10 سال اول انقلاب، درخشان‌ترین دوران تاریخ اقتصاد ایران است
تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۰۶۰۶۹۹
ایسنا/خراسان رضوی عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: ۱۰ ساله اول بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود فشارهای زیاد تقریبا یکی از درخشان‌ترین دوران‌های تاریخ اقتصاد ۱۰۰ ساله اخیر ایران محسوب می‌شود.
دکتر فرشاد مومنی امروز در نشست بررسی و نقد سیاست‌های اقتصادی ایران طی چهار دهه گذشته با عنوان راه طی شده اقتصاد ایران در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، اظهار کرد: یکی از گرفتاری‌های بزرگ در ایران این است که به این نکته توجه نداریم گرامی داشتن یک اندیشه‌ورز بزرگ به معنای مطلق کردن اندیشه‌های او نیست، اما از ترس مطلق کردن اندیشه‌های وی، حقوق مسلم او را نادیده گرفتن اشکال بزرگی است که گریبان جامعه ما را گرفته و بسیار لطمه می‌بینیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: در عرصه علوم سرنوشت‌ساز در تمدن بشری هیچ بزرگی به بزرگی نرسیده و نخواهد رسید، مگر اینکه دستی در تاریخ داشته باشد و در این زمینه هرچه عمق شناخت ما افزایش یابد، از آزمون و خطاهای بی‌فرجام، پرخسارت و پرهزینه جلوگیری می‌کند که این در ساحت نظر و عمل بسیار حیاتی است. ما در واکاوی تجربه تاریخی اقتصاد ایران نیز با این مساله روبه‌رو هستیم که بخش بزرگی از گرفتاری‌های ایران به ضعف بنیادی در معرفت تاریخی بر می‌گردد.
ما از غفلت معرفت تاریخی در اقتصاد چوب می‌خوریم
این استاد دانشگاه بیان کرد: اگر نظام تصمیم‌گیری و تخصیص منابع ایران حتی تخصص اقتصادی نیز نداشت اما قادر به فهم روش‌مند و عالمانه درس‌های جدی ۵۰ ساله اخیر بود، بیش از ۸۵ درصد خطاهای سیاستی در ایران می‌توانست رخ ندهد. ما از غفلت معرفت تاریخی چوب می‌خوریم. از زمان بعثت تا رحلت پیامبر ۲۳ سال زمان برد که در خصوص آن چند صد هزار صفحه مطلب نوشته شد، در حالی که در ۴۰ سال گذشته تا امروز حتی یک کتاب نداریم که از منظر اندیشه‌ای طرز عمل اقتصاد ایران را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده باشد، حتی در توصیف ساده این ۴۰ ساله نیز کارها اندک، ناقص و نارسا است.
مومنی با طرح این سوال که چرا اقتصاد ایران آشفته است، عنوان کرد: انتظار دارید از این کوزه چه بیرون بیاید در حالی که جایگاه تاریخ اقتصاد به صفر مطلق نزدیک است. بخش اعظم خلاهای معرفتی فاجعه‌ساز در ایران به غفلت از تاریخ اقتصادی مربوط می‌شود، ما در ایران گرفتاری بزرگی در خصوص معرفت تاریخی به طور کلی و معرفت اقتصادی به طور خاص داریم و همین است که اگر بخواهیم در خصوص عملکرد ایران در زمان تی صفر یک نکته منفی بگوییم، هزینه-فرصت بسیار بالایی دارد و اگر در خصوص همان دوره در دوره تی یک یک نقطه مثبت بگوییم، مشکل دیگری ایجاد می‌شود.
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: اکنون متداول است که به اعتبار طرز عمل 40 سال گذشته بسیاری بین رژیمها مقایسه می‌کنند. یک کلید برای ارزیابی منصفانه تاریخ اقتصادی هر دوره برجسته کردن شرایطی است که در آستانه وقوع و شکل‌گیری آن دوره وجود داشته است. ما در فهمی که از عملکرد دوره قاجاریه داریم به طرز فاجعه‌آمیزی پهلوی‌زده هستیم.
وی ادامه داد: در دوره پهلوی راجع به اینکه قاجاریه چه شرایطی را تحویل گرفتند صحبت نکردند و اگر آن را در نظر بگیریم ممکن است دیدمان نسبت به تاریخ تغییر کند و ارزیابی‌ها منصفانه‌تر شود. در مورد رژیم پهلوی نیز در دوره جمهوری اسلامی این مساله موضوعیت دارد که اگر بررسی شود نگاه در مورد کارهای نامناسب رضا شاه نیز تغییر خواهد کرد. اینکه جمهوری اسلامی چه کرده نیز همین ماجرا را دارد.
سهل‌انگاری‌هایی در اقتصاد ایران در خصوص زیرساخت‌های فیزیکی ایجاد شده است
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: سهل‌انگاری‌ها در تاریخ اقتصادی ایران با دلایل موجه و ناموجه درباره ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی برای توسعه اتفاق افتاده که اگر آشنا شوید، شاید شگفت‌آور باشد. در فاصله سال‌های ۵۸ تا ۶۷ با همه ماجراهای ایران در این دوره ۱۰ ساله، میزان زیرساخت‌های فیزیکی ایجاد شده در دوران جمهوری اسلامی در جامعه روستایی ۱۱.۵ برابر چیزی بوده که از پهلوی تحویل گرفته، بخشی به انرژی انسانی غیر متعارف که در اثر انقلاب آزاد شده و بخشی نیز به عدم انجام یک‌سری کارهای ابتدایی و اولیه برمی‌گردد. این در مقام توصیف است و بعد باید وارد مقام تحلیل شویم تا بگوییم چرا اینگونه است.
مومنی با اشاره به اینکه ما در ایران در هر زمینه حیاتی که صحبت می‌کنیم تا وقتی که بخشی از توصیف‌ها را می‌گوییم، وقت تمام می‌شود، تصریح کرد: اگر این توصیف تنها در حیطه اقتصاد در اختیار مسئولان کلیدی کشور قرار گیرد نمی‌توانیم تصور کنیم چه شوکی دست خواهد داد. جرات روبه‌رو شدن با واقعیت در ساحت توصیف را هم نداریم چه برسد به تحلیل، بنابراین با مطرح کردن این محدودیت‌ها گویی آمیزه‌ای از جهل و منافع ضد توسعه‌ای وجود داردکه ایرانیان از بالا تا پایین با ابتدایی‌ترین وضع موجودشان آشنا نباشند. یک مطالعه در ایران نمی‌بینید که بگوید تحولات امنیت حقوق مالکیت در پنج دهه اخیر چه شده است.
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: می‌توانیم از این تنگناهای معرفتی بیرون بیاییم، باید بفهمیم تاریخ اقتصاد بسیار مهم است. وقتی در تاریخ اقتصاد به سمت استفاده از داده‌های کمی حرکت می‌کنید، در معرض شوک و آسیب بسیار بزرگی قرار می‌گیرید که دام میانگین‌ها می‌گویند و نوسانات را نشان نمی‌دهد، در حالی که ایران به واسطه بحرانهای مختلف نوسانات شدیدی دارد. مطالعات تاریخی کمک می‌کند که از این دام خارج شویم، در این دوره ۴۰ ساله دائم ایران چه از نظر طرز نگاه و الگوی فکری قاعده‌گذاران اقتصادی و چه از نظر عملکرد در حال نوسان بوده است.
10 ساله اول انقلاب، درخشان‌ترین دوران تاریخ اقتصاد 100 سال اخیر ایران است
وی با بیان اینکه ماجرای اقتصاد فراتر از عرضه و تقاضا است، عنوان کرد: ژرفای دید ما از طریق مطالعه در حیطه تاریخ اقتصاد افزایش پیدا می‌کند اما در نظام رسمی آموزش وپژوهش ما این دیده نشده است. ۱۰ ساله اول بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود فشارهای زیاد تقریبا یکی از درخشان‌ترین دوران‌های تاریخ اقتصاد ۱۰۰ ساله اخیر ایران محسوب می‌شود.
این استاد دانشگاه گفت: مدیریت اقتصادی به شرطی موفق شده و توسعه می‌یابد که سه کار انجام دهد، اول اینکه هزینه-فرصت مفت‌خوارگی را بالا ببرد تا زمانی که بتوان از کانال‌های بی‌دردسر به ثروت‌های بزرگ دست پیدا کرد، هیچ اقتصادی روی شکوفایی و نجات را نمی‌بیند، دوم مساله شفاف‌سازی فرایندهای تصمیم‌گیری، تخصیص منابع و بسترسازی برای مبارزه پیشگیرانه با فساد و سوم اهتمام به شکل‌گیری بنیادهای نهادی و ظرفیت‌های دانش ضمنی و سازمانی برای تولید توسعه‌گرا است، تولید توسعه‌گرا یعنی تولیدی که قادر به رفع فقر در سطح فقر و خانوار و کاهش عقب‌ماندگی در استاندارد ملی باشد.
خام‌فروشی، از جیب خوردن است
مومنی خاطرنشان کرد: خام‌فروشی از جیب خوردن است. این خانه اقتصاد خود را روی بنیان‌های متزلزلی قرار داده و راه نجاتش رفتن به سمت تولید توسعه‌گرا است. اگر آزادسازی راه نجات ایران بود، چرا خارجی‌ها که این امر را می‌خواستند به حمله نظامی دست می‌زدند، اگر به نفع ما بود، با کار فرهنگی کار را جلو می‌بردند.
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اضافه کرد: بالاترین امتیازهای دولت‌های اشغالگر در ایران مطالبه آزادسازی اقتصادی بوده است.ماموریت برنامه تحلیل ساختاری و به ویژه آزادسازی تجاری این بود که دوباره دستاوردهای ۱۰ ساله اول انقلاب را در زمینه بسترسازی فرای شکل‌گیری تولید توسعه‌گرا از بین ببرد.
وی بیان کرد: ما در مطالعه تاریخ و اقتصاد با سه مولفه توصیف، تحلیل و تجویز روبه‌رو هستیم اما هنوز در گام‌های نخستین قرار داریم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اقتصادی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۶۰۶۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چک‌های ۵۰۰ هزار تومانی در راه بازار / نقدینگی افزایش می‌یابد؟
به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، کنترل نقدینگی و تورم یکی از سیاست های اصلی است که دولت سیزدهم بر روی آن پافشاری می کند و البته گزارش هایی هم که از وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی بیرون می آید هم حکایت از آن دارد که این رشد تا حدودی کنترل شده است، هر چند که هنوز آثار مخرب آن از سنوات گذشته، از اقتصاد ایران پاک نشده است.
بیشتر بخوانید: بورس سبزپوش شد/ افزایش ۶ هزار و ۲۳۲ واحدی شاخص کلدر واقع، دولت و بانک مرکزی با سیاست‌های انقباض پولی تلاش می‌کند تا رشد نقدینگی در کشور را کاهش داده و به این ترتیب تورم را کنترل کنند؛ سیاستی که به اعتقاد فعالان اقتصادی، تامین منابع مالی برای واحدهای تولیدی را دشوار کرده و آنها را برای تامین سرمایه در گردش و خرید ماده اولیه دچار مشکل کرده است.
در چنین شرایطی، شنیده‌ها حاکی از آن است که تلاش برای ورود اسکنانس ۵۰۰ هزار تومانی به بازار در بانک مرکزی آغاز شده است و برخی منابع خبری به خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گویند که هنوز این مرجع، درباره ورود ایران چک ۵۰۰ هزار تومانی به بازار تصمیم نهایی را نگرفته است؛ هر چند که به هر حال زمزمه های آن شنیده می شود.
تایید چاپ ایران چک۱۵ سال قبل یعنی ۱۴ مهر ۱۳۸۷ مهر نوشته بود که مجوز انتشار ایران چک ۵۰۰ هزار تومانی صادر شده است. بر اساس این گزارش قرار بود، به زودی بعد از انتشار؛ این ایران چک ها به بازار بیایند؛ البته همان موقع، تسهیل و تسریع در امور جاری مشتریان بانک‌ها، کاهش هزینه‌ها و حجم کار واحدهای بانکی از علل انتشار ایران چک ۵۰۰ هزار تومانی اعلام شده بود.
یکی دیگر از دلایل چاپ ایران چک ۵۰۰ هزار تومانی درخواست‌های مردم بود تا به جای حمل اسکناس و یا چک‌های با مبلغ بیشتر ایران چک با مبلغ درشت جابجا کنند.در آن سال، چک‌های ۵۰ هزار تومانی، ۱۰۰ هزار تومانی و ۲۰۰ هزار تومانی در بازار وجود داشت و قرار بود یک اسکناس درشت‌تر به این مجموعه اضافه شود.
جمع‌آوری اسکناس ۵۰۰ هزار تومانی7 اسفند ۱۳۸۷ خبر آنلاین نوشت که بانک مرکزی چک‌پول‌های ۵۰۰ هزار تومانی را جمع می‌کند. در این گزارش آمده بود که بانک‌ها به درخواست متقاضیان چک‌پول‌های ۵۰۰ هزار تومانی جواب رد می‌دهند. در واقع، شعب بانک‌ها به متقاضیان اعلام کرده بودند که سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی که مسئول در اختیار قرار دادن پول و مسکوک به شعب بانک‌ها است، از ارائه چک‌پول‌های ۵۰۰ هزار تومانی به این شعب امتناع می‌کند.
در این گزارش پیش‌بینی شده بود که سیاست‌های انقباضی دولت و بانک مرکزی بر خلاف ادعای رئیس‌کل وقت بانک مرکزی (محمود بهمنی) همچنان ادامه خواهد داشت؛ در حالیکه کارشناسان حذف چک‌پول‌های ۵۰۰ هزار تومانی را بر خلاف سیاست‌های اعلام شده بانک مرکزی مبنی بر ارائه پول‌های درشت برای کاهش سرعت گردش پول می‌دانند.
رشد نقدینگی، خطر اصلی ذهنیت عمومی این است که انتشار چاپ پول بدون پشتوانه تورم‌زاست؛ اما احمد حاتمی یزد، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می گوید: امروز در هیچ کشور جهان صدور و انتشار اسکناس دارای پشتوانه نیست. روزگاری که نقدینگی بانک مرکزی و دولت‌ها متکی به پشتوانه طلا، نقره و جواهرات بود؛ گذشته است.
وی افزود: امروز بانک مرکزی فراغ بال کامل دارد، به هر میزان که بخواهد نسبت به صدور و انتشار اسکناس، اوراق قرضه یا چک‌های مسافرتی اقدام کند؛ اما اگر از این اختیار به صورت منطقی و کنترل شده استفاده نکند، زیان هنگفتی نصیب مردم می‌شود.
حاتمی یزد گفت: راه حل علاج درد بی‌درمان تورم در اقتصاد ما کنترل نقدینگی است و بس.
وی ادامه داد: آنچه امروز در اقتصاد ایران به نام چک مسافرتی یا تراول نامیده می‌شود، عملکردش عین اسکناس است و هرچه حجم این اسکناس و پول نقد افزایش یابد، متناسب با آن حداقل ۶ برابر افزایش نقدینگی خواهید داشت.این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: افزایش نقدینگی تورم‌زا است و سمی برای اقتصاد کشور است. پس مسئله نداشتن پشتوانه برای چاپ چک مسافرتی مسئله اصلی ما نیست. رشد نقدینگی بیش از رشد اقتصادی خطرناک است و این امر در ۴۰ سال گذشته هرگز رعایت نشده است.
وی پیش‌بینی کرد: در ۴۰ سال آینده هم با این نظام دولتی که داریم، مسئله کنترل رشد نقدینگی رعایت نخواهد شد و به این ترتیب رنج محرومان ناشی از تورم اقتصادی، هر روز بیشتر از دیروز خواهد بود.
منبع: اقتصاد آنلاین
انتهای پیام/
کد خبر: 1227532 برچسب‌ها بانک مرکزی ایران
شلیک ضدهوایی از پادگان ابوذر مربوط به رزمایش پدافندی است