پویش‌های کتابخوانی؛ فرصت‌ها و تهدیدها
تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۴۱۴۷۸
پویش کتابخوانی، طرح ترویج کتاب و کتابخوانی است که چند سالی است نهادها و سازمان‌های گوناگونی آن را با عناوین مختلف راه‌اندازی کرده‌اند و به صورت مسابقه اجرا می‌کنند و پس از مطالعه و پاسخ به سؤالات مطروحه، جوایزی به برگزیدگان اهدا می‌شود. در راستای بررسی اهداف و روند اجرای این پویش‌ها و تأثیر مثبت یا منفی آن در نیل به اهدافش مورد توجه گروه فرهنگی ایکنا قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سعید عاکف، مدیر انتشارات ملک اعظم در گفت‌وگو با ایکنا بحث کلیدی در رابطه با کتاب و کتابخوانی را ضرورت دوری از اقدامات احساسی و آنی دانست و گفت: در واقع در حوزه فرهنگ، شاهد برنامه‌ریزی بلندمدت نبوده‌ایم تا بتوانیم نتیجه آن را ببینیم؛ بنابراین پویش کتابخوانی و یا هر برنامه مشابه آن نیز چنین شرایط و ویژگی را دارد و مانند این است که کسی به بیماری سختی دچار شده باشد و ما بخواهیم برای درمان فقط مسکن تزریق کنیم، مطمئناً با این شیوه درمانی رخ نخواهد داد و این بیماری نیز طولانی‌تر می‌شود. وضعیت ما در حوزه کتاب و کتابخوانی نیز این گونه است و می‌توان آن را فاجعه‌بار دانست، غیر از فاجعه چه واژه‌ای را می‌توان به کار برد که عمق این بحران را انتقال دهد؟
وی مشکلات موجود در عرصه کتابخوانی را ریشه‌ای عنوان و بیان کرد: ما در بحث کتاب رو به نابودی هستیم، شما دو خانواده را در نظر بگیرید که یکی در کنار اهتمام به تربیت اصیل کودکان، بحث کتاب را نیز از همان اوان کودکی مورد توجه قرار می‌دهد، در حالی که در خانواده دیگر، کودک از همان تولد تا بزرگسالی با ابزار و وسایل ارتباطی و مجازی نظیر گوشی تلفن، موبایل، بازی‌های رایانه‌ای، تلویزیون و ... ارتباط می‌گیرد، مشخص است که کودک خانواده دوم چه در کودکی و چه بزرگسالی ارتباط و انسی با کتاب نداشته و نخواهد داشت. من به چندین کشور اروپایی سفر کرده‌ام، یکی از کار‌های زیرساختی آن‌ها در حوزه ترویج کتابخوانی، مأنوس کردن کودکان با کتاب است، وقتی این کودک به سنین بالاتر می‌رسد، مهمترین رمان‌های کشورش را خوانده و این مطالعه به تدریج به سطوح دیگر می‌رسد.
هجوم پویش‌های کتابخوانی به آثار ضعیف
پویش‌های کتابخوانی از دو حالت خارج نیستند، یا به صورت لجام گسیخته رمان‌های غربی را معرفی می‌کنند و یا مانند پویش کتابخوانی روشنا با وجود معرفی کتاب‌های انقلابی و دفاع مقدسی، آثار یادشده بسیار ضعیف هستند و یکسری از مخاطبان جامعه را وادار می‌کنند که این کتاب‌ها را مطالعه کرده و سپس جوایزی اختصاص می‌دهند که من نسبت به این امر به مجمع ناشران انقلاب اسلامی که یکی از بانیان این پویش است، نقد‌هایی را بیان کردهاماین نویسنده در ادامه گفت: یکی از موارد مهم در کشور‌های غربی در تربیت فرزندان این است که زمان محدود و مشخصی را برای استفاده از گوشی موبایل اختصاص می‌دهند و این استفاده حدود دو ساعت در روز است، اما در کشور ما این استفاده به صورت لجام‌گسیخته و بدون کنترل است و یا وقتی به مدرسه مراجعه می‌کنید، معلمان در طول عمر خود یک کتاب خوب نخوانده‌اند با این اوصاف چطور می‌توان انتظار داشت بتوانیم نسل کتابخوانی تربیت کنیم؟ به نظر می‌رسد یکی از عوامل این انحطاط و نابودی کتاب در کشور، متولیان این امر همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و یا حوزه هنری است که به این نابسامانی در حوزه کتاب و کتابخوانی به شدت دامن زده است.
وی پویش‌های کتابخوانی را از دو حالت خارج ندانست که یا به صورت لجام گسیخته رمان‌های غربی را معرفی می‌کنند و یا مانند پویش کتابخوانی روشنا با وجود معرفی کتاب‌های انقلابی و دفاع مقدسی، آثار ضعیفی را ارائه می‌دهند و یکسری از مخاطبان جامعه را وادار می‌کنند که این کتاب‌ها را مطالعه کنند، به نظر می‌رسد زد و بند‌هایی در این زمینه وجود دارد.
عاکف بیان کرد: چند سال پیش کاری را در رابطه با جمع‌آوری خاطرات شروع کردم و ابداً هم نخواستم به هیچ سازمان و نهادی وابسته باشم و علاقه‌مند بودم کار‌ها به روال خود انجام شود. اگر ناشرانی می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند، به چاه نفت وصل نباشند و به معنای واقعی کلمه خصوصی باشند. شاید عده‌ای تصور نمی‌کردند که در عالم کتاب و کتابخوانی هم بشود رانت و رانت‌خواری کرد. کتاب «خاک‌های نرم کوشک» که یکی از همین آثار خاطره‌نویسی است، باعث شد عده‌ای تصور کنند که می‌شود در این زمینه هم کاری کرد و با هجوم‌های لجام گسیخته‌ای که در بسیاری از مسائل اقتصادی دیده می‌شود، این هجوم به سمت کتاب هم روانه شد. در آن زمان تبلیغات گسترده از کتاب «دا» شروع شد و مدام اعلام می‌شد که به چاپ چندم رسیده است، اما این موضوع اهمیتی نداشت، زیرا من «خاک‌های نرم کوشک» را بدون هیچ حمایت دولتی و رسانه‌ای و زد و بند‌های دیگر چاپ کردم؛ بنابراین زمینه و بستر مورد نیاز مطالعه باید از طریق مسئولان آماده شود، سپس درک مردم از مطالعه ارتقا یابد تا آن‌ها خودشان کتاب مورد نیاز خود را انتخاب کنند، نه اینکه بخواهیم آن‌ها را وادار به خواندن برخی کتاب‌ها کنیم.
آثار سوء کتاب‌های ضعیف در طولانی‌مدت
وی در بخش دیگری از سخنان خود به کتاب «سلام بر ابراهیم» اشاره کرد و افزود: در راستای جمع‌آوری خاطرات شهدا که از سال ۶۶ آغاز شد، یکی از شهدای مورد نظر شهید ابراهیم هادی بود، یکی از شخصیت‌هایی که در سال ۶۸ او را شناختم و نسبت به او دغدغه داشتم که حتماً مانند آنچه درباره شهید برونسی انجام شده، برای این شهید نیز انجام شود که یکی از دوستانی که اکنون این کتاب را منتشر می‌کند، با من تماس گرفت و گفت که می‌خواهد کتابی درباره این شهید چاپ کند و من استقبال کردم و زمانی که کتاب را برای من فرستادند، این اثر به لحاظ فنی و فرمی اشکالات زیادی داشت و ویرایش‌هایی بر روی آن انجام شد و قرار شد که این ویرایش‌ها اعمال شود تا قابلیت لازم را برای چاپ پیدا کند. این کتاب را به همان صورت چاپ کردند، اما من راضی نبودم، زیرا هر چند جامعه از آن استقبال می‌کند، اما این امر باعث می‌شود سطح کیفی کار تنزل کند و بر همین منوال هر سال کتاب‌های متعددی از همین دوستان منتشر می‌شود.
این نویسنده به طرح پویش کتابخوانی دیگر با عنوان «مقر کتاب» اشاره کرد و افزود: یکی از مجموعه‌های دیگری که به کتاب و کیفیت آن لطمه زده، طرح مقر کتاب است. با بررسی این طرح متوجه خواهید شد که کتاب‌هایی مانند «سلام بر ابراهیم» مورد برنامه‌ریزی‌های شدیدی قرار گرفته و آن را معرفی می‌کنند که سخن اصلی من مخالفت با کتاب‌های مربوط به شهدا و انقلابی نیست، حرف من این است که سطح کیفی کار ارتقا یابد و نمی‌شود به صرف استقبال مخاطبان کتاب‌های ضعیف معرفی کرد. شاید این کار در کوتاه مدت مؤثر باشد، اما در دراز مدت به فرهنگ کشور لطمه خواهد زد.
«مردگان باغ سبز» اثری که باید خواند
اخیراً کتاب‌های دفاع مقدسی با محتوای بسیار ضعیف منتشر می‌شود که اغلب به مسائل عشق و عاشقی می‌پردازند و شعار ناشران آن‌ها هم این است که می‌خواهند قشر خاکستری جامعه را جذب کنند. این نقد، به معنی مخالفت با مدافعان حرم نیست، بلکه مخالفت با انتشار مطالب و محتوای ضعیف درباره شهداستوی تصریح کرد: متأسفانه برخی پویش‌های کتابخوانی مانند مافیا کار می‌کنند و کتاب‌های بسیار ضعیف در فرم و محتوا را معرفی می‌کنند. این خدمت نیست و کسی که اهل درایت و تفکر باشد، خواهد دید که این موارد به فرهنگ و مطالعه لطمه می‌زند و خروجی آن قدم برداشتن در راستای نابودی فرهنگ این سرزمین است. البته اخیراً کتاب‌های دفاع مقدسی با محتوای بسیار ضعیف منتشر می‌شود که اغلب به مسائل عشق و عاشقی می‌پردازند و شعار ناشران آن‌ها هم این است که می‌خواهند قشر خاکستری جامعه را جذب کنند. این نقد، به معنی مخالفت با مدافعان حرم نیست، بلکه مخالفت با انتشار مطالب و محتوای ضعیف درباره شهداست.
عاکف بیان کرد: کتابی با عنوان «مردگان باغ سبز» محمد بایرامی که به آن نقد هم دارم، اما واقعاً در بحث نگارش و کیفیت فوق‌العاده است و به معنای واقعی می‌توان عنوان کتاب و رمان را به آن اطلاق کرد، زیرا مجموعه هماهنگ و منظمی از بنیان‌های تاریخی را به وجود آورده که می‌توانید از آن اطلاعات خوبی درباره حزب توده به دست آورید و با وجود اینکه نویسندگان دیگری، چون احمد محمود و محمود دولت‌آبادی نیز درباره حزب توده کتاب‌هایی نوشته‌اند، اما کتاب «مردگان باغ سبز» اثر بسیار خوبی است. اما جایگاه این کتاب در کشور ما کجاست؟ اگر چنین کتابی در کشور‌های دیگر چاپ می‌شد شک نکنید که به شمارگان میلیونی می‌رسید و بدون اینکه بخواهد در تلویزیون آن را معرفی کنید، مورد استقبال مردم قرار می‌گرفت.
وی یادآور شد: اگر کج سلیقگی‌ها کنار برود و ذائقه‌های بیمار در مطالعه درمان شود و مردم به سمت آثار ارزشمند و فاخری بروند، مطمئن باشید یکی از کتاب‌هایی که می‌تواند به تیراژ میلیونی برسد، همین کتاب «مردگان باغ سبز» است. من این کتاب را به برخی از دوستان معرفی کردم که نتوانستند مطالعه کنند، در واقع حوصله نداشته‌اند و این ناشی از ذائقه بیمار آنهاست، اما می‌توان این ذائقه را اصلاح کرد.
گفت‌وگو از سمیه قربانی
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: پویش کتابخوانی کتاب مطالعه نقد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۴۱۴۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توسعه کتابخانه‌های سیار در دستورکاراست/ایجادزنگ کتابخوانی درمدارس
به گزارش خبرنگار مهر، مهدی رمضانی بعدازظهر چهارشنبه در جمع اصحاب رسانه کردستان، به وضعیت کتابخانه‌های عمومی کشور اظهار کرد: شبکه کتابخانه کشور شامل سه هزار و ۸۰۰ کتابخانه مشارکتی و خصوصی و ۲ هزار و ۸۰۰ کتابخانه زیر نظر نهاد کتابخانه عمومی است.
وی با اشاره به جایگاه ایران در داشتن کنابخانه عمومی بیان کرد: در دنیا جزو ۲۰ کشور اول هستیم که کتابخانه دارد و در آسیا جزو پنج کشور اول هستیم.
وی افزود: شبکه به دلیل ایجاد دسترسی و خدمات به منظور ارائه خدمت به مردم فعالیت داریم و تنوع فعالیت در عرصه کتابخانهها را برای عموم مردم شاهدیم.
رمضانی خاطرنشان کرد: در کشور دستگاه‌ها برای افزایش خدمات و توسعه فعالیت کرده کار می‌کنند اما کمتر دستگاهی داریم که به سمت گسترش و تنوع خدمات پیش رفته باشد که کتابخانه های عمومی به همت دولت سیزدهم در این راستا قدم برداشته است.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اعلام کرد: اداره کتابخانه عمومی در دنیا حکومتی اداره می‌شود اما در ایران در این دولت تاکید شده که برای استفاده از ظرفیت مردمی کار شود و ما این مسیر را شروع کرده‌ایم و مردم با حضور خود نقشی در اداره کتابخانه‌های عمومی دارند.
تکمیل پروژه‌های نیمه تمام کتابخانه‌های عمومی در کشور
وی تصریح کرد: سیاست دولت اتمام پروژه‌های نیمه تمام است و بسیاری از پروژه‌ها که سال‌ها متوقف شدند در این دولت تکمیل و به بهره‌برداری رسیده‌اند و کتابخانه‌های عمومی نیز به‌دنبال تکمیل پروژه‌های نیمه تمام است.
وی گفت: براساس دستور رئیس جمهور، توسعه کتابخانه‌های سیار نیز در دستور کار است که در مناطق حاشیه شهر و روستاها مدنظر است.
وی با بیان اینکه اکنون بیش‌از ۵۰ کتابخانه سیار داریم، اضافه کرد: باید ۲۰۰ خودرو به کتابخانه سیار تجهیز و راه‌اندازی می‌شوند.
رمضانی به برنامه‌های در دست اقدام این نهاد در سطح کشور پرداخت و یادآور شد: پیشنهاد داده‌ایم تا مدارس به کتابخانه عمومی متصل شوند و زنگ کتابخوانی در مدارس را داشته باشیم که مقدمات انعقاد تفاهمنامه پیش رفته است.
برگزاری ۷۰۰ محفل ادبی در کتابخانه‌های عمومی کشور
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اضافه کرد: ۷۰۰ محفل ادبی در کتابخانه‌های کشور شکل گرفته و ۴ هزار و ۷۰۰ ساعت در محافل قرآنی کتابخانه‌های کشور نیز فعالیت صورت گرفته است.
وی از اهتمام نماینده ولی فقیه و استاندار کردستان در حوزه فرهنگ تقدیر کرد و ادامه داد: ۱۰ شهر کردستان فاقد کتابخانه است و باید در صورت تخصیص فضای مناسب کتابخانه راه‌اندازی و تجهیز خواهیم کرد.
رمضانی عنوان کرد: ۱۰ میلیون نفر عضو کتابخانه‌های عمومی کشور هستند و سه میلیون نفر در این کتابخانهها با امانت بردن کتاب و یا شرکت در فعالیت‌های فرهنگی کتابخانهها فعالیت داشته‌اند.
وی اذعان کرد: سند ملی خواندن در شورای فرهنگ عمومی به تصویب رساندیم که اگر ابلاغ شود در سطح کلان برای کتابخوان‌تر کردن مردم مواردی مورد توجه قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه کتاب کودک و نوجوان پرفروش‌ترین کتاب‌های کشور هستند، افزود: سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۰۰ هزار عنوان کتاب منتشر شد که اتفاق فرهنگی بزرگی محسوب می‌شود.
کد خبر 6087741
محکومیت بدوی توماج صالحی به اعدام