به نقل از «فرارو»

دو تار خراسان به ثبت جهانی رسید

تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۰۷۱۰۵۵

در چهاردهمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در بوگوتا پایتخت کلمبیا، پرونده مهارت‌های سنتی ساختن و نواختن دوتار که از سوی ایران ارائه شده بود، با کسب نظر موافق اعضای این کمیته، در فهرست یونسکو ثبت جهانی شد.

دوتار ایرانی یکی از مهم‌ترین و کهن‌ترین ابزار‌های موسیقی ایرانی است که طی قرن‌ها در گستره پهناوری از ایران نواخته می‌شده و هم اکنون نیز از جمله ساز‌های موسیقایی معاصر ایران است

مهارت‌های سنتی ساختن و نواختن دوتار در زمره قدیمی‌ترین، رایج‌ترین و محبوب‌ترین ابزار موسیقی کشور است که به‌شکل گسترده رواج دارد و دوتار یکی از مهم‌ترین ساز‌های زهی- زخمه‌ای فولکلوریک جوامع محلی روستایی و شهری ایران است و به‌شکل یک کاسه از جنس چوب توت و دسته‌ای بلند از جنس چوب زردآلو یا گردو ساخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این ساز، یکی از ساز‌های مضرابی موسیقی ایرانی است و همان‌گونه که از نام آن برمی‌آید، دارای دو سیم (تار) است. این ساز را معمولاً با مضراب نمی‌نوازند و با ناخن، زخمه می‌زنند.

دوتار پیشینه‌ای چند هزار ساله دارد. امروزه حوزه‌های نواختن دوتار عبارت‌اند از شمال خراسان در شهر‌های قوچان، بجنورد، شیروان، اسفراین و درگز و آشخانه و جنوب و شرق خراسان در شهر‌های تربت جام، تایباد، نیشابور، فردوس، بیرجند، بجستان، بردسکن، قائنات، کاشمر، باخرز، خواف و سرخس وگناباد و سبزوار و نواحی ترکمن‌نشین شمال شرق از جمله استان گلستان و بخش علی‌آباد کتول همچنین برخی مناطق استان مازندران.

این ساز در نواحی مختلف، با اندکی تغییر در شکل و نحوه نوازندگی دیده می‌شود. انواع دوتار در محدوده مرز‌های جغرافیایی ایران به «دوتار خراسان» با دو گونه شمال و شرق، «دوتار ترکمن» و «دوتار مازندران» تقسیم می‌شود شکل ساز و نحوه در دست گرفتن و سبک نواختن در شمال و شرق خراسان با هم تفاوت دارد. مردم مناطق خراسان قصه‌ها و داستان‌های خود را در قالب آهنگ‌هایی زیبا سینه به سینه به نسل‌های کنونی منتقل کرده‌اند.

محوریت دوتار شرق خراسان در شهر تربت جام و تا حدودی تایباد بوده و مرکزیت دوتار شمال خراسان شهر قوچان است، اما در شهر‌های خواف فردوس، تربت حیدریه، قائن و بیرجند نیز در پی سفر هنرمندان زبده دوتار نواز شرق خراسان این ساز نواخته می‌شود. تیره ترکمن‌های سالور تربت جام در شرق خراسان نیز دوتار ترکمنی می‌نوازند.

دوتار شمال خراسان دارای کاسه‌ای گلابی‌شکل و دسته‌ای نسبتاً دراز و دو رشته سیم (تار) است. طول دستهٔ آن حدود ۶۰ سانتی‌متر و کل ساز حدود ۱ متر است. قسمت گلابی‌شکل این ساز از چوب درخت شاه‌توت و دستهٔ آن از چوب زردآلو یا درخت گردو ساخته می‌شود. در قدیم به جای سیم از ابریشم استفاده می‌شد

ایران پیش از این، پرونده ردیف موسیقی‌های ایرانی، موسیقی بخشی‌های خراسان و هنر ساختن و نواختن کمانچه را در حوزه موسیقی، در فهرست میراث ناملموس جهانی ثبت کرده بود.

۴۸ نظیر این پرونده در باره میراث فرهنگی ناملموس بشری از کشور‌های مختلف در اجلاس کمیته میراث بشری ناملموس یونسکو که از ۹ تا ۱۴ دسامبر در بوگوتا پایتخت کلمبیا برگزار می‌شود، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

در این اجلاس علاوه بر محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی کشور، مصطفی پورعلی مدیرکل دفتر ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی و احمد جلالی سفیر ایران در یونسکو نیز حضور دارند.

منبع: خبرگزاری ایرنا

منبع: فرارو

کلیدواژه: دوتار خراسان ثبت جهانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۷۱۰۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هواشناسی ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ / سامانه بارشی در راه ایران / پیش‌بینی وضع آب و هوا تا ۵ روز آینده

آفتاب‌‌نیوز :

پیش‌بینی و آگاهی از وضعیت جوی و آب و هوا در برنامه ریزی شخصی، عمومی و ملی بسیار اهمیت دارد، اگر با هر وسیله‌ای عازم سفر هستید، اگر برای حضور در رویدادی یا خرید و تفریح در خارج از شهر برنامه‌ریزی می‌کنید، اگر قرار است چند ساعتی را از منزل بیرون به سر ببرید یا برای چند روز آینده به منطقه یا شهری دور از محل سکونت خود بروید لازم است اوضاع جوی و آب و هوا را در محل سکونت، مسیر حرکت و مقصد بررسی کنید.

سازمان هواشناسی کشور برای امروز پنجشنبه -۳۰ فروردین- اعلام کرده است: در برخی نقاط استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان جنوبی رگبار و رعد و برق گاهی وزش باد شدید موقتی پیش‌بینی می‌شود و شرق تنگه هرمز و دریای عمان مواج است.

همچنین طبق گزارش سازمان هواشناسی فردا جمعه - ۳۱ فروردین- در ساعات بعد از ظهر در برخی نقاط استان‌های واقع در شمال غرب، غرب، بخش‌هایی از مرکز، استان‌های واقع در دامنه‌های زاگرس مرکزی، شمال استان فارس و ارتفاعات البرز مرکزی رگبار گاهی همراه با رعد و برق و وزش باد رخ خواهد داد.

شنبه -اول اردیبهشت- در غرب سواحل دریای خزر استان اردبیل، شمال شرق آذربایجان شرقی، ارتفاعات و دامنه‌های البرز مرکزی، ارتفاعات و دامنه‌های زاگرس مرکزی شمال و شرق فارس شمال هرمزگان ارتفاعات کرمان مناطقی از اصفهان و یزد رگبار باران و وزش باد پیش‌بینی می‌شود.

همچنین یکشنبه - دوم اردیبهشت - بعد از ظهر با ورود سامانه بارشی از غرب به تدریج بارش در مناطقی از غرب شمال غرب و ارتفاعات زاگرس مرکزی آغاز خواهد شد، همچنین یکشنبه در ارتفاعات البرز مرکزی شمال فارس و ارتفاعات کرمان رگبار پراکنده رخ می‌دهد.

بر اساس این گزارش، دوشنبه - سوم اردیبهشت- با تقویت سامانه بارش در نیمه غربی و مرکز کشور رگبار و رعد و برق وزش باد شدید و در ارتفاعات استان کرمان رگبار پراکنده و وزش باد پیش‌بینی می‌شود.

منبع: خبرگزاری ایرنا