به نقل از «ایران آنلاین»

در اتاقک های عوارضی چه می گذرد؟/زندگی در یک اتاق ۸ متری وسط آزادراه

تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۰۵۹۷۳۸

دور از شهر، در اتاقک‌های هشت متری، ۱۲ ساعت پشت یک صندلی می‌نشیند. کارش این است که پول بگیرد و قبض عوارضی بدهد. داخل هر باجه که دور تا دورش پنجره است، یک میز، صندلی، یک اسپیلت، یک مانیتور، یک دستگاه کارت‌خوان، چند رول کاغذ قرار دارد. روی یکی از پنجره‌ها فهرست اسامی که از آنها عوارضی دریافت نمی‌شود، چسبانده شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«گاهی مردم به جای پرداخت پول عوارضی، دلار و یورو می‌پردازند، گاهی هم میوه می‌دهند. حتی به جای پول، هندوانه هم داده‌اند اما ما نمی‌توانیم قبول کنیم.»

دور از شهر، در اتاقک‌های هشت متری، ۱۲ ساعت پشت یک صندلی می‌نشیند. کارش این است که پول بگیرد و قبض عوارضی  بدهد. داخل هر باجه که دور تا دورش پنجره است، یک میز، صندلی، یک اسپیلت، یک مانیتور، یک دستگاه کارت‌خوان، چند رول کاغذ قرار دارد. روی یکی از پنجره‌ها فهرست اسامی که از آنها عوارضی دریافت نمی‌شود، چسبانده شده است. روی میز کار، یک بسته قرص سرماخوردگی گذاشته و یک کیف فلزی که پول‌های نقد را داخل آن قرار می‌دهد. باز است و اسکناس‌ها را به تفکیک قرار داده است.

رمز راننده را می‌پرسد، کارت بانکی‌اش را می‌کشد و قبض عوارضی را تحویلش می‌دهد. هشت سالی می‌شود که کارش این است. در عوارضی تهران - پردیس کار می‌کند. ۴۶ ساله است. وقتی فراخوان نیاز به نیرو برای عوارضی را می‌بیند، اقدام می‌کند و بعد از آن مشغول به کار می‌شود.

«هر کاری سختی خودش را دارد. در فصل‌های سرد، سرما اذیت‌کننده است. روزهایی که باران می‌آید، دست ما که بیرون از باجه است کاملا خیس می‌شود. ما به شکل مستقیم با مردم و پول در ارتباطیم. برخی از رفتارهای مردم غیرقابل باور است.» از داخل کیف، یک اسکناس تقلبی را نشان می‌دهد: «ببین، یک مرد سن و سال‌دار که خانواده‌اش هم همراهش بودند این اسکناس را به من داد اما به احترام موی سفید خودش و خانواده‌اش که در ماشین بودند، سکوت کردم و قبضش را دادم. معمولا با چنین صحنه‌هایی برخورد می‌کنیم. در واقع این مبلغ از حقوق خودم کم می‌شود. ما بیشتر از آلودگی صوتی و هوا، در معرض آلودگی پول هستیم. به همین دلیل از دستکش نخی استفاده می‌کنم اما برای آنکه بتوانم مابقی پول راننده‌ها را بشمارم و پرداخت کنم، قسمتی از دستکش را که روی انگشتان را می‌گیرد، قیچی کرده‌ام.»

«گاهی تراول می‌دهند. حتی دلار و یورو هم پرداخت می‌کنند. برخی مردم هم به جای پول عوارضی، میوه یا هندوانه می‌دهند که ما نمی‌توانیم دریافت کنیم چون از نظر قانون رشوه محسوب می‌شود. اما ناظری که ما را از طریق دوربین‌ها زیر نظر دارد، قبلا در باجه کار کرده است، به همین دلیل شرایطمان را درک می‌کند. بارها پیش آمده همکاران را به خاطر ماشینی که عوارضی پرداخت نکرده بازخواست کرده‌اند و دلیلش را جویا شده‌اند چون فکر کرده‌اند راننده‌ای که بدون پرداخت عوارض رد شده نسبتی با مامور داخل باجه داشته است. گاهی اوقات راننده‌ها پول عوارضی را می‌دهند و قبض نمی‌گیرند، به همین دلیل ما هم مجبور می‌شویم قبض را به دوربین‌ها نشان دهیم و از پنجره بیرون بیندازیم که متوجه شوند بابت پولی که دریافت کرده‌ایم قبض عوارضی صادر شده اما راننده آن را دریافت نکرده است. گاهی برخی افراد که پول نقد همراهشان نیست و همراه‌بانک دارند می‌خواهند شماره حسابمان را به آنها دهیم تا مبلغ را به کارت ما بریزند و بتوانیم برایشان کارت بکشیم در حالی که چنین امری برای ما مقدور نیست.»

اتاق‌های هشت متری عوارضی

«چرا ترافیک است؟ چرا عوارضی می‌گیرید؟ چرا مبلغ عوارضی زیاد است؟ از اینجا چطور می‌توانم به منیریه بروم؟» پرسش‌هایی است که از سوی مردم مرتب پرسیده می‌شود و این کار ترافیک مسیر را بیشتر می‌کند در حالی که ما مسئول پاسخ دادن به این پرسش‌ها نیستیم. امروزه تعداد اپلیکیشن‌هایی که بتوان به وسیله آنها مسیر را مشخص کرد، آنقدر زیادند که دیگر نیاز به پرسش نیست. آخر هفته یا روزهای تعطیل، جاده‌ها ترافیک است و ما نمی‌توانیم استراحت کنیم. می‌توانم با اطمینان بگویم از ۱۲ ساعت کاری، ۱۱ ساعت و نیم کار مفید انجام می‌دهیم. وقتی هم می‌خواهیم برای ناهار یا نماز برویم نمی‌توانیم باجه را ببندیم زیرا درگیری به وجود می‌آید. به همین دلیل نیروی دیگری جایگزین ما می‌شود. قرار داد سالانه داریم اما امنیت شغلی نداریم و اگر کل سیستم الکترونیکی شود، نیروهای کار اینجا هم کارایی‌شان را از دست می‌دهند. مثلا کسی که ۴۶ سال دارد با یکپارچه‌شدن سیستم الکترونیک، جای دیگری استخدام نمی‌شود زیرا وقت زیادی برای بازنشستگی ندارد. چه کسی یک نیروی سن بالا را به کار می‌گیرد؟»

بخشی از ترافیک پشت باجه‌های عوارضی به این دلیل است که بسیاری از راننده‌ها برای پرداخت عوارض پول نقد همراه خود ندارند: «افرادی که پول نقد پرداخت می‌کنند، عوارضشان سه ثانیه‌ای پرداخت می‌شود اما برای کشیدن کارت حداقل به ۱۲ ثانیه زمان نیاز است. حالا ما با کسانی که چند بار در سال از این مسیر عبور می‌کنند کاری نداریم اما افرادی که بزرگراه پردیس - تهران مسیر هر روزشان است باید بنا بر تجربه‌ای که دارند این موضوع را درک کنند اما بیشتر آنها با این تصور که ممکن است اینترنت قطع باشد کارت می‌دهند. در کل بیشتر افراد دنبال راهی هستند که مبلغ عوارضی را پرداخت نکنند؛ در حالی که در طول مسیر، جاده هموار است و روشنایی هم تا مدتی دیگر کامل می‌شود. راننده‌ها وقتی رودهن را رد می‌کنند متوجه تفاوت کیفیت جاده می‌شوند.»

گاهی اوقات، راننده‌ها کارت بانکی خالی‌شان را می‌دهند که وقتی می‌بینیم موجودی ندارند، بگوییم مشکلی نیست و می‌توانید بروید. وقتی می‌گوییم اگر شما عوارضی‌تان را نپردازید از حقوق ما کم می‌کنند، یک کارت بانکی دیگر می‌دهند و رمزش را اشتباه می‌گویند. گاهی فحش می‌دهند یا داد می‌زنند. به جای پنج هزار تومان، چهار هزار تومان می‌دهند و وقتی می‌گویم مبلغی که دادید کم است جر و بحث می‌کنند و می‌گویند مگر این پول به جیب شما می‌رود؟ بارها پیش آمده از ماشین پیاده و با ما دست به یقه شده‌اند. برخی افراد از لاین الکترونیکی رد می‌شوند و فکر می‌کنند باید کارت بکشند. در حالی که پنج کیلومتر مانده به عوارضی درباره اینکه عبور بدون برچسب جریمه دارد، اطلاع‌رسانی شده است اما هنوز نمی‌دانند پرداخت الکترونیکی به چه صورت است. با اینکه بارها در این‌باره اطلاع‌رسانی و سعی شده در تلویزیون و رادیو فرهنگ‌سازی شود، تبلیغات محیطی شده و چهار سال از الکترونیکی شدن عوارضی گذشته است اما هنوز هم بسیاری از مردم در این‌باره آگاه نیستند. گاهی وقتی به بخش الکترونیکی مستقر در عوارضی مراجعه می‌کنند، همکاران ما راهنمایی‌شان می‌کنند تا برای ثبت نام به سایت مراجعه کنند اما می‌گویند ما نمی‌توانیم از اینترنت استفاده کنیم، همین جا خودتان از ما پول بگیرید و ثبت ناممان کنید.

عوارضی تهران - پردیس

درباره اینکه بالا رفتن قیمت عوارضی‌ها تا چه اندازه روی کارشان تاثیر می‌گذارد هم می‌گوید: «اصلا با بالا رفتن قیمت مشکلی نداریم زیرا گرانی برای مردم عادی شده است. مردم در این‌باره با شوخی برخورد می‌کنند. در واقع گرانی همه‌گیر شده و مختص یک جا نیست. قبل از این درباره بالا رفتن قیمت عوارضی از پیش‌ اطلاع‌رسانی می‌شد اما مدتی است که این کار را هم انجام نمی‌دهند چون این امر برای مردم عادی شده است.»

وارد یکی دیگر از اتاقک‌های هشت متری می‌شوم. ساکن کرج و مجبور بوده برای رسیدن به محل کارش ۱۰۰ کیلومتری در راه باشد و همین موضوع موجب شده به شهر جدید پردیس مهاجرت کند. روزهای استراحتش را در اسنپ کار می‌کند تا دخل و خرجش جور شود. راننده‌ای خودش را معرفی می‌کند و بدون آنکه عوارضی بدهد اجازه عبور می‌گیرد. روی پنجره شیشه این اتاق هم لیستی از اسامی بدون عکس چسبانده شده است: «این اسامی است که با تایید مدیرعامل از آنها عوارضی گرفته نمی‌شود. آنقدر هم در این مسیر رفت و آمد کرده‌اند که حالا همه نیروها آنها را می‌شناسند. ماشین‌های امدادی مثل اورژانس و ماشین‌های پلیس هم از پرداخت عوارض معافند.»

اسامی افرادی که مجاز به پرداخت عوارض نیستند روی شیشه هر اتاق چسبانده شده است
بعد از این توضیحات از راننده بعدی مبلغ ۵۰۰۰ تومان عوارضی می‌گیرد و داخل کیف فلزی بزرگی که روی میز است، می‌گذارد و ادامه می‌دهد: «هر کسی مسئول کیفی است که به او داده شده است و هر روز پولی که داخل کیف جمع می‌شود تحویل مجموعه می‌دهیم. پولی که در کیف جمع می‌شود بستگی به شلوغی راه دارد، گاهی رقم داخل کیف به هشت میلیون تومان می‌رسد، ممکن است بیشتر هم بشود اما کمتر از این مبالغ هم داریم. برای آنکه مشکلی هم پیش نیاید در هر عوارضی پلیس مستقر در حال انجام وظیفه است، از طرفی محیط هم به دوربین مدار بسته مجهز است و ۲۴ ساعته چک می‌شود به همین دلیل امکان سرقت کیف‌ها پایین است.»

محمدحسین قربان‌نژاد مدیر عوارضی است که کارمندان با او رابطه خوبی دارند. او می‌گوید: «آزادراه پردیس - تهران حدود ۴۰ نیرو دارد که در سه شیفت کار می‌کنند. جوان‌ترین نیروی عوارضی این بخش متولد سال ۱۳۷۰ است و مسن‌ترین آن ۶۰ ساله است و حدود چهار سالی می‌شود که با آنها کار می‌کند. نیروها ۱۲ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت می‌کنند. زمان استراحت صبحانه نیم ساعت و ناهار یک ساعت است، البته روزهایی که جاده خلوت‌تر است، نیروها وقت آزاد بیشتری دارند. نیروها طبق قانون وزارت کار حقوق می‌گیرند اما جزء مشاغل سخت محسوب نمی‌شوند، با این حال اعضای هیئت مدیره شرکت آزادراه تهران - پردیس تلاش می‌کنند که این کار را به دسته مشاغل سخت اضافه کنند. حتی مدیرعامل مجموعه به فکر ساخت یک مجتمع بین‌راهی بود تا با الکترونیکی‌شدن عوارضی‌ها، نیروها بیکار نشوند و در بخش دیگری مشغول به کار شوند. اما بعد از منتفی شدن الکترونیکی عوارضی‌ها این موضوع هم منتفی شد. نیروهایی داریم که محل زندگی آنها کرج یا اسلامشهر است اما در عوارضی پردیس کار می‌کنند و هر روز این مسیر را طی می‌کنند. در شهر جدید پردیس با یک باشگاه ورزشی قرارداد بسته‌ شده و دوبار در هفته‌ به پرسنل  بلیت استخر می‌دهیم تا بتوانند از خدمات سلامتی هم برخوردار باشند.»

---

عوارضی تهران-پردیس

این مسئول درباره کسانی که عوارضی پرداخت نمی‌کنند، توضیح می‌دهد: «از پلاک این خودروها عکس گرفته می‌شود و این عکس را به پلیس راهنمایی و رانندگی ارجاع می‌دهیم تا راننده متخلف جریمه شود. جریمه عدم پرداخت عوارض هم ۳۰۰۰۰ تومان است. قیمت عوارضی نیز هر سال یک بار افزایش پیدا می‌کند و ما هیچ دخل و تصرفی در این باره نداریم، نرخ آن را هم وزارتخانه تعیین می‌کند. متاسفانه هنوز برای مردم جا نیفتاده که باید بابت جاده‌ای که از آن استفاده می‌کنند، هزینه‌ بپردازند. کسی که توانایی پرداخت این هزینه را ندارد می‌تواند از جاده قدیم تردد کند. بخش خصوصی سرمایه‌گذاری کرده و این جاده ساخته شده است و اگر عوارض سال به سال زیاد نشود به ضرر فرد است و سال بهره‌برداری پروژه بالا می‌رود و دیرتر افتتاح می‌شود.»

قربان‌نژاد درباره راهی برای جایگزین‌کردن قبض‌های کاغذی در راستای حفاظت از محیط زیست می‌گوید: «به این موضوع فکر شده و حتی مدتی تابلوهایی نصب شد تا مردم برای صرفه‌جویی در کاغذ بعد از پرداخت پول رسید، قبضی دریافت نکنند، خداحافظی کنند و رد شوند اما این موضوع  موجب درگیری شد به همین دلیل تابلوها را برداشتند. به هر حال مجموعه برای رول کاغذهایی که به صورت قبض دست مردم می‌دهد، هزینه می‌کند. بسیاری از مردم قبض کاغذی را می‌خواهند و نمی‌توان چیز دیگری جایگزین آن کرد. همین کاغذها موجب شده که دو نیروی خدماتی در تمام مدت در دو طرف جاده مشغول به کار باشند و کاغذهای روی زمین را جمع کنند.»

آزادراه تهران - پردیس از ابتدای اتوبان بابایی تا ابتدای بومهن ۲۳ کیلومتر است. ون‌ها و تاکسی‌های رودهن، پردیس و بومهن به خاطر مبلغ عوارضی ترجیح می‌دهند از جاده قدیم رفت و آمد کنند و فقط اتوبوس‌های شرکت واحد که مقصدشان شهر جدید پردیس است، ‌از بزرگراه تردد می‌کنند. با این وجود کارمندان عوارضی تهران - پردیس کار هر روزشان را منظم انجام می‌دهند، ساعت‌ها داخل اتاقک‌های هشت متری می‌نشینند، پول می‌گیرند و قبض می‌دهند. 

/ایسنا

بیشتر بخوانید

عوارض الکترونیکی خودروهای عمومی و سنگین قسطی شد

نرخ جدید عوارض آزادراه‌های کشور

منبع: ایران آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۵۹۷۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خیز بغداد و آنکارا برای توسعه همه جانبه رابطه / در سفر کم سابقه اردوغان به عراق چه می گذرد؟ / نفت، آب و تروریسم مهم ترین پرونده های روز میز مذاکرات دوجانبه

به گزارش جماران، روز دوشنبه در فرودگاه بین المللی بغداد فرش قرمزی برای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پهن شده بود تا او در سفری کم سابقه به پایتخت عراق نحوه عملیاتی شدن وعده مقام های دو کشور درباره افزایش همکاری بین بغداد و آنکارا را بررسی کند.  محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، در حالی از آقای اردوغان در فرودگاه بین المللی بغداد پذیرایی کرد که 21 گلوله به نشانه خوشامدگویی برای او شلیک شد. رئیس جمهور ترکیه  قبل از دیدار با  السودانی با عبداللطیف راشد رئیس جمهور عراق گفتگو کرد.

به گزارش «العالم الجدید» این دومین سفر اردوغان به عراق است. او در سال 2011 نیز به عراق سفر کرده بود. همچنین این سفر چند روز پس از سفر مهم او به عربستان، قطر و امارات صورت گرفته است. به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی ترکیه،  اردوغان در سفر به عراق به بغداد و اربیل خواهد رفت.

از پرونده مهم آب تا امنیت بر روی میز مذاکرات

کارشناسان امور ترکیه و عراق اتفاق نظر دارند که سفر رئیس جمهور ترکیه به بغداد یک سفر پروتکلی نخواهد بود و به تعیین تکلیف چند پرونده حساس میان دو کشور خواهد انجامید. عراق و ترکیه پرونده‌های مشترک بسیاری تقریبا در همه زمینه‌ها دارند که شاید از همه مهم‌تر پرونده آب و کاهش شدید جریان آب در رودخانه‌های دجله و فرات به اندازه 30 درصد حق‌آبه عراق باشد. دو کشور توافق‌نامه‌ای درباره آب‌های مشترک ندارند و صرفا پروتکل‌هایی در دهه‌های گذشته درباره آب‌های مشترک امضا کرده‌اند. پرونده مهم دیگر میان دو کشور مسئله امنیت و عملیات گسترده زمینی و هوایی ترکیه در خاک عراق علیه نیروهای حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک.) است. از اوایل سال 2021، ترکیه بر حجم عملیات خود افزود و در مناطقی از استان‌های دهوک و نینوا نیز پاسگاه‌های زمینی برپا کرد و به بهانه تعقیب نیروهای پ.ک.ک. چندین پایگاه نظامی در خاک عراق راه‌اندازی کرده است.

در این میان، متغیر تازه‌ای که وارد عرصه شده پروژه راهبردی «جاده توسعه» است که عراق از آن رونمایی کرده و قرار است بندر بزرگ فاو را به مرز ترکیه و از آنجا به اروپا متصل کند و منافع اقتصادی کلانی برای هر دو کشور خواهد داشت.

صادرات ترکیه به عراق از 15 میلیارد دلار فراتر رفته و آنکارا تلاش می‌کند که آن را به 20 میلیارد دلار در سال برساند. در آمارهای ماهانه ترکیه، عراق همیشه در صدر لیست کشورهای واردکننده از ترکیه است.

جدا از مسائل اقتصادی و همکاری های تجاری، اردوغان تأثیر بسیاری بر برخی نیروهای سیاسی عراق به خصوص در میان اهل سنت دارد و پیش از این در انتخابات 2021 با آشتی دادن «خمیس الخنجر»(رئیس ائتلاف عزم) و «محمد الحلبوسی»(رئیس پارلمان عراق) نقش اصلی را در یکپارچه کردن نیروهای سیاسی اهل سنت داشت. همچنین بسیاری از چهره‌های سیاسی عراق،روابط نزدیکی با «هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه و رئیس سابق سرویس اطلاعات این کشور دارند.

رایزنی های رسمی دو رئیس جمهور

عبداللطیف رشید، رئیس جمهور ترکیه در بغداد میزبان رجب طیب اردوغان بود. براساس بیانیه ریاست جمهوری عراق، دو طرف درباره تقویت روابط فیمابین و سازوکارهای توسعه همکاری در زمینه‌های مختلف رایزنی کردند.

به گزارش میدل ایست نیوز، در این دیدار بر لزوم هماهنگی و همکاری مشترک برای دستیابی به راه حل‌های رضایت‌بخش برای مسائل مختلف مرتبط با امنیت، اقتصاد و آب در راستای خدمت به آرمان‌های دو ملت عراق و ترکیه تاکید شد. رؤسای جمهور عراق و ترکیه بر اهمیت تشدید تلاش‌ها برای حمایت از امنیت مرزها و مقابله با چالش‌های مربوط به تغییرات اقلیمی و زیست‌محیطی و بحران آب و استفاده از تجارب ترکیه در این زمینه تاکید کردند. در این دیدار بر لزوم توقف حملات به غزه و حمایت از ملت فلسطین در دستیابی کامل به حقوق مشروع خود تاکید شد و دو طرف جامعه بین‌الملل را به تشدید تلاش‌ها برای حل و فصل مسئله فلسطین در راستای برقراری امنیت، ثبات و صلح در سطوح منطقه‌ای و بین المللی تشویق کردند.

در دیدار سودانی و اردوغان چه گذشت؟

محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق در  کنفرانس خبری با حضور رجب طیب اردوغان درباره نوع رابطه بغداد و آنکارا گفت:  سیاست ما  با  ترکیه مبتنی بر منافع مشترک و حسن همجواری است و ما قراردادهای مختلفی با طرف ترکیه ای امضا کردیم. ما با طرف ترکیه ای در خصوص موضوع آب قراردادهایی امضا کردیم که سیستم‌های آبیاری را به‌مدت 10 سال نوسازی می‌کند و تأثیر آن به‌ویژه در مورد سهم آب عراق کاملاً ملموس خواهد بود. ما  امروز یک یادداشت تفاهم چهارجانبه امضا کردیم که  شامل اصول و مسائل مرتبط با جاده توسعه است. «جاده توسعه» می تواند نقش بسزایی در  تقویت امنیت و ثبات منطقه ایفا کند. ما درباره امنیت دو جانبه میان دو کشور بحث وتبادل نظر  و در عین حال تاکید کردیم امنیت ترکیه و عراق به عنوان یک  اصل تجزیه ناپذیر از یکدیگر است.

نخست وزیر عراق با اشاره به شرایط حساس منطقه در سایه ادامه تجاوزات رژیم اسرائیل به نوار غزه تاکید کرد ما طبق قانون اساسی عراق و پایبندی به آن، هرگز  اجازه نمی دهیم هیچ نیرویی از خاک عراق برای تجاوز به همسایگان استفاده کند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در این کنفرانس خبری گفت:  عراق از همسایگان مهم ما به شمار می آید و ما با یکدیگر اشتراکات زیادی داریم و هر دو طرف از اراده سیاسی لازم  برای پیشبرد روابط عراق و ترکیه بهره مند هستیم. امضای تفاهم نامه های مختلف با طرف عراقی  یک نقطه عطف در روابط با عراق است.  ما برای اطمینان از اجرای کامل توافقات امضا شده با عراق، هماهنگی های لازم را انجام خواهیم داد. ما به همراه نخست وزیر عراق درباره همکاری در پرونده های امنیتی و مبارزه با تروریسم گفتگو کردیم و به طرف عراقی خود اعلام کردیم  آماده حمایت از دولت عراق در مبارزه با تروریسم خواهیم بود. حجم مبادلات تجاری عراق و ترکیه به 20 میلیارد دلار رسیده است و ما  مصمم هستیم در پروژه جاده توسعه برای دستیابی به توسعه تجاری مشارکت کنیم.

اردوغان در ادامه این کنفرانس خبری با اشاره به تحولات سرزمین های اشغالی وتداوم جنایات رژیم صهیونیستی  گفت: ما با یکدیگر درباره تأثیرات ظلم و بی عدالتی صهیونیست‌ها در غزه و درباره اقدامات مشترک برای آرام کردن اوضاع رایزنی کردیم. ما بر حمایت از تشکیل کشور مستقل فلسطین با پایتختی قدس شریف تاکید داریم.

پروژه جاده توسعه رسما کلید خورد

در مراسمی با حضور رئیس جمهور ترکیه و نخست‌وزیر عراق، تفاهم‌نامه چهارجانبه عراق، ترکیه، قطر و امارات برای همکاری در پروژه جاده توسعه امضا شد. به گزارش خبرگزاری رسمی عراق، بر اساس بیانیه رسمی دفتر نخست‌وزیر عراق، این تفاهم‌نامه با هدف همکاری مشترک در پروژه راهبردی جاده توسعه تنظیم شده است. این تفاهم‌نامه را وزرای حمل و نقل عراق و ترکیه و وزیر حمل و نقل قطر و نیز وزیر انرژی و زیرساخت امارات امضا کردند. به موجب این تفاهم‌نامه این کشورها در تنظیم چارچوب‌های لازم برای اجرای پروژه همکاری می‌کنند.

این بیانیه افزوده که جاده توسعه یک پروژه راهبردی است که موجب تقویت رشد اقتصادی و افزایش همکاری‌های منطقه‌ای و تحقق هم‌افزایی اقتصادی میان شرق و غرب می‌شود و به تسهیل مبادلات تجاری و ایجاد مسیر رقابتی می‌انجامد.

پروژه جاده توسعه که اواخر ماه مه گذشته توسط محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق اعلام شد، شامل مسیری زمینی و ریلی از عراق به ترکیه و بنادر آن است. این مسیر از بندر فاو در بصره آغاز می شود و برنامه ریزی شده تا متشکل از یک جاده و راه آهن به طول یک هزار و 200 کیلومتر داخل خاک عراق و اتصال آن به شبکه ریلی ترکیه است. بودجه این پروژه حدود 17 برآورد شده و در 3 مرحله اجرا می شود. مرحله نخست سال 2028 مرحله دوم سال 2033 و مرحله پایانی نیز سال 2050 تکمیل می شود.

اراده بغداد و آنکارا برای به حاشیه راندن اختلاف های سیاسی و امنیتی

سفر کم سابقه اردوغان به عراق مورد توجه رسانه ها و کارشناسان بسیاری قرار گرفته است.  این سفر در حالی انجام می شود که تنش های منطقه ای به دلیل جنگ اسرائیل و حماس در نوار غزه و حملات بین اسرائیل و ایران افزایش یافته است. فرهاد علاالدین، مشاور امور خارجی سودانی، به خبرگزاری فرانسه گفت که موضوعات اصلی که اردوغان با مقامات عراقی گفتگو خواهد کرد عبارتند از "سرمایه گذاری، تجارت... جنبه های امنیتی همکاری بین دو کشور، مدیریت آب و منابع آب".

رویترز در گزارشی در این باره نوشت: سفر نسبتا طولانی اردوغان به عراق اولین سفر یک رهبر ترکیه از سال 2011 است و پس از سال ها تیرگی روابط به دنبال تشدید عملیات برون مرزی آنکارا علیه شبه نظامیان پ ک ک مستقر در مناطق کوهستانی کردستان عراق صورت می گیرد. اردوغان پس از دیدارها در بغداد برای گفتگو با مقامات کرد عراقی به اربیل، مرکز استانی اقلیم نیمه خودمختار کردستان عراق سفر خواهد کرد. پ.ک.ک در سال 1984 علیه دولت ترکیه سلاح به دست گرفت و از آن زمان تاکنون بیش از 40000 نفر در این درگیری ها کشته شده اند. از سال 2019، ترکیه یک سری عملیات برون مرزی در شمال عراق علیه پ ک ک انجام داده است.

المانیتور در گزارشی در این باره می نویسد:  این دیدار پس از آن صورت می گیرد که دولت عراق در ماه مارس در اقدامی غافلگیرکننده به درخواست دیرینه ترکیه برای  ممنوعیت حزب کارگران کردستان (PKK) موافقت کرد. پ ک ک از سوی ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شوند.

مجموعه عملیات نظامی جاری ترکیه با نام "پنجه" علیه مواضع پ‌ک‌ک در شمال عراق  باعث ایجاد تنش‌ها بین آنکارا و بغداد شده است. بغداد حضور و عملیات نظامی ترکیه در خاک خود را نقض حاکمیت این کشور می داند.  تحلیلگران بر این باورند که اقدام بغداد برای ممنوعیت پ‌ک‌ک نشان‌دهنده تمایل دولت مرکزی عراق برای نقش آفرینی در عملیات ترکیه است. پیش از سفر هفته گذشته، وزارت دفاع ترکیه بر عزم خود برای گسترش عملیات نظامی در شمال عراق تاکید کرد.

بیلگی دومان، پژوهشگر عراق در مرکز مطالعات خاورمیانه مستقر در آنکارا، معتقد است که وقفه طولانی بین سفرهای رئیس جمهور ترکیه ناشی از اختلافات سیاسی و اختلافات امنیتی است. او  به المانیتور گفت: «ترکیه و عراق به یک معنا از طرف های مختلف در جنگ داخلی سوریه حمایت می کردند. در حالی که ترکیه از شورشیان سوری که علیه دولت بشار اسد، رئیس جمهور می جنگند، حمایت می کند، دولت مرکزی عراق در کنار متحدانش ایران و روسیه موضع نزدیک تری با دولت سوریه اتخاذ کرده است. این نتیجه افزایش نفوذ ایران در عراق بود. اما پس از انتخابات سال 2021، «دولت مرکزی عراق به دنبال سیاست خارجی متعادل تری است و ترکیه به عنوان یکی از کشورهایی که به آن کمک می کند تا این سیاست متعادل را تضمین کند، برجسته می شود».

سایت The cradle درباره این سفر می نویسد: سفر روز دوشنبه اردوغان به عراق اولین سفر اردوغان در 13 سال گذشته و اولین سفر از زمانی است که گروه افراطی داعش بخش‌های وسیعی از کشور از جمله دومین شهر بزرگ آن، موصل را اشغال کرد. حمایت اطلاعاتی ترکیه از داعش در این دوره به طور گسترده مستند شده است. اردوغان با سوء استفاده از سقوط موصل، با مسعود بارزانی، رهبر کردستان عراق، نفت کردستان را از کرکوک از طریق بندر جیهان ترکیه به اسرائیل صادر کرد. در مارس 2023، این صادرات نفت پس از اینکه دادگاه بین‌المللی در پاریس آن را غیرقانونی تشخیص داد، متوقف شد. این صادرات ناقض قرارداد خط لوله نفت در سال 1973 بود که توسط عراق و ترکیه امضا شد. قرار است اردوغان و سودانی در مورد ازسرگیری صادرات نفت از طریق ترکیه گفتگو کنند. در هفته‌های اخیر، عراق برای تعمیر خط لوله نفت‌خیز کرکوک به ترکیه که در جریان حمله داعش در سال 2014 آسیب دیده بود، کار کرده است. رهبران کرد از آن زمان نفت را از طریق خط لوله دیگری که در سال 2013 با همکاری ترکیه ساخته شده بود، به ترکیه صادر کرده بودند.