آیا علم، مشکلات کشور را حل میکند؟
تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۷۷۰۴۵۶
از سال 1390 در ایران در این هفته، به عنوان هفته ترویج علم برنامههایی ازسوی انجمن ترویج علم ایران و پژوهشگاهها، دانشگاهها و مؤسسات علمی و همچنین سازمانهای مردمنهاد برگزار میشود. اینکه همگانیکردن علم در جامعه اساسا چه فایدهای دارد، یکی از پرسشهایی است که همواره از مروجان علم پرسیده میشود.
آیا کشوری با مسائلی فوری مانند مسئله آب، تغییر اقلیم و سوانح طبیعی، تحریم، دسترسینداشتن به فناوریهای نوین که بیشتر در دنیای پیشرفته، توسعه یافتهاند و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پژوهشی میدانی در شهر تبریز بخشی از آن پروژه بود که در آن همکارانم و در بخشی از آن شخصا به ارزیابی میزان و کیفیت اطلاع و آگاهی مردم تبریز و نحوه پاسخ آنها به مسئله زلزله و بهویژه زمینلرزه ورزقان 1391پرداختیم. برای من اطلاع از نتایج این بخش از پژوهش بسیار مهم بود؛ چراکه شهر تبریز را به عنوان شهری مدرن و با شهروندان آگاه و حساس به چرایی پدیدهها از نگاه علم میشناختم و همچنان میشناسم.
ارزیابی من از میزان حضور مخاطبان در سخنرانیهای علمی خودم که بنا به دعوت در شهرهای مختلف انجام دادهام، آن بوده است که شهر تبریز از معدود جاهایی بوده که اگر سخنرانی علمی حتی در تالار شهرداری تبریز در مجاور بوستان ائلگلی داشتهام، علاوه بر کارشناسان، مهندسان و دانشجویان، مردم و شهروندان غیرمتخصص نیز به سالن سخنرانی آمده و معمولا سالن سخنرانی تقریبا پر بوده است. در تبریز، یکی از شهرهای مهم ایران که توجه خاص را برمیانگیزد، کیوسکهای مطبوعات و کتابفروشیهای شهر، متعدد است؛ سطح فرهنگ و تحصیلات بالاست و اهمیت به تاریخ، فرهنگ و سابقه تمدنی این شهر بهوضوح از میزان انتشار روزنامهها و کتابها و توسعه و بهسازی محلهای تاریخی و فرهنگی در این شهر دیده میشود.
از دید تاریخ زمینلرزهها نیز تبریز شهر زمینلرزههای تاریخی ایران است: در 1300 سال اخیر 16 بار زمینلرزههای شدید را تجربه کرده که حداقل در پنج مورد از این زمینلرزهها (1042م، 1641م، 1721م، 1729م و 1780م) شهر تبریز تقریبا بهطورکامل تخریب شده است. بررسی نتایج پیمایش ما در شهر تبریز که حدود شش تا نه ماه بعد از زلزله 21 مرداد 91 ورزقان انجام شد، برای من جالب توجه، کمی عجیب و البته هشداردهنده بود. شاخصهای مختلفی را درباره شکل پاسخ به زلزله ورزقان و نحوه و کیفیت شناخت مردم از رخداد زمینلرزه سطح شهر تبریز و نزد سازمانهای مرتبط با مسئله سانحه سنجیدیم. در بیشتر موارد میزان آگاهی مردم از مسئله زمینلرزه و نحوه پاسخ به آن تقریبا نزد مردم عادی و مسئولان به صورت یکنواخت و مشابه هم بود. در بهترین موارد، پاسخهای متناسب و نزدیک به یافتههای علمی روز بین 10 تا حداکثر 40درصد تغییر میکرد! این نتیجه به این دلیل برای من نگرانکننده بود که اگر در تبریز با آن همه شهروندان علاقهمند به علم و مطالعه، میزان سطح اطلاع و آگاهی از واقعیت پدیده زمینلرزه و پاسخ درست و متناسب به آن حدود 40درصد یا کمتر باشد، پس در شهرهای دیگر مانند تهران که چنین علاقهای به مطالعه نزد عموم شهروندان از دید من کمتر به نظر میآید، وضع چگونه خواهد بود؟ اگر کمتر از نیمی از مردم تبریز با آن سابقه تاریخی پنج زلزله شدیدا مخرب در هزار سال اخیر، با پدیده زلزله آشنایی واقعگرایانه یا نزدیک به واقعیت داشته باشند، آن وقت در تهران با وسعتی بهتدریج گسترشیافته به عنوان پایتخت در 220 سال گذشته که جمعیت آن در روز به حدود 14 میلیون نفر میرسد، چگونه میتوانیم مبانی نگاه علمی را به مسئله زلزله برای مردم و مسئولانی که بیشترشان آشنانی بر مبنای واقعیت علمی با اصل پدیده زلزله ندارند، بیان کنیم؟
آیا همین موضوع یکی از نمادها و دلایل ناکارآمدبودن و اجرانشدن درسها و دستورالعملهای علمی در زمینه مدیریت کاهش ریسک زلزله و سوانح طبیعی در تهران و سایر شهرهای ما نیست؟ تجربه میدانی که در حدود 30 سال اخیر کسب شده است، نشان میدهد که هرگاه مردم و شهروندان ایرانی در محلی که زلزله رخ داده حتی با دانستههای اولیه مرتبط با پدیده زلزله آشناتر بودهاند، (در صورت وقوع زلزله در زمان و حالتی که مردم امکان عکسالعمل داشتهاند) میزان خسارت کمتر و پاسخ آنها به این پدیده طبیعی درستتر بوده است. نمونه آن را در زلزله اسفند 1372 سفیدآبه سیستانوبلوچستان نزد دانشآموزان مدرسه سفیدآبه دیدیم. آنها که در کلاس درس بهدرستی و با آرامش پناهگیری کرده و بعد کلاس را تخلیه کرده بودند، در پاسخ همکاران من که دلیل آن نوع واکنش را به زلزله پرسیده بودند، گفتند که ما در کتاب درسیمان این شیوه را آموخته بودیم.
در بهمن 1396 حدود 40 روز بعد از زلزله 29/9/1396 ملارد (غرب تهران) با بزرگای 5.0 که موجب یک شب پراضطراب و ازدحام در تهران شد، برای یک نشست علمی به یکی از سازمانهای زیرمجموعه وزارت کشور دعوت شدم. نشست بهصورت میزگرد برگزار میشد و یکی از کارکنان آن سازمان به عنوان خدمتگزار، برای حاضران در میزگرد چایی میآورد. طبیعتا هر بار که به سالن میآمد و میرفت، سخن دعوتشدگان به نشست را نیز میشنید. در پایان وقتی در حال خروج از سالن بودم، آن هموطن عزیز ما، نزد من آمد و گفت سؤالی دارم که نمیدانم بپرسم یا نه؟ گفتم بفرمایید. گفت: من ساکن یکی از شهرکهای حاشیه تهران هستم. در آن شب وقتی زلزله آمد، وسایل منزل ما به هم ریخت و از این بههمریختگی سروصدای زیادی بلند شد. پسر14 سالهام که خواب بود از این تکانها و آن صداهای ترسناک از خواب پرید و هراسان شد. در این 40 روز با هر صدای بلند یا ضربهای از جای خود میپرد و بهویژه اگر این صدا در شبهنگام باشد، دچار ترس و اضطراب بیشتری نیز میشود. چه کنم؟
به ایشان بلافاصله جواب دادم که فرزند شما به نظر من دچار استرس بعد از سانحه (PTSD) شده و تا آنجا که من از روانپزشکان و روانشناسان شنیدهام و اندکی در زلزلهها مشاهده کرده و آموختهام، باید افرادی که دچار این آسیب روانی میشوند، بلافاصله به درمانگاه و متخصصان روانشناس و روانپزشک مراجعه کنند. پاسخ ایشان درپی توضیح من بسیار دلگرمکننده بود. ایشان گفت: حتما همین امروز بچهام را میبرم دکتر. این نشان میدهد که تلاشهای توسعه علمی برای همگانیکردن علم در کشور ما بهصورت امیدوارانه جوابهای مثبتی داده است و مردم ما از هر گروه و رده اجتماعی که هستند، روزبهروز بیشتر متوجه میشوند که علم و تنها علم است که توضیحدهنده پدیدههای طبیعی است و فقط و فقط از علم میتوان راهحل مسائل و مشکلات مربوطه را انتظار داشت.
* استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و عضو وابسته شاخه زمین شناسی فرهنگستان علوم
* منتشر شده در روزنامه شرق، 20 آبان 98
منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: مهدی زارع توسعه علمی توسعه پایدار حسن روحانی باشگاه پرسپولیس ایالات متحده آمریکا تیم ملی فوتبال ایران باشگاه استقلال خبرآنلاین خودرو عراق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۷۷۰۴۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تاکیدوزیرکشور:جدیت استانداردسازی راهها درسیستان وبلوچستان
به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای مرکز سیستان و بلوچستان، وزیر کشور در جلسه ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران سیستان و بلوچستان در فرمانداری شهرستان کنارک گفت: توجه به راههای استان به ویژه در جنوب استان برای توسعه سواحل مکران بسیار مفید است، زیرا راه؛ زیربنای توسعه است و باید برای ارتقای راهها و استانداردسازی آنها با سرعت بیشتری حرکت کنیم و مسئله راهها در دستور کار جدی مسئولان باشد.
وحیدی وزیر کشور افزود: مسائل و مشکلات سیلزدگان از لحظات اولیه توسط مسئولان به ویژه استاندار و فرمانداران در حال پیگیری است و مشکلات براساس اولویت پیگیری و رفع خواهد شد، دولت با تمام قوا در کنار مردم است و از هیچ کوششی برای حل مشکلات مردم دریغ نخواهد کرد.
وی افزود: در بحث برق، اقدامات لازم در حال انجام است، به زودی تمام مشکلات مردم سیلزده حل میشود البته در ابتدا باید آب مصرفی مردم به صورت سالم و بهداشتی تامین شود تا شاهد مشکلات دیگری در این مناطق نباشیم.
وی گفت: اقدامات اساسی برای تامین زیرساختها و رفع مشکلات مردم انجام شود تا مردم نگرانی در هنگام بارندگی نداشته باشند.
وزیر کشور با بیان اینکه بیش از ۵۰ درصد جمعیت استان در روستاها زندگی میکنند، وباید سرعت بیشتر در اجرای طرحهای حوزه راه، برق، آب، تلفن، اینترنت و آبخیزداری باشد، تصریح کرد: مشکلات آبگرفتگی خانهها در شهر کنارک نیز باید پیگیری شود و طرحهای نیمه تمام فاضلاب شهری و هدایت آبهای سطحی به نتیجه برسد تا همیشه در زمان بارندگی مردم با مشکل مواجه نشوند.
وحیدی با اشاره به اینکه که آب پشت سدها برای اشتغال و تولید کاربرد دارد، ادامه داد: گرگروها (فرسایش خندقی خاک) برخی روستاها را با مشکل جدی تخریب مواجه کرده که امیدواریم با انجام طرحهای آبخیزداری و مهار آبها بتوانیم گرگروها را ساماندهی کنیم.