به نقل از «اقتصاد آنلاین»

نرخ ارز چرا افزایش نمی‌یابد

تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۰۳۵۶۰۵

به گزارش اقتصادآنلاین، این سیاست که در اکثر کشورهایی که به نوعی دولت خود را متولی سیاست ارزی می‌داند، امروزه اجرا می‌شود. در واقع بعد از مصیبت های کشورهای جنوب شرق آسیا در دهه نود و کشورهای امریکای لاتین در دفاع از نرخ ارز، و شکست فاجعه بار آنها، بسیاری از کشورها اساسا تصمیم گرفتند که از بازار ارز خارج شوند و تعیین نرخ ارز را به بازار بسپارند، برخی هم همچنان حضور خود را در بازار ادامه دادند ولی اینبار بجای دفاع از نرخ ارز، به دفاع از منابع ارزی روی آوردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نتیجه این فرآیند، روزگار امروز است که تقریبا نرخ ارز (اسمی) چندان در میان متغیرهای اصلی کشورهای دنیا نقش جدی ندارد و کشورها بیشتر بدنبال کنترل نرخ تورم و ایجاد رشد اقتصادی هستند.

یکسال و نیم پیش بانک مرکزی هم همین رویه را پیش گرفت. بانک مرکزی پذیرفت که نیروهای بازار باید نرخ را تعیین کنند و اودر نهایت یک رصد کننده و متعادل کننده بازار باقی بماند. جدا از اینکه تا چه میزان این سیاست توانسته در شرایط وحشتناک تحریم ها به ذخایر بانک مرکزی و راه بری آرام صادرات و واردات کمک کند، شوک های بی امان اقتصادی همچنان اقتصاد کشور و نرخ ارز را مورد حمله قرار می‌دهند. تصور اینکه اگر بانک مرکزی از نرخ ها همچنان دفاع می‌کرد کار اقتصاد کشور به کجا می‌کشید بسیار دهشتناک است، در واقع عمده حملات اقتصادی با تغییر سیاست ارزی و تا حدودی پولی مهار شد، که باید بعدها بیشتر به واسطه انتشار داده ها و تحلیل ها مورد بررسی قرار گیرد.

در هفته های اخیر دو شوک بزرگ به اقتصاد وارد شد: شوک افزایش قیمت بنزین و شوک بودجه سال آینده.

شوک اقتصادی به زبان ساده یک تغییر پیش بینی نشده (یا  خارج از مدل) در متغیرهای کلان اقتصاد است. شوک می‌تواند پایدار بوده و اثر پایدار و ممتددی داشته باشد یا به صورت کوتاه مدت تغییر ایجاد کرده و سپس متغیرها به مقادیر قبلی باز گردند. در دو شوک بالا، انتظارات مردم بطور طبیعی تغییر پیدا کرده است. مردم فکر می‌کنند که با افزایش قیمت بنزین قیمت بقیه کالاها هم افزایش می‌یابد، در واقع از دید آنها، همان عواملی که باعث افزایش قیمت بنزین شد، بقیه قیمت ها را هم تغییر می‌دهد. در مورد بودجه هم تصور این است که منابع کافی برای بستن بودجه نیست و نهایتا باید با تورم آن را پوشاند. با همین استدلال فعالان اقتصادی یک افزایش نرخی را در قیمت ارز پیش بینی می‌کنند و در نتیجه برخی به خرید ارز روی آورده و تقاضا را افزایش می‌دهند و در نتیجه نرخ ارز افزایش می‌یابد.

بدیهی است بانک مرکزی نباید سیاست موفق یک سال و نیم گذشته خود را که نرخ ارز را از قله ۱۹ هزار تومان به نزدیک ۱۱ هزار تومان پایین آورد تغییر دهد. بانک مرکزی باید اجازه دهد این تقاضا با نرخ های بازار برآورده شود. با گذشت زمان، عرضه ارز زیاد خواهد شد، چرا که صادرات به ریال بیشتر سود خواهد داشت و واردات به تدریج کمتر خواهد شد، چرا که کالاهای وارداتی به ریال گرانتر خواهند بود، این به معنی افزایش عرضه و کاهش تقاضای عمده در بازار ارز خواهد بود و به تدریج با تعدیل قیمت ها، نرخ ارز دوباره به مقادیر تعادلی خود که شاید در حوالی همان قیمت های پیش از شوک ها باشد باز خواهد گشت.  این مکانیزم بازار است و تنها عامل موفقیت آن، ادامه حفظ آرامش و عدم دخالت بانک مرکزی در بازار ارز است که امید آن است که ادامه پیدا کند.

در واقع اگر بانک مرکزی در بازار دخالت نکند، که امید است نکند، تعدیل قیمت ها به صورت خودکار به تعدیل نرخ ارز خواهد انجامید.

در این میان، سفته بازان احتمالا بتوانند اندکی سود بدست آورند ولی این بازی سرجمع صفر است، یعنی نه صادرکنندگان و نه واردکنندگان وارد این بازی نخواهند شد، چون دقیقا رفتار بانک مرکزی را می دانند. ولی مردم عادی، با تشویق سودجویان و سفته بازان با پس اندازهای اندک خود وارد بازی می‌شوند و متاسفانه توسط سودجویان مورد سو استفاده قرار می‌گیرند. در بازی جمع صفر این بازار، برنده سفته بازان و بازنده مردم عادی و صاحبان پس اندازهای خرد هستند.

زمانی که بانک مرکزی نرخ ارز را هدف نگیرد و فقط دنبال تعادل سازی در بازار باشد، بازی چیز دیگری است و تعدیل قیمت ها به تدریخ نرخ ارز را از خارج شدن از محدوده تعادلی محافظت خواهد کرد. باید مراقب پس اندازهای خرد بود و اجازه نداد سفته بازان از این شرایط استفاده کنند. با بانک مرکزی نباید وارد قمار شد، چرا که با سیاست های جدید ارزی، قواعد بازی در بازار تعیین می‌شود. تجربه همه کشورها هم همین است. بانک مرکزی با تغییر سیاست ارزی خود منابع خود را بیمه کرد و هزینه هر تغییر را به بازار سپرد. این درس مهمی است که در هفته های اخیر برخی فراموش کردند.

بانک مرکزی هر چند لاک پشتی، ولی پیوسته سیاست پولی را نیز عوض میکند، لایحه بودجه سال آینده تغییرات جدی را برای اعمال سیاست پولی دیده و تکلیف کرده است. فعالان اقتصادی هنوز به عمق این تغییرات پی نبرده است ولی در دیگر سو، امید بانک مرکزی شاید این باشد که بتواند تورم را با اعمال سیاست پولی جدید خود به نحو محسوسی کاهش دهد و کسری بودجه از محل منابعی که هم اکنون در اختیار شبکه بانکی و مردم است تامین شود و نیازی به استقراض از بانک مرکزی نباشد. باید منتظر ماند و دید و مراقب سرمایه های اندک بود.

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: شوک افزایش قیمت بنزین قیمت بنزین لایحه بودجه بانک مرکزی رشد اقتصادی سهمیه بندی بنزین نرخ ارز نرخ تورم قیمت بنزین بازار ارز ذخایر ارزی قیمت ارز بودجه 99

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۳۵۶۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همه اختیار‌ها را به رئیس کل بانک مرکزی دادیم؛ اما هنوز در سیاست‌ ارزی دچار مشکل هستیم/ جلسه سومی وجود ندارد؛ تا یکشنبه برای دریافت برنامه ارزی منتظر می‌مانیم

به گزارش تابناک اقتصادی؛ محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه دوم فروردین ماه در نشست بررسی مسائل ارزی که با حضور رئیس بانک مرزی و وزیراقتصاد و امور دارایی برگزار شد اظهار داشت: مشکلات مربوط به ارز برای مردم و اقتصاد کشور غیر قابل تحمل شده است. وی تأکید کرد: دولت و مجلس باید در موضوعات مرتبط با ارز با هم اتفاق نظر داشته باشند تا مردم از این وضعیت بیش از پیش آسیب نبینند.

فردای آن روز، رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به تذکر نماینده اردبیل در خصوص مسائل ارزی و عملکرد بانک مرکزیی تاکید کرد: پیرو مسائل مربوط به ارز در روز یکشنبه با دوستان‌مان در دولت، بانک مرکزی، وزیر اقتصاد، رئیس کمیسیون‌های اقتصاد، صنعت، جهش تولید و بودجه جلسه گذاشتیم و ادامه بحث‌مان به چهارشنبه موکول شد و حتماً گزارش جمع بندی مربوط به ارز را هفته بعد در صحن مجلس ارائه می‌دهیم.

بنابراین؛ روز گذشته دومین جلسه نشست مشترک مجلس با تیم اقتصادی دولت برگزار شد. جلسه‌ای که با حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و امور دارایی، محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی، سید محمد حسینی معاون پارلمانی رییس جمهور، محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی، سیدشمس الدین حسینی رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید، عزت الله اکبری تالارپشتی رئیس کمیسیون صنایع و معادن، حجت الاسلام محمدحسین حسین زاده بحرینی و محسن زنگنه از نمایندگان اقتصاددان مجلس و تعدادی از کارشناسان مرکز پژوهش‌ها در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

درباره جزئیات این نشست و صحبت های رئیس مجلس، ایسنا نوشته است: در این نشست، قالیباف با بیان اینکه نباید به ارائه گزارش اکتفا کرد گفت: در نشست قبلی به اندازه کافی گزارش ارائه شد. دوستان دولت باید به طور روشن و شفاف رویکرد رو به جلو برای مدیریت بازار ارز ارائه کنند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما دنبال تکرار جلسات نیستیم و جلسه سومی وجود ندارد؛ بنابراین باید در مورد موضوع به جمع‌بندی برسیم و نتیجه نهایی را به صحن علنی ارائه کنیم. در این رابطه با توجه به اصرار نمایندگان برای بررسی موضوع در صحن علنی، به صورت مشخص به نمایندگان گفتم اگر به جمع‌بندی و اتفاق نظر با دولت نرسیم، مجلس خود به جمع‌بندی روشن می‌رسد.

قالیباف با تاکید بر اینکه باید بر روی اصل موضوع بحث و گفتگو کنیم و در مورد رویکردها، اشکالات و راهکار‌ها به جمع‌بندی برسیم، بیان کرد: واقعیت این است که ناترازی‌ها در قیمت ارز تاثیرگذار است؛ بنابراین نمی‌توان نظام یکپارچه اقتصادی را نادیده گرفت؛ دولت و مجلس باید به این مهم توجه داشته باشند.

وی با بیان اینکه حکمرانی از دو بخش تشکیل می‌شود، گفت: یک بخش تشخیص علمی و دیگری تصمیم سیاسی است؛ تشخیص‌های علمی ما به دلایل مختلف تحت تاثیر تصمیم‌های سیاسی قرار دارد که اگر ترکیب آن‌ها را با هم رعایت کنیم، می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، اما اگر تشخیص علمی را فدای تصمیم سیاسی کنیم به طور حتم دچار مشکل خواهیم شد. همچنین اگر به تشخیص علمی بدون شرایط سیاسی کشور توجه کنیم با مشکل مواجه خواهیم شد بنابراین تعادل این موضوع مهم است.

همه اختیار‌ها را به رئیس بانک مرکزی دادیم، اما ...

قالیباف با تاکید بر اینکه مجلس در عین اختلاف سلیقه و اختلاف دیدگاه با سیاست‌های ارزی دولت همراهی کرده است، گفت: همه اختیار‌های موجود در قانون دائمی را به رئیس بانک مرکزی دادیم و هر چه ایشان در جلسه سران قوا بیان کردند قبول کردیم، اما شرایط کنونی نشان می‌دهد که هم رویکرد اقتصادی و هم رویکرد مدیریتی در موضوع ارز دچار اشکال است.

وی با اشاره به تورم کالا‌های اساسی که با ارز ترجیحی وارد می‌شوند و تاکید بر ضرورت اصلاح رویکرد‌های اقتصادی در این زمینه، گفت: به طور روشن و مشخص امروزه در سیاست‌های ارزی از نگاه اقتصادی دچار مشکل هستیم و طرح جامعی برای رویکرد اقتصادی در ارز وجود ندارد.

قالیباف خطاب به مسئولان اقتصادی حاضر در نشست گفت: ما رویکرد اقتصادی مان در حوزه مدیریتی را اعلام کردیم و تا روز یکشنبه هفته آینده برای دریافت برنامه دولت منتظر می‌مانیم، اما اگر برنامه و سیاست ارزی دولت ارائه نشود، مجلس جلسه خواهد گذاشت و طرح خود را ارائه می‌کند.