میدان تازه جنگهای نیابتی؛ لیبی جای سوریه را میگیرد؟
تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۰۹۱۵۷۳
به گزارش «پارسینه» به نقل از الوقت، هرگاه در مورد جنشهای استقلالطلبانه آفریقا سخن گفته میشود جنبش ضداستعماری عمر مختار در لیبی که در اوایل قرن بیستم علیه استعمارگران ایتالیایی به پا خواست، در صدر این جنبشها قرار میگیرد. اما با گذشت نزدیک به یک قرن از اعدام عمر مختار کشور لیبی درگیر تاخت و تاز قدرتهای مختلف از شرق و غرب عالم است و چشم انداز آینده این کشور به سوی وخیمتر شدن نیز میرود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مختصات قدرت در لیبی
پس از سرنگونی قذافی در سال ۲۰۱۱ جریانهای جدیدی در شرایط مه آلود سیاسی در لیبی سر درآوردند. درگیرهای بی سرانجام چهارساله در لیبی باعث شد تا گروههای سیاسی این کشور با محوریت گروههای لیبرال ائتلافی تحت عنوان «وفاق ملی» تشکیل دهند. پس از توافقنامه سیاسی در لیبی در تاریخ ۲۰۱۵، فائز السراج که سوابقی در وزارت مسکن دولت لیبی داشت به ریاست شورای ریاست جمهوری لیبی انتخاب شد. پس از اینکه سراج در سال ۲۰۱۶ وارد طرابلس شد کابینهای معرفی کرد که نتوانست از مجلس رای اعتماد بگیرد. دو دستگی و رقابت مجدد از این زمان در لیبی دوباره شروع شد. دولت وفاق ملی مورد حمایت شورای امنیت و نهادهای بین المللی است. جریانهای سیاسی نزدیک به اخوان المسلمین پس از تشکیل وفاق ملی، دولت محلی خود را منحل نموده و به وفاق ملی پیوستند.
در همین حال در شرق لیبی در شهر البیضا دولت موقت با کمک ژنرال حفتر و عبدالله الثنی، رئیس پارلمان موسوم به «طبرق»، شکل گرفت. حفتر نیروهای تحت امر خود را تحت عنوان «ارتش ملی لیبی» سازماندهی کرد. این گروه که مورد حمایت مصر، عربستان، امارات، روسیه، فرانسه و برخی کشورهای اروپایی قراردارد، خواستار تشکیل دولتی مشابه عبدالفتاح السیسی درمصر است. در مقابل ترکیه، الجزایر و برخی دیگر از کشورها حامی دولت وفاق ملی هستند. این حمایت به دلیل هماهنگی با نهادهای بین المللی نیست بلکه منافع و رقابت کشورهای مختلف در شاخ آفریقا باعث حمایت هرکدام از یکی از قدرتهای سیاسی در لییبی شده به گونهای که لیبی از سال ۲۰۱۱ تا کنون با وجود موافقت نامه سیاسی نتوانسته به ثبات دست پیدا کند و درحال تبدیل به سوریهای دیگر است.
الگوی سوریه در لیبی
لیبی باذخایر اثبات شده ۴۷ میلیاردبشکه یکی از ده کشور بزرگ نفت خیز جهان و بزرگترین کشور نفت خیز آفریقاست؛ بنابراین پیوند مسائل ژئواکونومیک با علائق سیاسی قدرتهای خارجی لیبی را در معرض جنگهای نیابتی قرار داده است به گونهای که روزنامه سان انگلیس نیز اخیرا نسبت به سوریه شدن لیبی هشدارداد.
پس از دیدار ژنرال حفتر با مقامات عربستان در ریاض در ۲۷ مارس نیروهای تحت حمایت او حملات گستردهای برای تصرف طرابلس انجام دادند. روزنامه «وال استریت ژورنال» در گزارشی در این زمینه نوشت: «عربستان به حفتر وعده ارائه دهها میلیون دلار برای آغاز عملیات و تصرف شهر طرابلس داده است». عربستان برای ادامه حمایت از شورشیان لیبی به رهبری حفتر، ۱۷۵۰ روادید برای حمایت از خانواده شورشیان صادر کرد. سرهنگ «احمد المسماری» سخنگوی نیروهای وابسته به ژنرال حفتر در مصاحبه باروزنامه العربی الجدید گفت: «بر اساس هماهنگیهایی که با مقامات ریاض در ماه رمضان گذشته به عمل آمد، یک هزار و ۷۵۰ روادید برای شرکت نیروهای ما در حج امسال صادر شد که تمام آن به خانوادههای کشته شدگان عملیات کرامت (طرابلس) اختصاص یافت.»
ازسوی دیگر پیشرویهای جدید حفتر به سوی طرابلس بیش از پیش ترکیه را نگران کرده است. رجب طیب اردوغان در انعکاس این نگرانی ترکیه گفت: «همچنان که میبینیم٬ روسیه٬ مصر و امارات٬ به هر طریقی از حفتر و نیروهای تحت امر او حمایت میکنند. در چنین شرایطی اگر دولت وفاق ملی لیبی٬ برای اعزام نیرو از ما درخواست کند٬ این اقدام را بر اساس تصمیم مستقل خود انجام خواهیم داد و از کسی اجازه نخواهیم گرفت.» ترکیه که قبلا روابط نزدیکی با قذافی داشت، پس از روی کار آمدن دولت وفاق ملی سرمایه گذاریهای ویژهای در لیبی انجام داده است. این رویکرد ترکیه ملهم از نوعثمانیگری اخیر در سیاست خارجی ترکیه است. براساس گزارش بلومبرگ، شرکتهای ترکیه با دولت مستقر در طرابلس بر سر پروژههایی زیرساختی بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار به توافق رسیدهاند.
علاوه بر این، ترکیه سیاست جدید خود در منطقه حساس مدیترانه شرقی را بر محوریت لیبی ترسیم نموده است. ترکیه و لیبی در دریای مدیترانه ۶۰۰ کیلومتر فاصله دارند. روز ۲۷ نوامبر اردوغان و فایز السراج، دو یادداشتتفاهم درباره همکاریهای امنیتی و نظامی و نیز تعیین حوزههای دریایی مدیترانه و تقسیمات دریایی انجام دادند که به تیرگی روابط یونان به دولت وفاق ملی و اخراج سفیر لیبی از آتن منجر شد. اما اردوغان قویا از این توافق حمایت میکند. او در اظهار نظر اخیر خود گفت: «توافق ترکیه با دولت قانونی لیبی که در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده است، حقوق دو کشور را تأمین میکند و ما نسخهای از این توافقنامه را برای سازمان ملل ارسال کرده ایم. توافق ترکیه و لیبی، قویترین واکنش و پاسخ به تلاشهای یونان و قبرس برای محاصره ترکیه در شرق مدیترانه بود. ترکیه و لیبی میتوانند به صورت مشترک در شرق دریای مدیترانه دست به اکتشاف منابع انرژی بزنند.»
علاوه بر این اردوغان به دلیل شکست برخی از سیاستهای داخلی در ترکیه نظیر از دست دادن استانبول در انتخابات شهرداری ها، ماجراجوییهای بین المللی خود را افزایش داده است. همانگونه که نوعثمانی گری یکی ازانگیزههای ترکیه در ابتدای جنگ داخلی سوریه بود اکنون با چنین انگیزهای در لیبی حاضر به انجام مخاطرات جدید است. پس از اعلام آمادگی ترکیه برای اعزام نیرو به لیبی گروههای نزدیک به عربستان در لیبی نظیر «مجموعه فرزندان لیبی» و «جنبش برای لیبی» علیه اردوغان شعارهایی سردادند. جاهد ارمغان دیلک، از تحلیلگران روزنامه ینی چاغ، در مورد سیاست خارجی ترکیه نسبت تحولات لیبی نسبت به لیبی میگوید: «ترکیه در حال تکرار خطای سوریه در لیبی است.» رقابتهای قدرتهایی نظیر آمریکا و روسیه هم در لیبی رو به افزایش است.
نفوذ روسیه و آمریکا در لیبی
با توجه به اینکه پوتین قدرت و موقعیت خود را از سال ۲۰۰۲ مدیون افزایش قیمت نفت و درآمدهای نفتی روسیه است، به شکل پنهان و آشکار ازهرگونه تنشی که باعث نیازمندی بازارهای جهانی به نفت روسیه شود حمایت میکند. روسیه علائق مدیترانهای خود و سیاستهای خود در آفریقا را به نفع خود و به ضرر اروپا بر اساس دو اهرم انرژی و مهاجرت قرار میدهد. از سال گذشته روسیه نفوذ خود در لیبی را افزایش داده است؛ روزنامه «سان» انگلیس به نقل از یک منبع عالیرتبه در دولت انگلیس نوشت: «مسکو از خلیفه حفتر که رهبری ارتش ملی لیبی را بر عهده دارد، پشتیبانی کرده و «سربازان و تجهیزات سنگین آن را تامین میکند.» این روزنامه ازقول مقامات امنیتی انگلیس میافزاید: ««حقیقت این است که ما در برابر هجوم مهاجران و شوک نفتی لیبی بسیار آسیب پذیر هستیم و پیامدهای آن برای دموکراسی غرب فاجعه بار خواهند بود.
«غسان سلامه» فرستاده ویژه سازمان ملل در امور لیبی هفته گذشته در مصاحبه با روزنامه ایتالیایی «کوریرره دلاسرا» گفت: «از زمانی که نیروهای روسی به یاری نظامیان تحت فرمان حفتر آمده اند، حمله به طرابلس بسیار شدیدتر شده است.» در طرف مقابل، حفتر تلاش میکند با ایجاد روابط نزدیک با روسیه پوتین را قانع کند که به لغو تحریم ارتش ملی لیبی بر اساس قطعنامههای شورای امنیت کمک کند.
از سوی دیگر ترامپ در مورد لیبی سیاستهای متناقضی را دنبال میکند. رونامه گاردین خردادماه در گزارشی نوشت: «دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بعد گذشت دو ماه از اعلام حمایت خود از ژنرال حفتر تصمیم گرفته است که از این موضع خود عقبنشینی کند.» بااین حال آمریکا به دقت حرکات روسیه در لیبی را رصد میکند. بسیاری بیشتر شدن اهتمام آمریکاییها به لیبی را به دلیل حضور روسها در این کشور میدانند. اخیرا یک هیأت آمریکایی در سفری به لیبی با حفتر دیدار و از «سوء استفاده روسیه از نزاع در لیبی» بشدت ابراز نگرانی کرد. دوشنبه روز گذشته هم یک پهپاد آمریکایی توسط نیروهای روسیه در لیبی مورد هدف قرار گرفت. آمریکا و روسیه تاپیش از این حضور نامحسوسی در لیبی داشند، اما با گذشت زمان و حساس شدن رقابتها باعث آَشکار شدن تحرکات روسیه و آمریکا درلیبی شده است.
در مجموع باید با نزدیک شدن به پایان بحران در سوریه و اعلام گزارشهایی از تلاش گروههای تروریستی همچون داعش برای انتقال بازماندگان خود به دیگر مناطق از جمله لیبی به نظر میرسد رقابتها در لیبی در حال شدت یافتن است و این امر موجب شده تا نگرانی جهانی از ایجاد فاجعه دیگری توسط نواستعمارگران بین المللی همانند سوریه افزایش یابد.
منبع: پارسینه
کلیدواژه: لیبی سوریه ترکیه روسیه آمریکا خلیفه حفتر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۹۱۵۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استاندار البرز: بازار استان باید بی وقفه زیر نظر باشد
ایسنا/البرز نماینده عالی دولت در استان البرز گفت: متولیان، باید بی وقفه بازار را زیر نظر داشته باشند و با هر گونه تخلف مقابله کنند، همچنین ضرورت دارد روند تامین کالاهای اساسی در استان رصد شود و اقدامات لازم در زمان مناسب صورت گیرد.
به گزارش ایسنا، مجتبی عبداللهی در جلسه ستاد تنظیم بازار استان که روز چهارشنبه هشتم فروردین ماه ۱۴۰۳ در سالن جلسات شهدای دولت استانداری برگزار شد، با آرزوی قبولی طاعات و عبادات و همچنین تبریک سال نو، افزود: باید بر روی تحقق شعار سال متمرکز شویم که نیل به اهداف این شعار، کلید توسعه و رونق اقتصادی برای کشور و به تبع آن استان محسوب میشود.
وی ادامه داد: برای این منظور قرارگاه جهش تولید با مشارکت مردم در استان راه اندازی میشود و با تعیین کارگروهها و کمیتههای تخصصی، تصمیم سازی و اقدام لازم صورت میگیرد.
عبداللهی گفت: تمامی دستگاههای استان به ویژه جهادکشاورزی استان که سهم قابل توجهی در شعار سال دارد، باید برنامه عملیاتی با زمانبندی و تعیین اهداف، ارائه دهند.
وی افزود: موضوع ارائه کالابرگ به ۶۰ میلیون ایرانی، مسئولیت و بار بزرگی است که دولت سیزدهم برای کسب رضایتمندی مردم به دوش کشید.
استاندار البرز گفت: باید مردم را از این امکانی که فراهم شده آگاه کنیم و با نظرسنجی از نگاه مردم و مدیران به بررسی میزان رضایتمندی، چالشها و... در این طرح بپردازیم.
وی افزود: متولیان، باید بی وقفه بازار را زیر نظر داشته باشند و با هر گونه تخلف مقابله کنند. همچنین ضرورت دارد روند تامین کالاهای اساسی در استان رصد شود و اقدامات لازم در زمان مناسب صورت گیرد.
عبداللهی از جهادکشاورزی استان خواست تا مرغداریها و مراکز پرورش دام سبک را در استان بررسی و در جهت افزایش ظرفیت و احیای واحدهای نیمه فعال و راکد اقدام کنند.
انتهای پیام