درباره روز جهانی فلسفه | فراخوان به تعمق، تعامل و صلح پایدار
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۴۹۹۵۵
به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، انسان به عنوان، تنها موجود متفکر با قوه تفکر و خرد خود سعی دارد تا به کشف حقایقی درباره هستی، آگاهی و این که جهان هستی از چه چیز به وجود آمده است، بپردازد. برای درک و یافتن پاسخ این پرسش ها، اندیشمندان از دانشی به نام فلسفه بهره می برند. فلسفه، انسان‌ها را به اندیشیدن مستقل و بدون تعصب و تفاهم متقابل و صلح‌دوستی فرا می‌خواند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تفاوت فلسفه با دیگر علوم در نگاه و رویکرد نقادانه این علم و همچنین تکیه بر استدلال های عقلانی و منطقی آن در واکاوی علت بروز وقایع است. در طول تاریخ بشری فلاسفه همواره راهگشای انسان ها در خصوص شناخت ماهیت و چیستی وجود هستی بوده اند و در دنیای امروز نیز فلسفه پژوهی و توجه به آن، نیاز مبرم و حیاتی برای تمام افراد جامعه محسوب می شود.
پژوهشگر گروه اطلاع‌رسانی ایرنا به مناسبت روز جهانی فلسفه، ضمن پرداختن به مفهوم فلسفه، هدف از نامگذاری این روز و نحوه برگزاری آن را در ایران و جهان مورد بررسی قرار داده است.
آشنایی با مفهوم فلسفه
واژه فلسفه از ریشه یونانی آرخه به مفهوم بذر گرفته شده است، همچنین این واژه را به مفهوم دوستداری خِرَد و دانش نیز معنا کرده اند. گفته می شود که نخستین بار سقراط این واژه را به کار برد، زمانی که از او پرسیدند: آیا تو فردی خِرَدمند هستی؟ وی پاسخ داد: نه، اما خِرَددوست (Philosopher) هستم.
غلامحسین ابراهیمیدینانی استاد فلسفه و عضو هیات علمی موسسه حکمت و فلسفه درباره مفهوم فلسفه می گوید: کار علم این است که بگوید این هست یا این نیست، اما فلسفه می‌گوید اگر این هست معنی آن چیست؟ اگر علم چیزی را کشف می‌کند، فلسفه از معنی آن پرسش می‌کند. در ۲۵۰۰ سال پیش ارسطو گفت «ما هو» و «هل هو»؛ «ما هو» یعنی «آن چیست» و در ابتدا از ماهیت چیزی می‌پرسد و زمانی که ماهیتش برای ما معلوم شد، می‌پرسیم «هل هو» یعنی «آیا هست». علم تنها به ما می‌گوید چیزی هست یا خیر و در مورد ماهیت و معنی آن خاموش است؛ اما فلسفه اول می‌پرسد آن چیست و زمانی که معنی آن را فهمید، می‌پرسد آیا هست یا خیر و با شواهد یا اثبات و یا رد می‌شود.
فلاسفه بزرگ ایران
پیشینه فلسفه در ایران به پیش از اسلام باز می‌گردد اما با ظهور اسلام، حکمت یونانی از طریق سوریه به مسلمانان شرق منتقل شد. در این زمینه متفکران مسلمانی چون ابن سینا، فارابی و ابن مسکویه با استفاده از افکار و آرای اندیشمندان یونانی، نظام فکری جدید ایرانی اسلامی را پایه ریزی کردند. ابن سینا از مشهورترین فلاسفه ایرانی به شمار می رود که نظام فلسفی او آمیخته ای از مهم ترین عناصر فلسفه مشایی و ارسطویی و برخی موضوع های جهان بینی نوافلاطونی با جهان بینی دینی اسلامی به همراه نوآوری‌هایی در ساختار تفکر این فیلسوف بزرگ است. از دیگر شخصیت‌های بزرگ فلسفه اسلامی می توان به شیخ شهاب الدین سهروردی اشاره کرد. مکتب فلسفی سهروردی بر اشراق به معنای درخشندگی و برآمدن آفتاب استوار شده است، این مکتب آمیزه ای از فلسفه و عرفان را دربرمی گیرد و ضمن اعتقاد به عقل، آن را تنها مرجع شناخت نمی داند. شاید بتوان ملاصدرا را به عنوان یکی از برجسته‌ترین فلاسفه متاخر نام برد، او که به فلسفه و عرفان اسلامی تسلط کامل داشت و نظرهای جدید فراوانی را به آثار فیلسوفان متقدم افزود.
علامه محمدحسین طباطبایی و علامه محمدتقی جعفری از بزرگترین شخصیت های معاصر در فلسفه اسلامی به شمار می‌روند. علامه‌طباطباییحکمت، فلسفه و تفسیر در حوزه‌های تشیع، پس از دورهٔ صفویه را حیاتی دوباره بخشید. او با انتشار آثار و کتاب های بسیار در حوزه فلسفه و تفسیر و همچنین تربیت شاگردان بسیار به نشر اندیشه دینی همت گماشت. علامه محمدتقی جعفری نیز از جمله فیلسوفان مسلمان و مفسران نهج البلاغه محسوب می شود که با رویکردی مبتنی بر منطق و خردورزی در مسیر گسترش دانش و معرفت گام برداشت و آثار ماندگاری در عرصه های مختلف حکمت، اصول و کلام نیز به یادگار نهاد.
هدف از برگزاری روز جهانی فلسفه
یونسکو (سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد) ۲۱ نوامبر همزمان با ۳۰ آبان را روز جهانی فلسفه نامید و هدف از این اقدام را توجه به نقش مهم فلسفه برای ایجاد رفاه انسانی، پیشبرد و ترویج صلح در جامعه عنوان کرد. همچنین تأکید بر اهمیت جهانی شدن آموزش فلسفه برای نسل های آینده، تحقیق و مطالعه در مورد مسایل مهم معاصر برای پاسخگویی به چالش های روز، بالا بردن سطح آگاهی عمومی از جایگاه فلسفه و استفاده منتقدانه از فلسفه در تحلیل مشکلات ناشی از تاثیر جهانی شدن یا ورود به مدرنیته از دیگر اهداف این نامگذاری بود.
گسترش فرهنگ تحمل دیگری، مدارا و صلح را می توان از دیگر دلایل اهمیت فلسفه نام برد. چنانکه آدری آزولای مدیر کل یونسکو در این ارتباط می‌گوید: فلسفه با اجازه دادن به ما برای کشف تنوع جریان های فکری در جهان، گفت وگو میان فرهنگ های مختلف را تسهیل می‌کند و شرایط فکری مساعد برای تغییر، توسعه و صلح پایدار را ایجاد می‌کند.
مدیرکل یونسکو در پیامی در ۲۰۰۲ میلادی همزمان با اعلام روز جهانی فلسفه اظهار می دارد: بسیاری از مردم می پرسند: چرا فلسفه در یونسکو؟ پاسخ من این است که: چگونه یونسکو می تواند به عنوان بازوی عقلانی و اخلاقی سازمان ملل متحد و مبنایی برای دموکراسی، حقوق بشر و جامعه عادل بدون تبلیغ تأملات فلسفی عمل کند؟ به عبارت دیگر، چطور است از این موضوع به عنوان ستون و پایه اساسی برای صلح استفاده کنیم؟
برگزاری روز جهانی فلسفه
نخستین همایش روز جهانی فلسفه در ۲۰۰۲ میلادی در محل اصلی یونسکو برگزار شد. از آن به بعد قرار شد که هر ساله در یک کشور برگزار شود، تاکنون در چند کشور نیز اجرا شد به عنوان مثال در ۲۰۰۵ میلادی در سانتیاگوی شیلی، ۲۰۰۶ میلادی در رباط مراکش، ۲۰۰۷ ترکیه میزبان روز جهانی فلسفه بود و همچنین ۲۰۰۸ در کشور ایتالیا در شهر پالرمو و .... برگزار شد. در تمام این همایش‌ها، موضوع هایی با مضامین فلسفی و تنوع و صلح فرهنگ ها مورد توجه بوده است و اندیشمندان و اساتید فلسفه بزرگ جهان حضور داشته و به ارایه دیدگاه ها و آخرین یافته های خود پرداخته اند.
برگزاری کنگره جهانی فلسفه در ایران
کنگره جهانی فلسفه قرار بود از ۳۰ آبان تا دوم آذر ۱۳۸۹ خورشیدی با همکاری یونسکو در تهران برگزار شود. سازمان یونسکو با انتشار بیانیه ای انصراف خود را نسبت به کمک در برگزاری کنگره روز جهانی فلسفه اعلام کرد.
با وجود غرض ورزی های سیاسی و عدم همکاری یونسکو برای کمک به برگزاری کنگره روز جهانی فلسفه در ایران با همت موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، این همایش بین المللی با شعار «فلسفه؛ نظر و عمل» در کتابخانه ملی ایران برگزار شد. این همایش با حضور اندیشمندان خارجی و ایرانی و با ارایه بیش از ۲۰۰ مقاله از ۴۳ کشور شامل آلمان، اسپانیا، دانمارک، اتریش، کانادا، آمریکا، بلغارستان، چین، کره جنوبی، تونس و فرانسه برپا شد. از آن پس سالیانه نشست روز جهانی فلسفه در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار می‌شود.
غلامحسین ابراهیمی دینانی استاد فلسفه و یکی از سخنرانان این همایش درباره برگزاری این روز در ایران گفت: ایران همواره مهد حکمت و تفکر بوده است و پیشینه گفت وگو ما ایرانیان با یونانیان به ۲۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد. بنابراین چنین همایشی باید در ایران برگزار شود و نه در کشورهایی که اصلا فلسفه را نمی فهمند، هر چند که اینکه عده ای با غرض ورزی سیاسی روز جهانی فلسفه در ایران را تحریم کردند.
مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران که به منظور پژوهش و پاسخگویی به نیازهای پژوهشگران کشور در خصوص فلسفه، حکمت و علوم مرتبط با آن تاسیس شد، برگزارکننده هر ساله نشست روز جهانی فلسفه در ایران است و برای اهداف خاصی از جمله کمک به توسعۀ پژوهش در زمینه های حکمت اسلامی، فلسفۀ غرب، کلام، ادیان و عرفان، فلسفۀ تطبیقی، منطق، تاریخ و فلسفه علم، مطالعات علم و فلسفه دین؛ زمینه سازی مناسب برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی فلسفی و نظری در کشور؛ بررسی و شناسایی شاخه های نوین فلسفه و معرفی آن‌ها در کشور؛ طرح مسایل سنتی فلسفه و رشته های مرتبط به روشی جدید؛ کوشش برای احیای جایگاه ویژۀ ایران در فلسفه فعالیت می کند.
همایش روز جهانی فلسفه با حضور فلاسفه و اندیشمندان بزرگ ایران و جهان از ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ خورشیدی به ترتیب با عنوان ها و محورهای فلسفه و علوم پایه، بررسی وضعیت فلسفه در ایران معاصر، فلسفه و شناخت طبیعت، فلسفه و اجتماع، حکمت و معنویت، عقلانیت و اعتدال در جهان معاصر به میزبانی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.
مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران همچنین در ۱۳۹۶به مناسبت روز جهانی فلسفه همایش مفهوم حکمت در ادیان توحیدی را با حضور اندیشمندان بزرگی از ادیان مختلف توحیدی(یهودیت، مسیحیت و اسلام) مانند غلامحسین ابراهیمی دینانی (استاد فلسفه اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران)، اسقف اعظم سیبوه سرکیسیان (خلیفه ارامنه تهران)، اسقف مارنرسای بنیامین موانه (اسقف کلیسای شرق آشوری ایران)، آیت الله سید مصطفی محقق داماد (استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی)، مؤبد اردشیر خورشیدیان (رییس انجمن مؤبدان تهران)، آرش آبایی (محقق و دین پژوه کلیمی)، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه (استاد حکمت اسلامی و رییس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران) برگزار کرد.
مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران سال ۱۳۹۷ نیز با همکاری انجمن علمی حکمت و فلسفه ایران، همایشی را به مناسبت روز جهانی فلسفه با عنوان همایش «حکمت و تمدن» برگزار کرد. در این همایش به موضوع حکمت و ارتباط آن با تمدن در سخنرانی اساتید و صاحب‌نظرانی چون علی‌اکبر ولایتی، مهدی گلشنی، مهدی محقق، شهرام پازوکی، حجت الاسلام حسن طارمی‌راد، حجت الاسلام محسن الویری، اصغر منتظر قائم و حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه پرداخته شد.
نشست روز جهانی فلسفه با موضوع «آزاداندیشی» توسط مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در ۲۸ آبان ۱۳۹۸ با سخنرانی رضا داوری اردکانی، مصطفی محقق داماد، عزت اله فولادوند، خسرو باقری، محمد راسخ، داود فیرحی، شهرام پازوکی، حسین شیخ رضایی و امیر حسین خداپرست برگزار شد.
برچسب‌ها يونسكو فلسفه دین إيران فلسفه روز جهانی فلسفهمنبع: ایرنا
کلیدواژه: يونسكو فلسفه دین إيران فلسفه روز جهانی فلسفه يونسكو فلسفه دین إيران فلسفه روز جهانی فلسفه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۴۹۹۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چهره جهانی ورزش ایران: مسابقان من را در عربستان برگزار کنید!
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، حسین وفایی بعد از باخت به جاد ترامپ در یک هشتم قهرمانی جهان، از محل برگزاری مسابقات جهانی کروسیبل به شدت انتقاد کرد. سالن کروسبیل در شهر شفیلد انگلستان یکی از محبوب‌ترین سالن‌های مسابقات است که اکثر اسنوکربازهای اروپایی خاطرات بسیاری در آن دارند. سال‌هاست که این سالن میزبان مسابقات قهرمانی جهان است و مردم زیادی برای تماشای مسابقات در آن سالن، تلاش می‌کنند.
وی در خصوص محل تمرین این سالن اظهار داشت: اتاق تمرین شبیه به گاراژ است و بوی بد، تمام وقت در اطراف آن حس می‌شود. اگر از من بپرسید که سال آینده به اینجا می‌آیم یا خبر قطعا جوابم منفی خواهد بود. به کشورهای دیگر مثل چین و عربستان نگاه کنید که چطور مسابقه برگزار می‌کنند و با کروسبیل مقایسه کنید. اگر مسابقات جهانی به عربستان برود برای من بهتر و نزدیک‌تر است.
شان مورفی رتبه هشتم جهان در جواب وفایی عنوان کرد: اینجا یک زمین بسیار با ارزش است. برای یک بازیکن اسنوکر حرفه‌ای یک توهین به حساب می‌آید که صراحتاً از خانه ما انتقاد کند. حسین باید در مورد نحوه کار تور جهانی حرفه‌ای‌ها و روابط با فدراسیون جهانی و شرکای این پخش و مکان‌های آن و اینکه چقدر این مکان‌ها خاص هستند آموزش ببیند.
وی ادامه داد: حسین فکر می‌کند که با انتقاد آشکار از سالن کروسبیل به رشد ورزش کمک می‌کند؟ به نظرم او هیچ کمکی به ورزش نکرده است و قطعا کسی وفایی را مجبور به حضور در کروسیبل نمی‌کند. همیشه مادرم به من یاد داده است که اگر حرف خوبی برای گفتن نداری چیزی نگو. حسین میخواهد که به این سالن باز نگردد؟خب باز نگردد، اون مجبور نیست به اینجا بیاید.
مورفی با اشاره به ارزش این سالن برای بازیکنان اسنوکر گفت: شاید وفایی چون در بریتانیا بزرگ نشده، مانند بسیاری از بازیکنان بریتانیا از نظر عاطفی با این مسابقات مرتبط نیست. شاید این مکان مثل بقیه برای حسین خاص نباشد اما او به عنوان یک کودک ۹ ساله مانند من به اینجا نیامده که به یاد بیاورد که برای گرفتن امضا از استیو دیویس، قهرمان ۶ دوره اسنوکر، در راهروها می‌دویدم. احتمالا او چنین خاطراتی ندارد اما اینجا برای بازیکنان اسنوکر زمین بسیار با ارزشی است و حسین باید این را به خاطر داشته باشد.
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد