به نقل از «تسنیم»

گزارش| رویکردها و روندهای سیاسی کشورهای آسیای مرکزی در هفتمین نشست شورای ترکی

تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۶۸۹۰۹

حضور رسمی ازبکستان به عنوان پنجمین عضو شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان و شرکت نورسلطان نظربایف به جای قاسم ژومارت توکایف، و غیبت دوباره ترکمنستان از مهم‌ترین مسائل کشورهای آسیای مرکزی در هفتمین نشست شورای ترکی است. ۲۳ مهر ۱۳۹۸ - ۱۱:۵۴ بین الملل ترکیه و اوراسیا نظرات - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، تازه چند روز از نشست سران کشورهای مستقل مشترک‌ المنافع با محوریت روسیه نگذشته است که هفتمین  نشست شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان به مناسبت دهمین سالگرد امضای توافقنامه نخجوان، در باکو برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این نشست، اعضای شورای همکاری پیرامون رفع موانع تحاری و توسعه مناسبات اقتصادی، بحث و تبادل نظر کردند. مساله ترانزیت دریایی و زمینی، به ویژه افزایش کیفیت و کمیت مبادلات دریایی، تلاش‌های مشترک برای تقویت زیرساخت‌های لجستیک همچون بنادر، تاکید کردند. تضمین تحویل آزادانه مواد خام به بازارهای داخلی کشورهای ترک‌زبان، موضوع دیگری بود که در این نشست مطرح شد. نهاد زیبکچی، وزیر اقتصاد ترکیه نیز در این نشست خبر از ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک در این سازمان داده بود.

در حاشیه هفتمین نشست این شورا، جلسه وزرای امور خارجه کشورهای عضو نیز با حضور وزرای امور خارجه جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه، ازبکستان و مجارستان و شماری از دیگر مقامات و مدیران شورای ترکی برگزار شد. در این دیدار نیز برنامه شورای سران کشورها مورد بررسی قرار گرفت، و تصمیمات اتخاذ شده پرامون بیانیه مشترک نشست به بحث و تبادل نظر گذاشته شد. مسائل روابط چند جانبه میان کشورهای عضو نیز در حاشیه این نشست بررسی گردید.  

گفتنی است در تاریخ 3 اکتبر سال 2009، در ایالت خودمختار نخجوان جمهوری آذربایجان، تاسیس شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان کلید خورد و در 16 سپتامبر 2010 اصول آن در قالب بیانیه استانبول به تصویب رسید. نخستین اعضای این سازما آذربایجان، ترکیه، قزاقستان و قرقیزستان بودند. ازبکستان نیز پنجمین عضو این سازمان محسوب می‌شود. دبیرخانه این سازمان در استانبول است و سازمان‌های تابعه آن در دیگر کشورها قرار دارد. تاکنون روسای کشورهای عضو این سازمان 6 دیدار در قالب شورای ترکی ترتیب داده‌اند.  

کشورهای آسیای مرکزی نیز که به عنوان بخشی از جهان ترکی به این سازمان پیوسته‌اند، در این نشست حضور داشتند. در این گزارش به مهم‌ترین رویکردها و روندهای جمهوری‌های آسیای مرکزی در شورای ترکی یا شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان می‌پردازیم.

ازبکستان

حضور ازبکستان را می‌توان مهم‌ترین تحول هفتمین نشست شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان در نظر گرفت. در این نشست ازبکستان به صورت رسمی عضو این شورا شده است. شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان با رهبری یک هیات همراه، از جمله عبدالعزیز کامل‌اف، وزیر امور خارجه این کشور، راهی باکو شد. حدودا 2 ماه پیش در تاریخ 14 سپتامبر بود که میرضیایف رسما اجرای موافقتنامه نخجوان را که به مثابه عضویت این کشور در شورای ترکی بود، به امضا رساند.

نخستین دیدار میرضیایف در این سفر با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان صورت گرفت. محورهای توسعه همکاری‌های دو کشور در این چارچوب از جمله در محورهای روابط تجاری، برقراری کانال‌های ارتباطی میان حلقه‌های تجاری، توسعه همکاری‌های صنعتی و کشاورزی و حمل و نقل در این دیدار مورد تاکید قرار گرفت. علی‌اف نیز در این دیدار از عضویت ازبکستان در شورای ترکی قدردانی کرد.

عبدالعزیر کامل‌اف، وزیر امور خارجه این کشور نیز عضویت ازبکستان در شورای ترکی را یک «فرایند طبیعی» ارزیابی کرد. وی با اشاره به این که کشورهای عضو در فرهنگ، تاریخ، زبان و سنت‌ها متحد هستند، اظهار داشت: علاوه بر این موارد، منافع عملگرایانه‌ای نیز در این زمینه وجود دارد که شامل مبادلات تجاری و همکاری‌های اقتصادی در حوزه‌های مختلفی نظیر آموزش، حمل و نقل و ارتباطات می‌شود.

در این چارچوب همچنین بغداد آمریف، دبیر کل شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان نیز از حضور ازبکستان در این سازمان تمجید کرده و ابراز امیدواری نموده که همکاری‌ها با حضور ازبکستان تقویت شود. علاوه بر وی، چاوش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز نسبت به عضویت ازبکستان ابراز خشنودی کرد.

در حاشیه این نشست کامل‌اف و چاوش‌اوغلو نیز دیدار دوجانبه‌ای را صورت دادند. بحث و تبادل نظر پیرامون محورهای مشارکت راهبردی دو کشور، اصلی‌ترین موضوع این دیدار دوجانبه بود. علاوه بر این، کامل‌اف دیدار دیگری را نیز با پیتر سیجارتو، وزیر امور خارجه مجارستان نیز صورت داد.

قزاقستان

قزاقستان جمهوری دیگر آسیای مرکزی است که با جدیت قابل توجهی مسائل شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان را پیگیری کرده است. نکته جالب توجه آن است که به نمایندگی از قزاقستان، نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهور سابق و رئیس فعلی شورای امنیت، در نشست باکو شرکت کرده است. این در حالی است که دیگر کشورهای عضو، همگی در سطح رئیس‌جمهور شرکت کرده‌اند. در همین حال توکایف در نورسلطان میزبانی گروه‌های سیاسی و اقتصادی از سنگاپور را بر عهده دارد.

در این سفر نظربایف ابتدا با الهام علی‌اف دیدار و گفت‌وگو کرد. توسعه مناسبات میان کشورها، افزایش حجم مبادلات تجاری، و ایجاد زیرساخت‌های لجستیک از جمله محورهای کلیدی اظهارات نظربایف بود. علی‌اف نیز با تمجید از رئیس‌جمهور سابق قزاقستان، اظهار داشت «ساختار شهر نور سلطان، پایتخت قزاقستان الگویی برای توسعه باکو است». نظربایف همچنین دیداری با سورانبای جین‌بیک‌اف ترتیب داد.

همراه نظربایف، مختار تلوبردی، وزیر امور خارجه قزاقستان نیز به باکو سفر کرده است. وی در حاشیه این نشست دیداری را با همتای ترکیه‌ای خود، مولود چاوش‌اوغلو ترتیب داد. اگرچه وب‌سایت وزارت امور خارجه ترکیه خبر این نشست را منتشر کرده، اما خبری از جزئیات و محورهای آن هنوز منتشر نشده است.

قرقیزستان

سورانبای جین‌بیک‌اف، رئیس‌جمهور قرقیزستان نیز به منظور شرکت در هفتمین نشست کشورهای ترک‌زبان با رهبری یک هیات عالی‌رتبه برای یک سفر کاری 2 روزه وارد باکو شد. از جمله افرادی که جین‌بیک‌اف را در این سفر همراهی می‌کنند می‌توان به چنگیز آیداربیک‌اف، وزیر امور خارجه این کشور، دانیار صدیق‌اف، رئیس دپارتمان سیاست خارجی نهاد ریاست جمهوری، سنجر موکانبیت‌اف، وزیر اقتصاد، باکتیگل جین‌بایف، وزیر مالیه، و عظمت ژامانکولوف، وزیر فرهنگ، اطلاعات و گردشگری اشاره کرد.

نخستین دیدار جین‌بیک‌اف در این سفر با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان صورت گرفت. در این دیدار ضمن اشاره به میزبانی قرقیزستان در چولپون آتا در نشست پیشین، زمینه‌های همکاری دو کشور نیز مورد بررسی قرار گرفت. علی‌اف همچنین از رهبری جین‌بیک‌اف در شورای ترکی قدردانی کرد. جین‌بیک‌اف نیز با اشاره به برگزاری جلسه کمیسیون همکاری‌های اقتصادی و انسانی دو کشور، ابراز امیدواری نمود روابط دوجانبه باکو و بیشکک افزایش یابد. در این دیدار همچنین وی از علی‌اف برای سفر رسمی به قرقیزستان دعوت کرد و رئیس‌جمهور آذربایجان نیز با پذیرش این دعوت اظهار داشت در نیمه دوم سال 2020 از این کشور بازدید خواهد کرد. جین‌بیک‌اف در این نشست همچنین با نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهور سابق قزاقستان نیز دیدار و گفت‌و‌گو کرد.

ترکمنستان

بزرگ‌ترین غائب نشست باکو به عنوان دهمین سالگرد امضای موافقتنامه نخجوان ترکمنستان بود. این در حالی است که ترکمنستان به عنوان یک کشور ترک‌زبان، پیش از این برای عضویت در شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان اظهار تمایل کرده بود. با این وجود به نظر می‌رسد که طی 2 سال اخیر نظر بردی‌محمداف تغییر کرده است. در نشست پیشین در چولپون آتا در قرقیزستان نیز اگرچه رسانه‌ها اعلام کردند که بردی‌محمداف نیز در نشست مذکور شرکت خواهد کرد، اما وی با حاضر نشدن در آن نشست، پاسخ قاطع‌تری نسبت به دعوت این سازمان داد.

برگزاری نشست وزرای اقتصاد شورای همکاری کشورهای ترک زبان در قزاقستانانتصاب سفیر سابق قزاقستان در ایران به سمت دبیری کل شورای همکاری کشورهای ترک زبانگزارش| موضع رسانه‌های کشورهای آسیای مرکزی نسبت به عملیات ترکیه در سوریه

انتهای پیام/

R7650/P/S8,1414/CT4 واژه های کاربردی مرتبط آسیای میانه

منبع: تسنیم

کلیدواژه: آسیای میانه آسیای میانه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۶۸۹۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تلاش عربستان و امارت در موازنه بین ایران و رژیم صهیونیستی

وب‌گاه خبری میدل ایست‌آی در یادداشتی آورده است: ریاض و ابوظبی مایل به تشدید تنش‌ها نیستند زیرا با توجه به فقدان اهرم فشار مؤثر علیه رژیم اسرائیل، آنها خواهان حفظ مصالحه‌های شکننده فعلی هستند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، وب‌گاه خبری میدل ایست‌آی در یادداشتی به قلم جورجیو کافیرو نوشته است که پس از عملیات وعده صادق ایران در ابتدای هفته به نظر می‌رسد وارد عصر جدیدی از خاورمیانه شده‌ایم. جنگ درون سایه‌های ایران و رژیم اسرائیل دیگر تبدیل به تقابل دو قدرت منطقه‌ای شده است.

به گفته کافیرو، در چنین شرایطی ریسک برای حاکمان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بالا است زیرا آنها خواهان وارد شدن به یک درگیری منطقه‌ای نیستند که امنیت ملی و اقتصادشان را به خطر بیاندازد. به غیر از بحرین، همه اعضای شورای همکاری خلیج فارس حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران در سوریه در تاریخ ۱ آوریل را محکوم کردند، اما تنها کویت رسماً از اسرائیل نام برد. امارات متحده عربی و عربستان سعودی احتمالاً تلاش کردند تا تعادلی ایجاد کنند که مانع از همسویی کامل آنها با «محور مقاومت» تلقی شود.

بر اساس این گزارش، پس از حمله تلافی‌جویانه جسورانه تهران، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ابراز نگرانی کردند و خواستار کاهش تنش شدند، البته هیچکدام ایران را محکوم نکردند. عربستان سعودی همچنین به سرعت گزارش‌ها مبنی بر مشارکت آن در رهگیری پهپادها و موشک‌های ایرانی شلیک شده به سرزمین‌های اشغالی را تکذیب کرد.

اکنون که تنش‌ها در حال افزایش هستند، امارات و عربستان سعودی منافع خود را همسو با تقابل ایران و رژیم صهیونیستی نمی‌بینند. امارات خواهان حفظ موضع نسبتاً «بی‌طرفانه» در نظم خاورمیانه با رویکردی چندوجهی و غیرمتعهد، حتی چندجانبه، به ژئوپلیتیک است. عربستان سعودی در صحنه بین‌المللی به طور مشابه به تحولات نزدیک شده است.

کافیرو معتقد است که امارات متحده عربی و عربستان سعودی هر دو به عنوان بخشی از چشم‌انداز خود برای آینده پسا نفت به دنبال این هستند که به عنوان مراکز تجاری و بازرگانی متصل به مناطق متعددی از جهان فعالیت کنند. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با تمرکز بر دستیابی به تنوع اقتصادی و رفاه بلندمدت در داخل، خواهان ثبات در داخل مرزهای خود و سراسر همسایگان هستند.

امنیت منطقه‌ای

به گفته میرا الحسین، جامعه‌شناس و محقق اماراتی در مرکز الولید دانشگاه ادینبورگ، «در حالی که میزانی از بی‌ثباتی در منطقه و فراتر از آن سودمند بوده است زیرا باعث ورود افراد ثروتمند و تعداد زیادی نیروهای ماهر شد. درجه بالایی از بی‌ثباتی می‌تواند همه این دستاوردها را خنثی کند.»

وی افزود: «بر کسی پوشیده نیست که کشورهای حاشیه خلیج فارس از تلاش جسورانه ایران برای بازتعریف قواعد تعامل با اسرائیل و آمریکا بسیار نگران هستند، اما بیشترین نگرانی برای آنها احتمال انتقال این رویارویی‌ها به سواحل خلیج فارس است.»

شیخ نواف بن مبارک آل ثانی، کارشناس امنیتی که پیش از این به عنوان نماینده دفاعی قطر در ایالات متحده، کانادا و مکزیک خدمت می‌کرد، به میدل ایست آی گفت: «در پرتو جنگ‌های چند دهه گذشته در خاورمیانه، فکر می‌کنم نگرانی اصلی اکثریت کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ورود مجدد به "جنگ همیشگی" دیگری است که در آن کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بیشترین هزینه می‌پردازند در حالی که سود ناچیزی، اگر اصلاً داشته باشند، به دست می‌آورند».

به گفته نویسنده یادداشت میدل ایست آی، اینکه خصومت‌های اخیر چگونه بر تنش‌زدایی جدید بین ریاض و تهران تأثیر خواهد گذاشت نیز یک سوال مهم است. همه دلایل عربستان سعودی برای احیای روابط دیپلماتیک با ایران در سال گذشته همچنان پابرجاست. در مورد طرف ایرانی هم همینطور است. پاسخ متعادل و سنجیده ریاض به تشدید خصومت‌ها بین ایران و رژیم صهیونیستی و عزم این کشور برای فاصله گرفتن از بمباران انصارالله در یمن از سوی آمریکا و بریتانیا، نشان‌دهنده تعهد این کشور به جلوگیری از خروج تنش‌زدایی با تهران است.

محیط عملیاتی جدید

کافیرو اما مدعی است که عربستان همچنان نگران توانایی‌های محور مقاومت است زیرا مطمئن نیست در صورت یک تنش منطقه‌ای که از کنترل خارج شده، آنها چگونه واکنش خواهند داد و چه تأثیری بر امنیت و منافع ژئوپلیتیکی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواهند داشت. اما نحوه واکنش اسرائیل می‌تواند کلید پیش‌بینی آینده برای آنها باشد.

به گفته آل ثانی در پاسخ به کافیرو: «اگر [اسرائیلی‌ها] خویشتنداری نشان دهند - چه از طریق یک عملیات نظامی محدود و چه از طریق عملیاتی با کمترین تلفات - در آن صورت، روابط [ایران و عربستان] از هر نظر بدون تغییر خواهد بود. با این حال، ما باید متوجه باشیم که دیگر در آب‌های ناشناخته‌ای هستیم و همه چیز می‌تواند به سرعت از کنترل خارج شود.»

الحسین در ادامه به این وبگاه گفت که با توجه به نحوه عادی‌سازی اعضای شورای همکاری خلیج فارس با رژیم صهیونیستی، آنها اهرمی برای متقاعد کردن تل آویو برای کاهش تنش ندارند. به همین خاطر کشورهای عربی خلیج فارس «باید به جای آن، روابط فردی خود را با ایران مدیریت کنند، در حالی که انتظارات داخلی و نارضایتی فزاینده را مدیریت می‌کنند.»

میدل ایست آی در پایان مدعی است که انگیزه ایران برای شلیک پهپادها و موشک‌ها به سمت رژیم اسرائیل صرفاً ایجاد بازدارندگی نبود. تهران به دنبال ارسال پیام مهمی به همسایگان خود در مورد برد و دقت تسلیحات ایران بود و به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تاکید کرد که تعهد واشنگتن به امنیت اسرائیل بسیار فراتر از هر چیزی است که ایالات متحده به متحدان و شرکای خود در شبه جزیره عربستان ارائه می‌دهد.

این شرایط، مقامات کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را عمیقاً نگران آنچه ممکن است در آینده رخ دهد، می‌کند. با توجه به اینکه کشورهای عربی خلیج فارس، ایران و دولت بایدن همگی آرزوی تشدید تنش را ندارند، نتیجه به اقدامات بعدی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل بستگی دارد.

کد خبر 745990