کرده و از تشکیل ۶۱ گروه علمی از اساتید مسلمان دانشگاه‌ها و برگزاری نشست‌های بین‌المللی، ترجمه کتاب‌های مختلف برای استفاده اساتید مسلمان جهان، برگزاری نشست‌های متعدد از جمله در حمایت از فلسطین؛ مانند همایش جهان عاری از استکبار، اعلام فراخوانی برای تحریم علمی رژیم صهیونیستی و رونمایی از وبگاهی که در دانشگاه صنعتی اصفهان در این موضوع راه‌اندازی شده است، نام برد.

مردانی ضمن ارائه توصیفی از اقدامات قرارگاه کمک به ارتقای نظام حکمرانی با ۲۰ کارگروه تخصصی و با حضور اساتید برجسته دانشگاهی، بیان کرد: برای تحقق مردمی‌سازی حکمرانی بهترین کار حضور نهاد علم برای کمک به دولت است. 

وی ادامه داد: بسیج اساتید با بکارگیری ظرفیت‌های اساتید متخصص در مسأله شناسی و با تکیه بر دانش تخصصی اساتید می‌تواند در این مسیر کمک مهمی برای ارتقای نظام حکمرانی باشد و لازم است این ظرفیت از سوی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به رئیس جمهور منتقل شود. 

مردانی با بیان اینکه در مسیر کمک به ارتقای نظام حکمرانی در کنار اساتید بسیجی، اساتید غیربسیجی هم، پای کار خواهند آمد و طعم شیرین خدمت به مردم و محرومیت‌زدایی با کمک به ارتقای کارآمدی نظام را خواهند چشید، گفت: اساتید دانشگاه‌ها همواره دغدغه حل مسائل کشور و ملت را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.

رئیس سازمان بسیج اساتید کشور در موضوع تربیت و آموزش به تشکیل مرکز تربیت مربی بسیج اساتید کشور اشاره کرد و از حضور اساتید در دوره‌هایی در مشهد مقدس و همچنین دوره تربیت مدرس بیانیه گام دوم انقلاب و برگزاری ۲۹۰۰ کارگاه با موضوعات علمی و فرهنگی سخن گفته و این اردو‌ها را حرکت جهادی بزرگی در موضوع گفتمان سازی دانست.

این استاد دانشگاه با اشاره به برگزاری ۱۱ دوره توانمندسازی با حضور۱۶۵۰ استاد شرکت‌کننده از وزیر علوم درخواست کرد دوره‌های دانش‌افزایی و توانمندسازی در ممیزی‌ها برای ارتقای اساتید تایید شود.