به نقل از «ایسنا»

پاسخ عضو حقوقدان شورای نگهبان به یک شبهه

تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۴۹۷۸۷

در انتخابات مجلس اول اساسا شورای نگهبانی وجود نداشت؛ چون شورای نگهبان شش نفر فقیه بودند و شش نفر حقوق‌دان که حقوق‌دان‌ها باید از سوی آن مجلس انتخاب می‌شدند. وقتی مجلسی وجود نداشت، پس بالطبع امکان شکل‌گیری شورای نگهبان نیز نبود. حضرت امام(ره) چند ماه قبل از انتخابات (اسفند ۱۳۵۸)، فقهای شورای نگهبان را منصوب کردند و انتخاب حقوق‌دان‌ها به تشکیل مجلس موکول شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اولین اقدام نمایندگان مجلس پس از تأیید اعتبارنامه‌هایشان نیز انتخاب حقوق‌دانان شورای نگهبان بود (تیر ۱۳۵۹) و از این تاریخ به بعد شورای نگهبان تشکیل شد؛ چراکه مجلس نیز بدون وجود شورای نگهبان، اعتبار قانونی نداشت.

به گزارش ایسنا، هادی طحان‌نظیف - عضو حقوق‌دان شورای نگهبان - در ادامه یادداشت خود در روزنامه «شرق» نوشت: با وجود آنکه شورای نگهبان هنوز تشکیل نشده بود، در همین دوره نیز نظارت بر انتخابات وجود داشت و انجمن نظارت که برای نظارت بر انتخابات مجلس تشکیل شد، در واقع همان شورای نگهبان بود. علاوه بر آن، حدود ۱۰ مرجع بر کار انتخابات (اعم از تأیید صلاحیت داوطلبان و برگزاری رأی‌گیری) به صورت رسمی و غیررسمی نظارت می‌کردند.‌

حضرت امام (در تأیید صلاحیت مهندس مهدی بازرگان و اجازه به صنف روحانیون برای شرکت در انتخابات مجلس)، وزارت کشور، فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها در رسیدگی به صلاحیت همه داوطلبان، ستاد بازرسی وزارت کشور، ستاد نظارت وزارت کشور و انجمن‌های نظارتی و هیئت ویژه بازرسی ریاست‌جمهوری در نظارت بر حسن اجرای انتخابات در فرایند رأی‌گیری و شمارش آرا، کمیسیون هفت‌نفره نظارت بر انتخابات و رسیدگی به شکایت‌های شورای انقلاب اسلامی در نظارت پسینی بر فرایند برگزاری انتخابات و اعلام نظر نهایی درباره تأیید یا ابطال انتخابات در حوزه‌های رأی‌گیری سراسر کشور، شهربانی، ژاندارمری، سپاه پاسداران و کمیته‌های انقلاب اسلامی در تأمین امنیت انتخابات و احزاب و گروه‌های سیاسی دریافت‌کننده کارت بازرسی از وزارت کشور در نظارت بر فرایند رأی‌گیری و شمارش آرا را مسئول کرده بود.

همچنین دانشجویان تسخیرکننده لانه جاسوسی به صورت غیررسمی در رد صلاحیت داوطلبان و افشای اسناد داوطلبان در ارتباط با آمریکا مؤثر بودند)، محاکم دادگستری در ارتباط داوطلبان با ساواک یا برخورداری برخی داوطلبان از محکومیت‌های مؤثر و مجلس شورای ملی (اسلامی) در رسیدگی به اعتبارنامه داوطلبان نظارت و فعالیت می‌کردند.

همچنین تمام کسانی که خود را نامزد نمایندگی مجلس می‌کردند، باید ضمن اظهار نمایندگی و تکمیل پرسش‌نامه، معرفی‌نامه ۲۰ نفر از معتمدان حوزه انتخابیه خود را نیز ارائه می‌دادند. لزوم ارائه معرفی‌نامه از سوی ۲۰ نفر معتمد حوزه انتخابیه، با انتقاد برخی گروه‌های سیاسی مواجه می‌شود؛ چنانکه جنبش انقلابی مردم مسلمان ایران موسوم به (جاما)، در بیانیه‌ای در‌ این‌باره، مراتب اعتراض خود را اعلام می‌کند.

تعدد مراجع نظارتی، اعتراض بسیاری از احزاب و گروه‌های سیاسی را به دنبال داشت. به همین دلیل بعد از برگزاری انتخابات، تشکیک بسیاری نسبت به صحت برگزاری انتخابات از سوی برخی احزاب و گروه‌ها می‌شود. در اعتراض به نتایج انتخابات و نحوه برگزاری آن در برخی شهر‌ها، فرماندار و اعضای انجمن نظارت بر انتخابات آن شهر گروگان گرفته می‌شوند. در برخی شهر‌ها نیز گروهی از معترضان به انتخابات و همچنین برخی افراد مسلح، اقدام به آتش‌زدن بسیاری از صندوق‌های اخذ رأی می‌کنند. حزب دموکرات کردستان، جبهه ملی ایران، حزب ملت ایران و سازمان مجاهدین خلق به نحوه برگزاری انتخابات اعتراض داشته و معتقد به بروز تقلب گسترده در انتخابات می‌شوند. سرانجام ابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهوری وقت که ریاست شورای انقلاب اسلامی را نیز بر عهده داشت، با توجه به اقبال‌نداشتن حزب متبوعش در انتخابات، با منتقدان انتخابات نخستین دوره مجلس همراه می‌شود و با استفاده از جایگاه و موقعیتی که در شورای انقلاب اسلامی در اختیار داشت، برای بررسی صحت انتخابات کمیسیون هفت‌نفره‌ای تشکیل می‌دهد. در نهایت انتخابات در ۱۷ حوزه انتخابیه بزرگ باطل و برگزاری انتخابات در آن حوزه‌ها به دور بعد موکول می‌شود.

انتخابات نخستین دوره مجلس با وجود اهمیت و حساسیت ویژه‌ای که داشت و گروه‌های سیاسی و اجتماعی زیادی که در آن مشارکت داشتند، از حیث مشارکت مردمی جزء کم‌فروغ‌ترین دوره‌های انتخاباتی مجلس بعد از انقلاب اسلامی تاکنون است؛ به‌نحوی‌که در این انتخابات از مجموع واجدان حق رأی، صرفا ۵۲ درصد مردم در انتخابات مشارکت کردند. با اصلاح شیوه نظارت بر انتخابات پس از تشکیل شورای نگهبان، علاوه بر کاهش اختلاف‌ها، میزان مشارکت مردمی نیز به اندازه درخور توجهی افزایش می‌یابد؛ چنان‌که در دومین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی که با نظارت استصوابی شورای نگهبان انجام می‌شود، مشارکت مردمی نسبت به دور اول، حدود ۱۳ درصد افزایش می‌یابد و به ۶۴/۶۴ درصد می‌رسد.

لازم به ذکر است که در انتخابات نخستین دوره مجلس شورای اسلامی، در‌ حالی‌که برخلاف دوره‌های کنونی شرطی مبنی بر برخورداری از تحصیلات تکمیلی و دانشگاهی وجود نداشت و صرف سواد خواندن و نوشتن برای داوطلبی کافی بود، در کل کشور سه‌ هزار‌ و ۶۹۴ نفر آمادگی خود را برای داوطلبی در نخستین انتخابات مجلس شورای اسلامی اعلام کردند. این در حالی است که در انتخابات‌های بعد، تعداد داوطلبان احراز صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان با وجود لزوم برخورداری آنها از مدرک کارشناسی ارشد، به چند برابر تعداد داوطلبان نخستین دوره مجلس می‌رسد.

امروز که نزدیک به ۴۰ سال از تشکیل شورای نگهبان می‌گذرد، نظارت به همان شیوه اما منسجم‌تر و مؤثرتر انجام می‌شود؛ هرچند قانون، خلأها و نقایصی دارد که نیازمند اصلاح و بازنگری است تا به شایسته‌گزینی منتخبان از سوی مردم کمک بیشتری کند. با‌ این‌‌حال شورای نگهبان و همه دست‌اندرکاران انتخابات، مکلف به اجرای قوانین جاری هستند.

به گزارش ایسنا، در روزهای اخیر از سوی برخی مسئولان و فعالان سیاسی، مطالبی در خصوص نظارت شورای نگهبان بر انتخابات و تاثیر آن بر میزان مشارکت مردم مطالبی بیان شده است و برخی نیز «مجلس اول» را نمونه‌ای از مجلس شکل‌گرفته بدون نظارت شورای نگهبان برشمرده‌اند. به نظر می‌رسد یادداشت امروز عضو حقوقدان شورای نگهبان، پاسخی به این مطالب باشد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: شوراي نگهبان انتخابات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۴۹۷۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دور خیز احزاب برای مرحله دوم انتخابات مجلس

انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در ۲۱ اردیبهشت به ایستگاه پایانی می‌رسد و پرونده آن با انتخاب ۴۵ نماینده باقی‌مانده و مشخص شدن تکلیف همه ۲۹۰ کرسی بهارستان بسته می‌شود تا از ۷ خرداد شاهد آغاز به کار مجلس جدید باشیم.

گرچه به طور معمول دور دوم انتخابات مجلس شور و حرارت مرحله نخست را ندارد، اما از آن‌جا که تعیین سرنوشت اکثر منتخبان تهران در مجلس آینده به دور دوم گره خورده، این‌بار به احتمال زیاد دور دوم متفاوتی را تجربه خواهیم کرد. در این راستا احزاب و تشکل‌هایی که نامزدهایشان به دور دوم راه یافته‌اند تکاپوی محسوسی برای تصاحب کرسی‌های باقیمانده بهارستان دارند.

وحدت پایداری و شورای ائتلاف در مرحله دوم انتخابات

در این میان شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب اسلامی در دور دوم ۱۳ گزینه در تهران دارد که برای کسب سهمیه‌های باقیمانده این شهر رقابتی جدی با نامزد‌های سایر لیست‌ها خواهند داشت.

با این‌حال امیرابراهیم رسولی سخنگوی این شورا در گفتگو با ایرنا از ارائه لیست کامل ۱۶ نفره برای دور دوم خبر داد و تأکید کرد: شورای ائتلاف به هیچ عنوان لیست ناقص نمی‌دهد و از نامزد‌هایی که در دور دوم حضور دارند به یک لیست ۱۶ نفره می‌رسیم. بر همین اساس جلسات این شورا با نامزد‌های مرتبط با این جریان در حال برگزاری است، و با توجه به سوابق و عملکرد آنها، فهرست را نهایی می‌کنیم و هرچه مردم تصمیم بگیرند برای ما قابل احترام است.

او هم‌چنین با تأیید تداوم هماهنگی و وحدت شورای ائتلاف با جبهه پایداری برای دور دوم انتخابات، می‌گوید:، چون بنای ما بر ارائه لیست کامل است، با دیگر گزینه‌ها نیز رایزنی خواهیم داشت تا در مورد ۳ نفر باقی‌مانده به جمع‌بندی برسیم.

جبهه پایداری هم از تمایل خود برای حفظ وحدت با شورای ائتلاف خبر داد. مجید متقی‌فر سخنگوی این تشکل سیاسی ضمن بیان این مطلب، می‌گوید: تلاش ما این است که همان فضای وحدت با شورای ائتلاف که در دور اول وجود داشت را ادامه بدهیم و بعید است که وحدت دور اول در این دور، بهم بخورد.

ائتلاف مردمی نیرو‌های انقلاب اسلامی موسوم به اُمناء که در آستانه انتخابات ۱۱ اسفند برای نخستین بار اعلام موجودیت کرد نیز دیگر تشکلی است که تعدادی از نامزد‌های آن به دور دوم راه یافته‌اند.

اُمناء در دور اول انتخابات تنها در تهران لیست ارائه داد که از میان ۳۰ گزینه معرفی شده توسط این تشکل، ۷ نفر موفق به کسب آراء لازم برای جلوس بر کرسی‌های بهارستان شدند، که البته این افراد گزینه‌های اختصاصی امناء نبودند و تقریبا در لیست‌های دیگر ـ شانا و صبح ایران ـ هم حضور داشتند.

تصمیم امناء برای انتخابات ۲۱ اردیبهشت چیست؟

امناء در دور اول انتخابات در شهرستان‌ها رسما از گزینه‌ای حمایت نکرد، اما از آن‌جا که جبهه شریان یکی از تشکل‌هایی است که ائتلاف امناء را شکل داده‌اند بنابراین گزینه‌هایی را که با حمایت شریان به مجلس راه یافته‌اند می‌توان هم‌سو با امناء نیز به حساب آورد.

ائتلاف مردمی نیرو‌های انقلاب اسلامی برای دور دوم هم برنامه دارد و میدان رقابت را خالی نکرده است. در این راستا محمد رضا میرشمسی رئیس هیأت اجرایی امناء در گفتگو با خبرنگار ایرنا، برنامه‌های انتخاباتی تشکل متبوعش در تهران برای دور دوم را تشریح کرد و گفت: ما از بین افرادی که در دور اول انتخاب نشدند افراد خودمان را معرفی خواهیم کرد. اما از آنجا که برخی افراد لیست قبل در جمع ۳۲ نفر نیستند، از این‌رو باید افراد دیگری را جایگزین آنها کنیم که در حال بررسی این مورد هستیم. 

سید نظام‌الدین موسوی دبیر شورای مرکزی این ائتلاف نیز با اشاره به این‌که ۱۵ نامزد امناء که در لیست مرحله اول بودند توانستند وارد رقابت انتخابات مرحله دوم شوند، گفته بود: تلاش ما این است که از این ۱۵ نفر حمایت کنیم مگر آنکه به جمع‌بندی جدیدی برسیم.

وی هم‌چنین اعلام کرد: تاکنون مذاکره‌ای با جبهه صبح ایران برای ائتلاف در مرحله دوم انتخابات نداشته‌ایم، و تلاش ما این است که قبل از شروع تبلیغات مرحله دوم لیست قطعی امناء منتشر شود لذا احتمالا این لیست تا اواسط اردیبهشت‌ماه اعلام خواهد شد.

از فهرست مشترک جامعه مدرسین تا رونمایی از فهرست وفاداران انقلاب

جامعه اسلامی مهندسین هم از معرکه دور دوم انتخابات دور نمانده و به‌رغم آن‌که دبیرکل آن با وجود تغییر حوزه انتخابیه هم توفیقی در کسب رأی مردم نداشت، اما بنا دارد در دور دوم انتخابات خودی نشان بدهد و با ارائه لیست نام خود را در جرگه بازیگران این عرصه ثبت کند.

در این زمینه قائم مقام جامعه اسلامی مهندسین در گفتگو با ایرنا، در مورد موضع این تشکل در مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی به نقل از محمدرضا باهنر گفت: ما برای دور دوم انتخابات بررسی‌ها و مشورت‌هایمان را انجام داده‌ایم و تقریبا فهرستی را از بین ۳۲ نفری که به مرحله دوم رفتند انتخاب کرده‌ایم که احتمالا تا چند روز آینده در رسانه‌ها اعلام خواهیم کرد.

به این ترتیب ظاهرا جامعه اسلامی مهندسین فهرستی متشکل از گزینه‌های شانا و امناء و درواقع مشترک با آنها ارائه خواهد کرد.

جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی سه‌شنبه ۴ اردیبهشت از فهرست انتخاباتی خود رونمایی کرد؛ شعار این فهرست، "انقلابی، کارآمد و مردمی" است. علاوه بر وفاداران، جبهه صبح ایران هم از بازیگران فعال در مرحله دوم انتخابات محسوب می‌شود.

ابوالفضل ظهره‌وند عضو فهرست جبهه صبح ایران هم در گفتگو با ایرنا از ارائه فهرست توسط این جبهه خبر داد و گفت: علاوه بر این تشکل سه تشکل دیگر هم فهرست خود را منتشر می‌کنند. 

شورای وحدت اصول‌گرایان نیز که در دور اول انتخابات حضور فعالی داشت و اولین تشکلی از جریان اصول‌گرا بود که لیست مستقلی برای انتخابات ۱۱ اسفند ارائه کرد، اعلام کرده: برای دور دوم انتخابات نیز گزینه‌های مدنظرش را به مردم معرفی خواهد کرد و بنا دارد وحدت رویه‌ای میان نمایندگان منتخب ایجاد کند که درنهایت بتواند فراکسیون وحدت را به منظور رسیدگی به اولویت‌های کشور در سه حوزه مدیریت، قانونگذاری و نظارت در مجلس شورای اسلامی شکل دهند و گرهی از مشکلات مردم بگشایند.

دور خیز احزاب برای مرحله دوم انتخابات مجلس

علی کیهانیان عضو هیأت عالی شورای وحدت اصولگرایان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: علاوه بر تهران در حوزه‌های انتخابیه‌ای که به دور دوم کشیده شده هم در حال تنظیم لیست و فهرست کاندیدا‌های مورد حمایت خود هستیم. 

حزب موتلفه اسلامی که از احزاب قدیمی اصولگرا ـ در طیف سنتی‌های اصولگرا ـ شناخته می‌شود می‌خواهد از گزینه‌های مورد نظر خود در آوردگاه ۲۱ اردیبهشت ماه حمایت کند.

حمیدرضا ترقی قائم مقام دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی در حاشیه نشست منتخبین دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با حزب مؤتلفه تحت عنوان «اولویت‌های مجلس تحول و تکامل» به خبرنگار ایرنا گفت: از بین کسانی که به دور دوم راه یافته‌اند افرادی را که از نظر فکری مواضع‌شان مورد تایید ماست انتخاب و به زودی اعلام می‌کنیم. در مورد کلیات این شاخص‌ها به نتیجه رسیده‌ایم.

پیام انتخاباتی حزب اصلاح‌طلب اعتماد ملی به کاندیدا‌ها

تحرکات انتخاباتی فقط محدود به اصولگرایان نمی‌شود، بلکه تعدادی از بازیگران سیاسی اصلاح‌طلب هم برای انتخابات دور خیز برداشته‌اند که در این راستا می‌توان به حزب اصلاح‌طلب اعتماد ملی اشاره کرد.

اعتماد ملی اعلام کرده با توجه به آن‌که هنوز ۴۵ نماینده مجلس آینده مشخصا نشده‌اند، از هر کدام از آنها که گرایش اصلاح‌طلبی یا متمایل به اصلاح‌طلبان باشند حمایت خواهد کرد.

محمدصادق جوادی‌حصار سخنگوی اعتماد ملی در این‌باره به خبرنگار ایرنا گفت: در تهران گزینه نزدیک به اصلاحات به دور دوم راه نیافته، اما برای مراکز استان‌ها هر استان یا شهرستانی که نیروی اصلاح‌طلب یا متمایل به اصلاح‌طلبان در آنجا وجود داشته باشد و تقاضای کتبی بدهد که در لیست ما قرار بگیرد از آنها حمایت کنیم.

به این ترتیب به نظر می‌رسد دور دوم انتخابات به‌ویژه در حوزه انتخابیه تهران حساسیت و هیجان خاصی داشته باشد.

به هر حال باید منتظر ۲۱ اردیبهشت بمانیم و ببینیم درنهایت مردم چه تصمیمی خواهند گرفت و بعد از انتخاب ۴۵ نماینده باقی‌مانده ترکیب مجلس آینده به چه صورت خواهد بود؟

منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی