تنها اقلیت ناچیزی در جوامع بشری اهل استدلال های منطقی هستند
تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۵۰۵۳۱
به گزارش خبرنگار مهر، آرین رسولی پژوهشگر فلسفه علم در نوشتاری با عنوان پیشفرض ما در مورد استدلال منطقی و عقلانیت خطاست، نوشته است:
ما در مباحث و کشمکش های عرصهٔ اندیشه، همواره یک پیشفرض دائمی را با خود حمل می کنیم. پیشفرضی بنیادین که برخی از ما شاید هی چوقت به آن توجه نکرده و برخی دیگر هیچ گاه نیز توجه نخواهند کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بدون تردید می توان ادعا کرد که اکثریت افراد در تمام جوامع اهل پرسشگری، استدلال های منطقی و شواهد محکم نیستند. تنها اقلیت ناچیزی در جوامع بشری اهل این گونه پرسشگری ها و حقیقت طلبی هستند. تازه بخش چشمگیری از این اقلیت یا اهل استدلال های منطقی دقیق و عقلانیت نیستند، یا دچار "خطای استدلال خیاط دوز "
می شوند. خطای خیاط دوز به این معناست که شخص ابتدا و از قبل یک هیکل را فرض می گیرد و سپس برای آن لباس می دوزد. هیکل در اینجا همان باوری است که شخص از قبل تعیین کرده است و سپس برای آن باور به دنبال لباسی از جنس استدلال منطقی و عقلانیت می گردد. در حالی که اگر کسی واقعاً اهل پرسشگری، خردورزی و حقیقت طلبی باشد هیچ هیکلی را از قبل فرض نمی گیرد. بلکه ابتدا شواهد، استدلال ها و عقلانی بودن هر نگرش را با موشکافی تمام جویا می شود و سپس بر اساس شواهد و استدلال هایی که سنجیده است، نگرشی را اتخاذ می کند.
تازه معمولاً ما این افراد را هم بخشی از همان اقلیتی که اهل عقلانیت هستند بحساب می آوریم. اما اکثریت یا عموم مردم در جوامع مختلف تا همین حد از عقلانیت ، منطق و خردورزی را هم بکار نمی گیرند. آنها یا بر مبنای ساحات روانشناختی خود یک رأی را می پذیرند یا به کلی بدون پرسشگری و حقیقت طلبی از افکار ثابت خود پیروی می کنند. البته این اکثریت متنوع و متکثر است و نمی توان یک داوری کلی در باب همهٔ آنها داشت. اما در این نکته که هیچ ارزشی برای عقلانیت و استدلال های منطقی و همچنین شواهد محکم و معتبر قائل نیستند اشتراک دارند.
چندی پیش اوزان وارول استاد حقوق و دانشمند موشکی در ماموریت‌های مریخ‌نورد سال ۲۰۰۳ با ناسا، در مقاله ای به چند نکته جالب در این مورد اشاره می کند. او به سوگیری های افراد اشاره می کند و به اینکه افکار مردم در شرایط مختلف به هویت آنها بدل می شود و هیچ گاه نمی توانند آن افکار را رها کنند. وارول می نویسد: اگر این سوگیری ها را در مورد خودتان قبول ندارید، کافیست به نوع سرچ هایی که در گوگل برای بررسی یک موضوع داشته اید، نگاهی بیندازید. اکثر شما تنها به سراغ لینک هایی می روید که در تایید شماست.
صرف نظر از نکاتی که وارول به آنها اشاره می کند، شما می توانید با افراد متعددی روبرو شوید و پس از اینکه ده ها شواهد و استدلال در باب خطای آنها نشان دادید، بنشینید و ببینید که تا چه حد ساده و به دور از هرگونه منطق، پس از دریافت استدلال ها و شواهد محکم، به مسیر خود بازمی گردند و اگر از آنها بپرسید چرا؟ بسیاری از آنها باز هم بدون هیچ گونه دلیل منطقی، به شما پاسخ خواهند داد. فی المثل بسیاری از آنها پاسخی خواهند داد که آشکارا دچار مغالطه آرزواندیشی است. مثلا خواهند گفت چون این نگرش در مورد فلان موضوع احساس بهتری برای آنها به همراه دارد.
بسیاری از افراد (در میان همان اکثریت غریبه با منطق و عقلانیت) اموری که به وضوح دارای کذب و صدق هستند را با اموری که در محدوده ذوق و سلیقه جا می گیرند، خلط می کنند. اینها برای یک فرد اهل منطق و استدلال و خردورزی یک خطای نابخشودنی محسوب می شود، اما برای اکثریت اهل جزم و جمود، به هیچ وجه حتی اهمیتی هم ندارد.
بنابراین اگر تلاش هر فرد برای اقناع جامعه با استدلال منطقی و عقلانیت صورت بگیرد، تلاشی است از اساس بیهوده. حتی می توان گفت فرد دچار تعمیم شتاب زده شده که فرض می کند تمام جامعه مانند اقلیت ناچیز، دلمشغول منطق و استدلالهای دقیق و خدشه ناپذیر است. گرچه همچنان ارزش و اهمیت عقلانیت و خردورزی بر جای خود باقیست، ولو هیچ کسی در عالم برای آن ارزشی قائل نباشد.
کد خبر 4775597منبع: مهر
کلیدواژه: فلسفه فلسفه اسلامی فلسفه غرب نشست علمی کنفرانس وحدت اسلامی وحدت اسلامی فلسفه علامه طباطبایی مجمع عالی حکمت اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی کنفرانس بین المللی هفته وحدت معرفی کتاب نقد کتاب آیت الله جوادی آملی دانشگاه تهران مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۵۰۵۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استدلال استاد قرائتی برای ورود جوانان به حوزه
استاد محسن قرائتی در یکی از سخنرانی‌های خود به موضوع «دعوت از نوجوان ها و جوانان به طلبه شدن» پرداختند که متن آن را در اختیار علاقه مندان خواهیم گذاشت:
مردم کره زمین یا تولید می‌کنند؛ یا توزیع می‌کنند و یا مصرف می‌کنند.
بنده از آقازاده‌های شما دعوت می کنم که بیایید طلبه شوید؛ برای اینکه اگر طلبه شوید، تولید علم می‌کنید. اگر مطهری نشوید و قرائتی شوید، در این صورت کتاب های تولید کننده‌ای چون شهید مطهری را خوانده و برای مردم بیان می‌کنید که همان توزیع علم است.
همچنین اگر نه فکری برای تولید و نه زبان و قلمی برای توزیع داشتید، در این صورت مصرف کننده علم هستید و به علمِ نافع عمل می‌کنید.
حدیث داریم که خوشا به حال : «عالمٌٍ ناطقٌ ینتفع بعلمه».
عالم، تولید کننده علم است، ناطق، توزیع کننده علم است و ینتفع بعلمه یعنی از علمش استفاده کند.
طلبه شوید منتها نه با زور؛ اگر بچه هایتان علاقه دارند که طلبه شوند، کمکشان کنید.
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت