درآمدهای بانکی زیر ذرهبین
تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۳۱۵۷۲
درآمدهای بانک به دو دسته کلی درآمدهای مشاع و غیر مشاع تقسیم میشود. درآمدهای مشاع به درآمدهایی گفته میشود که از مجموع سود تسهیلات اعطایی و سود و زیان حاصل از سرمایهگذاریها حاصل میشود. از سوی دیگر درآمدهای غیرمشاع نیز مجموع درآمدهای حاصل از کارمزد، مبادلات ارزی و سایر فعالیتهای مشاورهای بانکها است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش دنیای اقتصاد؛ به عبارت دیگر درآمدهای مشاع بانکها شامل سود تسهیلات اعطایی، سود سپردهگذاریها در بانکهای دیگر، سود اوراق مشارکت و سرمایهگذاریها و وجه التزام (خسارت) دریافتی بابت تسهیلات اعطایی است. بقیه درآمد بانکها با سپردهگذاران سرمایهگذاری مشترک نبوده و مختص خود بانک تحت عنوان درآمدهای غیرمشاع است. بهعنوان مثال درآمدهای حاصل از کارمزد، مبادلات ارزی و سایر فعالیتهای مشاورهای بانکها جزئی از درآمدهای غیرمشاع بانکها را شامل میشود.
نگاهی به درآمدهای مشاع
کارنامه ۱۹ بانک بورسی نشان میدهد که در سال ۹۷ مجموع درآمدهای مشاع این بانکها حدود ۸/ ۱۱۰ هزار میلیارد تومان بوده که حدود ۶/ ۸ درصد از کل دارایی بانکها را تشکیل میدهد. نگاهی به درآمدهای مشاع ۱۹ بانک مورد بررسی نشان میدهد بانک ملت با ۳/ ۱۷ هزار میلیارد تومان درآمد مشاع، بیشترین درآمد مشاع را در میان بانکها به خود اختصاص داده است. بعد از آن بانک صادرات با ۷/ ۱۶ هزار میلیارد تومان در جایگاه دوم و بانک تجارت با حدود ۶/ ۱۵ هزار میلیارد تومان در جایگاه سوم قرار دارد. بانک سرمایه، پست بانک و خاورمیانه سه بانکی هستند که کمترین میزان درآمدهای مشاع را به خود اختصاص دادهاند.
سهم بانکها از درآمدهای مشاع در سال ۹۷
یکی از اقلام اظهار شده در صورت سود و زیان بانکها، سهم بانک از درآمدهای مشاع است که از کسر سهم سود سپردهگذاران از درآمدهای مشاع بهدست میآید. هرچه میزان درآمد مشاع بانک پس از کسر حقالوکاله قانونی بانک بیشتر شود، معیاری از عملکرد مناسب آن بانک است. بررسیها نشان میدهد مجموع سهم بانکها از درآمدهای مشاع ۱۹ بانک مورد بررسی در سال ۹۷ حدود منفی ۷/ ۱ هزار میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر سهم سپردهگذاران از درآمدهای مشاع حدود ۲ هزار میلیارد تومان بیشتر از بانکها بوده است. این موضوع نشاندهنده سود بالای بانکها به سپردهگذاران است. نگاهی به وضعیت ۱۹ بانک مورد بررسی نشان میدهد سهم برخی از بانکها مانند پارسیان، دی، اقتصاد نوین، سرمایه، ایران زمین، گردشگری و شهر از درآمد مشاع منفی بوده است. آمارها نشان میدهد سهم بانک پارسیان از درآمدهای مشاع این بانک در سال ۹۷ حدود منفی ۴/ ۴ هزار میلیارد تومان بوده است. بعد از آن بانک سرمایه سهم منفی ۳ هزار میلیارد تومان از درآمدهای مشاع داشته است. این ارقام میتواند نشاندهنده عدم تعادل درآمدهای بانکها از سرمایهگذاریها و سود حاصل از تسهیلات به نسبت سهم سپردهگذاران از این درآمدها باشد. بانک ملت، صادرات و پاسارگاد بیشترین سهم از درآمدهای مشاع را به خود اختصاص دادهاند.
از دیگر شاخصهایی که میتواند وضعیت بانکها در مورد درآمدهای مشاع را نشان دهد، نسبت سهم بانک از درآمدهای مشاع به کل درآمدهای مشاع است. بررسیها نشان میدهد در میان ۱۹ بانک بورسی مورد بررسی در این گزارش، ۱۱ بانک سهم مثبت و ۷ بانک سهم منفی و بانک قرضالحسنه رسالت به دلیل فعالیت محدود خود سهم صفر داشته است. آمارها حاکی از این است که موسسه اعتباری ملل، بانک خاورمیانه، انصار و سینا در این نسبت، شاخص بودهاند. بهطوری که نسبت سهم بانک از درآمدهای مشاع به کل درآمدهای مشاع موسسه اعتباری ملل حدود ۴۹ درصد، بانک خاورمیانه ۳۸ درصد، بانک سینا ۷/ ۲۰ درصد و بانک انصار ۳/ ۲۰ درصد بوده است. اما در مقابل در برخی از بانکها مانند بانک سرمایه این سهم حدود منفی ۴/ ۶۰۲ درصد بوده است. از دیگر شاخصهای درآمدی، نسبت سهم بانک از درآمدهای مشاع به کل درآمدها است. بررسیها نشان میدهد درآمد کل ۱۹ بانک مورد بررسی در سال ۹۷ حدود منفی ۹/ ۵۱ هزار میلیارد تومان بوده و سهم بانکها از درآمدهای مشاع در مجموع منفی ۷/ ۱ هزار میلیارد تومان بوده است. در نتیجه نسبت سهم بانکها از درآمدهای مشاع به کل درآمدهای بانکها در سال ۹۷ منفی ۳/ ۳ درصد بوده است.
نگاهی به درآمدهای غیر مشاع
درآمدهای غیرمشاع شامل درآمدهای کارمزد و سود تسهیلات ارزی است. آمارها نشان میدهد درآمدهای غیر مشاع ۱۹ بانک بورسی در سال ۹۷ حدود ۶/ ۵۳ هزار میلیارد تومان بوده که حدود ۲/ ۴ درصد از کل داراییهای بانکها را شامل میشود. در میان بانکهای مورد بررسی بانک ملت با حدود ۷/ ۱۹ هزار میلیارد تومان درآمد غیرمشاع، در جایگاه نخست قرار دارد. بانکهای صادرات، پارسیان و تجارت نیز با حدود ۲/ ۶ هزار میلیارد تومان درآمد غیرمشاع در جایگاههای بعدی قرار دارند. در مقابل موسسه اعتباری ملل با درآمد غیرمشاع در حدود ۵۲ میلیارد تومان کمترین درآمد غیرمشاع را در سال ۹۷ داشته است. پس از آن بانک دی قرار دارد که حدود ۸/ ۶۹ میلیارد تومان درآمد غیرمشاع داشته است. نسبت درآمدهای غیرمشاع به کل درآمدها از دیگر شاخصهای نشان دهنده عملکرد درآمدی بانکها است. این نسبت که از تقسیم درآمدهای غیر مشاع به درآمد کل بهدست میآید، نشان میدهد که درآمدهای غیرمشاع چه سهمی از کل درآمد بانک داشته است. البته در برخی از بانکها به دلیل اینکه درآمد کل بانک منفی بوده است، این نسبت منفی شده است. بهعنوان مثال در بانک دی، سرمایه، ایران زمین و شهر درآمد کل بانک منفی بوده است. اما بهطور کلی نسبت درآمدهای غیر مشاع ۱۹ بانک مورد بررسی به کل درآمدهای این بانکها حدود ۳/ ۱۰۳ درصد بوده است. یعنی نسبت زیادی از درآمدهای بانکها را درآمدهای غیرمشاع تشکیل میدهد.
منبع: فرارو
کلیدواژه: درآمدهای بانکی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۳۱۵۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شارژ گران پیامکهای بانکی؟
گزارشهای مردمی، نشان میدهد که طی هفته گذشته برخی از مشتریان بانک رسالت پیامکهایی مبنی بر کسر مبلغ زیادی (به نسبت دیگر بانکها) جهت کارمزد خدمات پیامکی بانک دریافت کردهاند.
به گزارش دنیای اقتصاد، این مشتریان عقیده دارند که این مبلغ کسر شده از حساب آنها خارج از عرف بوده و هزینه پیامکی آنها باید کمتر از این مبالغ باشد. حال سوال اینجاست که آیا بانک رسالت مجاز به دریافت این مبلغ است یا خیر؟
معمولا در زمان افتتاح حساب در بانکها، کارمندان بانک، مشتریان را از خدمات مختلف از جمله خدمات پیامکی آگاه کرده و از اینرو مشتریان مختارند که این خدمات را دریافت کنند یا خیر. اما درخصوص بانک رسالت، این مساله کمی متفاوت است. بانک رسالت اگرچه دارای شعب فیزیکی بوده، ولی مشتریان آن ناچارند که برای افتتاح حساب، از اپلیکیشن این بانک استفاده کنند.
در نتیجه این امر مشکلات متعددی در این مسیر وجود دارد. برای افتتاح حساب در بانکها بهصورت حضوری، معمولا پرسنل مربوطه توضیحات کامل را ارائه میدهند پس از آن هم مشتریان میتوانند سوالاتی را که دارند از آنان بپرسند. اما زمانی که افتتاح حساب در یک بانک تماما به فضای آنلاین منتقل میشود، فرصت تعامل با مشتری بهشدت کاهش پیدا میکند و معمولا مشتریان هم بخش توضیحات قرار داده شده برای خدمات را به خوبی مطالعه نمیکنند. هرچند مسیرهای ارتباطی دیگر برای تعامل با مشتریان وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به تماس تلفنی اشاره کرد، اما بسیاری از افراد به دلایل مختلف مانند صف طولانی پاسخگویی و زمانبر بودن این پروسه معمولا ترجیح میدهند که از آن استفاده نکنند.
مشتریان بانک رسالت، گفتهاند که در زمان افتتاح حساب و فعالسازی خدمات پیامکی، به هیچ عنوان متوجه هزینه آن نشدهاند که این موضوع عدم تمرکز طراحی رابط کاربری و تجربه مشتری اپلیکیشن این بانک را نشان میدهد که موضوع به این مهمی را بهدرستی به مشتریان خود اطلاعرسانی نکرده است. اما با توجه به همه این مسائل، دریافت چنین هزینهای قانونی است؟
بانک مرکزی چه میگویدبانک مرکزی در خصوص هزینه کارمزد پیامکهای بانکی بخشنامهای در سال ۱۳۹۹ منتشر کرده که همچنان بدون تغییر باقی مانده است. بر اساس این بخشنامه بانکها باید در کنار هزینه اپراتورهای همراه، ۳۰ تومان بابت هر پیامک به اپراتورها پرداخت کنند. در سال ۱۴۰۲، اپراتورهای تلفن همراه به ناگاه هزینههای مربوط به کارمزد پیامکها را به شکل چشمگیری افزایش دادند. معمولا تا پیش از آن، بانکها بر اساس میانگین تعداد پیامکهای مشتریان خود مبلغ حدودی را جهت کارمزد خدمات پیامکی از مشتریان دریافت میکردند.
اما با افزایش هزینههای پیامکی بانکها، دیگر نمیتوان براساس میانگین کارمزد دریافت کرد. به همین جهت بانکهای مختلف سیاستهای گوناگونی را در این خصوص در پیش گرفتهاند. برخی بانکها کماکان هزینه کارمزدهای بانکی را ثابت نگه داشته و هزینه آن را از دیگر منابع درآمدی میپردازند.
برخی دیگر طی دورههای زمانی مختلف مانند سهماهه، شش ماهه، ۱۰ ماهه و سالانه هزینه کارمزد هر شخص را از حسابش کسر میکنند. در نتیجه این امر، بانک رسالت هم یکی از بانکهایی است که هزینه پیامکها را بهصورت دورههای سه ماهه دریافت میکند و به همین دلیل هم بعضا برخی مشتریان با ارقام مختلفی حتی تا ۲۵۰ هزار تومان، روبهرو شدهاند.
با توجه به اینکه بانک رسالت یک بانک قرضالحسنه بوده و فعالیتهای اقتصادی آن محدود به واسطهگری پولی شده، تنها منبع درآمدی آن کارمزد ۴ درصدی تسهیلات است و منبع درآمدی دیگری را در اختیار ندارد. در نتیجه این امر کنترل هزینهها برای آن نسبت به دیگر بانکها اهمیت بیشتری داشته و از این جهت نیاز است تا این بانک دخل و خرج خود را دقیقتر حساب کند.
هزینه اپراتورها چقدر است؟هزینه کارمزد پیامکهای بانکی برای دو اپراتور بزرگ کشور متفاوت است. بر اساس تعرفههای سال ۱۴۰۲، هزینه هر یک عدد پیامک اپراتور همراه اول، برای خطوط دائمی، ۸.۹ و برای خطوط اعتباری، ۱۰.۶ تومان است و در خصوص اپراتور ایرانسل، برای خطوط دائمی داخل ایران، ۹.۹ و برای خطوط اعتباری، ۱۱.۶ تومان است. این مبلغ با هزینه ۳۰ تومانی کارمزد هر پیامک که توسط بانک مرکزی تعیین شده جمع میشود. در نتیجه میتوان گفت که مشتریان همراه اول کمتر از ایرانسل و مشتریان خطوط دائمی کمتر از مشتریان خطوط اعتباری کارمزد پیامکهای بانکی را پرداخت میکنند.
مزایای قیمتگذاری تبعیضیاین سیستم قیمتگذاری به نسبت سیستم قبلی که همه مشتریان هزینه یکسانی را پرداخت میکردند، سیستم عادلانهتری محسوب میشود، چراکه موجب میشود هر مشتری با توجه به میزان استفاده خود از خدمات کارمزد پرداخت کند. اما در سیستم قبلی، افرادی که کمتر از خدمات پیامکی بهره میبردند هزینه افرادی را که بیشتر از این خدمات استفاده میکردند، پرداخت میکردند. پیشتر نیز موضوع هزینههای بانکی خبرساز شده بود. در همین راستا، محمدرضا جمشیدی، دبیر کانون بانکهای خصوصی هم در این ارتباط به تسنیم گفته بود: شکایتی را به سازمان پدافند غیرعامل ارسال کردیم؛ آنها هم نامهای به تنظیم مقررات ارسال کردهاند که رقم در نظر گرفتهشده برای پیامکها خیلی بالاست، ولی با وجود این، هنوز نتیجه خاصی حاصل نشده است. طبق اعلام جمشیدی، برخی بانکها در حوزه هزینه پیامک، سلیقهای عمل میکنند و رقمهای در نظر گرفتهشده برای کارمزد پیامک را کم یا زیاد میکنند، اما با توجه به رقمهای اعلامی از سوی سازمان تنظیم مقررات، حتی کارمزد ۱۰۰ هزار تومانی هم کم است و کفاف هزینههای اعلامی این سازمان را نمیدهد.
چگونه میتوان با این شرایط سازگار شد؟در وهله اول، بهتر است بانکها در خصوص اطلاعرسانی موضوع هزینه کارمزد پیامکها دقت بیشتری را به خرج دهند. کارمندان باجه که وظیفه افتتاح حسابها را بر عهده دارند بهتر است که مشتریان را کاملا از هزینههای مربوط به پیامکها مطلع سازند. برای بانکهایی مانند رسالت و اصطلاحا نئوبانکهای ایرانی بهتر است تا رابط کاربری اپلیکیشنهای بانکی خود را به گونهای طراحی کنند تا مشتریان کاملا متوجه هزینهای که بناست به آنان تحمیل شود، باشند. از سوی دیگر میتوان پیامکهای بانکی را برای مشتریان شخصیسازی کرد. به این شکل که هر مشتری صرفا پیامکهای مرتبط با یک خدمت خاص یا رویداد مشخص مثلا کسر از حساب یا ارسال رمز دوم را دریافت کند.
البته هم اکنون نیز برخی بانکها پیامکهای خدمات مختلف خود مانند رمز دوم پویا، ورود به خدمات اینترنت بانک و موبایل بانک و سایر اطلاعرسانیهای بانک را به رایگان ارسال میکنند. شخصیسازی خدمات مرتبط با کسر از حساب نیز میتواند شخصی شود. مثلا مشتریان تنها برای تراکنشهای بالای ۱۰۰ هزار تومان پیامک کسر و اضافه حساب دریافت کنند که البته هم اکنون برخی بانکها برای مبالغ زیر ۳۰ هزار تومان پیامک ارسال نمیکنند. مشتریان نیز میتوانند از بانکهایی که کارمزد کمتری در حوزه پیامکها دریافت میکنند برای حسابهای جاری خود استفاده کنند و از بانکهایی مانند رسالت بیشتر برای سپردهگذاری میانمدت و بلندمدت استفاده کنند.