ربیعی: ایران رتبه اول پرداخت یارانه انرژی در جهان را دارد
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۱۹۳۹۷
علی ربیعی دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس جمهوری و سخنگوی دولت طی یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: اقتصاددانان معتقدند که مهمترین وظیفه نظام قیمتها، تخصیص مناسب منابع و توزیع عادلانه منافع است و در اقتصاد توسعه تا زمانی که نظام قیمتها بهینه نباشد، امکان دستیابی به اهداف توسعهای مقدور نیست.
با این مقدمه، اگر نگاهی به نظام اقتصادی کشور بیندازیم، متوجه خواهیم شد که در حوزه نظام قیمتها، گاهی انحرافاتی وجود دارد که بر مبنای اصول علم اقتصاد، مانع توسعه هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اگر بخواهیم با جزئیات بیشتری به یارانه بنزین و سایرحاملهای انرژی بپردازیم، کافی است بهگزارش آژانس بینالمللی انرژی در خصوص یارانه انرژی در جهان نگاهی بیندازیم. طبق گزارش آژانس، ایران با پرداخت ۶۹ میلیارد دلار یارانه انرژی، رتبه اول پرداخت یارانه انرژی در جهان را دارد. از این میزان، ۲۶.۶ میلیارد دلار به یارانه فرآوردههای نفتی اختصاص داشته و گاز طبیعی با ۲۶ میلیارد دلار و سپس برق با ۱۶.۶ میلیارد دلار یارانه، در ردههای بعدی قرار دارند.
این رقم ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل میدهد و تنها یک کشور ونزوئلا درصد بیشتری از GDP خود را صرف یارانه انرژی میکند که آن هم ناشی از کوچک بودن GDP و اقتصاد ورشکسته این کشور و نه بزرگی میزان یارانه است. بهعنوان تحلیلی دیگر در خصوص کشورهای پرداختکننده یارانه انرژی، باید تأکید کرد که هیچکدام از کشورهای اروپایی و امریکای شمالی یا جنوب شرق آسیا که کشورهای توسعه یافته و برخوردار از ساختارهای سالم از نظر اقتصادی محسوب میشوند، در زمره کشورهای پرداختکننده یارانه انرژی نیستند و حتی بسیاری از آنها مالیات بر مصرف سوخت را هم بر قیمت واقعی سوخت اضافه کرده و از مصرفکنندگان دریافت میکنند. علت آن است که اولاً منابع انرژی محدود بوده و بایستی در مصرف آنها صرفهجویی شود و ثانیاً، مصرف سوختهای فسیلی سبب آلودگی هوا شده و از طریق تشدید اثرات گلخانهای، گرمایش جهانی زمین را بهدنبال دارند. لذا منطق اقتصادی حکم میکند که قیمت حاملهای انرژی فسیلی بالا باشد تا ضمن صرفهجویی، تبعات مصرف بیرویه آن نیز کنترل شود. در مقابل، کشورهای نفتی، عمده پرداختکنندههای یارانه انرژی هستند اما باز هم هیچکدام از آنها به اندازه ایران یارانه نمیپردازند.
به استناد گزارش آژانس بینالمللی انرژی، میزان یارانه سوخت کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، در چهار سال میلادی گذشته تا حدود ۴۵ درصد کاهش داشته که البته بخشی از آن بهدلیل افت قیمت نفت خام بوده است. اما بخش مهمی به علت توجه به آثار زیانبار یارانههای پنهان به این بخش منجمله پایین آمدن بهرهوری و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی بیشمار است. در مورد کشورهای عربی هماکنون حدود ۴ درصد از GDP کشورهای عربی صادرکننده نفت به یارانه انرژی اختصاص مییابد. که این رقم برای کشورهای عربی واردکننده نفت پایینتر بوده و بهطور میانگین، فراتر از ۳ درصد نمیشود.
بنابراین پرداختن به این موضوع و حرکت بهسمت واقعیسازی قیمت بنزین و سایر حاملهای انرژی، گامی اساسی بهسمت اصلاح ساختار اقتصاد کشور است. البته در این شرایط، یکی از مهمترین نگرانیهای مردم افزایش تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین میباشد که برخی منتقدان این طرح نیز به آثار تورمی ناشی از این سیاست اشاره میکنند اما یک بررسی تاریخی در خصوص میزان تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین از سال ۸۴ تاکنون نشان میدهد که اثرات تورمی معنادار و قابل توجهی با افزایش قیمت بنزین مشاهده نشده و اندک تورم ایجاد شده هم مقطعی و کوتاه مدت و بیشتر متأثر از آثار روانی افزایش قیمت این کالا بوده است.
بهطوری که در سال ۸۶ که قیمت بنزین سهمیهای از ۸۰۰ ریال به هزار ریال و نرخ بنزین آزاد نیز چهار هزار ریال تعیین شد، نرخ تورم به ۱۸.۴ درصد رسید که اگرچه نسبت به سال قبل از آن شش درصد بیشتر بود اما براساس گزارش بانک مرکزی، دلیل اصلی افزایش شش درصدی تورم، ارزش اجاری مسکن قید شد و نقش گروه «حملونقل» که بیشترین اثر را از رشد قیمت سوخت میپذیرد، در افزایش تورم ناچیز بوده است.
در سال ۸۹ و آغاز اجرای هدفمندی یارانهها نیز، بنزین سهمیهای از هزار ریال به چهار هزار ریال و بنزین آزاد از چهار هزار ریال به هفت هزار ریال افزایش یافت.
در این سال، طبق گزارش بانک مرکزی تورم مصرفکننده به ۱۲.۴ درصد رسید. این عدد نسبت به سال ۸۸ حدود ۱.۶ درصد رشد نشان میدهد.
در سال ۹۳ و اجرای گام دوم هدفمندی یارانهها نیز نرخ بنزین سهمیهای به هفت هزار ریال و نرخ بنزین آزاد به ۱۰ هزار ریال رسید و بر اساس آمار بانک مرکزی تورم مصرفکننده در سال ۹۳ ، ۱۵.۶ درصد اعلام شد که حتی نرخ تورم روند کاهشی را نسبت به سال قبلش ثبت کرد.
در مجموع، بررسی روند گذشته نشان میدهد که در دورههایی که دولت در وضعیت با ثبات اقتصادی افزایش قیمت بنزین را انجام داده، تورم افزایش چندانی نداشته است. معالوصف اگرچه امروزه لزوم اصلاح قیمتها برای بهسازی اقتصاد بخوبی برای همه محرز شده، اما واقعیت آن است که هر کدام از این قیمتها (که ریشه در فراوانی درآمد نفتی از زمان کشف آن تاکنون دارند) به بخشی از ساختار اقتصاد کشور تبدیل شدهاند و تغییر دادن آنها مستلزم غلبه بر بسیاری مقاومتها و لزوم مدیریت تبعات آنها است. اما خوشبختانه این دولت با قدم نهادن در این مسیر مقدمات اصلاح نظام قیمتها را فراهم کرد. افزایش قیمت بنزین بهعنوان گامی در این مسیر، بسیار قابل توجه میباشد و لازم است با همراهی مردم و سایر ارکان نظام، زمینه برای اصلاح سایر انحرافات قیمتی و نیز اصلاح نظام مالیاتی ادامه پیدا کرده و زمینههای انگیزشی لازم برای صرفهجویی ، افزایش بهرهوری، کاهش اتلاف منابع و هدایت منابع جامعه به سمت فعالیتهای مولد را موجب شود.
لذا به نظر میرسد اقدام اخیر دولت نه تنها گام مؤثری در اصلاح نظام قیمت و جلوگیری از اتلاف گسترده منابع است بلکه دولت در نظر دارد از محل اصلاح قیمت حاملهای انرژی به ۱۸ میلیون خانوار، بسته حمایتی ارائه کرده و سهم دهکهای پردرآمد را از سهم یارانههای پنهان کاهش داده و تعدیل کند که کاملاً در راستای حمایت از اقشار ضعیف و توسعه سیاستهای عدالتگستری دولت تدبیر و امید خواهد بود.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۱۹۳۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جهش چشمگیر قیمت گاز در انتظار شهروندان آلمانی
با توجه به تصمیم دولت آلمان برای منقضی کردن طرح کاهش نرخ مالیات ارزش افزوده بر تحویل گاز که با توجه به افزایش قیمتها در نتیجه جنگ روسیه علیه اوکراین اعمال شده بود، مصرف کنندگان آلمانی باید خود را برای افزایش قیمتها آماده کنند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، نشریه فوکوس آلمان در مطلبی نوشت: در نتیجه جهش قیمت پس از جنگ روسیه به اوکراین، کاهش نرخ مالیات بر ارزش افزوده از اکتبر 2022 بر تحویل گاز در آلمان اعمال شده است که در پایان مارس به پایان می رسد. مصرف کنندگان حالا تحت تاثیر این شرایط قرار می گیرند.
در ادامه این گزارش آمده است: به این ترتیب مصرف کنندگان باید از آوریل خود را برای افزایش قیمت گاز آماده کنند. طرح کاهش موقت مالیات بر ارزش افزوده در پایان ماه مارس منقضی می شود. تورستن استورک، کارشناس انرژی در پورتال مقایسه Verivox گفت: نرخ کامل مالیات بر ارزش افزوده به طور ناگهانی قیمت گاز را 11 درصد افزایش می دهد. استفان سوتنر، مدیر عامل انرژی در پورتال مقایسه Check24، همچنین گفت که افزایش مالیات بر ارزش افزوده از هفت به 19 درصد، هزینه های انرژی را برای مصرف کنندگان از آوریل به طور قابل توجهی افزایش می دهد.
به منظور کاهش قیمت های بالای انرژی در نتیجه جنگ روسیه به اوکراین، سیاستمداران و مقامات آلمانی تصمیم گرفتند مالیات بر ارزش افزوده تحویل گاز طبیعی و گرمایش منطقه ای را کاهش دهند. از اکتبر 2022، نرخ مالیات بر ارزش افزوده به 7 درصد کاهش یافت. کریستین لیندنر، وزیر دارایی فرانسه این کاهش مالیات را در آن زمان این گونه توضیح داد که قیمت گاز همچنان در حال افزایش است و دولت نباید از این واقعیت که زندگی برای مردم گرانتر میشود سود ببرد.
این اقدام از ابتدا تا تاریخ 31 مارس 2024 محدود شد. بعد از آن یک قانون رشد تصویب شده توسط پارلمان آلمان تصریح کرد که کاهش مالیات بر ارزش افزوده باید در پایان فوریه منقضی شود - زیرا "اوج قیمت های مرتبط با بحران" در بازارهای گاز اکنون کاهش یافته است. پس از یک فرایند میانجیگری بین بوندستاگ و بوندسرات در مورد این قانون، تصمیم گرفته شد که کاهش مالیات بر ارزش افزوده تا پایان ماه مارس منقضی نشود.
کرستین آندره، مدیر کل انجمن فدرال صنعت انرژی و آب، در این باره گفت: "کاهش موقت مالیات بر ارزش افزوده گاز و گرما ابزار مهمی در طول بحران انرژی برای تسکین مصرف کنندگان بود." در نتیجه، یک خانوار به طور متوسط برای مثال با مصرف سالانه 20000 کیلووات ساعت گاز منجر به صرفه جویی در حدود 550 یورو می شد.
سخنگوی وزارت اقتصاد فدرال آلمان در توجیه این اقدام خود گفته است که وضعیت متشنج در بازارهای انرژی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. هزینه های انرژی، هم از نظر برق و هم از نظر گاز، به میزان قابل توجهی کمتر از زمان های اوج مصرف در سال اول جنگ روسیه علیه اوکراین کاهش یافته است. قیمتهای خانوارهای خصوصی که در نیمه دوم سال 2023 قرارداد جدیدی برای برق یا گاز منعقد کردهاند هم کمتر از نیمه دوم سال 2021 است.
اعمال کنترل های موقت در تمام مرزهای آلمانانتهای پیام/